show/hide all quotes cite this lemma export to TEI please email us to send feedback to this lemma
in
في fī
prep. fy – in; on, about (a subject); on (a surface); at, in (of time) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS I.1.2, Lemay 2, 7: Laus Deo qui creavit celum et terram cum omnibus que in eis sunt ex mirabilibus suis
Yama. I.1.2, 2: الحمد للّه الذي خلق السموات والأرض بما فيها من عجائبها
-
Albu. Intro. JS VII.1.2, Lemay 272, 4: Differentia prima, in esse planetarum in suis essentiis
Yama. VII.1.2, 2: الفصل الأوّل في حالات الكواكب في ذاتها
-
Albu. Coni. tr. I, li. 2: Hic est liber in quo continentur plura collectiva de significationibus individuorum superiorum
Yama.: هذا كتاب في جمل من دلالات الأشخاص العلوية
-
Albu. Coni. tr. VI, li. 607: significat illud salutem fore in pluribus regionibus et consecutionem bonorum
Yama.: دلّ ذلك على كون السلامة في أكثر البلدان وتتابع الخيرات
-
Alcab. diff. I, li. 7: quosdam quoque in ordinatione eorum que protulerunt non incessisse itinere discipline conspexissem
Yama.: وبعض لم يسلك في ترتيبه طريق التعليم
-
Alcab. diff. IV, li. 294: Luna vadit super Iovem in his duobus operibus
Yama.: إنّ القمر يمرّ فوق المشتري في كلي هذين العملين
-
Anar. 25, 11: Quod vero in difinitione dicitur ‘si protrahantur in duas partes’
Arnz. 38, 11: فأمّا قوله «إذا اخرجا في الجهتين جميعًا»
-
Anar. 37, 27: sicut invenitur in figura septima primi tractatus
-
Aris. Anim. II 639a5: utrum inveniatur in sermone suo aut erretur
Kruk: ان كان مصيبا فى قوله وكلامه او مخطئا
-
Aris. Anim. II 696a22: et hoc invenitur in piscibus qui non prohibentur a natatione propter latitudinem corporis
Kruk: وذلك يوجد فى السمك الذى لا يمتنع من ان يعوم لحال عرض جثته
-
Aris. Anim. III 725a31: Et necessarium est ut sit multum dissolutum in animalibus magni corporis et modicum superfluum
-
Aris. Anim. III 789b1: et non est in eo superfluitas
Brug.: وليس تكون فيه فضلة
-
Aver. MC Gen. 168va65: Et irroratum est illud in cuius manifesto est humiditas accidentalis
Eich. 93, 16: وكان الندى هو ما في ظاهره رطوبة عرضية
-
Aver. MC Int. diff. II, 29, 133: In rebus quidem inventis in tempore presenti et inventis in preterito
Butt. 76, 12: أما فى الأمور الموجودة فى الزمان الحاضر والموجودة فيما مضى
-
Aver. MC Int. diff. II*, 71, 419: neque est una earum inclusa in alia neque contenta ab ea
Butt. 103, 1: ولا كان أحدهما منطويًا في الآخر ومنحصرًا فيه
-
Alhaz. Opt. 20, 47: est tunica diaphana, et nonnihil fortis, et est superposita foramini, quod est in anteriori uveae
Sabra I 129a, 3: فهي طبقة مشفة ومع ذلك متينة وهي منطبقة على الثقب الذي في مقدم العنبية
-
Alhaz. Opt. 56, 38: ista comprehensio non est in fine certitudinis
Sabra II 100a, 24: وهذا الإدراك ليس هو إدراكًا في غاية التحرير
- passim Albu. Intro. JS
- 1 et passim Albu. Coni.
- 1 et passim Alcab.
- 68 Anar.
- 7 et passim, also s.v. ilā and hoc Aris. Anim. II
- 1 et passim Aris. Anim. III
- 1 Aver. MC Gen.
- 2 et passim Aver. MC Int.
- 3 s.v. anterior and certitudo Alhaz. Opt.
في حيّز fī ḥayyiz (+ genit.)
prep. phrase ḥwz / ḥyz – within the bound of, on the side of show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 146, 93: et propter hoc dicimus quod aestimatio aliquando respicit formas et intentiones repositas in his duabus virtutibus
Rahm. 245, 5: فلنا أن نقول إن الوهم قد يطالع الصور والمعانى المخزونة فى حيزى القوتين
-
Avic. Met. 361, 60: dualitatem vero posuerunt in malitia et in non restrictione
Marm. 245, 13: وجعلوا الثنائية فى حيز الشر وغير الحصر
- 1 s.v. ḥayyiz Avic. An.
- 1 Avic. Met.
في خلال fī ḫilāl (+ genit.)
prep. phrase ḫll – in the course of show/hide quotes-
Avic. Met. 240, 87: sicut ostensum est in praemissis
Marm. 158, 13: وقد عرفت هذا فى خلال ما علمت
- 1 Avic. Met.
في حدّ fī ḥadd (+ genit.)
prep. phrase ḥdd – by the mere fact of show/hide quotes-
Avic. Met. 337, 97: Causata autem in sua causalitate est sicut dualitas quae in suo esse dualitatis causata est unitatis
Marm. 228, 13: فالمعلول فى شيئيته مثل الاثنينية; فإنها فى حد كونها اثنينية معلولة الوحدة
- 1 Avic. Met.
إلى ilā
prep. ʾly – to, towards (of place); until (of time) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. I, li. 97: in quibus accidit mutatio coniunctionis a triplicitate in triplicitatem, que fit in omnibus .240. annis solaribus
Yama.: الكائن فيها اقترانهما عند انتقالهما من مثلّثة إلى مثلّثة الحادث في كلّ مائتين وأربعين سنة شمسية
-
Albu. Coni. tr. I, li. 389: erit directio ab ascendente coniunctionis in locum coniunctionis
Yama.: فإنّ التسيير يكون من طالع القران إلى موضع القران
-
Alcab. diff. I, li. 225: et ab octavo in nono [sc. dicuntur esse ] feminini, et a nono in .xv. masculini, et a quinto decimo usque in .xxii. feminini
Yama.: ومن ثمان إلى تسع [sc. يقال] مؤنّثة ومن تسع إلى خمس عشرة مذكّرة ومن خمس عشرة إلى اثنتين وعشرين مؤنّثة
-
Alcab. diff. V, li. 136: Pars venenatorum a geuzahar, id est a Capite Draconis, in Saturnum
Yama.: سهم السموم من الجوزهر إلى زحل
-
Anar. 17, 2: sed si perpendicularis que est supra centrum, ab utraque parte in infinitum protrahatur
Arnz. 23, 7: وأمّا إذا خرج العمود الذي على مركز الدائرة في الجهتين إلى غير نهاية
-
Aris. Anim. II 687b1: et potest mutare illos modos in alios
Kruk: ويمكن ان يغير تلك الانواع الى غيرها
-
Aris. Anim. II 691a30: movet mandibulam utramque superius et inferius, et in latus
Kruk: فهو يحرك الفكين فوق واسفل والى الجوانب
-
Aver. MC Int. diff. II*, 70, 402: et si vadat res in infinitum
Butt. 102, 6: وإن مر الأمر إلى غير نهاية
- passim Albu. Coni.
- 2 et passim Alcab.
- 1 Anar.
- passim Aris. Anim. II
- 1 Aver. MC Int.
ب bi
prep. b – by, through, by means of; in (e.g. actuality); during show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 45: Omnibus autem planetis erraticis qui feruntur in his signis, … hoc est in directo eorum
Yama.: وأمّا الكواكب السيّارة التي تنتقل في هذه البروج بمسامتتها إيّاها
-
Alcab. diff. I, li. 71: Aries ergo, Leo et Sagittarius faciunt triplicitatem primam, … cuius domini sunt in die Sol et in nocte Iupiter
Yama.: فالحمل والأسد والقوس هي المثلّثة الأولى … وأربابها بالنهار الشمس ثم ّ المشتري ثمّ زحل وأربابها بالليل المشتري ثمّ الشمس ثمّ زحل
-
Aris. Anim. II 640a24: non in diffinitione tantum, sed per tempus
Kruk: ليس بالكلمة فقط ولكن بالزمان ايضا
-
Aris. Anim. II 693b12: Et aves habent loco pedum anteriorum et loco assetorum alam communem, et in ea est vigor earum
Kruk: وللطائر بدل الرجلين اللتين فى المقدم وبدل العضدين جناح مشترك وبه تكون قوته
-
Aris. Anim. III 715a23: Et omne animal habens sanguinem generat sibi simile in genere
Brug.: فما كان من الحيوان الدمىّ فهو يلد حيوانا شبيها بجنسه
-
Aris. Anim. III 766a22: et quia ista duo diversantur in virtute
Brug.: ولأن لهذين اختلافا بالقوّة
-
Aver. MC Gen. 155rb57: impossibile est enim dicere ea [sc. elementa ] esse unum habendo illas differentias in actu
Eich. 7, 8: وذلك أنه لا يمكن أن يقال في هذه أنها [sc. الأسطقسات] تصير شيئا واحدا وتلك الفصول موجودة لها بالفعل
-
Aver. MC Gen. 164rb59: Et ideo entia apud ipsum non sunt unum in rei veritate,
Eich. 67, 14: ولذلك الموجود عنده ليس بواحد بالحقيقة
-
Aver. MC Int. diff. I, 8, 91: est dictio significans intentionem et tempus illius intentionis provenientis in uno temporum trium
Butt. 61, 10: هى لفظ دال على معنى وعلى زمان ذلك المعنى المحصل بأحد الأزمان الثلاثة
-
Aver. MC Int. diff. III, 93, 293: sicut motus, et in summa inventio infiniti secundum quod est infinitum
- passim Alcab.
- 7 Aris. Anim. II
- 1 et passim Aris. Anim. III
- 3 Aver. MC Gen.
- 42 Aver. MC Int.
بحسب bi-ḥasab (+ genit.)
prep. phrase ḥsb – in accordance with, in relation to show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 256, 27: Hoc autem non fit in uno momento
Rahm. 143, 3: وليس ذلك بحسب آن واحد
-
Avic. An. vol. II 75, 90: Cetera vero animalia non habent hoc nisi in momento plerumque, vel continuo post momentum
Rahm. 205, 14: والحيوانات الأُخرى إنما يكون ذلك [sc. الخوف] لها بحسب الآن فى غالب الأمر او متّصلا بالآن
- 2 Avic. An.
مِن min
prep. mn – from, out of (expressing a starting point, origin); from, among; regarding; on (of place) show/hide quotes-
Anar. 23, 16: ac si semper forent [sc. linee ] in suo situ uno modo in dimensione
Arnz. 35, 5: وكأنّها [sc. الخطوط] في وضعها أبدًا على حال واحدة من البعد
-
Aris. Anim. II 657b14: Et propter hoc non habet palpebram in superiori parte
Kruk: ولذلك ليس له شفر من الناحية العليا
-
Aris. Anim. II 664a11: et posuit culmos in quibusdam prominentes, sicut est origo cornuum in capite
Kruk: وصير لبعض انيابا ناتئة من الخدين مثل نبات القرون من الرأس
-
Aris. Anim. III 723b17: Et manifestum est quod antequam inveniebantur illi rami in radicibus arborum erat in eis virtus fructificationis
Brug.: فهو بيّن انه قبل ان توجد تلك القضبان من حدود [var.: جذور] الشجر وينصب كانت فيها قوّة نبات الثمر
-
Aris. Anim. III 729b4: quoniam profundatur in materia quae invenitur in femina
Brug.: لأنه يخالط الهيولى التى توجد من الانثى
-
Aver. MC Int. diff. II*, 58, 225: cum posuerit eam in sillogismo, in loco in quo proficit ei affirmativa [sc. propositio ] , non negativa, sicut est minor in figura prima
Butt. 94, 9: إذا وضعها من القياس فى الموضع الذى إنما ينتفع فيه ﺑ[sc. المقدمة] الموجبة لا بالسالبة ــ مثل الصغرى من الشكل الأول
- 1 Anar.
- 4 et passim Aris. Anim. II
- 2 Aris. Anim. III
- 2 Aver. MC Int.
من قبل min qibal (+ genit.)
prep. phrase qbl – on the part of, in, with show/hide quotes-
Aris. Anim. II 692b7: et similiter in aliis membris
Kruk: وكذلك يكون الاختلاف من قبل سائر الاعضاء
-
Aris. Anim. III 716b5: hoc est manifestum in castratis
Brug.: وقولنا يستبين من قبل الذين يخصون
-
Aris. Anim. III 781b20: Et causa illius est quoniam instrumentum istorum sensuum in homine est valde mundum
Brug.: وعلّة ذلك ان آلة هذه الحواسّ من قبل الانسان نقيّة
- 1 Aris. Anim. II
- 4 Aris. Anim. III
من طريق min ṭarīq (+ genit.)
prep. phrase ṭrq – in the way of show/hide quotes-
Avic. Log. 11ra51: Post hanc autem est differentia quod genera predicantur in quid est: accidentia vero non
Madk. 103, 6: والمباينة التى بعد هذه هى أنّ الأجناس تقال من طريق ما هو، والأعراض لا تقال
- 1 s.v. ad quid est Avic. Log.
على ʿalā
prep. ʿlw / ʿly – according to, with respect to; in the manner of; on, at show/hide quotes-
Anar. 6, 21: contingent se in uno puncto sicut circuli se contingent et non se cooperient
Arnz. 4, 8: تماسا على نقطة واحدة فقط كما يتماس الدوائر ولم يطابقا
-
Anar. 20, 28: cum ipsa [sc. una recta linea ] in rectitudine sit tensa
Arnz. 30, 10: وهو [sc. خطّ واحد مستقيم] ممتدّ على استقامة
-
Aris. Anim. II 663a35: quando culpavit taurum quia non habebat cornua in umeris
Kruk: حيث لام الثور لان ليس له قرون على منكبيه
-
Aris. Anim. II 663b9: et si essent [sc. cornua ] in orificiis, prohiberent cibum
Kruk: ولو كانت [sc. القرون] على الافواه لمنعت الطعم
-
Aver. MC Gen. 158va13: perfectius enim in rei veritate est illud quod est perfectius apud intellectum
Eich. 26, 17: لأنّ الأكمل على الحقيقة إنّما هو الأكمل عند العقل
-
Aver. MC Gen. 171vb51: aut semper generantur aut in maiori parte
Eich. 115, 7: يوجد لها التكوّن إمّا دائما وإمّا على الأكثر
-
Aver. MC Int. diff. III, 77, 27: Et illud est ex quo affirmatio et negatio dividunt verum a falso in omnibus rebus
Butt. 106, 6: وذلك أنه لما كان الإيجاب والسلب يقتسمان الصدق والكذب على جميع الأشياء
-
Aver. MC Int. diff. III, 77, 30: oportet similiter in hiis duobus dictis ut dividant verum a falso in omnibus rebus
Butt. 106, 8: وجب مثلا فى هذين القولين أن يقتسما الصدق والكذب على جميع الأشياء
- 8 Anar.
- 2 Aris. Anim. II
- 2 Aver. MC Gen.
- 2 Aver. MC Int.
لِ li
prep. l – of, belonging to; for the sake of; in, with show/hide quotes-
Aris. Anim. II 640a20: quando finxit quod multae res sunt in modis animalium
Kruk: حيث زعم ان اشياء كثيرة تكون لاصناف الحيوان
-
Aris. Anim. II 671a11: et hoc animal non recipit aquam in potum, sed propter cibum, sicut anulosi corporis et pisces
Kruk: وليس يشرب هذا الحيوان الماء لحال الشرب بل لحال الغذاء مثل الحيوان المحزز الجسد والسمك
-
Aris. Anim. III 715a4: quoniam causae notae in rebus sunt quattuor
Brug.: لأن العلل المعروفة للاشياء اربعة
-
Aris. Anim. III 716b25: sicut in tortuca et lacertulis et omnibus squamosi corii
Brug.: مثل ما للحيّات والسام ابرص والسلحفاة وجميع الحيوان المفلّس الجلد
-
Aver. MC Int. diff. II, 29, 134: oportet ergo de necessitate quod sit divisio ipsarum in verum et falsum
Butt. 76, 12: فواجب ضرورة أن يكون اقتسامها للصدق والكذب
-
Aver. MC Int. diff. IV, 100, 106: cum inveniatur in rebus habentibus contrarium
Butt. 122, 8: إذ كان يوجد للأشياء التى لها ضد
- 7 Aris. Anim. II
- 1 et passim Aris. Anim. III
- 7 Aver. MC Int.
عندَ ʿinda
prep. ʿnd – at (of time or place); in view of show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 322: et significat finem vite in morte
Yama.: و[sc. يدلّ] على عاقبة الأمر عند الموت
-
Alcab. diff. IV, li. 289: id est dum abierit alter super alterum, in coniunctione
-
Anar. 13, 8: quarum comprehensio est in uno puncto
Arnz. 16, 6: واحاطتهما به عند النقطة
-
Aver. MC Gen. 158ra56: simile est ei quod accidit ex hoc in generatione substantiarum in respectu generationis accidentium
Eich. 24, 7: أن يكون … شبيها بما يعرض من ذلك لكون الجوهر عند مقايسته بكون الأعراض
- 3 Alcab.
- 1 Anar.
- 1 Aver. MC Gen.
عن ʿan
prep. ʿn – from (expressing a direction); from, because of; about, on (a topic) show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 29: Fortitudo eius in plagis circuli est in dextera septemtrionis
Yama.: وقوّته من نواحي جهات الفلك عن يمين الشمال
-
Alcab. diff. II, li. 219: Et fortitudo eius ex plagis circuli, in dextera occidentis
Yama.: وقوّته من جهات نواحي الفلك عن يمين المغرب
-
Aris. Anim. III 758b1: sicut narravimus in multis modis piscium
Brug.: كما وصفنا عن كثير من اصناف السمك
-
Aris. Anim. III 785a11: quoniam cerebrum quod est in capitibus aliorum animalium est modicum humidum, et propter hoc non debilitatur calor in eius decoctione
Brug.: وذلك لأن الدماغ الذى يكون فى رؤس سائر الحيوان قليل رطب ولذلك لا تضعف الحرارة عن طبخه
- 3 Alcab.
- 3 Aris. Anim. III
مع maʿa
prep. mʿ – together with; with respect to show/hide quotes-
Aris. Anim. II 639b11: aut debet facere econtra in rebus quas narravimus
Kruk: او يلزمه ان يفعل خلاف ذلك مع الاشياء التى وصفنا
-
Aris. Anim. II 642b12: Quoniam accidit ut dividetur etiam avis quae est in figura et in forma, et dicetur quod quaedam ponuntur in cursu avium aquosarum
Kruk: فانه يعرض ان يجزأ الطائر فى الصورة ويقال ان بعضه يوضع مع تجزىء الطائر الذى يأوى فى البر وبعضه يوضع مع الطائر المائى
- 2 Aris. Anim. II
داخلَ dāḫila
prep. dḫl – inside (prep.) show/hide quotes-
Anar. 15, 25: Circulus est figura plana quam una linea comprehendit, ad quam omnes linee ab uno punctorum que sunt in ea, protracte sunt equales
Arnz. 21, 4: الدائرة هي شكل مسطّح يحيط به خطّ واحد. كلّ الخطوط المستقيمة التي تخرج إليه من نقطة واحدة من النقط الموضوعة داخل الشكل متساوية
- 1 Anar.
تحتَ taḥta
prep. tḥt – under show/hide quotes-
Aris. Anim. II 688b5: Elephas vero femina habet duas mamillas tantum, in subascellaribus
Kruk: فاما الفيل الانثى فلها ثديان فقط تحت الابطين
- 1 Aris. Anim. II