de

1.

مِنmin

prep. mnof (expressing a part of a whole); from (expressing a starting point, origin); belonging to, from among; about, concerning
  1. Albu. Coni. tr. I, li. 2: Hic est liber in quo continentur plura collectiva de significationibus individuorum superiorum super accidentia

  2. Albu. Coni. tr. VIII, li. 206: ut addantur omni gradui quem Sol abscidit de gradibus orbis .10. secunda

    Yama.: أن يزاد لكلّ درجة تقطعها الشمس من درجات الفلك عشر ثوان

  3. Alcab. diff. II, li. 10: Et si fuerit fortunatus, significat de substantia res antiquas et durabiles

    Yama.: وإذا كان مسعودا دلّ من المال على الأشياء الباقية والدائمة

  4. Alcab. diff. IV, li. 315, version v, see fn. 28: timendum erit ei super substantiam et de omnibus que ad eum pertinent sub potestate manus sue, videlicet de possessione sua et de consiliatoribus suis et auxiliatoribus

    Yama.: خيف عليه الجائحة العظيمة في ماله وكلّما أحاطت به يده من ملكه وأصحابه وأعوانه

  5. Anar. 6, 28: Linee enim circumflexe licet earum extremitates sicut poli figantur, non propter hoc tamen remanet quin moveantur de loco ad locum

  6. Anar. 11, 27: et angulus dividitur in longitudine de puncto ad punctum

    Arnz. 13, 12: والزاوية تنقسم طولًا من النقطة إلى نقطة

  7. Avic. An. vol. I 57, 17: Postea autem declarabitur tibi, per id quod disces de anima, destructio omnium harum dictionum aliis modis

    Rahm. 27, 9: ثم سيتضح فى خلال ما نعرفه من أمر النفس بطلان جميع هذه الأقاويل بوجوه أُخرى

  8. Avic. An. vol. I 157, 70: Sed de motu aliquando dubitatur et putatur quod sonus est ipsa commotio aeris

    Rahm. 83, 9: واما الحركة فقد يشكّك من أمرها فيظن أن الصوت نفس تموج الهواء

  9. Aris. Anim. II 640a13: Et manifestum est quod debemus incipere de hoc sicut diximus superius, scilicet quod debemus prius narrare res manifestas in quolibet genere

  10. Aris. Anim. II 694a5: et maxime aves quibus natura dedit bonitatem volatus propter salutem et quia transferuntur de una regione in aliam

  11. Aris. Anim. III 742b18: Et non bene dixerunt antiqui in eo quod dixerunt de necessitate causae

    Brug.: ولم يصب القدماء فيما ذكروا من اضطرار العلّة

  12. Aris. Anim. III 774b5: De animalibus autem generantibus animalia quaedam generant filios incompletos et quaedam generant filios completos

    Brug.: فاما الحيوان الذى يلد حيوانا فمنه ما يلد ولدا غير تامّ ومنه ما يلد حيوانا تامّا

  13. Avic. Gen. 124, 22: et caliditas est calefaciens, nam de usu caliditatis est, quando obviat materiae, inducere in eam aliam caliditatem

  1. 1 et passim Albu. Coni.
  2. passim, also s.v. ʿan Alcab.
  3. 4 Anar.
  4. 2 s.v. min amr Avic. An.
  5. 4 et passim Aris. Anim. II
  6. 3 Aris. Anim. III
  7. 1 Avic. Gen.
2.

