alteratio

1.1

استحالةistiḥāla

n. ḥwlalteration, transformation, (qualitative) change
  1. Avic. Met. 321, 44: Hoc autem videtur esse simile praecedenti, sed differt quia ex praecedenti non fit electuarium nisi secundum alterationem

  2. Avic. Met. 322, 71: Vel compositio erit ex coniunctione tantum, vel cum hoc erit alteratio secundum qualitatem

  3. Aver. MC Gen. 155ra5: Intentio nostra in hoc libro est quod oportet determinare … causas augmentationis et alterationis

  4. Aver. MC Int. diff. IV, 98, 74: Et credulitas quidem que est in rebus in quibus est alteratio

  5. Alhaz. Conf. 286, 28: Densitas vero … propter diversitatem modorum alteracionum continuarum

  6. Aris. Phys. VII 21, 15 (243a9): Motus ergo in loco est mutatio, motus autem in qualitate est alteratio

  7. Aris. Phys. VII 81, 18 (250b1): Et quod alterat etiam similiter est aliquid, et quod alteratur, et in alia mensura secundum magis et minus erit alteratio

    Bad. 794, 5: والمحيل أيضًا على ذلك المثال شىء ما، والمستحيل، وبمقدار ما فى الزيادة والنقصان تكون الاستحالة

  8. Avic. Gen. 1, 2: Primum capitulum de contrarietatibus opinionum antiquorum in generatione et alteratione et suis elementis

    Qass. 77, 6: فصل فى اختلاف آراء الأقدمين فى الكون والاستحالة وعناصرهما

  9. Avic. Gen. 56, 9: Et expedit quod primo et principaliter dicamus negotium generationis et alterationis

  10. Avic. Qual. 20, 18: nam illud quod comprehendit et in cuius concavitate est aliud fuit alteratum fortissima alteratione utpote caliditatis

    Qass. 211, 13: إذ المشتمل عليه منهما، يستحيل استحالة مفرطة، عن حر مثلا

  1. 2 Avic. Met.
  2. 1 Aver. MC Gen.
  3. 1 Aver. MC Int.
  4. Alhaz. Conf.
  5. 28 also s.v. amr al-istiḥāla Aris. Phys. VII
  6. 48 also s.v. istiḥālat al-ḥāl Avic. Gen.
  7. 1 Avic. Qual.
1.2

إحالةiḥāla

n. ḥwlalteration, transformation
  1. Avic. Gen. 115, 78: non est sua condensatio per aggregationem, immo est alteratio in sui substantia

  2. Avic. Gen. 129, 19: et, post istud, habebit agens caliditatem ab extra et caliditatem in aqua quae se coadunabunt ad alterationem

    Qass. 180, 9: ثم يكون الفاعل، بعد ذلك، حرارة من خارج وحرارة فى الماء يتعاونان على الإحالة ṯumma yakūnu l-fāʿilu baʿda ḏālika ḥarāratun min ḫāriǧin wa-ḥarāratun fī l-māʾi yataʿāwanāni ʿalā l-iḥālati

  3. Avic. Qual. 36, 3: Dicimus igitur quod maturatio vel digestio est alteratio caliditatis in corpore

  1. 3 Avic. Gen.
  2. 1 Avic. Qual.
2.1

تغيّرtaġayyur

n. ġyrchange, alteration
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 1024: Et iam fiet similiter alteratio universalis maior cum compleverit motus orbis istos .8. gradus eundo sive redeundo

  2. Albu. Coni. tr. VI, li. 463: Et cum fuerit Luna transiens super eum, significat illud alterationem aeris et diversitatem eius

  3. Avic. Met. 322, 72: Sed in quocumque fuerit alteratio, vel pervenit ad finem una alteratione, vel multis alterationibus

    Marm. 217, 6: وكل ما فيه تغير فإما أن ينتهى إلى الغاية بتغير واحد، أو بتغيرات كثيرة

  4. Avic. Met. 516, 92: non comitetur eam multitudo et alteratio ullo modo

  5. Ibn Tum. 109d, 37: habet necessario locum, alterationem et accidentia

    Goldz. 232, 16: وجب له التحيز والتغير والجواز

  6. Ibn Tum. 112b, 21: que[m] non designat loci comprehensio, neque motio, neque demonstrant alteratio et remotio

  7. Alpet. ch. 7 §13: immo est semper secundum unum modum cum diversitate modorum aeris, neque mutatur ad alium modum alteratio

  8. Aris. Anim. III 716b7: alterabitur totus aspectus et multiplicabitur illa alteratio donec putetur quod sit femina

  9. Aris. Anim. III 716b12: quoniam alterabitur cum alteratione sui principii

  10. Alhaz. Opt. 35, 58: et color comprehenditur a sentiente ex alteratione formae corporis sentientis et ex eius coloratione

  11. Alhaz. Opt. 38, 8: sed passio membri sentientis a forma coloris et forma lucis, est aliqua alteratio: sed nulla alteratio est, nisi in tempore

    Sabra II 47a, 4: وانفعال العضو الحاس بصورة اللون وبصورة الضوء هو تغير مّا، وليس يكون التغير إلا في زمان

  1. 9 Albu. Coni.
  2. 5 Avic. Met.
  3. 2 Ibn Tum.
  4. 1 s.v. taġyīr Alpet.
  5. 7 Aris. Anim. III
  6. 2 Alhaz. Opt.
2.2

تغييرtaġyīr

n. ġyrchange
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 706: et quamquam cum coniungitur ei [ sc. Marti ] non habet tantam fortitudinem quantam habent Iupiter et Saturnus cum coniunguntur super alterationes

    Yama.: وإن لم يكن لمقارنته [sc. المرّيخ] لزحل من القوّة كقوّة مقارنة المشتري لزحل على التغايير

  2. Albu. Coni. tr. IV, li. 87: Et si fuerit in ultima tertia eius, significat perturbationem eius et alterationem

    Yama.: وإن كان في الثلث الآخر دلّ على اختلاطه وتغييره

  3. Aris. Anim. II 641b6: et principium alterationis, quod est in aliis rebus generum animalium

  4. Aris. Anim. II 672b33: Tamen paries non habet intellectum, sed quia propinquus est ei quod habet intellectum, alterat intellectum alteratione manifesta

  5. Aris. Anim. III 764b29: Non sunt ergo membra causa diversitatis eius quod diximus, sed alteratio totius corporis

  6. Aris. Anim. III 784a18: Homo autem patitur hoc secundum alterationem aetatum, quoniam alteratio aetatum hominis est similis alterationi quattuor temporum

    Brug.: فاما الانسان فهو يلقى ذلك بقدر تغيير القرون فان تغيّر قرون الانسان يشبه تغيّر الشتاء والربيع والصيف والخريف

  1. 7 also s.v. taġāyīr Albu. Coni.
  2. 3 Aris. Anim. II
  3. 9 Aris. Anim. III
2.3

تغايرtaġāyur

n. ġyrchange
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 515: sed significationes eius equidistantie omnibus signis sunt quod plurimum eius significatio est super alterationem aeris

    Yama.: فأمّا دلالات موازاتها لسائر البروج فإنّ أكثر ما يدلّ عليه ذلك بتغاير الأهوية

  2. Albu. Coni. tr. VIII, li. 130: quoniam illud significat multitudinem alterationum in anno secundum sessionem quartarum eius

    Yama.: لأنّ ذلك دليل على كثرة التغاير في السنة على حسب حلول أرباعها

  1. 2 Albu. Coni.
3.

اختلافiḫtilāf

n. ḫlfvarying, differing (n.)
  1. Nico. Plan. §160: Et quando steterit aqua prohibebitur aer a sua alteratione

    Dross. versions qnt, see fn.: فان وقف الماء امتنع الهواء من اختلافه

  1. 1 Nico. Plan.
4.

أثرaṯar

n. ʾṯrimpression, effect
  1. Alhaz. Opt. 17, 53: quod visus non tingitur a colore et luce, neque remanent in eo alterationes coloris et lucis

    Sabra I 117b, 24: أن البصر ليس ينصبغ بالألوان والأضواء ولا تبقى آثار الأضواء والألوان فيه

  1. 1 Alhaz. Opt.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: