show/hide all quotes cite this lemma export to TEI please email us to send feedback to this lemma
ascendere
صعد ṣaʿida
v. ṣʿd – to rise, to ascend (e.g. of vapour or humour) show/hide quotes-  Albu. Intro. JS 106, 737: Et nascuntur in eis vapores densi et venti propter salsuginem aque et eius amaritudinem, et ob hoc quod ascendit ad eam ex vapore terre Lemay 170, 401: ويتولَّد فيها البُخار الغليظ والرياح لملوحة الماء ومرارته ولِما يصعد إليه من بُخار الأرضين 
-  Nico. Plan. §148: similiter quoque in animali et planta superfluitates ascendunt ab inferioribus ad superiora et descendunt a superioribus ad inferiora in actionibus suis 
-  Aris. Anim. II 653a5: quia ergo vapor terrae ascendit ad superius per calorem 
-  Aver. Ep. Parv. 202vb56: iste humor est multi vaporis, ascendit ad caput et facit sompnum, et ideo convenit sompnio 
-  Avic. Gen. 26, 40: ita quod terra descendit et ignis ascendit 
-  Avic. Gen. 58, 49: et quod ponderosum quod per violentiam ascendit est multum 
-  Avic. Qual. 6, 48: quia, licet vapor ascendit in aere, non ascendit nisi usque ad certum terminum Qass. 204, 4: وذلك لأن البخار، وإن صعد فى الهواء صعودا، فإنه إنما يصعد إلى حد ما 
-  Avic. Qual. 47, 96: Et multotiens <non> erit necessarium involvere cum eis aliquid quod ascendit per seipsum 
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Nico. Plan.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aver. Ep. Parv.
- 9 Avic. Gen.
- 13 Avic. Qual.
صاعد ṣāʿid
act. part. ṣʿd – ascending (intr.) show/hide quotes-  Albu. Coni. tr. VI, li. 40: Sed unusquisque Mercurius et Venus … ipsi ascendunt a medietate zone utriusque usque ad longitudinem longiorem orbium utriusque 
-  Avic. Gen. 121, 31: Non ergo nascitur calidum post calidum, nam, quando separatur quod iam factum est calidum et ascendit 
-  Avic. Qual. 54, 70: quemadmodum quod evaporat et ascendit ab aqua dimittit quod remanet quale ipsum Qass. 237, 10: وذلك كما يتبخر الصاعد عن الماء، ويترك الباقى بحاله 
- 1 Albu. Coni.
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
كما يتبخر الصاعد – quemadmodum quod evaporat et ascendit Avic. Qual. 237 / 54
تصعّد taṣaʿʿada
v. ṣʿd – to ascend, to evaporate show/hide quotes-  Avic. Gen. 58, 55: si accideret quod non converterentur ad unum, sed ascenderent in unum 
-  Avic. Gen. 67, 43: sicut est de aqua calefacta quae per sui calefactionem ascendit 
-  Avic. Qual. 6, 52: Et intendo dicere per vaporem illud quod ascendit de humido inquantum est humidum Qass. 204, 6: وأعنى بالبخار ما يتصعد من الرطب، من حيث هو رطب 
-  Avic. Qual. 54, 68: illud quod ascendit est mixtum ex ambabus substantiis 
- 4 Avic. Gen.
- 11 Avic. Qual.
تصعّد taṣaʿʿud
n. ṣʿd – ascending, evaporating (n.) show/hide quotes-  Avic. Gen. 25, 22: Et, si calefieret vapor et ascenderet per accidens 
-  Avic. Gen. 114, 51: et quanto quaelibet pars fuerit magis disposita ad calefaciendum, erit magis festina ad ascendendum 
-  Avic. Qual. 46, 88: eiusdem humiditas iuvat ut ascendat sua siccitas Qass. 231, 11: وتعين رطوبته على تصعد يبوسته 
- 3 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
متصعّد mutaṣaʿʿid
act. part. ṣʿd – ascending show/hide quotes-  Avic. Gen. 114, 58: et praecedit ascendere calidi aliud cui admiscetur, et separat inter ambo; et qui ascendit est magis vincens Qass. 169, 2: فيسبق تصعيد الحار بما يخالطه تفريقه بينهما ويكون المتصعد أغلب 
-  Avic. Qual. 50, 58: Cinis est residuum terrestris substantiae cuius partes separantur propter ascensionem fumosi quod erat in suis partibus et ascendit Qass. 234, 1: والرماد هو بقية جوهر أرضى قد تفرق أجزاؤه، لتصعد جميع ما فى أجزائه من الدخان المتصعد 
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
لتصعد جميع ما فى أجزائه من الدخان المتصعد – propter ascensionem fumosi quod erat in suis partibus et ascendit Avic. Qual. 234 / 50
تصعيد taṣʿīd
n. ṣʿd – ascending; causing to evaporate (n.) show/hide quotes-  Avic. Gen. 114, 57: et praecedit ascendere calidi aliud cui admiscetur, et separat inter ambo Qass. 169, 2: فيسبق تصعيد الحار بما يخالطه تفريقه بينهما 
-  Avic. Qual. 54, 71: ascendere oleum est difficile Qass. 237, 11: والزيت يعسر تصعيده 
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
تصاعد taṣāʿada
v. ṣʿd – to rise show/hide quotes-  Nico. Plan. §152: Naturaque aeris calidi sicci ascendere 
-  Nico. Plan. §158: naturaque aeris inclusi in lapide ascendit super aquam Dross.: ومن شأن الهواء الساكن فى الحجارة ان يتصاعد من الماء الى العلو 
- 2 Nico. Plan.
صاعد ṣāʿada
v. ṣʿd – to rise show/hide quotes-  Albu. Intro. JS 192, 603: Quia Sol ascendit dum ingreditur Arietem Lemay 320, 332: لأنَّ الشمس تصاعد عند دخولها الحمل 
- 1 Albu. Intro. JS
صعود ṣuʿūd
n. ṣʿd – ascending, rising (n.) show/hide quotes-  Albu. Intro. JS 98, 434: Cuius rei indicium est quod Attorc, i.e. terra, propter longitudinem eorum a motu Solis dum ascendit et descendit Lemay 163, 232: وبيان ذلك الترك، فانّه من أجل بعدهم من مدار الشمس عند صعودها وهبوطها 
- 1 Albu. Intro. JS
صعد إلى فوقُ ṣaʿida ilā fawqu
verb. phrase ṣʿd fwq – to come up, to rise show/hide quotes-  Aris. Anim. II 672b18: quae potest accidere cito propter vaporem cibi qui ascendit a stomacho Kruk: ولا تصل اليها الضرورة عاجلا لحال البخار الذى يصعد الى فوق من الغذاء 
- 1 Aris. Anim. II
مصعد muṣʿid
act. part. ṣʿd – making ascend show/hide quotes-  Avic. Gen. 67, 49: quod ascensio aquae et partium terrestrium est propter calefactionem, et non propter quod volvatur ignis qui illuc ascendit Qass. 130, 11: أن صعود الماء وصعود أجزاء الأرض إنما هو لتسخنها، لا بمخالطة النارية المصعدة إياها 
- 1 Avic. Gen.
طلع ṭalaʿa
v. ṭlʿ – to ascend, to rise (astr.) show/hide quotes-  Albu. Coni. tr. VIII, li. 81: quoniam unumquodque signum quod ascendit ante signum est in sinistra parte eius et post omne signum quod ascendit est in dextra eius 
-  Thab. Almag. §4: Ascensiones spere recte sunt ea que ex arcubus orbis signorum equatoris diei ab orizonte ascendunt sub equatore diei Morel. 3, 7: مطالع الكرة المستقيمة هي ما يطلع مع قسي فلك البروج من معدل النهار من الأفق تحت معدل النهار 
-  Alpet. ch. 1 §6: quia quando nos inspiciemus omne quod est in celo omni die videmus per sensum in uno die ascendere et mediare celum 
-  Alpet. ch. 9 §26: et A in omni rotatione ascendet in diverso puncto Gold. 41v, 16: وهى فى كل دائرة تطلع من نقطة مخالفة لنقطة طلوعها الى الدورة التالية لها 
-  Alhaz. Conf. 290, 30: et omnis stella mota super aliquem circulorum istorum ascendit a puncto orientali et occidit in punctum occidentalem 
-  Alhaz. Conf. 297, 23: et hoc quod ascendit et occidit in hiis orizontibus de zodiaco sunt duo arcus non continui 
- 2 Albu. Coni.
- 1 Thab. Almag.
- 2 s.v. ṭulūʿ Alpet.
- Alhaz. Conf.
علا ʿalā
v. ʿlw / ʿly – to rise upwards, to become higher; to rise above s.th. show/hide quotes-  Nico. Plan. §154: Sed cuius fuerit multa raritas consuevit ascendere Dross.: فاما ما كثر تخلخله فمن شأنه ان يعلو 
-  Nico. Plan. §226: Quaelibet vero arbor ascendit semper donec compleatur et intereat 
-  Avic. Gen. 141, 77: Et est in quo vincit igneitas, et istud est totum illud quod elevatur in aere, et erit possibile quod sit ibi qui non ascendat 
-  Avic. Qual. 6, 50: et fumosus penetrat illum atque ascendit super illum Qass. 204, 5: وأما الدخان فيجاوزه ويعلوه 
- 2 et passim Nico. Plan.
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
ضوء ḍawʾ
n. ḍwʾ – shining (n.) show/hide quotes-  Avic. Gen. 68, 82: Erunt ergo complementa cuiuslibet speciei elementorum privata <in> actu, inventa tamen in potentia valde propinqua, sicut est potentia ignis ad ascendendum, non sicut potentia aquae ad ascendendum Qass. 131, 15: فتكون الكمالات التى تكون لكل نوع من العناصر معدومة بالفعل موجودة بالقوة القريبة، كقوة النار على الضوء، لا قوة الماء على الضوء 
- 2 Avic. Gen.
The Latin translator perhaps read ṣuʿūd ‘ascending’ instead of ḍawʾ.
ترقّى taraqqā
v. rqy – to rise show/hide quotes-  Nico. Plan. §35: Et quando cibatur animal ascendit vapor a cibo eius ad caput et dormit Dross.: وأحسب ان الحيوان اذا اغتذى وترقى البخار من غذائه الى رأسه نام 
- 1 Nico. Plan.
تراقى tarāqā
v. rqy – to rise show/hide quotes-  Nico. Plan. §212: quia natura quando digesserit, ascendet primo de subtili quod non maturaverit Dross.: لان الطبيعة اذا طبخت تراقى من اللطيف الاول شىء لم ينضج 
- 1 Nico. Plan.
غلب ġalaba (+ ʿalā)
v. ġlb – to predominate over show/hide quotes-  Nico. Plan. §211: Sed humor ascendit super ea et alterata sunt folia, ut diximus Dross.: الا ان الرطوبة تغلب عليه كما أوضحنا، فيستحيل ورقا 
- 1 Nico. Plan.
غالب ġālib
act. part. ġlb – prevalent show/hide quotes-  Nico. Plan. §151: Similiter quoque ascendet terrae motus in eis [sc. locis aquarum et montium ] , quia aqua est solida lapidesque solidi Dross.: وكذلك الزلازل تكون غالبة فيها [sc. مواضع المياه والجبال] لان الماء مصمت والاحجار مصمتة 
- 1 Nico. Plan.
وكذلك الزلازل تكون غالبة فيها – Similiter quoque ascendet terrae motus in eis Nico. Plan. §151
ارتفع irtafaʿa
v. rfʿ – to ascend, to rise show/hide quotes-  Aris. Anim. II 652b36: Quoniam vapor cibi ascendit sursum et vadit per venas Kruk: لان بخار الغذاء يرتفع الى فوق ومذهبه بالعروق 
- 1 Aris. Anim. II
صار ṣāra (+ ilā)
v. ṣyr – to come to, to rise to show/hide quotes-  Albu. Intro. JS 97, 422: si Sol ascenderet ad circulum stellarum fixarum Lemay 163, 225: ولو أنّ الشمس صارت إلى فلك الكواكب الثابتة 
- 1 Albu. Intro. JS
قُطّر quṭṭira
pass. v. qṭr – to be distilled, to be made evaporate show/hide quotes-  Avic. Qual. 44, 47: non ascendit ex eo nisi aqua Qass. 230, 3: فإنه لا يقطر منه إلا الماء 
- 1 Avic. Qual.
وُفّق wuffiqa
pass. v. wfq – to progress successfully show/hide quotes-  Aver. Iunior §33: et propter hoc cum hora qua renovata fuit … in eo potencia super aliam formam quousque ascendit de complemento ad complementum et de forma ad formam nobiliorem et propinquiorem ad actum Burn.: ولذلك كلما حدثت فيها [sc. الهيولى الاولى] صورة حَدَث فيها كمال وقوّة وامكان على صورة اخرى حتى توَفَّق من كمال الى كمال 
- 1 Aver. Iunior