show/hide all quotes cite this lemma export to TEI please email us to send feedback to this lemma
cogitatio
فكر fikr
n. fkr – thought, reflection, cogitation; (faculty of) cogitation show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 8, 218: Et non contradicunt huic secunde speciei ex scientia astrorum nisi ipsi qui longe facti sunt a scientia et cognitione atque cogitacione in esse corporum superiorum
-
Albu. Intro. JS 17, 555: et quod extraxerunt et invenerunt sapientes ac philosophi per scientiam et sapientiam eorum et per subtilitatem cogitationum eorum
-
Albu. Coni. tr. VI, li. 984: significat illud multas humiditates et cogitationem et mortem cadere in homines
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 106: et nuntiorum et intellectus et apparentiam cogitationis in esse theologie et prophetarum
-
Alcab. diff. II, li. 247: Et dixerunt quidam quod Sol significet spiritum, id est animam, et Luna cogitationem
-
Ps.-Aris. Caus. ch. V §61: Quod est quia narratio non fit nisi per loquelam, et loquela per intelligentiam, et intelligentia per cogitationem, et cogitatio per meditationem, et meditatio per sensum
Bad. 9, 5: وذلك أن الصفة إنما تكون بالمنطق، والمنطق بالعقل، والعقل بالفكر، والفكر بالوهم، والوهم بالحواسّ
-
Ps.-Aris. Caus. ch. V §62: Et causa prima est supra res intellectibiles sempiternas et supra res destructibiles, quapropter non cadunt super eam sensus neque meditatio neque cogitatio neque intelligentia
-
Kindi Som. 14, 16: et secundum quantitatem profundationis cogitationis in eo et dimissionis usus sensuum, est illa formatio magis apparens ei, ita ut quasi testificetur eam suo sensu
Rīda 296, 1: وعلى قدر استغراق الفكر له wa-ʿalā qadri stiġrāqi l-fikri lahū
-
Kindi Som. 24, 22: Et de significationibus iterum ad illud est quod quando nos ingredi facimus cogitationem nostram introitu vehementi et incurvamur ad inspiciendum in libris, cogitatione in eis existente, et quiescere facimus membra nostra ad illud
Rīda 308, 2: وأكْبَبْنا على النظر فى الكتب والفكر فيما فيها wa akbabnā ʿalā l-naẓari fī l-kutubi wa-l-fikri fīmā fīhā
-
Avic. An. vol. II 127, 48: Cogitationes enim et considerationes motus sunt aptantes animam ad recipiendum emanationem
-
Avic. An. vol. II 182, 86: Cogitatio vero et memoria fiunt in aliis duobus ventriculis
-
Avic. Met. 327, 81: Cum enim in imaginatione vel in cogitatione rationali fuerit impressa forma aliqua
Marm. 221, 2: فإذا ارتسم فى التخيل أو فى الفكر النطقى صورة ما fa-iḏā rtasama fī l-taḫayyuli aw fī l-fikri l-nuṭqiyyi ṣūratan mā
-
Avic. Met. 327, 84: aliquando vero ipsa forma impressa in imaginatione vel in cogitatione erit ipsemet finis ad quem pervenit motus
-
Ibn Tum. 112b, 18: quem non capiunt mentes, neque describunt intellectus, neque comprehendunt cogitationes
Goldz. 240, 8: ولا تلحقه الافكار wa-lā talḥaquhū l-afkāru
-
Ibn Tum. 112d, 20: quem non comprehendunt mentes neque cogitationes
Goldz. 241, 17: لا تلحقه الاوهام والافكار lā talḥaquhū l-awhāmu wa-l-afkāru
-
Aver. Ep. Parv. 195vb53: statim ledetur ymaginatio illius hominis, et remanet cogitatio et rememoratio secundum suum modum
Blum. 42, 9: ولم يختل فكره ولا ذكره wa-lam yaḫtalli fikruhū wa-lā ḏikruhū
-
Aver. Ep. Parv. 201vb55: sed quia virtus rememorationis et cogitationis non agunt in sompno
Blum. 69, 2: الا ان قوة الفكر والذكر illā anna quwwata l-fikri wa-l-ḏikri
- 5 Albu. Intro. JS
- 2 Albu. Coni.
- 1 Alcab.
- Ps.-Aris. Caus.
- 22 Kindi Som.
- 8 Avic. An.
- 8 Avic. Met.
- 2 Ibn Tum.
- 5 Aver. Ep. Parv.
فكرة fikra
n. fkr – thought, cogitation; hesitation, worry show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 39, 1375: Quia impossibile est homini ut cogitet cogitacione in certis, aut consulet aliquem de igne utrum comburat vel non
Lemay 35, 794: لِأنَّه لا يمكن الإنسان أن يتفكَر فكرة صواب li-annahū lā yumkinu l-insāna an yatafakkara fikrata ṣawābin
-
Albu. Intro. JS 149, 494: Factaque est humanitas ad ioconditatem et delectationem et tristiciam ac cogitationem et scientiam
-
Albu. Coni. tr. III, li. 91: significat causas et cogitationem et tristitiam per causas eorum
Yama.: دلّ على الخصومات والفكر والاهتمام بأسبابها dalla ʿalā l-ḫuṣūmāti wa-l-fikari wa-l-ihtimāmi bi-asbābihā
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 257: et multiplicabuntur angustia et tristitia et cogitatio et luxuria et fraus et proditio
-
Alcab. diff. II, li. 212: Et dixerunt quidam quod significat cogitationem et novitatem animi
-
Avic. An. vol. II 16, 16: Aliquando autem anima praevalet super eam in suis actionibus quae continuantur ei de cognitione et cogitatione
-
Avic. An. vol. II 184, 10: quae autem assidue operantur sunt comitantia nos, sicut intellectus et cogitatio et similia
-
Avic. Met. 198, 70: sequente cogitationem intelligibilem
Marm. 133, 14: أو عن رأى عقلى تابع لفكرة عقلية aw ʿan raʾyin ʿaqliyyin tābiʿin li-fikratin ʿaqliyyatin
-
Avic. Met. 330, 46: imaginatione, non cogitatione
Marm. 223, 6: ولا تكون [sc. الغاية] المتشوقة بحسب الفكرة wa-lā takūnu [sc. al-ġāyatu] l-mušawwaqatu bi-ḥasabi l-fikrati
- 3 Albu. Intro. JS
- 6 Albu. Coni.
- 1 Alcab.
- 2 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
مفكّر mufakkir
act. part. fkr – cogitative, reflective (e.g. faculty or spirit) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 271, 82: mediante spiritu qui gerit virtutem imaginativam, quae vocatur in hominibus virtus cogitationis
Rahm. 153, 12: بتوسط الروح الحاملة للقوة المتخيلة التى تسمى قى الناس مفكرة bi-tawassuṭi l-rūḥi l-ḥāmilati li-l-quwwati l-mutaḫayyilati llatī tusammā fī l-nāsi mufakkiratan
-
Avic. An. vol. II 182, 88: sed memoriae locus est posterior ideo ut spiritus cogitationis sit in medio
Rahm. 268, 7: ليكون مكان الروح المفكرة متوسطا li-yakūna makānu l-rūḥi l-mufakkirati mutawassiṭan
- 6 Avic. An.
بتوسط الروح … التى تسمى قى الناس مفكرة – mediante spiritu … quae vocatur in hominibus virtus cogitationis Avic. An. 153 / vol. I 271
تفكّر tafakkur
n. fkr – cogitating (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 327, 81: est imaginatio vel cogitatio
-
Avic. Met. 526, 2: comparatio cogitationis ad acquirendam manifestationem rei
Marm. 361, 15: نسبة التفكر إلى استدعاء البيان nisbatu l-tafakkuri ilā stidʿāʾi l-bayāni
- 2 Avic. Met.
إعمال الفكر والنظر iʿmāl al-fikr wa-l-naẓar
genit. compound ʿml fkr nẓr – operating of thought and reflexion show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 201rb27: Et non omnis sompnus fit ex debilitate virtutum sensibilium: fit enim maxime a cogitatione in aliqua re
Blum. 57, 8: فانه قد يحدث عن اعمال الفكر والنظر فى شىء ما fa-innahū qad yaḥduṯu ʿan iʿmāli l-fikri wa-l-naẓari fī šayʾin mā
- 1 Aver. Ep. Parv.
رويّة rawīya
n. rwy – deliberation, reflection show/hide quotes-
Avic. Log. 3rb7: immo cogitatio quasi locutio est inter ipsum hominem et cogitatum suum verbis imaginatis
Madk. 22, 19: بل تكاد تكون الروية مناجاةً من الإنسان ذهنه بألفاظ متخيلة bal takādu takūnu l-rawīyatu munāǧātan mina l-insāni ḏihnahū bi-alfāẓin mutaḫayyalatin
-
Avic. An. vol. I 90, 65: Vis autem activa est vis quae est principium movens corpus hominis ad actiones singulas quae sunt propriae cogitationis
Rahm. 45, 20: إلى الأفاعيل الجزئية الخاصة بالروية ilā l-afāʿīli l-ǧuzʾiyyati l-ḫāṣṣati bi-l-rawīyati
-
Avic. Met. 325, 43: proveniunt ex cogitatione vel ex natura
-
Aver. MC Int. diff. II, 35, 218: Quarum prima est quod destruitur cogitatio ad auferendum aliquid ut cadat aut conatus ad bonum venturum
Butt. 80, 7: أولها أنها تبطل الروية والاستعداد لدفع شر awwaluhā annahā tubṭilu l-rawīyata wa-l-istiʿdāda li-dafʿi šarrin
-
Aver. MC Int. diff. II, 38, 242: Et illud est quod nos videmus, quod hic sunt res renovationis quarum principium est cogitatio et acceptio desiderii ad ipsa
- 1 Avic. Log.
- 1 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
- 3 Aver. MC Int.
ذهن ḏihn
n. ḏhn – mind show/hide quotes-
Avic. Met. 281, 76: in intellectu et cogitatione sit sicut pars suae quidditatis
Marm. 176, 17: فيكون كالجزء فى العقل والذهن لماهيته fa-yakūnu ka-l-ǧuzʾi fī l-ʿaqli wa-l-ḏihni li-māhiyyatihī
-
Avic. Met. 281, 77: in intellectu et cogitatione et definitione
- 2 Avic. Met.
تمييز tamyīz
n. myz – distinguishing, making distinctions (n.) show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 166, several versions, see fn. 84: Et ex operibus, opera que generant cogitationem, predicationem et rethoricam et opera que fuerint per studia ut negotiationes
Yama.: و[sc. له] من الأعمال التمييز والخطب wa- [sc. lahū] mina l-aʿmāli l-tamyīzu wa-l-ḫaṭbu
- 1 Alcab.
نظر naẓar
n. nẓr – study show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 106, version c, see fn. 12: et cogitationes in fidibus et in scientia legum et religionis
Yama.: و[sc. يظهر في البلدان] النظر في الأديان wa- [sc. yaẓharu fī l-buldāni] l-naẓaru fī l-adyāni
- 1 Albu. Coni.
همّة himma
n. hmm – concern show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 31, 24: Voluntaria autem sunt cum cogitatio animae fuerit conversa in vigilia
Rahm. 180, 1: وأما الإرادية فأن يكون قى همة النفس وقت اليقظة شىء تنصرف النفس إلى تأمله wa-ammā l-irādiyyatu fa-an yakūna fī himmati l-nafsi waqta l-yaqẓati šayʾun tanṣarifu l-nafsu ilā taʾammulihī
- 1 Avic. An.
همّ hamm
n. hmm – anxiety show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 480: significat mortem advenire nobilibus, cum cogitationibus et meroribus hominibus advenientibus et multas pluvias
Yama.: دلّ على موت يعرض للأشراف مع هموم وأحزان dalla ʿalā mawtin yaʿriḍu li-l-ašrāfi maʿa humūmin wa-aḥzānin
- 1 Albu. Coni.
غمّ ġamm
n. ġmm – grief show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. IV, li. 114: et arte et ingenio et cogitationibus et tristitiis et mutilatione hominum
Yama.: و[sc. يظهر] الخداع والغموم والهموم wa- [sc. yaẓharu] l-ḫidāʿu wa-l-ġumūmu wa-l-humūmu
- 1 Albu. Coni.
خاطر ḫāṭir
n. ḫṭr – idea, notion show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 32, 40: omnes enim cogitationes hac hora quiescunt et motus humorum sunt finiti
Rahm. 180, 13: لأن الخواطر كلها تكون فى هذا الوقت ساكنة li-anna l-ḫawāṭira kullahā takūnu fī hāḏā l-waqti sākinatan
- 1 Avic. An.
ظنّ ẓann
n. ẓnn – opinion show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 797: significat bonas cogitationes hominum et corroborationem gaudiorum
Yama.: دلّ على حسن ظنون الناس dalla ʿalā ḥusni ẓunūni l-nāsi
- 1 Albu. Coni.
بال bāl
n. bwl – mind show/hide quotes-
Avic. Met. 243, 60: verbi gratia, sicut pertransitio lateratorum quae fine carent per cogitationem eius; sed comparatio numeri cum simili numero saepe est infinita secundum multiplicationem
Marm. 161, 2: أن تعقل ذلك مثل إخطار المضلعات التى لانهاية لها بالبال an taʿqila ḏālika miṯla iḫṭāri l-muḍallaʿāti llatī lā nihāyata lahā bi-l-bāli
- 1 Avic. Met.