discernere

1.1

ميّزmayyaza (+ bayna)

v. myzto discern, to distinguish (between)
  1. Avic. An. vol. II 1, 8: Si enim non esset hic virtus quae apprehenderet coloratum et tactum, nos non possemus discernere inter illa

  2. Avic. An. vol. II 1, 11: tamen oportet procul dubio ut intellectus inveniat ea simul quousque discernat ea inter se

    Rahm. 163, 9: فيجب لا محالة أن يكون العقل يجدهما معا حتى يميز بينهما

  3. Aris. Phys. VII 67, 22 (249a27): Diffinitio huius est inquirere et discernere utrum album eadem ratio et utrum dulce est eadem ratio

    Bad. 781, 3: حده أن نميز ونفحص هل الأبيض معنى واحد وهل الحلو معنى واحد

  4. Avic. Gen. 6, 81: et obviat partibus adurentibus et partibus infrigidantibus obviatione qua non potest sensus discernere inter suas partes simplices

    Qass. 80, 11: فى أول ما يظنها يستحيل لقاء أجزاء محرقة وأجزاء مبردة لقاء لا يميز الحس بين أفرادها

  5. Avic. Gen. 6, 91: nec distinguit sensus inter ambo et, cum sensus non potest discernere inter ambo, imaginatur aggregatum esse unum colorem

    Qass. 81, 1: فلا يميز الحس بينهما، وإذا لم يميز الحس تخيل المجتمع لونا واحدًا

  1. 3 Avic. An.
  2. 1 Aris. Phys. VII
  3. 2 s.v. discernere posse Avic. Gen.
1.2

تمييزtamyīz (+ bayna)

n. myzdistinction, distinguishing (between)
  1. Avic. Met. 40, 44: Quos cum coegerimus discernere inter haec verba secundum intellectum suum, detegentur

    Marm. 27, 12: وإذا أخذوا بالتمييز بين هذه الألفاظ من حيث مفهوماتها انكشفوا

  1. 1 Avic. Met.

وإذا أخذوا بالتمييز بين هذه الألفاظ – cum coegerimus discernere inter haec verbaAvic. Met. 27 / 40

1.3

مايزmāyaza (+ acc.)

v. myzto be different from
  1. Avic. Met. 242, 32: Illud ergo aliud universale discretum est ab hac forma suo proprio iudicio

    Marm. 160, 3: فيكون الكلى الآخر يمايِز هذه الصورة بحكمٍ له خاص

  1. 1 Avic. Met.
[ Cf. Lane, who has examples with bayna, but not with accusative. ]
2.1

حاكمḥākim (+ )

act. part. ḥkmjudging about
  1. Avic. An. vol. I 85, 82: sed genus quattuor virium aut etiam plurium diffusarum simul in toto corpore, quarum una discernit contrarietatem quae est inter calidum et frigidum

    Rahm. 42, 15: بل جنسا لقوى أربع أو فوقها منبثة معا فى الجلد كله، وإحداها حاكمة فى التضاد الذى بين الحار والبارد

  2. Avic. An. vol. I 85, 83: alia [ sc. vis ] discernit contrarietatem quae est inter humidum et siccum

  1. 4 Avic. An.

وإحداها حاكمة فى التضاد – quarum una discernit contrarietatem Avic. An. 42 / vol. I 85

2.2

حكمḥakama

v. ḥkmto judge
  1. Avic. An. vol. II 6, 69: Sensus vero communis et sensus exteriores discernunt aliquo modo et diiudicant

    Rahm. 165, 15: وأما الحسّ المشترك والحواسّ الظاهرة فإنها تحكم بجهة ما أو بحكم ما

  2. Avic. An. vol. II 6, 71: Per hanc autem retinentem nihil discernitur de omni quod est, nisi tantum de eo quod est in ipsa

    Rahm. 165, 17: وهذا الحافظ لا يحكم به على شىء من الموجود إلّا على ما فى ذاته

  1. 2 Avic. An.
2.3

حكمḥukm

n. ḥkmjudgement
  1. Avic. An. vol. I 158, 98: Hoc enim discernere difficile est

    Rahm. 84, 11: وهذا أمر يصعب الحكم فيه

  2. Avic. An. vol. II 6, 67: Formam enim sensibilem retinet illa quae vocatur formalis et imaginatio, et non discernit illam ullo modo, nisi quia tantummodo retinet

  1. 2 Avic. An.

وهذا أمر يصعب الحكم فيه – Hoc enim discernere difficile est Avic. An. 84 / vol. I 158

3.

تفصيلtafṣīl

n. fṣlexplication, explaining in detail; distinction
  1. Avic. Met. 309, 83: Sed hic est quiddam aliud discernendum et certificandum quod non debemus praeterire

    Marm. 207, 9: ولكن ههنا تفصيل آخر بنوع من التحقيق يجب أن لا نغفله

  2. Avic. Met. 423, 80: et de discernenda dispositione delectationis intelligibilis

    Marm. 291, 5: وفى تفصيل حال اللذة العقلية

  1. 2 Avic. Met.

وفى تفصيل حال اللذة العقلية – et de discernenda dispositione delectationis intelligibilisAvic. Met. 291 / 423

4.1

فرّقfarraqa (+ bayna)

v. frqto differentiate between
  1. Mesue Aph. A §110: Fumus in corpore aliud est quam ventus, quod pauci noverunt discernere

    Troup.: الرياح في الأجسام غير البخارات، وقل من يفرق بينهما

  2. Avic. An. vol. I 233, 61: Cumque ita fuerit, non poterit visus discernere inter minima croci et minima aquae

    Rahm. 128, 7: فإذا كان كذلك لم يكد البصر يفرق بين أجزاء الزعفران وبين أجزاء الماء

  1. 1 Mesue Aph. A
  2. 1 Avic. An.
4.2

تفرقةtafriqa

n. frqdifferentiation
  1. Avic. An. vol. I 76, 64: et actiones quae propriae sunt hominum, sicut est percipere intelligibilia et adinvenire artes et meditari de creaturis et discernere inter pulchrum et foedum

    Rahm. 37, 17: وأفعال تختص بالناس مثل تصور المعقولات واستنباط الصنائع والروية فى الكائنات والتفرقة بين الجميل والقبيح

  1. 1 Avic. An.

و[sc. مثل] التفرقة بين الجميل والقبيح – et discernere inter pulchrum et foedum Avic. An. 37 / vol. I 76

4.3

فرقfaraqa

v. frqto disperse (trans.)
  1. Avic. An. vol. II 145, 87: Animalis autem animae discretae sunt virtutes et unicuique virtuti per se separatim attributa sunt instrumenta

    Rahm. 245, 1: لكن النفس الحيوانية قد فرقت قواها، وجعلت لكل قوة آلة مفردة

  1. 1 Avic. An.
5.

عرفʿarafa (+ bi or min)

v. ʿrfto recognize by, to know by
  1. Nico. Plan. §120: Discernitur quoque mascula a feminea, quia prius pullulat foliaque eius parva sunt et per odorem ex quibusdam horum vel omnibus

    Dross.: فانما يعرف الذكر من النخل بما يتقدم فيصير طلعه دقيقا ومن رائحته [ويكون طلعه ايضا دقيقا]

  2. Nico. Plan. §130: Diversitas quoque plantarum silvestrium et hortensium discernitur per masculos suos et feminas quando quamlibet earum cognoverint per proprietatem inventam in eis

    Dross.: وبعض الناس زعم ان اختلاف النبات البستانى والبرى يعرف من طبع ذكورته واناثه اذا ميز كل واحد منه بالخاصة الموجودة له

  1. 2 s.v. discerni Nico. Plan.
6.

قالqāla

v. qwlto say
  1. Avic. An. vol. I 170, 12: una [ sc. intentio ] est qualitas quam apprehendit visus in sole et igne, ita ut non discernatur esse albedo aut nigredo aut rubor aut aliquis aliorum

    Rahm. 91, 11: أحدها [sc. المعانى] الكيفية التى يدركها البصر فى الشمس والنار من غير أن يقال إنه سواد أو بياض أو حمرة أو شىء من هذه الألوان

  1. 1 Avic. An.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: