augmentum

1.1

زيادةziyāda

n. zydincrease, augmentation; addition; excess
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 373: Nam tunc neque per Iovem neque per dominum eius super aliquid in mora augmenti iudicabitur

    Yama.: فإنّه لا يستدلّ بالمشتري وصاحبه على شيء من الزيادة في المدّة

  2. Albu. Coni. tr. VIII, li. 283: significant augmentum in omnibus rebus laudabilibus quas portendunt

  3. Alcab. diff. II, li. 42: Et significat … ex infirmitatibus, quicquid fuerit ex sanguine per augmentum quantitatis

  4. Alcab. diff. II, li. 236: set in quarto aspectu primo significat apparitionem rerum et lucrum et augmentum continentie

  5. Kindi Grad. 270, 6: dicitur quod sit augmentorum ab equalitate ablatio donec equalitas remaneat

    Gauth. 2, 13: ومعنى الانحلال رفع الزيادات عن الاعتدال حتى يكون الاعتدال

  6. Kindi Grad. 291, 36: quod sit augmentum quinte supra octavam

    Gauth. 41, 2: وزيادة خمس على ثمن

  7. Anar. 14, 12: anguli vero alii … non sunt difiniti, et illud est ideo quod inclinatio diversificatur secundum augmentum et diminutionem alternatim

  8. Anar. 34, 19: Et etiam si augmentata fuerint super diversa equalia, erit superfluitas que est inter ea post augmentum, equalis superfluitati que erat inter ea ante augmentum

    Arnz. 54, 7: وأيضا إن زيد على المختلفة متساوية كان تفاضلها بعد الزيادة مساويا لتفاضلها قبل الزيادة

  9. Avic. An. vol. I 69, 74: tunc oporteret quod numerus virium esset quantus est numerus ordinum diminutionis et augmenti

  10. Avic. An. vol. II 152, 7: in ultimo augmenti penes eum qui habet ingenium omnium quaestionum

  11. Avic. Met. 27, 97: Id autem quod de numero fuerit tale cuius esse sit in rebus separatis, illud prohibebitur esse subiectum proportionis cuiuslibet in augmento et diminutione

  12. Avic. Met. 369, 25: Illum etiam qui tenet sententiam de numeris comitatur ut distinctiones rerum ponat varietatem secundum augmentum et diminutionem eorum

  13. Nico. Plan. §77: et omnia quae accidunt ei in diversitatibus, in aequalitate et augmento numeri et eius decremento et magnitudine et parvitate

    Dross.: وسائر ما يعرض فيه من الاختلاف فى الاستواء وزيادة العدد ونقصانه ومن كبره وصغره

  14. Aris. Anim. II 689a25: Augmentum vero eius est conveniens coitui

  15. Aris. Anim. II 695b8: et deinde erit crementum et augmentum in latitudine corporis, sicut corpus piscis qui dicitur adro

    Kruk: ومن هناك يكون النشوء والزيادة فى عرض الجثة مثل جثث السمك الذى يسمى خدر وفواخت

  16. Aris. Anim. III 787a2: et in musica neuma grave est melius quoniam perfectio est in augmento, gravitas autem est quidam modus augmenti

    Brug.: وفى الالحان اللحن الثقيل اجود من غيره لأن التامّ يكون فى الزيادة وانما الثقل صنف من اصناف الزيادة

  17. Aver. MC Gen. 160va6: immo prima materia naturaliter recipit augmentum et diminutionem in magnitudine

  1. 32 Albu. Coni.
  2. 2 Alcab.
  3. Kindi Grad.
  4. 9 Anar.
  5. 10 Avic. An.
  6. 15 Avic. Met.
  7. 1 Nico. Plan.
  8. 3 Aris. Anim. II
  9. 1 Aris. Anim. III
  10. 1 Aver. MC Gen.
1.2

زائدzāʾid

nominalized act. part. zydexceeding, excessive (n.)
  1. Avic. Met. 361, 61: Quidam vero alii posuerunt principia augmentum et diminutionem et aequale

    Marm. 245, 15: وقوم جعلوا المبادئ الزائد والناقص والمساوى

  2. Avic. Met. 362, 64: Quidam vero alii posuerunt aequale formam, eo quod ipsa est restricta et terminata, augmentum vero et diminutio non habent terminum

  1. 2 Avic. Met.
1.3

زادzāda

v. zydto increase (intr.)
  1. Avic. An. vol. I 127, 36: Non enim oportet ut, si propter attenuationem provenit augmentum visus , ideo propter privationem aeris proveniat maius augmentum videndi

    Rahm. 65, 11: فليس إذا أوجب رقته [sc. المتوسط] زيادة أن يكون عدمه يزيد أيضا فى ذلك

  1. 1 Avic. An.

يزيد أيضا في ذلك – proveniat maius augmentum videndi Avic. An. 65 / vol. I 127

1.4

ازدادizdāda

v. zydto increase (intr.)
  1. Avic. Gen. 80, 30: Si enim transcenderet in vacuo, non esset necessarium corpori ad augmentum ut impleretur quod esset in eo vacuum de dimensionibus

    Qass. 141, 2: ولو كان نفوذه فى الخلاء لما كان يحتاج الجسم، فى أن يزداد، إلى امتلاء ما فيه من الأبعاد الخالية

  1. 1 Avic. Gen.

فى أن يزداد – ad augmentum Avic. Gen. 141 / 80

1.5

مزدادmuzdād

act. part. zydincreasing (intr.)
  1. Avic. Qual. 67, 62: Extensio autem est motus corporis per augmentum in latitudine

    Qass. 246, 14: والتمدد هو حركة الجسم مزدادا فى طوله

  1. 1 Avic. Qual.

مزدادا فى طوله – per augmentum in latitudine Avic. Qual. 246 / 67

1.6

أزيدazyad

elat. zydmore intense, greater
  1. Kindi Grad. 285, 25: et erit eius caliditas inter augmentum et diminutionem

    Gauth. 28, 10: وكانت حرارته بين الازيد والانقص

  1. Kindi Grad.
2.1

نموّnumūw

n. nmw / nmygrowth
  1. Avic. An. vol. I 29, 61: propter instrumenta quibus iuvatur ad opera vitae, quorum primum est nutrimentum et augmentum

    Rahm. 12, 6: بآلات يستعين بها فى أفعال الحياة التى أولها التغذى والنمو

  2. Aver. MC Gen. 155vb8: Plato enim non perscrutatus est de qualitate cuiuslibet generationis … neque etiam de alteratione et augmento, quomodo existunt in rebus

    Eich. 9, 12: مثال ذلك أفلاطون فإنّه لم يبحث عن كيفية كلّ تكوّن … ولم يتكلّم أيضا لا فى الاستحالة ولا فى النمو بأيّ وجه يكونان فى الأمور

  3. Aris. Phys. VII 21, 16 (243a9): motus vero in quantitate est augmentum et diminutio

  4. Aris. Phys. VII 81, 14 (250a28): Et similiter se habet alteratio et augmentum

  5. Avic. Gen. 78, 79: expedit igitur quod loquamur in augmento

  6. Avic. Gen. 84, 30: Sic ergo debet intelligi negotium augmenti

  7. Avic. Qual. 77, 34: Nam aliqua disponuntur ad rubedinem … et aliqua ad augmentum

    Qass. 254, 17: فيستعد بعضها للاحمرار … وبعضها للنمو

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Aver. MC Gen.
  3. 2 Aris. Phys. VII
  4. 9 Avic. Gen.
  5. 1 Avic. Qual.
2.2

نماءnamāʾ

n. nmw / nmygrowth
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 126: tunc hoc significat fortitudinem civium vicis regni illius et apparitionem eorum et augmentum et additionem rerum eorum et longitudinem et diuturnitatem temporum more eorum

    Yama.: فإنّ ذلك دليل على قوّة أهل تلك الدولة وظفرهم ونهاء* أمورهم وزيادتهم وطول أزمان مدّتهم [ * sic, probably corrupt for نماء ]

  2. Albu. Coni. tr. V, li. 214: significat casum litigiorum et timoris … cum multo additamento et augmento annone et plantarum et arborum et vinearum

    Yama.: فدالّ على وقوع المحاربات والخوف … مع كثرة زكاء ونماء الطعام والغروس والأشجار والكروم

  3. Nico. Plan. §13: nisi quia nutrimentum et augmentum partes sunt animae

  1. 2 also s.v. nihāʾ Albu. Coni.
  2. 1 Nico. Plan.
3.1

زكاءzakāʾ

n. zkw / zkygrowth
  1. Albu. Coni. tr. IV, li. 98: significat … augmentum plantationum et messium

    Yama.: دلّ على … زكاء الغروس والزروع

  2. Albu. Coni. tr. VI, li. 866: significat illud regem Romanorum facere exercitum contra inimicos suos …, cum … augmento messium et bono esse earum

  1. 7 Albu. Coni.
3.2

زكاةzakāt

n. zkw / zkyincrease
  1. Albu. Coni. tr. VI, li. 850: cum paucitate rorum et augmento messium

    Yama.: مع قلّة الأنداء وزكاة الزروع

  2. Albu. Coni. tr. VII, li. 309: cum augmento eius quod ferunt palme

  1. 3 Albu. Coni.
4.

مدّmadd (pl. mudūd)

n. mddrising, swelling (of a river) (n.)
  1. Albu. Coni. tr. IV, li. 140: cum augmento fluviorum

    Yama.: مع مدود الأنهار

  2. Albu. Coni. tr. V, li. 353: Et si fuerit meridiana, significat multitudinem pluviarum et augmentum fluminum

  1. 3 Albu. Coni.
5.1

نشوءnušūʾ

n. nšʾgrowth, development
  1. Avic. Gen. 79, 21: sed potius est necesse quod sit ista additio perpetua et regulata quousque compleatur augmentum

    Qass. 140, 13: بل يجب أن يكون ذلك الازدياد مستمرًا على تناسب مؤد إلى كمال النشوء

  2. Avic. Gen. 80, 24: et augmentator erit corruptus et conversus ad similitudinem augmentati, et crescit augmentatum extensum in omnibus dimensionibus ultra quousque completur augmentum

  1. 2 Avic. Gen.
5.2

نشأ / نشؤnašaʾa (or: našuʾa)

v. (in indef. rel. clause) nšʾto grow (intr.)
  1. Avic. Gen. 146, 12: et est ei tempus augmenti

    Qass. 195, 9: وله مدة ينشؤ فيها

  1. 1 Avic. Gen.

وله مدة ينشؤ فيها – et est ei tempus augmenti Avic. Gen. 195 / 146

6.1

فضلfaḍl

n. fḍlremainder (in a subtraction) (math.)
  1. Albu. Coni. tr. VI, li. 43: Et si fuerit eius [ sc. uniuscuiusque Mercurii et Veneris ] equatio sicut equatio Solis et unitus ei, postea accipies superfluitatem que est inter locum eius et locum Solis, si fuerit inter eos augmentum, et operaberis cum eo sicut operatus fuisti in stellis superioribus de divisione et multiplicatione

    Yama.: وإن كان تقويمه [sc. كل واحد من الزهرة وعطارد] مثل تقويم الشمس ثمّ يؤخذ الفضل بينه وبين موضع الشمس وإن كان بينهما فضل يعمل به على حسب ما يعمل في الكواكب العلوية من الضرب والقسمة

  1. 1 Albu. Coni.
6.2

تفاضلtafāḍul

n. fḍlinequality
  1. Alhaz. Opt. 34, 20: et si aliqua intentio visibilis est praeter istas, collocabitur sub aliqua istarum, … sicut aequalitas et augmentum, quae collocantur sub similitudine et diversitate

    Sabra II 34b, 3: وإن كان في المعاني المبصرة شيء غير هذه المعاني فهو يدخل تحت بعض هذه، … كالتساوي والتفاضل اللذين يدخلان تحت التشابه والاختلاف

  1. 1 Alhaz. Opt.
7.

مورد عليهmūrad ʿalayhi

nominalized impers. pass. part. wrds.th. receiving, s.th. augmented
  1. Avic. Gen. 80, 27: Sequitur ergo quod iste augmentator qui ab extra provenit, ingrediatur in augmentato … et impellitur augmentum ad omnes dimensiones

    Qass. 141, 1: فيجب أن يكون هذا الوارد يداخل المورود عليه … يندفع له المورد عليه إلى أقطاره

  1. 1 Avic. Gen.
8.

عظمʿiẓam

n. ʿẓmsize, magnitude
  1. Avic. An. vol. I 71, 7: cum augmentum iam pervenerit ad hoc ut vis illa non possit plus augmenti inferre nisi quantum resolvitur ex eo

    Rahm. 35, 8: والعظم قد بلغ مبلغا لا تفى القوة بأن تورد من الغذاء فيه أكثر مما يتحلل منه

  1. 1 Avic. An.
9.

غذاءġiḏāʾ

n. ġḏwnourishment
  1. Avic. An. vol. I 71, 8: cum augmentum iam pervenerit ad hoc ut vis illa non possit plus augmenti inferre nisi quantum resolvitur ex eo

    Rahm. 35, 9: والعظم قد بلغ مبلغا لا تفى القوة بأن تورد من الغذاء فيه أكثر مما يتحلل منه

  1. 1 Avic. An.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: