show/hide all quotes cite this lemma export to TEI please email us to send feedback to this lemma
aliquis, aliquid (n.)
شيء šayʾ
n. šyʾ – thing, something show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 373: Nam tunc neque per Iovem neque per dominum eius super aliquid in mora augmenti iudicabitur
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 166: Et pervenit divisio ab initio Arietis … usque ad vicesimum gradum Piscis sine radio alicuius ex planetis
Yama.: وانتهت القسمة من أوّل الحمل … إلى الجزء العشرين من الحوت بلا شعاع شيء من الكواكب
-
Alcab. diff. II, li. 15: si solus fuerit significator absque complexione alicuius planetarum, significat opus cerdonum
-
Alcab. diff. V, li. 139: ne dimitteremus aliquid quod possit esse introductorium ad magisterium iudiciorum astrorum
-
Anar. 20, 30: cum ipsa in rectitudine sit tensa nullam in se habens curvitatem neque in suis partibus, neque comprehendat aliquid
-
Anar. 35, 13: Practica vero est cuius finis est secundum quod videtur aliquid operari
-
Avic. An. vol. I 281, 63: Non oportet autem ut, cum aliquid fuerit apparens vel apprehensum ab aliquo in aliquo, mediante aliquo, propter hoc sit non apprehensum vere
Rahm. 160, 9: وليس إذا كان الشىء متمثلا ومدركا لشىء فى شىء بتوسط شىء فهو غير متمثل فيه بالحقيقة
-
Avic. An. vol. II 82, 95: necesse esset ut aut forma intellecta subsisteret per se sola in aliquo illius indivisibili aut in aliquo eius divisibili
Rahm. 210, 3: فإما أن تكون الصورة المعقولة تحل منه شيئا وحدانيا غير منقسم أو تكون إنما تحل منه شيئا منقسما
-
Aris. Anim. II 646a31: Quoniam quodcumque generatur, ab aliquo generatur, et est in aliquo
-
Aris. Anim. II 681b9: Et cum ceciderit super aliquem modorum halzon, suget humiditatem ipsius
-
Aris. Anim. III 728b6: et non erit nisi tanta quod sufficiet substantiae generationis et non tanta quod exeat ab ea aliquid
-
Aris. Anim. III 778a31: operationes quae non attribuuntur naturae neque generi universali non dicuntur esse propter aliquid
-
Aver. MC Int. diff. I, 5, 53: incisio una incisionum ex quibus componitur nomen, non significat aliquid penitus
-
Aver. MC Int. diff. I, 10, 122: et est quod semper significat id de cuius proprietate est ut predicetur de alio predicatione alicuius de subiecto aut in subiecto
-
Aris. Phys. VII 22, 17 (244a20): Eiectio enim erat motus qui sit – ut si dicas – ab aliquo, aut – si dicas – ab aliquo ad aliud
Bad. 749, 3: وذلك أن الزجّ هو الحركة التى تكون إما ــ إن قُلْت ــ عن الشىء، وإما ــ إن قُلْت ــ عن شىء إلى شىء آخر
- 2 s.v. aliquod Albu. Coni.
- 2 Alcab.
- 5 Anar.
- 12 et passim, also s.v. waḥdānī Avic. An.
- 17 Aris. Anim. II
- 4 also s.v. aliud Aris. Anim. III
- 37 Aver. MC Int.
- 1 Aris. Phys. VII
شيء واحد šayʾ wāḥid
n. + adj. šyʾ wḥd – one thing show/hide quotes-
Avic. Met. 407, 57: privatio vero non habet intentionem acquisitam in rebus, alioquin essent in aliquo intentiones infinitae
Marm. 280, 9: والعدم لا معنى له محصلا فى الأشياء، وإلا لكان فى شىء واحد معان بلا نهاىة
- 1 s.v. wāḥid Avic. Met.
شيء آخر šayʾ āḫar
n. + elat. šyʾ ʾḫr – another thing show/hide quotes-
Avic. Met. 175, 48: Alia enim sunt relativa quae non egent aliquo ex his quae solent stabilire relationem
Marm. 117, 19: فقد يكون المضافان شيئين لا يحتاجان إلى شىء آخر من الأشياء التى لها استقرار فى المضاف
- 1 s.v. āḫar Avic. Met.
معنًى maʿnan
n. ʿny – meaning (n.); concept; property show/hide quotes-
Avic. Log. 12rb59: non ex hoc quod est genus naturale, scilicet aliquid quod cum intellectum fuerit appetetur fieri genus ex hoc quod est ita
Madk. 68, 8: لا من حيث هو جنس طبيعى، أى معنى يصلح إذا تُصُوِّر أن يصير جنسا من حيث هو كذلك
-
Avic. An. vol. I 165, 92: aqua aut aer … habent similiter aliquid in quo conveniunt, quod non habet nomen
-
Avic. An. vol. I 187, 48: aut est ipse color, aut aliquid quod accidit cum aliquid extra removetur
Rahm. 100, 17: فإما أن يكون هذا نفس اللون أو معنى يحدث إذا زال معنى من خارج كزوال ستر أو غيره
-
Avic. Met. 34, 54: Sed res et quicquid aequipollet ei, significat etiam aliquid aliud in omnibus linguis
-
Avic. Met. 281, 90: nec convenit cum eo [sc. colore ] numerus in aliquo quod sit de quidditate eius
-
Alhaz. Opt. 30, 31: sed consimilitudo duarum formarum est convenientia illarum in aliquo
Sabra II 20b, 7: وأيضًا فإنّ تشابه الصورتين هو اتفاقهما في معنى من المعاني
-
Mesue Aph. B §8: Cum Galienus et Aristoteles fortasse in aliquo non concordant, grave est ratione eos concordare
Troup.: متى اجتمع جالينوس وارسطاطليس على معنى فذلك، ومتى اختلفا صعب على العقول صوابه جدا
- 1 Avic. Log.
- 2 Avic. An.
- 5 Avic. Met.
- 1 s.v. convenientia Alhaz. Opt.
- 1 Mesue Aph. B
أحد aḥad
n. ʾḥd – one; someone show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 241: Nam si fuerit in trinitate eius Saturnus aut in sextilitate eius aut aliquis eorum receperit socium suum, significat quod diligetur a populo
Yama.: فإنّه إذا كان في تثليث زحل أو في تسديسه أو كان أحدهما يقبل صاحبه دلّ على حبّ الرعيّة له
-
Albu. Coni. tr. II, li. 676: Et cum pervenerit annus ad signum in aliquo annorum, nam illud significat fortitudinem civium regionum illius signi
Yama.: وإذا انتهت السنة إلى برج في آحاد [var.: احد] السنين فإنّ ذلك دليل على قوّة أهل بلدان ذلك البرج
-
Alcab. diff. I, li. 259: Et in signis sunt gradus qui dicuntur putei; cum fuerit planeta in aliquo eorum dicitur esse in puteo
-
Alcab. diff. V, li. 28: et si fuerit Sol in domo sua vel in aliqua domorum Saturni
-
Aris. Anim. II 639a26: Et propter hoc si aliquis voluerit dicere accidentia cuiuslibet istorum generum
-
Aris. Anim. II 673a10: Et fingunt quidam homines quod si aliquis fuerit percussus super locum parietis, accidet ei risus
-
Aris. Anim. III 741a34: Et hoc numquam vidit aliquis veri sermonis hucusque
-
Aris. Anim. III 783b32: Et si aliquis aestimaverit in paucitate caloris cerebri
- 4 et passim, also s.v. āḥād andṣāḥib Albu. Coni.
- 15 Alcab.
- 6 Aris. Anim. II
- 4 Aris. Anim. III
واحد wāḥid
n. wḥd – one, someone show/hide quotes-
Avic. Met. 242, 37: Cum autem prius imaginatum fuerit aliquid eorum
-
Avic. Met. 342, 12: aliquis enim ex vulgo beneficium recipiens ab aliquo propter retributionem
Marm. 232, 7: إذ الواحد منهم إذا أحسن إليه لعوض iḏi l-wāḥidu minhum iḏā uḥsina ilayhi li-ʿiwaḍin
-
Aris. Anim. II 641b8: Intellectus vero non est in aliquibus istorum
-
Aver. MC Int. diff. II, 37, 232: equaliter cogitet unus ipsorum in vanitate ipsius, et alius in essentia ipsius, aut non cogitet aliquis ipsorum in illo
- 2 Avic. Met.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aver. MC Int.
كلّ واحد kull wāḥid
genit. compound kll wḥd – every single one show/hide quotes-
Avic. Met. 230, 62: ipsa enim humanitas, ex hoc quod est ipsa humanitas, est quiddam praeter aliquid illorum
Marm. 150, 11: لأنها من حيث هى هوية الإنسانية شىء غير كل واحد منهما
- 1 Avic. Met.
بعض baʿḍ
n. bʿḍ – some, one show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 253, version c, see fn. 100: et forsitan capient aliquos eorum et castigabunt eos et facient eos pectare
Yama.: وربّما حبست [sc. الملوك] [sic] بعض خدمها وعاقبتهم وأغرمتهم
-
Alcab. diff. III, li. 79: si aspexerit ille tertius planeta ad aliquem locorum circuli
Yama.: فإذا نظر ذلك الكوكب إلى بعض مواضع الفلك
-
Alcab. diff. IV, li. 43: Que, si fuerit in aliquo predictorum locorum secundum quod prediximus
- passim s.v. aliqui Albu. Coni.
- 4 also s.v. aliqui Alcab.
بعض الأشياء baʿḍ al-ašyāʾ
genit. compound bʿḍ šyʾ – some things show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 193, 41: videtur esse verum quia aliqua habent in seipsis colorem
Rahm. 104, 8: فيشبه أن يكون الحق أن بعض الأشياء يكون له فى ذاته لون
- 1 Avic. An.
إنسان insān
n. ʾns – human being, man show/hide quotes-
Anar. 21, 13: et ideo cum aliquis voluerit incedere
Arnz. 31, 9: فإذا رام الانسان المشي
-
Avic. Met. 340, 51: sicut cum aliquis fabricat domum ut habitet in ea
- 1 Anar.
- 1 Avic. Met.
موجود mawǧūd
(nominalized) pass. part. wǧd – (s.th.) existing show/hide quotes-
Avic. Met. 37, 5: Si autem fuerit et habeatur a non esse, tunc non potest esse quin vel sit in se aliquid vel nihil
Marm. 26, 3: فإن كان موجودًا وحاصلًا للمعدوم، فلا يخلو إما أن يكون فى نفسه موجودا أو معدوما
-
Avic. Met. 364, 16: iam intelligimus aliquid quod solummodo est secundum quod est in se
Marm. 247, 11: فقد عقلنا موجودا وحده من حيث ذاته
- 5 Avic. Met.
إما أن يكون فى نفسه موجودا أو معدوما – quin vel sit in se aliquid vel nihil Avic. Met. 26 / 37
مِن min (+ genit. pl.)
prep. (in indef. paronomastic genit. compound) mn – (one … ) of show/hide quotes-
Aris. Anim. II 643a2: Si ergo est impossibile ut sit aliqua formarum substantiae una, non dividetur in res carentes differentia
Kruk: فان كان لا يمكن ان تكون صورة من صور الجوهر واحدة لا تنقسم فى الاشياء التي لا فصل لها
-
Aris. Anim. II 693b25: Et cum crescit avis latet umbilicus et non apparet omnino, quoniam continuatur cum intestino per aliquam partium venarum
Kruk: واذا نشأ الطائر تخفى السرة ولا تظهر البتة لانها تلتئم بالمعاء بجزء من أجزاء العروق
- 4 Aris. Anim. II
بجزء من أجزاء العروق – per aliquam partium venarum Aris. Anim. II 693b25
شخص šaḫṣ
n. šḫṣ – individual being, individual (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 498, 9: malum non contingit nisi in aliquibus et aliquando, speciebus eorum servatis
Marm. 341, 9: ثم الشر إنما يصيب أشخاصًا، وفى أوقات، والأنواع محفوظة
-
Avic. Met. 499, 23: Tu scies autem quod hoc non est vere malum, nisi cum aliquis hominum vel aliqua anima fuerit apta ad hoc
Marm. 341, 18: وستعرف أنه إنما يكون بالحقيقة شرا إذا اقتضاه شخص إنسان، أو شخص نفسه
- 2 Avic. Met.
من وجه min waǧh
prep. phrase wǧh – in one respect show/hide quotes-
Avic. Met. 17, 22: Haec autem scientia communicat cum Topica et Sophistica simul in aliquibus et differt ab eis simul in aliquibus et differt ab unaquaque earum in aliquibus
Marm. 12, 18: وهذا العلم يشارك الجدل والسفسطة من وجه، ويخالفهما من وجه، ويخالف كل واحد منهما من وجه
- 2 Avic. Met.
ويخالفهما من وجه – simul in aliquibus et differt ab eis Avic. Met. 12 / 17
حاصل ḥāṣil
nominalized act. part. ḥṣl – realized (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 39, 39: Iam igitur intellexisti nunc qualiter differant et id quod intelligitur de esse et quod intelligitur de aliquid
-
Avic. Met. 39, 40: Significatum est tamen mihi esse homines qui dicunt quod aliquid est aliquid, quamvis non habeat esse
Marm. 27, 9: وعلى أنه قد بلغنى أن قومًا يقولون: إن الحاصل يكون حاصلا، وليس بموجود
- 2 Avic. Met.
أمر amr
n. ʾmr – matter, something, state of affairs show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 27, 42: Perfectio autem secunda est aliquid ex eis quae consequuntur speciem rei, aut ex actionibus eius aut ex passionibus
Rahm. 11, 9: والكمال الثانى هو أمر من الأمور التى تتبع نوع الشىء من أفعاله وانفعالاته
-
Avic. An. vol. II 21, 89: Sed prima causa … est aliquid aut adveniens a sensu quod appropriat eam, aut ab intellectu vel aestimatione quod appropriat eam
- 1 et passim Avic. An.
أمر ما amrun mā
n. + indef. pron. ʾmr mā – some thing, something show/hide quotes-
Avic. Met. 499, 29: ita ut, si non sit, fiat in aliquo privatio iudicii naturae
Marm. 342, 3: فإذا لم يكن، كان عدمًا فى أمر ما يقتضى فى الطباع
- 1 s.v. šaḫṣ Avic. Met.
إثبات iṯbāt
n. ṯbt – affirming, establishing (in existence) (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 35, 65: Et notum est quod certitudo cuiuscumque rei quae propria est ei, est praeter esse quod multivocum est cum aliquid
Marm. 24, 15: ومعلوم أن حقيقة كل شىء الخاصة به غير الوجود الذى يرادف الإثبات
- 1 Avic. Met.
مثبت ومحصّل muṯbat wa-muḥaṣṣal
nominalized pass. part. + nominalized pass. part. ṯbt ḥṣl – established and realized (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 34, 52: ens vero et aliquid sunt nomina multivoca unius intentionis
Marm. 24, 7: والموجود والمثبت والمحصل أسماء مترادفة على معنى واحد
- 1 Avic. Met.
مثل miṯl
n. mṯl – s.o. like show/hide quotes-
Avic. Met. 543, 82: si aliquis eorum habet cognatos habentes superflua, ipsi sustentent eum
Marm. 371, 3: فإن كان لأمثال هؤلاء من قرابته من يرجع إلى فضل استظهار من قوته فرض عليه كفايته
- 1 Avic. Met.
كائن kāʾin
nominalized act. part. kwn – being, generable thing show/hide quotes-
Avic. Met. 436, 40: et ita non potest esse ut aliquid incepisset fieri
Marm. 300, 12: فلم يجز أن يحدث كائن البتة
- 1 Avic. Met.
جميع ǧamīʿ
n. ǧmʿ – entire, all, any show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 162, 54: scilicet quod si subito crearetur homo, … nesciret quidem esse aliquid membrorum suorum
Rahm. 255, 9: لو خلق إنسان دفعة واحدة … جهل وجود جميع أعضائه
- 1 Avic. An.
جملة ǧumla
n. ǧml – whole, totality, scope show/hide quotes-
Avic. Met. 10, 85: Non enim potest esse subiectum alicuius scientiarum de sensibilibus nec alicuius scientiarum de eo quod habet esse in sensibilibus
Marm. 8, 4: وليس يجوز أن يكون من جملة العلم بالمحسوسات، ولا من جملة العلم بما وجوده فى المحسوسات
- 1 Avic. Met.
الذي allaḏī
rel. pron. ʾlḏy – who show/hide quotes-
Aris. Anim. II 645a31: Et sicut debemus scire quod si aliquis loquatur de aliquo instrumento, non sufficit ei dicere materiam tantum
Kruk: وكما ينبغى لنا ان نظن ان الذى يتكلم فى شىء من الآلة او من الآنية لا يذكر الهيولى التى هى منها فقط
- 1 Aris. Anim. II
ان الذى يتكلم – quod si aliquis loquatur Aris. Anim. II 645a31
حاجة أخرى ḥāǧa uḫrā
n. + adj. ḥwǧ ʾḫr – another bodily need show/hide quotes-
Aris. Anim. II 658b24: ut non prohibeatur ulla operatio ex operationibus naturae conveniens ad aliquid
Kruk: لكى لا يمنع [sc. شعر اشفار العينين] عملا من عمل الطباع موافق لحاجة اخرى
- 1 Aris. Anim. II