show/hide all quotes cite this lemma export to TEI please email us to send feedback to this lemma
anima
نفس nafs
n. nfs – soul show/hide quotes-  Mesue Aph. A §12: Quemadmodum tam vitium anime quam figure corporis a parentibus cadunt hereditas Troup.: كما أن أخلاق النفس وأشكال الصور موروثة عن الأباء والأجداد 
-  Mesue Aph. A §21: medicinam etiam anime adhibere non negligas, unde videlicet gaudeat odoratu, visu, auditu, quod nonnulla pars medicine est Troup.: فلا تدع معالجة النفس بما يشم وينظر اليه ويفرح به ويطيب سماعه، فذلك باب عظيم من العلاج 
-  Albu. Intro. JS 28, 966: receptioni anime vitalis ac rationalis Lemay 25, 561: لِقبول النفس الحيوانيّة والناطقة 
-  Albu. Intro. JS 264, 1745: Mercurius animam rationalem et rationem Lemay 414, 1067: وعطارد يدلّ على النفس الناطقة والنطق 
-  Albu. Coni. tr. IV, li. 69: et vincet in eis bona facies et largitas animarum et opus, cum humore Yama.: ويغلب عليهم حسن الصورة وسخاء الأنفس والعمل بالرفق 
-  Albu. Coni. tr. V, li. 202: significat illud … apparentiam boni et sanitatem corporum et animarum Yama.: دلّ ذلك على … ظهور الخير وصحّة الأبدان والأنفس 
-  Alcab. diff. IV, li. 313: et qui inceperit in .4. horis secundis, timendum erit ei detrimentum corporis sui sine amissione anime sue 
-  Kindi Int. GC 1, 18: secunda est ratio quae potentia est in anima Rīda 353, 11: والثانى العقل الذى بالقوة، وهو للنفس 
-  Kindi Int. GC 8, 17: quarta vero est apparens in anima, quae apparet actu 
-  Kindi Som. 12, 8: et proprie in qua transgressio est ad loquendum de virtutibus animae Rīda 293, 8: وخاصة ما تخطى فيه إلى القول على قوى النفس 
-  Kindi Som. 26, 23: cum virtus eius sit divisa sensui et omnibus operationibus animae 
-  Fara. Scien. GC 22, 16: et sunt ille super quarum cognitionem et verificationem, homo invenit animam suam quasi creatam Amine 67, 10: وهى التى يجد الإنسان نفسه كأنها فُطرت على معرفتها واليقين بها 
-  Fara. Scien. GC 104, 12: Et octava, et est in libro Animalium, et libro Anime Amine 119, 12: والثامن: وهو فى كتاب الحيوان وكتاب النفس 
-  Ps.-Fara. Flos 316: sicut formatur sol et luna et intelligentia et anima Cruz Her. li. 4: كما يتصوّر الشمس والقمر والعقل والنفس 
-  Avic. An. vol. I 9, 1: Liber de anima Avicennae 
-  Avic. An. vol. II 13, 81: quod omnes hae virtutes virtutes sunt unius animae deservientes ei 
-  Avic. Met. 1, 10: quod speculativae sunt illae in quibus quaerit perfici virtus animae speculativa 
-  Avic. Met. 540, 34: Nam propter exercitium illorum motuum venit in animam recordatio Dei 
-  Fara. Int. li. 44: Hec autem virtus est una de partibus anime Bouy. 8, 9: فان هذه القوة جزء ما من النفس 
-  Kindi Int. DG 5, 1: sensatum igitur in anima est sentiens secundum quod est in anima Rīda 355, 6: فاذن المحسوس فى النفس هو الحاسّ 
-  Kindi Int. DG 9, 17: quartus [sc. intellectus ] vero est qui est apparens ex anima in effectu Rīda 358, 9: وأما الرابع فهو الظاهر فى النفس متى ظهر بالفعل 
-  Nico. Plan. §2: Constaret enim utrum habeant necne plantae animam et virtutem desiderii 
-  Nico. Plan. §25: quia inanimatum est quod non habet animam nec aliquam partium eius Dross.: لان الغير متنفس هو ما لا نفس له ولا جزء من اجزائها 
-  Ibn Tum. 109b, 14: Et necessitas hec infixa est animabus intelligentium omnium 
-  Ibn Tum. 109b, 16: insitum est (est) enim animabus eorum quod actio indiget actore 
-  Aris. Anim. II 641a19: et quod quando animal caruerit anima non remanebit animal post hoc 
-  Aris. Anim. II 641b9: Iam ergo manifestum est nobis quod non debemus loqui in tota anima, quoniam non est in tota anima natura 
-  Aris. Anim. III 722b22: Et manifestum est quod non posset salvari res carens anima neque est animal 
-  Aris. Anim. III 726b24: et propter hoc communicant membrum et totum in nomine animae Brug.: ولذلك يشترك العضو والكلّ باسم النفس 
-  Aver. MC Gen. 163va37: materia artis medicine est anima 
-  Aver. Ep. Parv. 192va27: anima enim bestialis existens in animalibus non impedit actiones nature 
-  Aver. Ep. Parv. 202va5: intelligentia abstracta anime ymaginative det naturam universalem istius individui facti 
-  Aver. MC Int. diff. I, 1, 7: dictiones quibus ratiocinatur significant primo intentiones que sunt in anima 
-  Aver. MC Int. diff. I, 2, 14: res invente, quarum intentiones que sunt in anima sunt exempla et significantes ipsas, sunt une 
-  Aver. Iunior §2: Et hec est illa questio quam Philosophus in libro De anima promiserat declarare et adhuc ad nos non pervenit id Burn.: وهذا المطلب هو الذي كان وعد به الحكيم في كتاب النفس ولَم يَصَل الينا قوله في ذلك 
-  Aver. Iunior §13: Et dicamus quod iam demonstratum est in libro De anima quod sunt intellectus tres 
-  Alhaz. Opt. 35, 16: tamen cum comprehensione istius intentionis a virtute distinctiva, ista intentio quiescit in anima Sabra II 38a, 3: إلا أن هذا المعنى مع إدراك القوة المميزة له قد استقر في النفس 
-  Alhaz. Opt. 72, 8: Et etiam declaratum est … quod formae, quae iterantur visui, figurantur in anima 
-  Aris. Phys. VII 41, 27 (246b27): Neque etiam in virtutibus animae et vitiis eius 
-  Aris. Phys. VII 47, 2 (248b28): Manifestum est ergo ex his quod alteratio est in sensibilibus solummodo et in parte sensibili animae, in aliis vero minime nisi per accidens Bad. 764, 1: فقد ظهر أن أمر الاستحالة إنما يكون فى المحسوسات وفى الجزء الحسى من النفس 
-  Avic. Gen. 80, 35: animalia autem et plantae ex corpore et anima componuntur 
-  Avic. Gen. 82, 83: Et, si est necessarium animae pro sua compositione, materia est nihilominus ei necessaria 
-  Avic. Qual. 2, 11: Deinde vertemus studium in dispositione animae 
-  Avic. Qual. 76, 27: Et in colore non attingit anima [aut] aliquid istius nec in sapore nec in odore 
- 3 Mesue Aph. A
- 10 Albu. Intro. JS
- 2 Albu. Coni.
- 4 Alcab.
- 31 Kindi Int. GC
- 34 Kindi Som.
- Fara. Scien. GC
- 1 Ps.-Fara. Flos
- 458 et passim Avic. An.
- 253 Avic. Met.
- 1 Fara. Int.
- 20 Kindi Int. DG
- 9 et passim, also s.v. animatus Nico. Plan.
- 2 Ibn Tum.
- 18 Aris. Anim. II
- 16 Aris. Anim. III
- 1 Aver. MC Gen.
- 75 Aver. Ep. Parv.
- 31 Aver. MC Int.
- 5 Aver. Iunior
- 6 also s.v. figurari, fixus et al. Alhaz. Opt.
- 4 Aris. Phys. VII
- 2 Avic. Gen.
- 4 Avic. Qual.
Alon/Abed 2007, 479.
Goichon 1938, no. 712.
نفساني nafsānī
adj. nfs – psychological, psychical show/hide quotes-  Alcab. diff. II, li. 174: Et significat de infirmitatibus infirmitates anime 
-  Avic. Met. 163, 40: nec exemplum quasi illae res non remaneant existentes nec in materiis corporalibus nec animabus Marm. 110, 16: ولا أمثال لتلك الأشياء قائمة لا فى مواد بدنية أو نفسانية 
- 1 Alcab.
- 1 Avic. Met.
لا فى مواد بدنية أو نفسانية – nec in materiis corporalibus nec animabus Avic. Met. 110 / 163
نفس نفسانية nafs nafsāniyya
n. + adj. nfs nfs – spiritual soul show/hide quotes-  Alcab. diff. II, li. 40: Et significat animam et vitam Yama.: ويدلّ على النفس النفسانية والحياة 
- 1 s.v. anima nafs Alcab.
تنفّس tanaffus
n. nfs – respiration, breathing show/hide quotes-  Aris. Anim. II 642a31: Et debemus dicere sermonem nostrum secundum hanc dispositionem, scilicet quod anima est propter hoc, et hoc est propter istas res necessario Kruk: وينبغى ان نقول بقول عام على مثل هذه الحال اعنى ان التنفس يكون لحال هذا الشىء وهو يكون لحال هذه الاشياء باضطرار 
- 1 Aris. Anim. II
The Latin translator probably read nafs ‘soul’ instead of tanaffus.
نفس nafas
n. nfs – a single breath show/hide quotes-  Ibn Tum. 111a, 36: bona quidem sunt distributa, et vestigia sunt scripta, et anime invente sunt et termini sunt determinati Goldz. 236, 9: الارزاق مقسومة والآثار مكتوبة والانفاس معدودة والآجال محدودة 
- 1 Ibn Tum.
The Latin translator probably read nafs instead of nafas.
روح rūḥ
n. rwḥ / ryḥ – spirit show/hide quotes-  Albu. Intro. JS 264, 1768: Sunt ex signis quedam que sunt corpus sine anima Lemay 414, 1078: إنَّ من البروج ما هو جسم بلا روح 
-  Alcab. diff. II, li. 247: Et dixerunt quidam quod Sol significet spiritum, id est animam, et Luna cogitationem Yama.: وقال بعضهم إنّ الشمس تدلّ على الروح والقمر على الفكر 
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Alcab.
ذهن ḏihn
n. ḏhn – mind show/hide quotes-  Ps.-Fara. Flos 316: immo sunt intentiones, certe, manifeste, fixe in anima Cruz Her. li. 15: بل هذه معانٍ ظاهرة صحيحة مركوزة في الذهن 
-  Avic. Log. 12rb24: Cum enim iam intellectum est in anima fit aptum ut intelligatur ei generalitas Madk. 66, 18: فإنه إذا حصل فى الذهن معقولا، صَلُح أن تعقل له الجنسية 
- 1 Ps.-Fara. Flos
- 1 s.v. animus Avic. Log.
حياة ḥayāt
n. ḥyw / ḥyy – life show/hide quotes-  Avic. An. vol. I 30, 68: quia anima quam habent caeli non est nutriendi Rahm. 12, 12: فإن الحياة التى لها [sc. النفس الفلكية] ليس هو التغذى 
-  Avic. An. vol. I 35, 36: Ergo quod intelligitur de vita et de anima non est unum et idem si, quod dicimus animam, volumus intelligere quod omnes intelligunt Rahm. 15, 14: فليس إذن المفهوم من الحياة والنفس واحدا إذا عنينا بالحياة ما يفهمه الجمهور 
- 5 Avic. An.
بال bāl
n. bwl – mind show/hide quotes-  Avic. Met. 32, 17: sed fiet assignatio aliqua transitus ille per animam nomine vel signo quod aliquando in se erit minus notum quam illud Marm. 23, 2: بل تنبيهًا وإخطارًا بالبال، باسم أو بعلامةٍ، ربما كانت فى نفسها أخفى منه 
-  Avic. Met. 33, 21: Cum igitur frequentaveris illud nomen vel signum, faciet animam percipere quod ille intellectus transiens per animam est illud quod vult intelligi et non aliud Marm. 23, 4: فإذا استعملت تلك العلامة تنبهت النفس على إخطار ذلك المعنى بالبال، من حيث أنه هو المراد لا غيره 
- 2 Avic. Met.
شيء šayʾ
n. šyʾ – thing show/hide quotes-  Avic. An. vol. I 41, 00: quod anima non apprehendit aliquid quod est extra illam, nisi quia ipsa est prior eo et est principium eius Rahm. 18, 8: أن الشىء إنما يدرك ما سواه لأنه متقدم عليه ومبدأ له 
-  Avic. An. vol. I 41, 11: anima non apprehendit in actu nisi id de quo in ipsa est aliquid 
- 2 Avic. An.
ذات ḏāt
n. ḏw – essence show/hide quotes-  Avic. An. vol. II 63, 16: et praeter hoc forma scamni in anima carpentarii Rahm. 199, 15: وكذلك صورة السرير فى ذات النجار 
- 1 Avic. An.
عقل ʿaql
n. ʿql – intellect show/hide quotes-  Avic. Met. 160, 2: quod ad intelligendum eas necesse sit animae eas exspoliare Marm. 109, 10: لا بتجريد يحتاج أن يتولاه العقل 
- 1 Avic. Met.
حسّ ḥiss
n. ḥss – sense show/hide quotes-  Aver. Ep. Parv. 192rb12: Et ideo ista retia, scilicet tunice oculi, conservant virtutem anime Blum. 11, 6: ولذلك كانت هذه الشباك، اعنى طبقات العين، حافظة لقوة الحس 
- 1 Aver. Ep. Parv.
عين ʿayn
n. ʿyn – eye show/hide quotes-  Ibn Tum. 112d, 18: non astringitur ymaginationi, neque describitur in anima Goldz. 241, 16: لا يتخصص فى الذهن ولا يتمثل فى العين 
- 1 Ibn Tum.
همّة himma
n. hmm – concern, intention show/hide quotes-  Avic. An. vol. II 26, 47: illis scilicet quorum anima sollicita fuit circa id quod vidit Rahm. 177, 9: هو من كانت همته مشغولة بما رأى 
- 1 Avic. An.
نسبة nisba
n. nsb – relation show/hide quotes-  Avic. An. vol. I 57, 14: Quomodo autem erit anima inter contraria movens et apprehendens? Rahm. 27, 6: فكيف تكون النسبة بين الأضداد محركا ومدركا 
- 1 Avic. An.
The Latin translator probably read nafs ‘soul’ instead of nisba.