contingens

1.1

مماسّmumāss (+ li)

act. part. msscontiguous, adjacent to; tangent to, touching (geom.)
  1. Avic. An. vol. I 84, 75: qui est vis … ad apprehendendum sapores solutos ex corporibus contingentibus ipsum [ sc. nervum ]

    Rahm. 42, 10: وهى قوة … تدرك الطعوم المتحلّلة من الأجرام المماسة له [sc. العصب]

  2. Avic. Met. 437, 68: tunc ille motus qui est quasi causa propinqua huius motus erit contingens illum

  3. Avic. Met. 438, 75: et illud quod erat non coepit fieri nisi per motum contingentem istum alium motum

  4. Aver. MC Gen. 164ra49: Distincta enim non distinguuntur nisi per vacuum quod est inter ea, et similiter contingentia non fiunt non continua nisi propter vacuum quod est inter ea

    Eich. 65, 14: وكذلك [sc. الأشياء] المماسّة إنّما لم تتّصل لموضع الخلاء الذى بينهما

  5. Alhaz. Conf. 291, 10: et hoc in loco est circulus capitis cancri contingens orizontem

    Lang. 18, 20: وفي هذا المكان يكون مدار رأس السرطان مماسًا للأفق

  6. Alhaz. Conf. 300, 39: et fiet etiam in superficie epicicli circulus contingens istos duos circulos in duobus punctis cuius centrum

    Lang. 39, 16: ويحدث في سطح فلك التدوير أيضًا دائرة مماسة للدائرتين المتوازيتين على نقطتين

  7. Alhaz. Opt. 20, 17: tunc etiam comprehendet lucem fortem in parte contingente partem visus, qua comprehendebat formam obscuram

  8. Alhaz. Opt. 37, 42: est diversum ab instanti, in quo pervenit lux in aerem contingentem illam partem, quae est intra foramen

  9. Avic. Qual. 29, 92: Et dicebant quod non sequebatur illud, quia laedens veraciter est superficies contingens

    Qass. 218, 10: فإن المفسد بالحقيقة هو السطح المماس

  1. 1 Avic. An.
  2. 2 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Gen.
  4. Alhaz. Conf.
  5. 2 Alhaz. Opt.
  6. 1 Avic. Qual.
1.2

متماسّmutamāss

act. part. msstouching each other; contiguous
  1. Avic. An. vol. I 245, 66: Similiter etiam si essent contingentes

    Rahm. 136, 8: وعلى هذا القياس إن كانت متماسة

  2. Avic. Met. 437, 59: Sunt igitur quasi duo contingentia

  3. Avic. Met. 437, 62: eo quod non possunt esse in instantibus contingentibus et concurrentibus

    Marm. 301, 7: إذ لا يجوز أن تكون فى آنات متلاقية متماسة

  1. 1 Avic. An.
  2. 2 Avic. Met.
1.3

الذي يمسّallaḏī (or: mā) yamassu

rel. clause msswhich touches
  1. Aris. Anim. III 745a26: Et hoc manifestum est ex declinantibus [ sc. dentibus ] a suis locis aut contingentibus se ad invicem

    Brug.: وذلك بيّن من الاسنان التى تميل عن مواضعها او تمسّ بعضها بعضا

  2. Avic. Gen. 95, 70: Et in pluribus corporibus humiditate substantiali consequitur unum, scilicet applicatio et adhaesio et sequi contingentem eam ex una parte, sicut aqua

    Qass. 153, 6: ويتبع بعض الأجسام الرطبة الجوهر أمر، وهو الملاصقة والملازمة لما يمسه من جنسه كما للماء

  1. 1 Aris. Anim. III
  2. 1 Avic. Gen.
1.4

شيء متماسّšayʾ mutamāss

n. + act. part. šyʾ mssthing in mutual contact
  1. Aver. MC Gen. 162rb64: necesse est ut contingentia sint aut sursum aut deorsum

    Eich. 54, 16: فالأشياء المتماسّة هي ضرورة إمّا فوق وإمّا أسفل

  1. 1 s.v. mutamāss Aver. MC Gen.
1.5

مماسّةmumāssa

n. msscontact
  1. Avic. An. vol. I 140, 33: Et quia aliis sensibus redduntur res non contingentes et de procul

    Rahm. 73, 6: ولأن الحواسّ الأُخرى قد تتأدى إليها الأشياء من غير مماسة ومن بعيد

  1. 1 Avic. An.

قد تتأدى إليها الأشياء من غير مماسة – redduntur res non contingentesAvic. An. 73 / vol. I 140

1.6

ماسّmāssa

v. (in indef. rel. clause) mssto be in contact with
  1. Avic. Met. 151, 38: vel movebitur [ sc. sua albedo ] ad aliud corpus contingens illud

    Marm. 103, 16: فقد انتقل بياضه إلى جسم يماسه

  1. 1 s.v. contingere Avic. Met.

إلى جسم يماسه – ad aliud corpus contingens illudAvic. Met. 103 / 151

2.

ممكنmumkin

act. part. mknpossible
  1. Aver. MC Int. diff. II, 41, 281: Sed in materia quidem contingenti in rebus futuris, etiam ipse dividunt verum a falso

    Butt. 83, 6: وأما فى المادة الممكنة فى الأمور المستقبلة

  2. Aver. MC Int. diff. II*, 57, 207: Iamque venient loca in materia contingenti in quibus est partis declinationis potentia, potentia partis negationis in divisione veritatis

  1. 6 Aver. MC Int.
3.1

لامسlāmis

act. part. lmstouching
  1. Avic. An. vol. I 252, 78: sed ut contingat exterius, quomodo tangit radius reverberatus visibile et videt illud et non tangit, nisi quantum dedit ei contingens praecedens?

    Rahm. 141, 1: فكيف يلامس الشعاع المنعكس المرئى فيراه وإنما يلامس ما غطاه [var.: أعطاه] من لامسه السابق

  1. 1 Avic. An.
3.2

ملامسmulāmis

act. part. lmstouching
  1. Avic. An. vol. I 245, 54: et ut forma cadat subito a superficie contingenti eam in aliam superficiem sine passione partium mediarum

    Rahm. 135, 19: بل يقع الشبح من السطح الملامس إلى السطح الثانى دفعة من غير انفعال الأجزاء فى الوسط

  1. 1 Avic. An.
3.3

ما يلامسهmā yulāmisuhū

rel. clause lmswhat touches it
  1. Avic. Gen. 95, 73: verum tamen ipsi manifeste vident quod, quanto corpus est subtilius, tanto minus applicatur et minus retinetur ad contingentem

    Qass. 153, 8: لكنهم يشاهدون أن الجسم كلما كان أٌرق كان أقل التصاقا واستمساكا بما يلامسه

  1. 1 Avic. Gen.
4.1

حادثḥādiṯ

act. part. ḥdṯoriginated, temporal
  1. Avic. Met. 189, 96: et tunc causatum debet esse per illam, sive illud adiunctum sit voluntas, sive voluptas, sive natura contingens et similia

    Marm. 127, 15: وكان حينئذ يجب عنه المعلول سواء كان ذلك الشىء إرادة أو شهوة أو غضبا أو طبعا حادثا أو غير ذلك

  1. 1 Avic. Met.
[ Goichon 1938, no. 136. ]
4.2

محدثmuḥdaṯ

pass. part. ḥdṯcreated
  1. Ibn Tum. 110a, 3: et quicquid habet diffinitionem est contingens, et eget creatore

    Goldz. 232, 19: وكل من له حد محدث وكل محدث مفتقر الى الخالق

  1. 1 Ibn Tum.
4.3

حدوثḥudūṯ

n. ḥdṯoccurrence
  1. Albu. Coni. tr. VI, li. 166: significat inimicos facere exercitum contra cives Babilonie et oppressiones contingentes

    Yama.: دلّ ذلك على غزو العدوّ لأهل بابل وحدوث شدائد

  1. 1 Albu. Coni.

