directio

1.1

استقامةistiqāma

n. qwmdirect motion, progression (of a planet) (astr.); straightness
  1. Albu. Intro. JS 88, 77: et sunt velocium mutationum et permutationis de loco ad locum et de dispositione ad dispositionem sicut est directio et statio

  2. Albu. Intro. JS 179, 122: Et si intellexerunt per hos gradus quibus dum fuerint similes inter Solem et quinque planetas, mutantur eorum figure ad retrogradationem et directionem

    Lemay 310, 73: وإن كانوا إنّما عنوا بها الدرج التي إذا كان مثلها بين الشمس والكواكب الخمسة، تغيّرت أشكالها إلى الرجوع او الاستقامة

  3. Albu. Coni. tr. II, li. 846: et erit illud in gravamine et debilitate et proprietate aliquarum manerierum secundum situs et directionem earum in cursu et retrogradatione earum

  4. Alcab. diff. II, li. 185: Mercurius a medio retrogradationis eius usque ad stationem secundam significat pueritiam, et a statione secunda usque ad coniunctionem Solis, scilicet ad directionem, iuventutem

  5. Alcab. diff. III, li. 58: Et ex quo separantur a Sole in directione usque ad horam retrogradationis sue donec sint retrogradi cum Sole, erunt debiles

  6. Avic. Met. 166, 5: essetne tunc inter eas duas directio super quam posset adaequari haec linea?

  7. Avic. Met. 167, 8: scilicet quod possibile est poni loca propria in quibus compleatur haec directio in inanitatem quae est apud eos, ita ut inter duas partes inanitatis sit directio et inter alias duas non sit

    Marm. 113, 6: وهو أنه يمكن أن تفرض مواضع مخصوصة فيها تتم هذه الاستقامة فى الخلاء الذى لهم، حتى يكون بين جزئين فى الخلاء استقامة، وبين جزئين آخرين لا يكون

  8. Alpet. ch. 5 §21: et [ sc. affirmaverunt ] cum hoc stationem aliquando et retrogradationem et directionem aliquando cum reflexione in latitudine

    Gold. 23r, 9: ولها [sc. الكواكب المتحيرة] مع ذلك وقوف تارة وقهقرة تارة واستقامة تارة مع انحراف فى العرض

  9. Alpet. ch. 17 §17: quia apparet apparitione manifesta in quolibet illorum velocitas stelle et sua tarditas et eius statio et sua retrogradatio et sua statio secunda et sua directio

    Gold. 84r, 16: لأنه يظهر ظهورًا بيّنًا فى كل واحد منها سُرعة حركة الكوكب وبطؤها ووقوف الكوكب وتقهقره ووقوفه ثانية ثم استقامته

  1. 2 Albu. Intro. JS
  2. 1 Albu. Coni.
  3. 10 Alcab.
  4. 3 Avic. Met.
  5. 2 s.v. istaqāma Alpet.
1.2

تقويمtaqwīm

n. qwmforming (n.)
  1. Alhaz. Opt. 64, 9: quoniam pulchritudo non est, nisi ex directione figurarum literarum et ex compositione earum inter se

    Sabra II 121b, 10: لأن حسن الخط إنما هو من تقويم أشكال الحروف ومن تأليف بعضها ببعض

  1. 1 Alhaz. Opt.
1.3

قوامqiwām

n. qwmsubsistence, constitution
  1. Albu. Intro. JS 27, 920: Et non erit directio elementati nisi per temperamentum elementorum, nec directio elementorum in elementatis nisi per temperamentum compositionis

    Lemay 24, 538: ولا يكون قوام المطبوع إلّا باعتدال الطبائع ولا قوام الطبائع في المطبوع إلّا باعتدال التركيب

  1. 1 Albu. Intro. JS
2.

تسييرtasyīr

n. syrprorogation (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 389, version v, see fn. 98: Nam si transierit illud, ad coniunctionis ergo oppositionem perveniet, nisi directionis perventionis perventio oppositioni sit propinquior quam coniunctionis signo

    Yama.: فإن جاوز ذلك فإلى مقابلة القران إلّا إن يكون بلوغ التسيير إلى المقابلة أقرب منه إلى برج القران

  2. Albu. Coni. tr. VIII, li. 152: et signabimus in hac differentia positiones orbiculares secundum numerum Canonis apud inceptiones universales quando fuerit directio ex eis et revolutiones profectionales

    Yama.: ولنرسم في هذا الفصل الأوضاع الفلكية بحساب القانون عند البوادئ الكلّية إذا كان التسيير منها والأدوار الانتهائية

  3. Alcab. diff. I, li. 113: Et domini termini sunt in directione fortiores

    Yama.: وصاحب الحدّ في التسيير أقوى

  4. Alcab. diff. IV, li. 143: et quod remanserit, erunt gradus directionis

  1. 63 also s.v. intihāʾ Albu. Coni.
  2. 17 Alcab.
3.

مسامتةmusāmata

n. smtbeing in the zenith (n.); elevation (astr.)
  1. Albu. Intro. JS 163, 1002: Assimilaverunt enim coniunctionem eius cum planetis directioni eius erga loca quorum animalia et semina perdit ex gravitate caloris

    Lemay 264, 545: وشبَّهوا مقارنتها للكواكب بمسامتتها للمواضع التي تهلك حيوانها ونباتها من شدَّة الحرّ

  2. Alcab. diff. I, li. 45, version w, see fn. 48: Omnibus autem planetis erraticis qui feruntur in his signis, non quod sint in eis, set feruntur sub eis, hoc est in directione eorum, altior et propior circulo signorum et cursu tardior est Saturnus

    Yama.: وأمّا الكواكب السيّارة التي تنتقل في هذه البروج بمسامتتها إيّاها فأعلاها وأقربها من فلك البروج وأثقلها سيرا زحل

  1. 1 Albu. Intro. JS
  2. 1 Alcab.
4.

قسمةqisma

n. qsmqisma’ (technical term of astrol.: apportionment, allotment )
  1. Albu. Coni. tr. VIII, li. 164, version c, see fn. w: Et pervenit divisio vel directio ab initio Arietis … usque ad vicesimum gradum Piscis

    Yama.: وانتهت القسمة من أوّل الحمل … إلى الجزء العشرين من الحوت

  1. 1 Albu. Coni.
[ Kunitzsch 1977, 38, fn. 77. ]
5.

مسقطmasqaṭ

n. sqṭfalling place (of a line) (geom.)
  1. Avic. An. vol. I 217, 6: cum intuens movetur, movetur etiam directio lineae quae, cum reverberatur ad visum, facit proprium angulum

    Rahm. 118, 19: ولكن الناظر إذا انتقل انتقل مسقط الخط الذى إذا انعكس إلى المرئى فعل الزاوية المخصوصة

  1. 1 Avic. An.
6.

دورdawr (pl. adwār)

n. dwrperiod (astr.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 512, version c, see fn. j: Deinde diriges gradum ascendentis ad corpus eius et medium celi ad regnum eius et facies revolutiones, s. directiones, vel orbes eorum amborum

    Yama.: ثمّ يسيّر درجة الطالع لبدنه ووسط السماء لسلطانه وتدار الأدوار منهما جميعا

  1. 1 Albu. Coni.
7.

كمالkamāl

n. kmlperfection
  1. Avic. Gen. 85, 46: et, si assimilatur membro et non unitur ei … non erit utile nutrimentum ad directionem suarum dispositionum

    Qass. 145, 1: وإن تشبه ولم يلتصق … لم يكن غذاء بالفعل نافعا فى كمال أحواله

  1. 1 Avic. Gen.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: