show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
دخل daḫala
accidere
– for daḫala: (+ ʿalā) to come upon, to befall; (+ fī) to be included in show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 615: accidet ei dolor et tristitia
Yama.: ودخل عليه غمّ وحزن
-
Aver. Ep. Parv. 201rb13: Debilitas enim accidit animalibus necessario, sed non eodem modo
Blum. 56, 7: لأن الضعف يدخل على الحيوان ضرورةً
-
Aver. Ep. Parv. 256rb58: corruptio accidit animalibus et vegetabilibus
Blum. 98, 8: والفساد إنما يدخل على الحيوان والنبات
-
Aris. Phys. VII 67, 15 (249a22): ex hoc autem loco accidit in pluribus falli sic quod non percipitur
Bad. 780, 10: فقد يدخل الغلط من هذا الموضع فى أُمور كثيرة من غير أن نشعر به
- 1 Albu. Coni.
- 2 Aver. Ep. Parv.
- 1 Aris. Phys. VII
adici (or: adiici)
– for daḫala: (+ fī) to enter s.th. show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 34, 87: Hoc autem nunc adiectum est accidentaliter ei in quo eramus
Rahm. 182, 7: وهذا قد دخل فيما نحن فيه بسبيل العرض
- 1 Avic. An.
advenire
– for daḫala: (+ ʿalā) to come over s.o. show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 435: significat mestus et tristitias advenire scriptoribus
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 142: significat angustiam que adveniet hominibus in fine anni
Yama.: دلّ على غمّ يدخل على الناس في آخر السنة
- 3 Albu. Coni.
cadere sub
– for daḫala: (+ fī) to enter; to fall under, to be included in show/hide quotes-
Avic. Met. 43, 9: Dicemus igitur quod ea quae cadunt sub esse possunt in intellectu dividi in duo
Marm. 29, 17: فنقول: إِن الأمور التى تدخل فى الوجود تحتمل فى العقل الانقسام إلى قسمين
-
Avic. Met. 43, 12: alioquin non cadet sub esse
-
Nico. Plan. §88: Et fere omnis planta sub his cadit nominibus
Dross.: والنبات كله الا قليل منه داخل فى هذه الاسماء
- 2 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
capi
– for daḫala: to enter show/hide quotes-
Avic. Met. 166, 92: Si autem non poterunt capi in urceo
Marm. 112, 13: وإن كانت لا تدخل الفرج
- 1 Avic. Met.
collocari (sub)
– for daḫala: (+ taḥta) to fall under show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 34, 17: si aliqua intentio visibilis est praeter istas, collocabitur sub aliqua istarum, sicut ordinatio, quae collocabitur sub situ
Sabra II 34a, corr. ref. II 34b, 24: فهو يدخل تحت بعض هذه fa-huwa yadḫulu taḥta baʿḍi hāḏihī
-
Alhaz. Opt. 46, 62: situs visibilium distinctorum inter se, quae collocantur sub ordinatione
Sabra II 72a, 22: التي جميعها تدخل تحت الترتيب allatī ǧamīʿuhā tadḫulu taḥta l-tartībi
- 2 Alhaz. Opt.
complectitur definitio
– for daḫala: (+ fī) to be included in, to fall under show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 33, 3: Deinde si studuerint et posuerint animam esse primam perfectionem eius quod est mobile voluntate et docibile ex omnibus corporibus, ita ut definitio complectatur animalia et animam caelorum
Rahm. 14, 7: ثم إن اجتهد فجعل النفس كمالا أول لما هو متحرك بالإرادة ومدرك من الأجسام حتى تدخل فيه الحيوانات والنفس الفلكية
- 1 s.v. complecti Avic. An.
contineri
– for daḫala: (+ fī) to be included in, to be intrinsic to; to fall under show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 280, 49: et contactus et cetera ab his quae continentur cum istis
-
Avic. An. vol. II 111, 15: iuventutem enim habet in seipso, et continetur in unaquaque relatione
Rahm. 226, 7: إذ الشباب له فى نفسه فيدخل فى كل إضافة
-
Avic. Met. 60, 45: in qua significatione non continentur aliae res praeter illas
-
Avic. Met. 354, 14: tamen naturae contrariae … habent certa genera praeter convenientiam et diversitatem sub quibus continentur
Marm. 240, 11: فإن لتلك الطبائع الأضداد … غير الموافقة والمخالفة هي تدخل فيها
-
Nico. Plan. §92: Et forte myrtus quoque et malus et pirus sub hoc genere continentur
- 3 s.v. continere Avic. An.
- 12 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
contingere
– for daḫala: (+ acc.) to pertain to show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 240, 81: Oporteret enim tunc ut in altero istorum defectus contingat propter alterum
Rahm. 132, 19: فيجب إذًا أن يدخل أحد الأمرين نقصان عن الآخر
- 1 Avic. An.
esse
– for daḫala: (+ fī) to be included in, to fall under show/hide quotes-
Avic. Met. 473, 70: et sic in motu caeli esset violentia
Marm. 324, 5: فدخل فى حركة الفلك معنى قسرى
-
Avic. Gen. 73, 64: iam ergo terra erat in isto iuvamine
Qass. 135, 16: فقد دخلت الأرض فى هذه المعونة
- 1 s.v. de Avic. Met.
- 1 Avic. Gen.
esse de
– for daḫala: (+ fī) to be included among show/hide quotes-
Avic. Met. 426, 57: tunc illa [sc. impressa ] erunt de universitate eorum quorum primus intelligit suam essentiam esse principium
Marm. 293, 14: فتدخل [sc. تلك الأشياء المرتسمة] فى جملة ما الأول يعقل ذاته مبدأ لها
- 1 s.v. de Avic. Met.
دخل فساد daḫala fasādun
corrumpi
– for daḫala fasādun: (+ ʿalā) to become impaired show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 193rb3: quod ista virtus corrumperetur
Blum. 27, 7: ان يدخل على هذه القوة فساد
- 1 s.v. corrumpere Aver. Ep. Parv.
أدخل adḫala
dare
– for adḫala: to make enter, to insert show/hide quotes-
Mesue Aph. A §60: Morbido corpori non forte contrarium … est dandum
Troup.: لا ينبغي أن يدخَل على العلل في الأجسام ضدها الأقوى فذلك مضر جدا
- 1 Mesue Aph. A
دخول duḫūl
contineri
– for duḫūl: (+ taḥta or fī) inclusion under, entry in show/hide quotes-
Avic. Met. 351, 51: contraria vero uno modo continentur sub privatione et habitu. Modus vero quo continetur privatio sub negatione alius est a modo quo continentur contraria sub privatione
Marm. 238, 1: والأضداد تدخل بوجه تحت العدم والقنية. ووجه دخول العدم تحت السالبة، غير وجه دخول الضد تحت العدم
-
Avic. Met. 495, 32: Capitulum de cura et ostensione quomodo continetur res* sub divino iudicio [* The Latin translator read šayʾ ‘thing’ instead of the correct šarr ‘evil’, and hence translated ‘res’]
Marm. 339, 3: فصل فى العناية وبيان كيفية دخول الشر فى القضاء الإلهى
- 3 Avic. Met.
وبيان كيفية دخول الشر فى – et ostensione quomodo continetur res sub Avic. Met. 339 / 495
دخلة diḫla
familia
– for diḫla: inner self show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 389: Presentia domini ascendentis in ascendente significat eius fortunam per semetipsum et per eius familiam et acquisitionem
Yama.: فإنّ صاحب الطالع يدلّ بحلوله في الطالع على سعادته بنفسه ودخلته واكتسابه
- 1 Alcab.
مدخل madḫal
agere
– for madḫal: entry, contribution show/hide quotes-
Avic. Met. 470, 7: et sic res esse ab eo nihil ageret quantum ad nobilitatem suae essentiae et perfectionem
Marm. 322, 4: ولا مدخل البتة لوجود الأشياء عنه فى تشريف ذاته وتكميلها
-
Avic. Met. 470, 8: sed ageret quantum ad hoc ut ipse secundum suam perfectionem sit id quod nobilius est
- 2 Avic. Met.
ولا مدخل البتة لوجود الأشياء عنه – et sic res esse ab eo nihil ageret Avic. Met. 322 / 470
له مدخل lahū madḫal
contineri
– for lahū madḫal: (+ fī) to belong to, to enter in show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 151, 91: Quod autem indicat permutationem contineri sub hoc modo
Rahm. 79, 16: ومما يدل على أن الاستحالة لها مدخل فى هذا الباب
- 1 s.v. continere Avic. An.
يدل على أن الاستحالة لها مدخل فى – indicat permutationem contineri sub Avic. An. 79 / vol. I 151
facere
– for lahū madḫal: (+ fī) to belong to, to enter in show/hide quotes-
Avic. Met. 469, 75: et tunc haec intentio non facit eam [sc. bonitatem ] esse
Marm. 321, 5: ولا مدخل لوجود هذا القصد فى وجودها [sc. الخيرية]
- 1 Avic. Met.
له مدخل ما lahū madḫalun mā
non excludi
– for lahū madḫalun mā: to have some entry, to have some contribution show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 152, 4: Manifestum est igitur quod permutatio non excluditur ab hoc
Rahm. 80, 7: فبين أن هاهنا للاستحالة مدخلا ما
- 1 Avic. An.
أن … للاستحالة مدخلا ما – quod permutatio non excluditur Avic. An. 80 / vol. I 152
مداخلة mudāḫala
contineri
– for mudāḫala: permeation show/hide quotes-
Avic. Met. 364, 26: quoniam esse cum illo facit debere esse coniunctionem non contineri in intentionibus
Marm. 247, 16: إذ المعية توجب المقارنة لا المداخلة فى المعانى
- 1 s.v. mudāḫil Avic. Met.
داخل dāḫil
accidens
– for dāḫil: (+ ʿalā) supervening upon show/hide quotes-
Avic. Met. 229, 39: Similiter etiam equinitas habet praeter hanc multas alias proprietates accidentes sibi
Marm. 149, 15: كذلك للفرسية مع تلك الصفة صفات أخرى كثيرة داخلة عليها
- 1 Avic. Met.
adveniens
– for dāḫil: (+ ʿalā) entering, intruding on show/hide quotes-
Avic. Met. 51, 76: illud vero est adveniens ei accidentaliter
Marm. 35, 15: وهو داخل عليه عارض
- 1 Avic. Met.
comprehendi
– for dāḫil: (+ fī) falling under show/hide quotes-
Avic. Gen. 94, 41: secundum modum alium secundum, est diversum ab eo et non comprehenditur sub eius specie
Qass. 152, 5: ومن الوجه الثانى هو مباين له، غير داخل فيه
- 1 Avic. Gen.
غير داخل فيه – non comprehenditur sub eius specie Avic. Gen. 152 / 94
contentus (continere)
– for dāḫil: (+ fī) included in, falling under show/hide quotes-
Avic. Met. 354, 23: immo strenuitas et formidolositas sunt contraria contenta sub habitu quae est una species qualitatis
Marm. 240, 19: وإنما المتضادان هما التهور والجبن الداخلان فى باب الملكة من الكيف
-
Avic. Met. 434, 4: Iam manifestum est nobis quod universitas habet principium quod est necesse esse, non contentum sub genere, nec sub definitione
- 2 Avic. Met.
All occurrences of contentus derive from the verb continere.
contineri
– for dāḫil: (+ fī) being included in, belonging to, falling under show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 58, 21: capitulum quod anima continetur in praedicamento substantiae
Rahm. 27, 14: فصل ٣ (فى أن النفس داخلة فى مقولة الجوهر)
-
Avic. An. vol. II 85, 47: Tu enim nosti quod impossibile est dici ut unaquaelibet partium sit suum totum, cum altera [sc. pars ] contineatur in toto
Rahm. 212, 7: كيف و[sc. الجزء] الثانى داخل فى معنى الكل
-
Avic. Met. 192, 48: nec sequitur certificari membrum ultimum istarum duarum divisionum quae continentur in quarta
-
Avic. Met. 228, 31: nec universalitas continetur in definitione equinitatis
Marm. 149, 10: ولا الكلية داخلة فى حد الفرسية
- 3 s.v. continere Avic. An.
- 8 Avic. Met.
داخل فى معنى الكل – contineatur in toto Avic. An. 212 / vol. II 85
contingens
– for dāḫil: (+ ʿalā) supervening upon show/hide quotes-
Nico. Plan. §163: Nec fiet arena nisi per accidens contingensque illi
Dross.: وانما ترمل بالعرض الداخل عليه
- 1 Nico. Plan.
convenire
– for dāḫil: (+ fī) belonging to, falling under show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 102, 12: frigiditas autem non habet ordinem in virtutibus quae conveniunt appetitibus naturalibus nisi quasi servitium utilis obsequentis
Rahm. 51, 14: ولا مرتبة للبرودة فى القوى الداخلة فى الأعراض الطبيعية إلّا منفعة تابع تال
- 1 Avic. An.
فى القوى الداخلة فى الأعراض الطبيعية – in virtutibus quae conveniunt appetitibus naturalibus Avic. An. 51 / vol. I 102
de
– for dāḫil: (+ fī) included in show/hide quotes-
Avic. Met. 281, 87: ens autem, … comitans est, non aliquid de quidditate
Marm. 177, 6: فالوجود … لازم غير داخل فى الماهية
- 1 Avic. Met.
غير داخل فى الماهية – non aliquid de quidditate Avic. Met. 177 / 281
esse de
– for dāḫil: (+ fī) included in, falling under show/hide quotes-
Avic. Met. 119, 20: sed est esse quod non dividitur ita quod esse est de essentia unitatis, non subiectum ei
Marm. 82, 18: بل كانت وجودًا لا ينقسم حتى يكون الوجود داخلا فى الوحدة لا موضوعا لها
-
Avic. Met. 122, 76: corpus vero secundum aliam intentionem, quod est de praedicamento substantiae, iam sufficienter ostendimus
Marm. 84, 16: وأما الجسم بالمعنى الآخر الداخل فى مقولة الجوهر فقد فرغنا منه
- 7 s.v. de and essentia Avic. Met.
extrinsecus (adj.)
– for dāḫil: entering (from without) show/hide quotes-
Aris. Anim. II 672b18: et propter calorem accidentalem extrinsecum
Kruk: لحال البخار الذى يصعد الى فوق من الغذاء ولحال الحرارة الداخلة العرضية
-
Aver. Ep. Parv. 201rb10: Et quia ista fatigatio accidit instrumentis a passionibus extrinsecis
Blum. 56, 3: ولما كان هذا الخلال انما يعرض للآلات عن الآلام الداخلة عليها
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aver. Ep. Parv.
مدخول madḫūl
contentus (continere)
– for madḫūl: (+ fī) entered in show/hide quotes-
Avic. Met. 364, 24: cum fuerit eius certitudo non contenta intra certitudinem alterius
Marm. 247, 15: إذ كانت حقيقته ليست مدخولة فى حقيقة الآخر
- 1 Avic. Met.
All occurrences of contentus derive from the verb continere.