وحدوث شدائد – et oppressiones contingentesAlbu. Coni. tr. VI, li. 166

5.1

لاحقlāḥiq (+ li)

act. part. lḥqattaching to
  1. Aver. MC Gen. 155vb56: corpora … alterantur secundum transmutationem in accidentibus contingentibus eis

    Eich. 11, 5: الأجسام … تستحيل من قِبَل أنّها تتغيّر فى الأعراض اللاحقة لها

  1. 1 Aver. MC Gen.
5.2

الذي يلحقallaḏī yalḥaqu

rel. clause lḥqwhich follows, which arises
  1. Aver. MC Gen. 157vb39: dicere questionem contingentem propter subiectum in continuatione generationis

    Eich. 23, 5: أن نذكر الشكّ الذى يلحق مِن قِبَل الموضوع فى اتّصال الكون

  1. 1 Aver. MC Gen.
5.3

لحقlaḥiqa

v. lḥqto befall
  1. Aver. Ep. Parv. 201rb29: quando sensus communis profundatur ad iuvandum cogitationem, non per debilitatem contingentem

    Blum. 57, 9: فيغوص الحس المشترك لمعونة الفكر، لا لانه لحقه ضعف

  1. 1 Aver. Ep. Parv.

لا لانه لحقه ضعف – non per debilitatem contingentemAver. Ep. Parv. 57 / 201rb

6.

متلاقٍmutalāqin

act. part. lqycontiguous
  1. Aver. MC Gen. 164va43: corpora que sunt inter foramina contingentia sint indivisibilia

    Eich. 68, 12: الأجرام التى بين الثقب المتلاقية غير منقسمة

  1. 1 Aver. MC Gen.
7.

ملاصقmulāṣiq

act. part. lṣqcontiguous
  1. Avic. Met. 340, 46: Videtur autem quod finis agentis propinquus et contingens motionem materiae sit forma in materia

    Marm. 230, 8: ويشبه أن تكون غاية الفاعل القريب الملاصق لتحريك المادة صورة فى المادة

  1. 1 Avic. Met.
8.

الذي يلزمallaḏī yalzamu (+ acc.)

rel. clause lzmwhich is connected with
  1. Aver. MC Gen. 156va48: Et impossibilia contingentia ex hoc, quod magnitudines sunt indivisibiles, iam predicta sunt

    Eich. 15, 5: والمحالات التى تلزم وجود أعظام غير منقسمة قد فُرِغَ أيضا من ذكرها

  1. 1 s.v. lazima Aver. MC Gen.
9.

محتملmuḥtamal

pass. part. ḥmlcontingent
  1. Aver. MC Int. diff. III, 76, 11: et secundus [ sc. generum dictionum modorum ] est possibilis et quod sequitur ipsum secundum modum consequentie et numeratur cum eo (verbi gratia: contingens)

    Butt. 105, 11: و[sc. جهة أجناس الألفاظ] الثانية الممكن وما يتبعه على جهة اللزوم ويعد معه – مثل قولنا محتمل

  1. 1 Aver. MC Int.
10.

عارضʿāriḍ (+ li)

act. part. ʿrḍoccurring to
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 876, version c, see fn. 47: significat … durare illud annis continuis, cum multis egritudinibus hominibus contingentibus in quarta estivali

    Yama.: دلّ ذلك على … دوام ذلك سنين متوالية مع كثرة الأمراض العارضة للناس في الربع الصيفي

  1. 1 Albu. Coni.
11.

داخلdāḫil (+ ʿalā)

act. part. dḫlsupervening upon
  1. Nico. Plan. §163: Nec fiet arena nisi per accidens contingensque illi

    Dross.: وانما ترمل بالعرض الداخل عليه

  1. 1 Nico. Plan.
12.

سابقsābiq

act. part. sbqpreceding
  1. Avic. Met. 47, 92: Si autem necessitas essendi huius fuerit ex illo cum illud fuerit in termino necessario essendi, et non ex se nec ex tertio contingente

    Marm. 32, 18: فإن كان وجوب الوجود لهذا من ذلك، وذلك هو فى حد وجوب الوجود، وليس من نفسه، أو من ثالث سابق

  1. 1 Avic. Met.
13.

طارئṭāriʾ

act. part. ṭrʾincidental, random
  1. Avic. Met. 498, 94: sicut materia ex qua generatur homo vel equus, cum accidit ei ex causis contingentibus poni peioris complexionis

    Marm. 341, 1: مثل المادة التى يتكون منها إنسان أو فرس، إذا عرض لها من الأسباب الطارئة ما جعلها أردأ مزاجًا

  1. 1 Avic. Met.
14.

اتّفاقيittifāqī

adj. wfqcoincidental
  1. Avic. Met. 442, 61: postquam non est per violentiam neque contingens

    Marm. 304, 9: إذ ليس بقسرى ولا اتفاقى

  1. 1 Avic. Met.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: