actio

1.1

فعلfiʿl

n. fʿlaction, act; activity; verb (gram.)
  1. Albu. Coni. tr. III, li. 19: Et fuerunt significationes planetarum superiorum … secundum quod premisimus, evidentioris actionis quam haberent in revolutionibus quartarum

    Yama.: فكانت دلالات الكواكب العلوية … على حسب ما وصفنا أظهر أفعالًا منها في تحاويل الأرباع

  2. Albu. Coni. tr. IV, li. 23: et mutilatio adveniet hominibus et mutationem in actionibus et festinationem permutationis de esse ad esse

    Yama.: والتلوّن في الأفاعيل وسرعة الانتقال من حال إلى حال

  3. Fara. Scien. GC 124, 1: Et in omni quidem secta sunt sententie et actiones

  4. Avic. An. vol. I 18, 5: scilicet ipsa forma erit primum principium et erit prima actio eius mediante hoc corpore

    Rahm. 5, 17: ويكون أول فعله بوساطة هذا الجسم

  5. Avic. An. vol. II 181, 47: suas actiones perficiunt in cerebro et in partibus eius

  6. Avic. Met. 29, 50: et loquamur de actione et passione

    Marm. 20, 15: وأن نتكلم في الفعل والانفعال

  7. Avic. Met. 208, 48: et ab hac potentia proveniunt actiones corporales

    Marm. 139, 10: وهذه القوة عنها تصدر الأفاعيل الجسمانية

  8. Nico. Plan. §148: in animali et planta superfluitates … descendunt a superioribus ad inferiora in actionibus suis

  9. Ibn Tum. 109b, 16: insitum est (est) enim animabus eorum quod actio indiget actore

    Goldz. 230, 12: استقر فى نفوسهم ان الفعل لا بد له من فاعل

  10. Aris. Anim. III 778b19: quoniam natura agit et patitur talem actionem et passionem

    Brug.: بل لأن الطباع يفعل او يلقى مثل هذا الفعل واللقاء

  11. Aver. MC Gen. 155vb11: scilicet in actione et passione

  12. Aver. Ep. Parv. 191vb42: Et omnes iste virtutes conveniunt in hoc, quod actio earum non completur nisi per instrumentum

  13. Aver. Ep. Parv. 256vb35: quapropter actio simplicium fortior erit in ea

  14. Aver. MC Int. diff. I, 8, 90: verbum, quod nominatur aqud Arabes «actio»

  15. Alhaz. Opt. 76, 28: et actio et passio eorum semper est aequalis et omnino consimilis

  16. Avic. Gen. 60, 94: Expedit ergo a modo scire modum cursus actionis et passionis inter ista elementa

  17. Avic. Gen. 147, 40: necessitas est actio divina perpetua eius exaltati super omnia a quo infunduntur necessitates

  18. Avic. Qual. 23, 75: quando accesserit frigiditas partibus exterioribus eius et non receperint actionem ab eo

  19. Avic. Qual. 83, 59: non sunt res quae attingunt huiusmodi qualitates et sequantur eas propter diversitatem suarum dispositionum, quae non sunt actiones istarum qualitatum

  1. 3 Albu. Coni.
  2. Fara. Scien. GC
  3. 136 Avic. An.
  4. 116 Avic. Met.
  5. 1 Nico. Plan.
  6. 2 Ibn Tum.
  7. 1 Aris. Anim. III
  8. 1 Aver. MC Gen.
  9. 36 Aver. Ep. Parv.
  10. 4 Aver. MC Int.
  11. 1 Alhaz. Opt.
  12. 37 Avic. Gen.
  13. 46 Avic. Qual.
[ Alon/Abed 2007, 326. ] [ Goichon 1938, no. 511. ]
1.2

انفعالinfiʿāl

n. fʿlaffection (philos.)
  1. Avic. Gen. 138, 1: Capitulum de actionibus elementorum ad invicem

    Qass. 189, 3: فصل فى انفعالات العناصر بعضها من بعض

  2. Avic. Qual. 76, 8: esset sensibus impossibile imaginari ex eo contrarias imaginationes vel pati contrarias actiones

    Qass. 253, 17: لاستحال أن تتخيل منها الحواس تخيلات مختلفة، أو تنفعل انفعالات مختلفة

  1. 1 Avic. Gen.
  2. 1 Avic. Qual.
1.3

فاعليةfāʿiliyya

n. fʿlagency, acting
  1. Avic. Met. 338, 10: in anima enim agente, prior estquia anima adinvenit eam prius et postea imaginat apud se actionem

    Marm. 229, 2: أما فى نفس الفاعل فلأنها توجد أولا ثم يتصور عنده الفاعلية

  1. 1 Avic. Met.
2.1

تأثيرtaʾṯīr

n. ʾṯrinfluence, effect
  1. Avic. An. vol. I 75, 57: Aliquando etiam unius virtutis diversae sunt actiones secundum diversa receptibilia

    Rahm. 37, 11: وقد تكون القوة الواحدة أيضًا يختلف تأثيرها بحسب القوابل المختلفة

  2. Avic. An. vol. I 261, 16: et fuerit inter ea corpus quod non habet colorem, actionem quae est forma qualis eius forma

  3. Avic. Met. 233, 15: tunc haec accidentia habent actiones in individuo Platonis

    Marm. 152, 10: فيكون لهذه الأعراض تأثير في شخص زيد

  4. Avic. Met. 233, 17: accidentia … habent actionem in homine vel in humanitate, eo quod referuntur ad hominem

    Marm. 152, 11: فيكون لهذه الأعراض … تأثير في الإنسان أو الإنسانية بأنها منسوبة إليه

  5. Avic. Gen. 115, 87: sic est ignis inducens actionem diversam

  6. Avic. Gen. 144, 45: tota pars attingatur a communi actione contactus non corrumpente

    Qass. 194, 4: وبالجملة ليكون جميع الجهة ينال منه التأثير نيلا معتدلا غير مفسد

  7. Avic. Qual. 4, 19: actio caelestium corporum non penetrat illud penetratione sensibili

  8. Avic. Qual. 43, 33: actio ista est similis assationi

  1. 2 Avic. An.
  2. 2 Avic. Met.
  3. 6 also s.v. nayl Avic. Gen.
  4. 8 Avic. Qual.
[ Goichon 1938, no. 5. ]
2.2

أثرaṯar

n. ʾṯreffect
  1. Avic. An. vol. I 263, 55: Ergo unumquodque agentium agit actionem diversam ab eo quod est in eo

  2. Avic. An. vol. I 263, 58: Et multa sunt huiusmodi scilicet ut aliquid agat actionem diversam a natura sua

    Rahm. 148, 8: ومثل هذا كثير أعني أن يكون شيء يؤثر في شيء أثرًا خلاف طبيعته

  3. Avic. Gen. 99, 50: quia gelare non est fortitudo frigiditatis, immo est actio proveniens ex fortitudine frigiditatis

    Qass. 156, 6: والجمود ليس إفراط برد، بل أثر يعرض من إفراط البرد

  4. Avic. Qual. 31, 19: sed crescit et acquiritur additio actionis modicae

    Qass. 219, 9: إنما يتعدى عنه إلى هذا أثر زيادة قليلة

  5. Avic. Qual. 45, 67: aliquotiens non aget actionem per quam liquefiat

    Qass. 230, 16: وربما لم يؤثر أثرًا يذوب به

  1. 2 Avic. An.
  2. 1 Avic. Gen.
  3. 2 Avic. Qual.
3.1

عملʿamal

n. ʿmlaction, activity
  1. Albu. Coni. tr. IV, li. 70: quod apparebit in civitatibus super quas est almuztauli … mutatio in actionibus et transportatio rerum adinvicem

    Yama.: أنه يظهر في المدن المستولى عليها … التلوّن في الأعمال ونقل الأشياء بعضها إلى بعض

  2. Avic. An. vol. I 91, 79: et hae sunt intentiones quae pendent ex actionibus et divulgantur famose

  3. Avic. An. vol. II 69, 4: Capitulum … de assignatione contemplationis et actionis

  4. Avic. Met. 438, 79: acquisitio unius temporis convenientioris actioni quam alterius

  1. 1 Albu. Coni.
  2. 3 Avic. An.
  3. 1 Avic. Met.
3.2

عمليʿamalī

adj. ʿmlpractical (intellect) (philos.)
  1. Avic. An. vol. I 91, 77: Respectus autem quem habet comparatione sui ad se est modus qui generat in ea actionem et intellectum contemplantem, et hae sunt intentiones

    Rahm. 46, 10: واعتبارها الذى بحسب القياس إلى نفسها هو القبيل الذى تتولد فيه بين العقل العملى والعقل النظرى الآراء

  1. 1 Avic. An.

الذى تتولد فيه بين العقل العملى والعقل النظرى – qui generat in ea actionem et intellectum contemplantemAvic. An. 46 / vol. I 91

4.

هيئةhayʾa

n. hyʾdisposition
  1. Avic. An. vol. I 93, 97: quae etiam erunt duae actiones et duo mores

  2. Avic. An. vol. II 112, 31: propter collectionem quarum differat ab actione quae est ei similis in alia

    Rahm. 226, 19: تكون على جملة متميزة عن الهيئة المناظرة لها في أخرى تميز المزاجين في البدنين

  1. 2 Avic. An.
5.

مأخذmaʾḫaḏ

n. ʾḫḏway of acting
  1. Avic. An. vol. I 100, 94: Deinde virtuti imaginativae deserviunt duae virtutes diversarum actionum

    Rahm. 51, 2: ثم المتخيلة تخدمها قوتان مختلفتا المأخذين

  1. 1 Avic. An.
6.

حركةḥaraka

n. ḥrkmovement
  1. Avic. An. vol. II 15, 98: aliam virtutem, quae non retrahitur a suis actionibus superfluis nisi per custodiam animae

    Rahm. 171, 10: إنما تضبطها [sc. قوة] عن حركاتها المفرطة مراعاة النفس

  1. 1 Avic. An.
7.

تدبيرtadbīr

n. dbrgovernorship, direction
  1. Avic. An. vol. I 110, 1: Si hoc autem est ex actione animae

    Rahm. 55, 17: فإن كان ذلك لتدبير النفس

  1. 1 Avic. An.
8.

صقعṣuqʿ

n. ṣqʿrealm (fig.)
  1. Avic. An. vol. II 50, 12: Sed in actione intellectus, definitio sinistri et definitio dextri adveniunt quadrato

    Rahm. 191, 12: وأما فى صقع العقل فإن حد التيامن وحد التياسر يلحق المربع

  1. 1 Avic. An.
9.

مذهبmaḏhab (pl. maḏāhib)

n. ḏhbpath
  1. Avic. An. vol. I 208, 68: naturae etenim infinitae sunt actiones in dividendo et comparando

    Rahm. 113, 8: والطبيعة لا تتناهى مذاهبها فى القسمة والنسبة

  1. 1 Avic. An.
10.

مقتضًىmuqtaḍan

nominalized pass. part. qḍywhat is required, what is needed
  1. Avic. An. vol. II 59, 44: ut illae virtutes sint priores aestimatione in actione sua, sicut plerumque aestimatio ducit virtutes ad aestimationem

    Rahm. 196, 14: فتكون تلك القوى سائقة [var.: سابقة] للتوهم إلى مقتضاها كما أن التوهم فى أكثر الأمر يسوق القوى إلى المتوهم

  1. 1 Avic. An.
11.

شيءšayʾ

n. šyʾsomething
  1. Avic. Qual. 74, 86: sed potius quodlibet eorum habet propriam complexionem et facit actionem unam in tactu et aliam in visu

    Qass. 253, 4: بل كل واحد منها مزاج خاص يفعل فى اللمس شيئًا، وفى البصر شيئًا

  1. 1 Avic. Qual.
12.

فصلfaṣl

n. fṣldifference
  1. Avic. Gen. 113, 36: Actio ergo ista congregandi et separandi quae in opposita est

    Qass. 168, 7: فهذا الفصل المنسوب إلى الحار من جمع وتفريق

  1. 1 Avic. Gen.

The Latin translator probably read fiʿl ‘action’ instead of faṣl.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: