show/hide all quotes cite this lemma export to TEI please email us to send feedback to this lemma
attingere
أدرك adraka
v. drk – to attain, to grasp, to perceive show/hide quotes-
Mesue Aph. B §1: res in medicina expertas non potest quilibet attingere
Troup.: الحقيقة في الطب غاية لا تدرك
-
Avic. Gen. 55, 41: sed dixerint quod non renovatur in eis coniunctio nec divisio nec conversio ordinis neque situs et posuerunt quod non sit ibi quod non attingitur sensu
Qass. 121, 4: بل ادعى أنه لم يحدث فيها اجتماع وافتراق واختلاف ترتيب ووضع، ولا ما لا يدركه الحس
-
Avic. Gen. 66, 25: Est ergo necessarium declarare quid intendit dicere et non attingunt
Qass. 129, 15: فينبغى لنا أن نصرح، عن الذى يحومون 〈حوله〉، ولا يدركونه
-
Avic. Qual. 76, 20: vel erit aequalis tangenti et non patietur ab eo, vel mixtio seu temperamentum erit quod non attingitur per tactum
Qass. 254, 8: أو يكون مساويا للامس لا ينفعل عنه، إما أن يكون المزاج لا يدرك باللمس
-
Avic. Qual. 82, 55: et color attingitur et videtur et non acquirit mixtionem alicuius qualitatis?
Qass. 259, 3: واللون يدرك ويبصر، ولا يشعر بمزاج أصلا؟
- 1 Mesue Aph. B
- 2 Avic. Gen.
- 4 Avic. Qual.
إدراك idrāk
n. drk – apprehending, perceiving (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 68, 64: Aliquando autem differunt [sc. actiones animae ] in genere, ut attingere colorem et attingere saporem, immo sicut attingere et movere
Rahm. 33, 14: وقد تختلف [sc. أفعال النفس] بالجنس مثل إدراك اللون وإدراك الطعم بل مثل الإدراك والتحريك
-
Avic. Gen. 62, 52: in tantum quod, si aliquis homo haberet validissimum sensum <visus> usque ad attingendum, videret in carne aquam et terram et ignem et aerem separata
-
Avic. Gen. 151, 00: non est via ad attingendum istud ex parte instrumenti et numeri qui super eum fundatur
-
Avic. Qual. 77, 46: et non est via ad attingendum dependentias quae sunt inter res complexionatas particulares
-
Avic. Qual. 81, 15: Potentiae autem non sunt istius generis, quia non attinguntur a sensu nec sunt respectu alterius absque re quae sit <patiens> ab eis
Qass. 257, 15: وأما القوى فإنها ليست من هذا القبيل. فإنها ليست بحسب إدراك الحس، أو نسبة غير الشىء الذى ينفعل عنها
- 2 Avic. An.
- 2 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
Goichon 1938, no. 246.
بلغ balaġa
v. blġ – to reach show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 151, 87: quicquid habet partes subtiles et solet diffundi, cum attigerit instrumentum odorandi et offenderit in illud … permutabitur in odorem
Rahm. 79, 12: فيكون كل شىء لطيف الأجزاء من شأنه أن ينفذ إذا بلغ آلة الشم ولاقاها … مستحيلا إلى الرائحة
-
Avic. Gen. 127, 62: Si ergo una pars elementorum non attingit finem calefactionis naturalis per sui naturam
-
Avic. Gen. 131, 55: ita bene impeditio debet attingere usque ad finem
Qass. 181, 14: كذلك العوق يجب أن يبلغ الغاية
-
Avic. Qual. 40, 90: Quando igitur agit ista caliditas actionem suam et attingit in ea finem intentum, iam facta est digestio
-
Avic. Qual. 41, 10: non attingit ad hoc ut separet eam [sc. rem ] complete ab ea
- 1 Avic. An.
- 3 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
لحق laḥiqa
v. lḥq – to adhere to show/hide quotes-
Avic. Qual. 52, 20: et idcirco convertitur aqua in terram non per additionem quam attingat in frigiditate
Qass. 235, 12: فلذلك يصير الماء أرضًا، لا بزيادة برد تلحقه
-
Avic. Qual. 82, 57: Et non sequitur ex hoc quod non sunt res quae attingunt huiusmodi qualitates
- 2 Avic. Qual.
لحاق laḥāq
n. lḥq – catching up (n.) show/hide quotes-
Alpet. ch. 7 §25: tunc illud quod appropinquat in motu suo attingere ipsum erit perventio ad suum finem magis perfecta
Gold. 33r, 7: فما قرب بحركته من اللحاق به كان إدراكه لغايته أتمّ
-
Alpet. ch. 12 §16: tunc aliqua istarum stellarum fere semper attingit motum superioris
Gold. 57v, 4: فبعض هذه الكواكب تقارب اللحاق بالأعلى
- 2 also s.v. qārab Alpet.
انتهى intahā (+ ilā)
v. nhw / nhy – to terminate at, to get ultimately to show/hide quotes-
Avic. Gen. 57, 32: congregabuntur guttae ita bene usque ad summum suae superficiei, eo quod frigiditas attingit ibi
Qass. 123, 5: اجتمع أيضا على طرفه القطر؛ لأن البرد ينتهى إليه
-
Avic. Gen. 147, 35: et omnis nova res quae nondum erat habet causam innovantem, et attingit istud usque ad motum circularium motuum
Qass. 196, 7: ولكل حادث بعدما لم يكن علة وسبب حادث. وينتهى ذلك إلى الحركة؛ ومن الحركات إلى الحركة المستديرة
- 2 Avic. Gen.
ضبط ḍabaṭa
v. ḍbṭ – to determine accurately show/hide quotes-
Avic. Qual. 16, 50: Sed historiae et chronicae istius non attingunt istud
Qass. 210, 3: ولكن التاريخ فيه لا يضبط
- 1 Avic. Qual.
ضبط ḍabṭ
n. ḍbṭ – recording (n.) show/hide quotes-
Avic. Qual. 16, 39: Sed vita nostra non sufficit ut attingat ista in magnis maribus
Qass. 209, 16: إلا أن أعمارنا لا تفى بضبط أمثال ذلك فى البحار الكبار
- 1 Avic. Qual.
نال nāla
v. nyl – to attain (trans.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 144, 45: et finaliter, ut tota pars attingatur a communi actione contactus non corrumpente
Qass. 194, 4: وبالجملة ليكون جميع الجهة ينال منه التأثير نيلا معتدلا غير مفسد
- 1 Avic. Gen.
وقف waqafa (+ ʿalā)
v. wqf – to come to know s.th. show/hide quotes-
Avic. Met. 3, 34: Et hoc est quod potuisti attingere ex libris transactis
Marm. 2, 18: فهذا هو قدر ما يكون قد وقفت عليه فيما سلف لك من الكتب
- 1 Avic. Met.
وقع waqaʿa
v. wqʿ – to occur show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 201, 56: et quia nigredo accidit cum id quod de corpore opponitur visui fuerit angulosum, ita ut prohibeat translucere extrema quae attingit visus
Rahm. 108, 17: وإن السواد يعرض إذا كان ما يلى البصر من الجسم زوايا تمنع الإشفاف للأطراف التى تقع فيها
- 1 Avic. An.
توصّل tawaṣṣala (+ ilā)
v. wṣl – to reach s.th. show/hide quotes-
Avic. Gen. 28, 9: ut possimus cum hoc attingere differentiam inter generationem et corruptionem
Qass. 101, 7: لنتوصل من ذلك إلى تحقيق التفرقة بين الكون والفساد
- 1 s.v. taḥqīq Avic. Gen.
أدّى addā (+ acc. + ilā)
v. ʾdy – to convey s.th. to show/hide quotes-
Avic. Qual. 72, 32: Volumus enim dicere [quod] per coloratum illud post quod, <si> ponitur visibile, non attingit visum
Qass. 251, 5: فإنا نعنى باللون ما إذا جعل وراءه مرآة لم تؤده إلى البصر
- 1 Avic. Qual.
دُفع dufiʿa (+ ilā)
pass. v. dfʿ – to be compelled to show/hide quotes-
Avic. Qual. 77, 45: et laborant in ista ratione et attingunt taedium et laborem qui deviat eos a tramite recto
Qass. 255, 7: ويشق عليهم الأمر، فيدفعون إلى تكلف يخرجهم عن الجادة المستقيمة
- 1 Avic. Qual.