show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
ضرب ḍaraba
confixus
– for ḍaraba: (+ fī) to drive in (e.g. a peg) show/hide quotes-
Nico. Plan. §125: Sed amygdali quoque clavis confixae gummi per multum temporis emittunt multaeque plantae silvestres per hoc artificium fiunt hortenses
Dross.: واما اللوز ف〈هو عذب〉 اذا ضرب الانسان فيه سكة من حديد واخرج منه الصمغ السائل [منه] زمانا طويلا
- 1 Nico. Plan.
اذا ضرب الانسان فيه سكة من حديد – clavis confixae Nico. Plan. §125
illidi
– for ḍaraba: to hit, to dash against (of waves) show/hide quotes-
Nico. Plan. §159: Et quando unda arenae illidetur, congregabit arena viscositatem spumae
Dross.: فاذا ضرب الموج الرمل جمع لزوجة الزبد ذلك الرمل
- 1 Nico. Plan.
ضرب الرقاب ḍaraba l-riqāba
decollare
– for ḍaraba l-riqāba: to cut off the heads show/hide quotes-
Aris. Anim. II 673a25: Et notum est apud gentes et barbaros qui decollant multotiens quod numquam accidit tale in partibus illorum
Kruk: وذلك معروف عند الامم والبرابرة الذين يضربون الرقاب مرارا شتى
- 1 Aris. Anim. II
ضرب إلى شبه ḍaraba ilā šabahin
assimilari
– for ḍaraba ilā šabahin: (+ bi) to incline towards similarity to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 172, 1: Sed quo minor fuerit contrarietas et magis accesserint [sc. corpora elementaria ] ad temperantiam quae non habet contrarium, incipient assimilari caelestibus corporibus
Rahm. 261, 11: فكلما أمعنت [sc. الأجسام العنصرية] فى هدم طرف من التضاد ورده إلى التوسط الذى لا ضد له جعلت تضرب إلى شبه بالأجسام السماوية
- 1 s.v. assimilare Avic. An.
اضطرب iḍṭaraba
fluere et refluere
– for iḍṭaraba: to be turbulent (of water) show/hide quotes-
Alpet. ch. 4 §7: tunc fluit et refluit aqua propter hoc, sicut videtur in ipsa
Gold. 18r, 6: فيضطرب الماء لذلك كما ذلك مشاهد فيها
- 1 Alpet.
ضرب ḍarb
aliquantulum (adv.)
– for ḍarb: kind, mode show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 12, 54: Capitulum … in quo tractatur de somno et vigiliis et de somnio fallaci et vero et aliquantulum de proprietate prophetandi
Rahm. 169, 9: فصل … وفيه القول على النوم واليقظة والرؤيا الصادقة والكاذبة وضرب من خواص النبوة
- 1 Avic. An.
فصل … وفيه … ضرب من خواص النبوة – Capitulum … in quo tractatur … aliquantulum de proprietate prophetandi Avic. An. 169 / vol. II 12
cudere
– for ḍarb: minting, striking (of coins) (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. III, li. 155: significat illud quod homines multum exercebunt cudere nummos argenteos
Yama.: دلّ ذلك على كثرة استعمال الناس لضرب الدراهم
- 1 Albu. Coni.
flagellum
– for ḍarb: beating (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 313, 1464: Martis natura est ignea calida … significat … vinctiones, flagella quoque et carceres
Lemay 553, 831: وأمّا المرّيخ فأنّ طبيعته حارَّة … ويدلّ على … الوثاق والضرب والسجن
- 1 Albu. Intro. JS
على ضربين ʿalā ḍarbayn
duplex
– for ʿalā ḍarbayn: of two kinds show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 133, 12: Dicemus ergo quod motus voluntarius duplex est
Rahm. 68, 10: لكنا نقول إن الحركة الإرادية على ضربين
- 1 Avic. An.
إن الحركة الإرادية على ضربين – quod motus voluntarius duplex est Avic. An. 68 / vol. I 133
اضطراب iḍṭirāb
agilis
– for iḍṭirāb: agitation, restlessness show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 43, 10: iuvenum autem propter calorem suum et propter motus suos agiles … tamen memoria eorum non est sicut memoria infantium
Rahm. 187, 10: وأما الشبان فلحرارتهم واضطراب حركاتهم … لا يكون ذكرهم كذكر الصبيان
- 1 Avic. An.
فلحرارتهم واضطراب حركاتهم – propter calorem suum et propter motus suos agiles Avic. An. 187 / vol. II 43
collisio
– for iḍṭirāb: clashing (of waves) (n.) show/hide quotes-
Nico. Plan. §159: Sed lapides qui fiunt ex collisione undarum forti
Dross.: فاما الاحجار التى تتولد فى البحر عند اضطراب الموج fa-ammā l-aḥǧāru llatī tatawalladu fī l-baḥri ʿinda ḍṭirābi l-mawǧi
- 1 Nico. Plan.
commotio
– for iḍṭirāb: disorder show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 971: Quod si non fuerit permutatio, erit commotio cum civibus illius vicis regni
Yama.: فإن لم يكن الانتقال كان الاضطراب في أهل تلك الدولة
- 1 Albu. Coni.
concussio
– for iḍṭirāb: disturbance show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 273, 28: Causa autem tertia est ex concussione motus spiritus latentis
Rahm. 155, 10: والسبب الثالث من اضطراب حركة الروح الباطنة
-
Avic. An. vol. I 274, 39: cum autem mota fuerit a suo termino recipiens prima pars spiritus ex concussione sui motus
- 5 Avic. An.
conturbatio
– for iḍṭirāb: disturbance, disorder show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 857: rex Romanorum consequetur infortunium et conturbationem in regno suo
Yama.: ينال ملك الروم بلاء واضطراب في ملكه
- 1 Albu. Coni.
discordia
– for iḍṭirāb: confusion show/hide quotes-
Avic. Gen. 76, 29: Et quod inde provenit de discordia inter antiquos est quia aliqui eorum non separant nec cognoscunt formam per quam ignis est ignis et aqua est aqua, ab istis accidentibus consequentibus
Qass. 138, 2: والذى يقع من الاضطراب فى إعراب القدماء عنه هو ما لا يتميز لبعضهم الصور التى بها النار نار والماء ماء عن هذه الكمالات التابعة
- 1 Avic. Gen.
diverticulum
– for iḍṭirāb: disorder (sc. of planetary motion) show/hide quotes-
Alpet. ch. 20 §22: et propter hoc apparet stelle que est super hoc celum diverticulum in sua mutatione visa
Gold. 101r, 13: فيظهر لأجل ذلك للكوكب الذى على هذا الفلك اضطرابٌ فى نقلته المرئية
- 1 Alpet.
fluctuare
– for iḍṭirāb: clashing (of waves) (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 128, 1536: dum excitatur mare Indie et fluctuant eius unde et obtenebratur atque gravatur eius navigacio
Lemay 188, 850: عند ارتجاج بحر الهند وتقاذف مياهه واضطراب أمواجه وظلمته وصعوبة مركبه
- 1 s.v. taqāḏif Albu. Intro. JS
fremitus (n.)
– for iḍṭirāb: disorder show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 971, version c, see fn. v: Quod si non fuerit permutatio, erit commotio vel fremitus cum civibus illius vicis regni
Yama.: فإن لم يكن الانتقال كان الاضطراب في أهل تلك الدولة
- 1 Albu. Coni.
مضروب الرقبة maḍrūb al-raqaba
decollatus
– for maḍrūb al-raqaba: with the head cut off show/hide quotes-
Aris. Anim. II 673a19: In regione vero quae dicitur Graece Archadie crediderunt homines hunc sermonem, ita quod disputaverunt de quodam homine decollato
Kruk: فاما فى ناحية البلدة الذى يسمى باليونانية ارقاديا فقد صدق الناس هذا القول حتى خاصم بعضهم بعضا فى رجل من اهل الكورة مضروب الرقبة
-
Aris. Anim. II 673a21: Et finxerunt quod divinum* Iovis, quando mortuum fuit, audiverunt multi homines suum verbum post mortem suam, et ipse fuit decollatus [* divinus and mortuus are in the accusative in imitation of the Arabic syntax. Van Oppenraaij 1998, 271]
- 2 Aris. Anim. II
مضطرب muḍṭarib
agitans
– for muḍṭarib: agitated, tumultuous show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 376: Et si fuerit eius significatio secundum elementum aquaticum, significat illud submersionem navium subitam ex ventis agitantibus diversis
Yama.: وإن كانت دلالته على العنصر المائي دلّ ذلك على غرق السفن بغتة من رياح مضطربة مختلفة
-
Albu. Coni. tr. V, li. 636: significat illud multam navium submersionem in mari repente per causam ventorum flatuum contrariorum agitantium
- 2 Albu. Coni.
concussio
– for muḍṭarib: disordered show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 275, 51: Differentia autem inter hanc causam et priorem haec est quod hic motus concussionis est ante et retro
Rahm. 156, 7: والفرق بين هذا القسم والقسم الذى قبله أن هذه الحركة المضطربة إلى قدام وخلف
- 1 Avic. An.
أن هذه الحركة المضطربة إلى قدام وخلف – quod hic motus concussionis est ante et retro Avic. An. 156 / vol. I 275
inaequalis
– for muḍṭarib: agitated show/hide quotes-
Avic. Qual. 24, 87: Et ex hoc inducetur motus inaequalis et sonus qui emittitur et provenit a fortitudine motus aeris
Qass. 214, 8: فتحدث من ذلك حركة مضطربة وصوت ينبعث عن شدة حركة هوائية
- 1 Avic. Qual.