في

prep. fyabout, concerning
  1. Anar. 8, 14: Hoc est quod Euclides in hoc loco non fuit locutus nisi de superficie finita

  2. Anar. 27, 13: Post vero quid dicet de equalitate rectorum angulorum

    Arnz. 42, 8: ومن بعد ذلك ماذا يقولون في مساواة الزوايا القائمة

  3. Avic. An. vol. I 154, 32: Postquam iam locuti sumus de tactu et de gustu et olfactu, convenit ut loquamur de auditu

    Rahm. 81, 15: وإذ قد تكلمنا فى أمر اللمس والذوق والشم فبالحرى أن نتكلم فى أمر السمع

  4. Avic. An. vol. II 145, 83: necesse esset nobis dubitare de omni anima occupata ab aliqua forma

    Rahm. 244, 16: لكان من الواجب أن يشك فى أمر كل نفس إذا كانت ذاهلة عن صورة

  5. Avic. Met. 350, 22: tractare autem de oppositis unitati maius est

    Marm. 237, 2: بل الكلام فى الجانب المقابل لها أكثر

  6. Aris. Anim. II 639a18: Et si voluerit loqui de accidentibus quae accidunt omnibus animalibus modo communi

  7. Aris. Anim. II 676b33: Et propter hoc accidit dubium de isto sensu

  8. Aris. Anim. III 736a36: ex eo quod diximus in libro de anima

    Brug.: وممّا فصّلنا فى الاقاويل التى وصفنا فى النفس فى غير هذا الكتاب

  9. Aver. MC Int. diff. II, 31, 152: cum dicit homo de re aliqua de rebus futuris

    Butt. 77, 12: متى قال إنسان فى شىء من الأشياء المستقبلة

  10. Aver. MC Int. diff. IV, 103, 166: Et est manifestum quod credulitates de quibus dicitur hic quod sunt contrarie, quod non est possibile ut sint credulitates vere

  1. 5 Anar.
  2. 6 et passim, s.v. fī amr Avic. An.
  3. 1 s.v. fī ǧānib Avic. Met.
  4. 5 Aris. Anim. II
  5. 1 Aris. Anim. III
  6. 12 Aver. MC Int.
3.

عنʿan

prep. ʿnfrom; about, on (a topic)
  1. Alcab. diff. I, li. 415: Verbi gratia, interrogatio si fuerit de substantia et volueris scire quis sit dominator eius

    Yama.: مثال ذلك أنّ السؤال كان عن المال فأردت أن تعرف المستولي على المال

  2. Anar. 7, 2: sed licet imaginaremur lineam rectam mobilem duabus suis extremitatibus fixis, non tamen de loco suo moveretur

  3. Anar. 8, 6: sicut linea cum de suo situ primo mota fuerit, fecit superficiem

    Arnz. 7, 6: كما أنّ الخطّ لمّا انتقل عن وضعه احدث البسيط

  4. Aris. Anim. II 639a22: Tamen sermo de huiusmodi modo latens est non manifestus neque determinatus

  5. Aris. Anim. II 668b30: Dispositio vero venarum, et compositio et separatio earum, non comprehenduntur nisi ex Anatomia et ex hoc quod narravimus de dispositione et natura animalium

  6. Aris. Anim. III 736a3: Affinidez vero mentiebatur multum de spermate elephantis

    Brug.: فاما اقتيسياس الاقنيدى فهو يذكر كذبا بيّنا فيما ذكر عن زرع الفيلة

  7. Aris. Anim. III 756b4: Et multi piscatores dicunt sicut dicunt quidam homines de transglutione spermatis et ovorum

    Brug.: فاما ما قال بعض الناس عن ابتلاع الزرع والبيض فكثير من الصيّادين يقول مثل قولهم

  8. Aver. MC Int. diff. I, 2, 10: similiter dictiones quibus interpretatur de intentionibus non sunt une et eedem apud omnes gentes

    Butt. 57, 10: كذلك الألفاظ التى يعبر بها عن المعانى ليست واحدة بعينها عند جميع الأمم

  1. 1 Alcab.
  2. 5 Anar.
  3. 2 Aris. Anim. II
  4. 3 also s.v. fīmā ḏakara ʿan Aris. Anim. III
  5. 1 Aver. MC Int.
4.

علىʿalā

prep. ʿlw / ʿlyon, about, with respect to (a topic)
  1. Anar. 18, 17: et in ordine figurarum, cum de eis locutus est, premisit figuras quarum latera sunt recta, circulis

  2. Aris. Anim. II 674a20: Sed sermo in istis convenientior est in sermone de cibo et generatione

  3. Aver. MC Int. diff. I, 9, 104: Et predicatum … aut est ex eo quod dicitur in subiecto — et illud cum fuerit accidens in subiecto —, aut est ex eo quod dicitur de subiecto — quando est subiectum pars predicati

    Butt. 62, 2: والمحمول … إما أن يكون مما يقال فى موضوع ــ وذلك إذا كان عرضا فى الموضوع ــ وإما أن يكون مما يقال على موضوع إذا كان المحمول جزءا من الموضوع

  4. Aver. MC Int. diff. IV, 97, 66: Sed inter credulitates quidem quas possibile est simul esse falsas de subiecto uno et eodem aut veras simul, non est possibile ut cadat dubitatio

    Butt. 120, 11: وأما الاعتقادان اللذان يمكن أن يكذبا معا على الموضوع الواحد بعينه أو يصدقا معا، فليس يمكن أن تقع بينهما الشبهة والحيرة

  1. 1 Anar.
  2. 1 Aris. Anim. II
  3. 66 Aver. MC Int.
5.

بحسبbi-ḥasab (+ genit.)

prep. phrase ḥsbin terms of, regarding
  1. Avic. Met. 343, 27: Notum est autem quod, si sua intentio fuerit de retributione suae essentiae, vel de commoditate suae essentiae, vel omnino de aliquo quod afferat sibi aliquam utilitatem, eius essentia imperfecta est in suo esse vel in suis perfectionibus

    Marm. 232, 16: ومعلوم أنه إن كان بحسب ذاته أو بحسب مصالح ذاته أو بحسب شىء آخر فى مصالحه، وبالجملة بحسب أمر يعود إلى ذاته بعائدة ما، فذاته ناقصة فى وجودها، أو فى كمالاتها

  1. 2 Avic. Met.
6.

أمّا … فammā … fa

correlative conj. ʾmm fas for, regarding
  1. Albu. Coni. tr. I, li. 289: De tempore autem apparitionis significationis triplicitatis ignee, erit ad tres coniunctiones

    Yama.: فأما متائية ظهور دلالة المثلّثة النارية فإنّ ذلك يدلّ على ثلاثة قرانات

  1. 1 s.v. autem Albu. Coni.
7.

لحالli-ḥāl (+ genit.)

prep. phrase ḥwlregarding, about
  1. Aris. Anim. III 745a18: Et forte quaeret aliquis quaestionem gravem de dentibus

    Brug.: وخليق ان يسأل احد مسألة عويص لحال الاسنان

  1. 1 Aris. Anim. III
8.

داخلdāḫil (+ )

act. part. dḫlincluded in
  1. Avic. Met. 281, 87: ens autem, … comitans est, non aliquid de quidditate

    Marm. 177, 6: فالوجود … لازم غير داخل فى الماهية

  1. 1 Avic. Met.

غير داخل فى الماهية – non aliquid de quidditateAvic. Met. 177 / 281

9.

على قدرʿalā qadr (+ genit.)

prep. phrase ʿlw / ʿly qdraccording to
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 672, version c, see fn. 28: erunt inimici eius ab illa parte et commovebitur super eum elevatio hominum qui fuerint de natura illius infortune

    Yama.: فإنّ أعداءه يكونون من تلك الناحية ويهيج عليه القتال من أقوام على قدر طبيعة النحس

  1. 1 Albu. Coni.
10.

شبيهšabīh (+ bi)

adj. šbhsimilar to
  1. Aris. Anim. II 655a20: Et ossa serpentum sunt de natura spinae piscium

    Kruk: وعظام الحيات شبيهة بطباع الشوكة التى تكون فى السمك

  1. 1 Aris. Anim. II

شبيهة بطباع الشوكة التى تكون فى السمك – sunt de natura spinae pisciumAris. Anim. II 655a20

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: