aptus

1.1

مستعدّmustaʿidd (+ li)

act. part. ʿdddisposed (towards)
  1. Avic. An. vol. I 110, 6: calor enim est aptus ad movendum materias

  2. Avic. An. vol. II 179, 15: ita ut de cerebro id quod primum creatur non sit principium sensus et motus in effectu, sed sit aptum fieri aliquod principium membrorum quae sunt post illud

  3. Avic. Met. 77, 47: inquantum vero aptum est [ sc. corpus ] ad quamlibet mensuram, est in potentia

    Marm. 53, 19: ومن حيث هو [sc. الجسم] مستعد أى استعداد شئت فهو بالقوة

  4. Avic. Met. 535, 61: non est autem malum si inducat in sua rhetorica aliqua capitula assignationum quae aptos naturaliter moveant ad inquisitionem sapientialem

    Marm. 366, 19: ولا بأس أن يشتمل خطابه على رموز وإشارات تستدعى المستعدين بالجبلة للنظر إلى البحث الحكمى

  5. Avic. Gen. 127, 75: Nam medium ita bene est aptum ad fortiorem ruptionem

  6. Avic. Gen. 127, 76: et aqua est apta ad fortiorem calefactionem

  7. Avic. Qual. 27, 48: Scitis tamen quare non posset ista dicere, quia contiguum frigidum non patitur a suo contiguo inquantum est frigidum, sed inquantum illud infrigidatum, deficit a frigiditate <et est> aptum ad additionem frigiditatis

  8. Avic. Qual. 27, 49: ipsum ergo, inquantum est aptum, est contrarium frigidi in actu

  1. 6 Avic. An.
  2. 17 Avic. Met.
  3. 3 Avic. Gen.
  4. 2 Avic. Qual.
1.2

معدّmuʿadd (+ li or naḥwa)

pass. part. ʿdddisposed (to, towards), prepared for
  1. Avic. An. vol. I 74, 45: Possibile est autem ut vis sit apta ad unam actionem tantum designatam

    Rahm. 37, 2: وقد يجوز أن تكون القوة معدة نحو فعل بعينه

  2. Avic. An. vol. I 113, 47: concedo autem quod animatio eius differt ab aliis animationibus, similiter etiam membra apta eius animationi

    Rahm. 57, 13: نعم قد تتميّز الحيوانية التى لها عن سائر الحيوانات وكذلك الأعضاء المعدة لحيوانيتها أيضا

  3. Avic. Met. 111, 66: et quiddam est in cuius natura est multitudo quae natura non habet unitatem aptam multitudini

    Marm. 77, 5: ومن ذلك أن يكون تكثره فى طبيعة إنما لها الوحدة المعدة للتكثر

  4. Aver. MC Int. diff. II, 38, 244: Iamque apparet etiam in rebus que fiunt, quod in eis sunt res que secundum suam naturam sunt apte ut sit ex eis aliquid et eius oppositum equaliter

  1. 3 also s.v. aptum esse Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Int.
2.1

صالحṣāliḥ (+ li)

act. part. ṣlḥsuitable for; disposed to
  1. Avic. An. vol. II 108, 78: Ergo iam manifestum est animas incipere esse cum incipit materia corporalis apta ad serviendum eis

    Rahm. 225, 1: فقد صح إذن أن الأنفس تحدث كما تحدث مادة بدنية صالحة لاستعمالها إياها

  2. Avic. An. vol. II 177, 91: Immo oportet ut principium diversarum virtutum non sit aptum ad hoc ut emanent ex loco eius omnes actiones earum

    Rahm. 264, 22: بل ينبغى أن يكون المبدأ للقوى المختلفة غير صالح لأن يصدر عن معدنه جميع أفعالها

  3. Avic. Met. 258, 37: Spermati etenim quod est aptum formae animalis et est assignatum differentiae propriae animalis universalis, accidit passibilitas calefactiva et fit masculus

  4. Avic. Met. 532, 7: Esse vero hominem aptum ad instituendum et exsequendum iura, possibile est

    Marm. 365, 6: ووجود الإنسان الصالح لان يسن ويعدل ممكن

  5. Aver. MC Gen. 174ra38: agens quod faciat ea per temperamentum et alterationem apta ut aliquid fiat

  1. 2 Avic. An.
  2. 2 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Gen.
2.2

صلحṣalaḥa (or: ṣaluḥa) (+ li or an)

v. ṣlḥto be suitable for, to be appropriate to
  1. Alcab. diff. IV, li. 46: Qui, si fuerit ante gradum .vii. per .v. gradus et infra, … erit in loco hilesg apto

  2. Alcab. diff. IV, li. 53: Qui, si fuerit in aliquo angulorum vel in succedentibus eorum, erit in loco apto hilesg

    Yama. see fn. 39: فإن كانت [sc. درجة الاجتماع] في بعض الأوتاد أو ما يليها فهي في موضع يصلح للهيلاجية

  3. Avic. Met. 147, 66: Cum igitur fuerit hic unum aptum ad mensurandum eo aliquid, tamen possunt esse multa sine numero quae non mensurabuntur per illud

    Marm. 101, 6: وإذا كان هناك واحد يصلح لكيل شىء فستكون أشياء تكاد أن لا تتناهى لأن تكال به

  4. Aver. Ep. Parv. 192ra49: et similiter, quando inter eos [ sc. sensus tres ] et sensibilia interiacent corpora grossa, non apta ut sint media

    Blum. 9, 6: وكذلك اذا قامت بينها وبين المحسوسات اجسام غليظة ليس يصلح ان يكون متوسطًا

  1. 3 also s.v. aptari Alcab.
  2. 1 s.v. aptum est Avic. Met.
  3. 1 Aver. Ep. Parv.

وإذا كان هناك واحد يصلح لكيل شيء – Cum igitur fuerit hic unum aptum ad mensurandum eo aliquidAvic. Met. 101 / 147

3.

ملائمmulāʾim

(nominalized) act. part. lʾmsuitable
  1. Avic. An. vol. I 51, 20: quia una pars corporis animalis gracillimi non habet principium reservandi complexionem aptam animae

    Rahm. 23, 10: بل بعض بدن الحيوان المجزر* لا مبدأ فيه لاستبقاء المزاج الملائم للنفس [ * sic, correct: المحزّز ]

  2. Avic. Met. 508, 17: Sed omnes conveniunt in uno communi, scilicet in percipere quod suum conveniens et sibi aptum est bonum

    Marm. 348, 13: ويشترك كلها نوعا من الشركة فى أن الشعور بموافقتها وملائمتها* هو الخير [ * Bertolacci 2006, 551: بموافقها وملائمها ]

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
4.

مهيّأmuhayyaʾ (+ li)

pass. part. hyʾdisposed (to, for)
  1. Avic. An. vol. I 101, 97: virtus autem imaginativa servit aestimativae, per hoc quod ostendit ei formas retentas in ea quae sunt aptae ad recipiendum compositionem et divisionem

    Rahm. 51, 4: والقوة الخيالية تخدمها بعرضها الصور المخزونة فيها المهيأة لقبول التركيب والتفصيل

  2. Avic. An. vol. I 268, 36: Verum est autem quod simulacrum visi redditur, mediante translucente, membro receptibili apto leni illuminato

    Rahm. 151, 12: بل الحق هو أن شبح المبصر يتأدى بتوسط الشفاف إلى العضو القابل المهيأ له الأملس النير

  1. 2 Avic. An.
5.

متعرّضmutaʿarriḍ (+ li)

act. part. ʿrḍsubjected to, exposed to
  1. Avic. Met. 249, 57: quamvis sit de illis rationalitas vel differentia opposita rationalitati non apta removere aliquid ab eo nec proprietatem eius

    Marm. 164, 9: ولو كان النطق أو فصل يقابل النطق غير متعرض لرفع شىء منها أو وضعه

  1. 1 Avic. Met.
6.

متضمّنmutaḍammin

act. part. ḍmnincluding, implying
  1. Avic. Met. 251, 91: Sed corporeitas quae ponitur cum animali* ponitur apta omni intentioni quae adiungitur ei debito tres dimensiones sibi coniungendi [ * The Latin translator apparently read ḥayawān ‘animal’ instead of ǧawāz ‘possibility’ ]

    Marm. 165, 12: وأما الجسمية التى تفرض مع جواز أن توضع متضمنة لكل معنى مقرونا بها وجوبٌ أن يتضمن الأقطار الثلاثة

  1. 1 s.v. mutaḍammana Avic. Met.
7.

محتملmuḥtamil

act. part. ḥmlallowing
  1. Avic. Met. 244, 70: Ergo ex hoc quod est [ sc. natura universalis ] natura est quiddam; et ex hoc quod ipsa est apta intelligi forma universalis est quiddam

    Marm. 161, 8: فهى [sc. الطبيعة الكلية] من حيث هى طبيعة شىء، ومن حيث هى محتملة لأن تعقل عنها صورة كلية شىء

  1. 1 Avic. Met.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: