definitio (or: diffinitio, deffinitio, difinitio)

1.1

حدّḥadd (pl. ḥudūd)

n. ḥdddefinition; limit, extent
  1. Albu. Intro. JS 21, 724: Iam Philosophus in scientia rerum nobis constituit diffinitionem

  2. Albu. Intro. JS 267, 1849: Cumque sciverimus diffinitionem anni et eius differentias

  3. Kindi Grad. 269, 6: unde etiam quattuor in hoc invenerunt diffinitiones

    Gauth. 1, 7: وجدوا فى ذلك حدودا اربعة

  4. Ps.-Fara. Flos 317: Et sequitur ex hoc, ne sit ei genus, neque differentia, neque deffinitio

    Cruz Her. li. 58: ويلزم من هذا أن لا جنس له، ولا فصل له، ولا حدّ له

  5. Anar. 6, 10: Hec autem difinitio loco indicis ponitur

  6. Anar. 36, 21: Hec equidem propositio non est pars probationis; cuius difinitio est oratio que premittit nobis intentionem quam volumus scire aut operari aut invenire

  7. Avic. Log. 3vb42: Enumerabimus ergo partes universalis secundum quod comparatur ad particularia univoce et dat eis nomen et diffinitionem

  8. Avic. Log. 12rb48: Ergo ipsum attribuit unicuique eorum generum determinatorum que sunt sub ipso: diffinitionem suam et nomen

    Madk. 67, 17: فهو يعطى كلَّ واحد مما تحته من الأجناس المتقررة حدَّه واسمه

  9. Avic. An. vol. I 27, 30: sicut opus accipitur in definitione opificis

  10. Avic. An. vol. II 49, 99: cum coniunxerit quadrato definitionem dextrorsum, fiet postea dextrum

    Rahm. 191, 3: فإذا قرن بمربع حد التيامن صار بعد ذلك متيامنا

  11. Avic. Met. 2, 27: in definitione quarum non invenitur species materiae nec virtus motus

  12. Avic. Met. 434, 4: Iam manifestum est nobis quod universitas habet principium quod est necesse esse, non contentum sub genere, nec sub definitione, nec subest demonstrationi

    Marm. 299, 8: فقد ظهر لنا أن للكل مبدأ واجب الوجود، غير داخل فى جنس أو واقع تحت حد أو برهان

  13. Nico. Plan. §19: Quia genera dant suis specibus nomina et definitiones

    Dross.: وذلك ان الاجناس يعطى انواعها اسماءها وحدودها

  14. Nico. Plan. §92: Et ideo oportet determinare eas, ut sint in exemplum et syllogismum et non debemus perscrutari omnium definitiones

    Dross.: ولذلك احتجنا الى ان نحدها لتصير لنا شبه المثال والقياس. وما ينبغى لنا ان نطلب فيها كلها استقصاء الحدود

  15. Ibn Tum. 110a, 2: cum omne quod habet necessario principium, habet prius, et quicquid habet prius habet necessario posterius, et quicquid habet post, habet diffinitionem

  16. Ibn Tum. 110a, 3: et quicquid habet diffinitionem est contingens, et eget creatore

  17. Aris. Anim. II 639a11: Et omnis scientia habet diffinitiones notas

  18. Aris. Anim. II 639a14: debet habere diffinitiones notas, ut sit intentio sermocinantis in illa secundum illas diffinitiones

  19. Aver. MC Gen. 166vb18: Et manifestum est quod differt a compositione, quoniam diffinitio partis et totius in mixtis rebus debet esse eadem

  20. Aver. Ep. Parv. 195vb38: Divisio autem est in definitione rei sensibilis

    Blum. 41, 9: واما التحليل والتفصيل، فانما يكون فى حد الشىء المحسوس

  21. Aver. Ep. Parv. 203ra29: tunc disciplina non esset accepta necessario in definitione eius

    Blum. 90, 5: لما كان التعلم ماخوذًا فى حدها ولا ضروريًا فى حصول جوهرها

  22. Aver. MC Int. diff. I, 6, 57: Additur namque in diffinitione nominis «per concordiam»

  23. Aver. MC Int. diff. II, 75, 470: cum significatur super rem colligatam per diffinitionem eius aut nomen ipsius

  24. Aris. Phys. VII 59, 4 (248b17): Sed sunt quaedam quorum diffinitiones etiam sunt aequivocae

    Bad. 776, 14: لكن بعض الأشياء حدودها أيضًا متفقة فى الاسم

  25. Aris. Phys. VII 67, 21 (249a27): Et quae est huiusmodi diffinitio? Diffinitio huius est … discernere

    Bad. 781, 2: وما حدُّ ذلك؟ حده أن نميز

  26. Avic. Gen. 76, 36: Ponunt ergo frigiditatem in definitione aquae

  27. Avic. Gen. 119, 67: immo potentiae in suis definitionibus dicuntur quae sunt principia actionum et passionum suarum quae ex eis proveniunt

  1. 3 Albu. Intro. JS
  2. Kindi Grad.
  3. 1 Ps.-Fara. Flos
  4. 27 Anar.
  5. 37 also s.v. differentia and ḥaml Avic. Log.
  6. 26 Avic. An.
  7. 143 Avic. Met.
  8. 2 Nico. Plan.
  9. 2 Ibn Tum.
  10. 5 Aris. Anim. II
  11. 1 Aver. MC Gen.
  12. 3 Aver. Ep. Parv.
  13. 13 Aver. MC Int.
  14. 3 Aris. Phys. VII
  15. 24 Avic. Gen.
[ Goichon 1938, no. 126. ]
1.2

تحديدtaḥdīd

n. ḥdddefinition, defining; limitation
  1. Albu. Intro. JS 89, 126: Differentia secunda, in diffinitione iudiciorum astrorum et astrologi

  2. Anar. 29, 1: Quod autem in difinitione apponitur ut sit linea finita, bene dictum est quoniam si esset infinita, non posset protrahi

    Arnz. 44, 12: ونعم ما قيل في التحديد أن يكون الخطّ ذا نهاية لأنّه إن كان غير متناه كيف يمكن أن يخرج

  3. Avic. Log. 6va45: omnis autem diffinitio vel descriptio est declaratio

  4. Avic. Log. 8vb6: quo scilicet completur diffinitio quamvis sine eo possit haberi significatio substantialis equalis

  5. Avic. Met. 132, 64: Capitulum de certificanda quidditate numeri et de definitione suarum specierum

  6. Avic. Met. 197, 46: et haec non recipiuntur in definitione fortitudinis nisi secundum quod sunt hypotheticae

  7. Ibn Tum. 110a, 8: Creator autem gloriosus est primus et novissimus, manifestus et occultus, qui novit omnia, primus absque principio, novissimus absque fine, manifestus absque diffinitione

    Goldz. 232, 21: والخالق سبحانه هو الأول والآخر والظاهر والباطن وهو بكل شيء عليم الأول من غير بداية والآخر من غير نهاية والظاهر من غير تحديد

  8. Avic. Gen. 113, 24: <non> est possibile eas definire vera definitione

  9. Avic. Gen. 117, 40: quod non est bonum advertere in definitiones in ista manerie actionis et passionis

  1. 1 Albu. Intro. JS
  2. 1 Anar.
  3. 6 Avic. Log.
  4. 9 Avic. Met.
  5. 1 Ibn Tum.
  6. 2 Avic. Gen.
1.3

حُدّḥudda

pass. v. ḥddto be defined
  1. Avic. Gen. 96, 93: et quia sunt agentes, definitiones earum sunt per actionem

  2. Avic. Gen. 96, 97: et quia sunt patientes, definitiones earum sunt per passionem

    Qass. 154, 7: ولكونهما منفعلتين ما تحدان بالانفعال فقط

  1. 2 Avic. Gen.

تحدان بالانفعال – definitiones earum sunt per passionemAvic. Gen. 154 / 96

1.4

مؤدّى الحدّmuʾaddā l-ḥadd

genit. compound ʾdy ḥddmeaning of a definition
  1. Aris. Anim. II 639b25: et dicitur modo transumptivo in omnibus rebus attributis generationi, sicut dicitur de artificibus quando volunt diffinire sua artificia, sicut diffinitio domus et alterius sibi similis

    Kruk: ويقال بنوع الاستعارة فى جميع الاشياء المنسوبة الى الكينونة مثل ما يقال فى اصحاب المهن اذا ارادوا مؤدى حدود مهنهم مثل مؤدى حد البيت وغير ذلك مما هو مثله

  1. 1 Aris. Anim. II
2.1

كلمةkalima

n. klmexpression (which expresses a definition)
  1. Aris. Anim. II 646b2: Et hoc manifestum est quando quis dixerit diffinitionem generationis

    Kruk: وذلك يستبين اذا قال احد كلمة الكينونة

  2. Aris. Anim. II 685b16: Et natura facit hoc non quia melius est, sed necessario propter diffinitionem substantialem

    Kruk: فالطباع يفعل ذلك ليس لانه اجود وامثل بل يفعله باضطرار لحال الكلمة الخاصة للجوهر

  3. Aris. Anim. III 716a18: Mas autem et femina diversantur in diffinitione, et diversantur etiam in sensu

  4. Aris. Anim. III 716a20: Mas autem et femina … diversantur … in diffinitione autem quia mas potest generare in alio, femina autem generat in se

  1. 10 Aris. Anim. II
  2. 2 Aris. Anim. III
2.2

كلمة وحدّkalima wa-ḥadd

n., pleonasm klm ḥddexpression and definition
  1. Aris. Anim. II 646a30: Et manifestum est non sermone sequenti tantum quod istae res sunt secundum hanc dispositionem, sed etiam ex diffinitione

    Kruk: وهو بين ليس من نوع الكلام الذى يتلو فقط ان هذه الاشياء على مثل هذه الحال لكن [و]من الكلمة والحد ايضا

  2. Aris. Anim. II 646b1: Necessarium est ergo ut sint materia et generatio anteriora quam alia, in diffinitione autem et substantia est forma cuiuslibet rei anterior

  1. 2 Aris. Anim. II
2.3

الكلمة أعني الحدّal-kalimatu aʿnī l-ḥadda

n. + apposition klm ʿny ḥddthe expression, i.e. the definition
  1. Aris. Anim. II 642a20: et propter hoc omnino dicit [ sc. Empedocles ] quod substantia et natura sunt diffinitio , sicut facit aliquis si voluerit diffinire os

    Kruk: ولذلك لا يجد [sc. امبدوقليس] بدا من ان يقول ان الجوهر والطباع هما الكلمة اعنى الحد مثل ما يفعل اذا اراد مؤدى حد العظيم* [ * van Oppenraaij 1998, 229: العظم ]

  1. 1 Aris. Anim. II
3.1

قولqawl

n. qwlstatement
  1. Anar. 15, 12: Hec autem difinitio comprehendit figuras superficiales et corporeas et eas que sunt simplices et composite

    Arnz. 20, 7: وقد احاط هذا القول بالاشكال المسطّحة والمجسّمة وما كان منها بسيطًا وما كان منها مر كّبًا

  1. 1 Anar.
3.2

مقول فيهmaqūl fīhi

nom. phrase qwlwhat is said about it
  1. Anar. 9, 9: erit etiam hec difinitio vera

    Arnz. 9, 4: كان هذا المقول فيه حقًّا أيضًا

  1. 1 Anar.
4.

معنًىmaʿnan

n. ʿnymeaning, sense
  1. Avic. An. vol. II 105, 42: animae enim humanae unum sunt in specie et definitione

    Rahm. 223, 12: لأن الأنفس الإنسانية متفقة فى النوع والمعنى

  1. 1 Avic. An.
5.

ماهيةmāhiyya

n. essence, quiddity
  1. Aver. Ep. Parv. 195vb20: et quod sunt duo in definitione et subiecto per hoc

    Blum. 40, 12: وانهما اثنتان بالماهية والموضوع

  1. 1 Aver. Ep. Parv.
6.

تناهٍtanāhin

n. nhw / nhyfinitude
  1. Avic. Met. 395, 5: et fortassis scietur [ sc. causa finita esse ] ex definitione partium quae sunt rei in effectu secundum ordinem eius aliquem naturalem

    Marm. 271, 10: وبما علم من تناهى الأجزاء الموجودة للشىء بالفعل على ترتيب طبيعى

  1. 1 Avic. Met.
[ Goichon 1938, no. 720. ]
7.

تكييفtakyīf

n. kyfforming, shaping (n.)
  1. Ibn Tum. 110a, 15: Quando ergo defficerent a diffinitione eius quod creatum est, defficerent quidem ab eo quod non est unius generis cum ipso

    Goldz. 233, 3: فاذا عجزوا عن تكييف ما هو مخلوق فعن تكييف من لا يجانسه مخلوق

  1. 1 Ibn Tum.
8.

حفظḥifẓ

n. ḥfẓpreservation
  1. Avic. An. vol. I 59, 40: cui postea adveniat anima sicut pars aliqua quae non habet postea partem in eius definitione nec in eius constitutione vel eius ordine

    Rahm. 28, 9: ثم لحقته النفس لحوق ما لا قسط له بعد ذلك فى حفظه وتقويمه وتربيته

  1. 1 Avic. An.
9.

حملḥaml

n. ḥmlattribution (of a predicate) (log.)
  1. Avic. Log. 3vb37: Si autem contigerit dici corpus album et color albus, diffinitio predicati huius non predicatur de subiectis equaliter

    Madk. 28, 8: وإنْ اتفق أَن قيل: جسم أبيض، ولون أبيض، فلا يُحْمل حَمْلَ المحمول على الموضوع

  1. 1 s.v. ḥadd Avic. Log.
[ Goichon 1938, no. 187. ]

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: