show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
مرض mariḍa
ad aegritudines reduci
– for mariḍa: to become ill show/hide quotes-
Mesue Aph. B §85: Multorum complexiones ad temperamentum credes reduci que potius ad egritudines reducuntur
Troup.: رب مزاج صحيح ان صرفته الى الاعتدال مرض
- 1 Mesue Aph. B
aegrotare
– for mariḍa: to become ill show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 64, 21: aut sani cum credit se aegrotare
Rahm. 199, 18: وتأمل حال المريض الذى توهم أنه قد صح والصحيح الذى توهم أنه مرض
- 1 Avic. An.
أمرض amraḍa
debilitare
– for amraḍa: to render sick show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 65, 48: anima nobilis et fortissima … sanet infirmos et debilitet pravos
Rahm. 200, 20: النفس الشريفة القوية جدا … تبرئ المرضى وتمرض الأشرار
- 1 Avic. An.
مرض maraḍ
aegritudo
– for maraḍ: (pl. amrāḍ) illness, disease, sickness show/hide quotes-
Mesue Aph. A §33: Cavendum ne ab egritudine convalescentibus innatum apostema ad interiora redire medicamento cogatur, propter principalium membrorum confectionem, <sed aliter dissolutum expellatur>
Troup. §33, version l, see fn. 1: الناقهون من الأمراض متى خرج لهم خراج فلا تعالجه بما يسكنه ويردع مادته لضعف قوى أعضائهم
-
Mesue Aph. A §92: Nulla egritudo est que non habeat opus interrogari infirmum
Troup.: ليس مرض من الأمراض الا وينبغي أن يساءل فيه المريض
-
Albu. Coni. tr. II, li. 395: Quod si unum eorum impediatur et alterum fuerit bonum, egritudines ergo et que his assimilantur iudicabuntur
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 273: et fortasse advenient eis egritudines et ulcera
-
Avic. An. vol. II 60, 62: Somnus enim et vigilia et aegritudo et sanitas sunt dispositiones corporis
-
Aris. Anim. II 653a9: Sed licet nunc dicere in hoc quod debemus dicere ex principiis aegritudinum
Kruk: ونقول فيها ما يلزمنا فى ذكر اوائل الامراض
-
Aris. Anim. III 768b34: Et aegritudo quae dicitur satyriasis est propinqua ei quod diximus
-
Aris. Anim. III 784b26: Et causa illius est diminutio caloris naturalis quae accidit corporibus in illis aegritudinibus
-
Aver. MC Gen. 163va25: verbi gratia quod corpora patiuntur ab arte medicine ex egritudine in sanitatem
-
Aver. Ep. Parv. 256va26: Et ideo videmus multos homines quorum membra manifesta sunt fortia et virtutes eorum magne; et contingunt eis egritudines mortales et moriuntur ante senectutem
-
Aver. Ep. Parv. 256va61: Et si non utitur eis secundum quod oportet, forte morietur per dominium virtutum passivarum super activas, quod est causa egritudinum materialium
-
Aver. MC Int. diff. II*, 60, 255: est intentio simplex, quam significat «egritudo»
-
Mesue Aph. B §17: Cum egrum curas, virtutem naturalem vigora; quia sic faciendo quamplures egritudines removes; si vero eam dimiseris, medicinis quibus uteris eam destruis
Troup.: مل في علاجك الى ما يقوي القوى الطبيعية فانا ان قويناها كفتنا تدبير المرض، وان أغفلنا تقويتها لم يغنينا تدبيرنا المرض بالأدوية
-
Mesue Aph. B §121: Hominibus calide et humide complexionis cito tristitie* eveniunt et sic in eis citius egritudines generantur [* The Latin translator probably read al-aḥzān ‘griefs’ instead of al-iḥtirāq ‘combustion’]
Troup.: كما أن الاحتراق يسرع الى الأشياء الحارة الرطبة كذلك الأمراض تسرع الى من كان على هذا المزاج
- 3 Mesue Aph. A
- 102 Albu. Coni.
- 1 Avic. An.
- 1 Aris. Anim. II
- 4 Aris. Anim. III
- 1 Aver. MC Gen.
- 2 Aver. Ep. Parv.
- 1 Aver. MC Int.
- 20 Mesue Aph. B
aegrotare
– for maraḍ: disease, illness show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 209: Et si fuerit male dispositionis, significat malitiam in corpore* suo et habebit filios ex ancillis at appropinquabit servis et imberbibus masculis at coronabit eos, cum eo quod multum egrotabit [* The Latin translator apparently read ǧism ‘body’ instead of ḥašam ‘servants’]
Yama.: وإن كان رديء الحال دلّ على خساسته في حشمه وتوالد الإماء له وتقريبه العبيد وأمردياته مع كثرة أمراضه
- 1 Albu. Coni.
مع كثرة أمراضه – cum eo quod multum egrotabit Albu. Coni. tr. VII, li. 209
febris
– for maraḍ: (pl. amrāḍ) disease show/hide quotes-
Mesue Aph. B §124: Cum in civitate in estate fuerit nebula, in eo anno febres putride generantur
Troup.: اذا كثر ببلدة الضباب فان أمراض العفونة تكثر في الأجسام في ذلك العام
- 1 s.v. egritudo Mesue Aph. B
مريض marīḍ
aeger
– for marīḍ: (pl. marḍā) ill, sick; sick person show/hide quotes-
Mesue Aph. A §43: Gloriosorum superbiam et ad urinale multiloquium, si sapias, contempnas, nec te egrum per omnia interrogare pudeat; urina enim, nisi cum morbus intra venas extiterit, fallax est
Troup.: ينبغي للحكيم أن يدع تصلف الأطباء وهذرهم عند القوارير ولا يستحيي من مساءلة المرضى، فالماء أكذب دليل الا أن تكون العلة داخل العروق
-
Mesue Aph. A §80: Eger uni fideli medicorum commitendus [sic] est cuius error ad recti distantiam rarus est
Troup.: ينبغي للمريض أن يقتصر على واحد ممن يوثق به من الأطباء فخطاؤه في جنب صوابه يسير جدا
-
Aris. Phys. VII 46, 16 (247b25): Sicut enim si homo dormiens citatur, aut ebrius aut aeger, non dicitur fieri sapiens
Bad. 763, 3: فكما أن الإنسان إذا كان نائمًا فانتبه، أو كان سكران فكفَّ سكره، أو كان مريضًا وصلح لا نقول فيه إنه قد صار عالمًا
-
Mesue Aph. B §39: Doctores medicine egros debent consolari etsi signa mortis perpendant, corpora enim hominum spiritus eorum sequuntur
Troup.: ينبغي للطبيب أن يوهم المريض أبدا الصحة ويرجيه فيها وان كان غير واثق بذلك، فمزاج الجسم تابع لأخلاق النفس
-
Mesue Aph. B §83: Ad eam temperantiam, si potes, egrum reducas quam ante egritudinem habere consueverat
Troup.: ينبغي للأطباء اذا عالجوا المرضى أن يروموا رد أجسامهم الى حالها في حال صحتهم لا الى الاعتدال في جملة الجوهر
- 2 Mesue Aph. A
- 1 Aris. Phys. VII
- 9 Mesue Aph. B
aegrotans
– for marīḍ: (pl. marḍā) sick person show/hide quotes-
Mesue Aph. B §43: Decet magistrum ut ab aliis doctoribus urinarum iudicia inquirat et eorum verba audiat, et non verecundetur egrotantem interrogare ut sciat an egritudo intra venas vel extra existat
Troup.: ينبغي للحكيم أن يدع تصلف الأطباء وهذرهم عند القوارير ولا يستحيي من مساءلة المرضى، فالماء أكذب دليل الا أن تكون العلة داخل العروق
- 1 Mesue Aph. B
aegrotus
– for marīḍ: sick person show/hide quotes-
Mesue Aph. A §42: Oportet egrotum de omnibus, unde egritudo nasci solet, tam exterioribus quam interioribus inquiri, et secundum potiorem partem iudicari
Troup.: ينبغي للطبيب ألا يدع مساءلة المريض عن كل ما يمكن أن يتولد عنه علته من خارج ومن داخل ثم يقضي بالأقوى
-
Mesue Aph. A §112: Cuius urinam non prenoveris sani, in eius medicina egroti non appropriabis veritati
Troup.: متى لم يشاهد الطبيب بول المريض في حال صحته لم يقرب من الحق في علاجه
- 2 Mesue Aph. A
debilitatus
– for marīḍ: sick, ailing show/hide quotes-
Mesue Aph. A §71: Si cui principalia membra defecta habenti aut debilitata catarticum necessarium fuerit, clistere facimus
Troup.: اذا كانت الأعضاء الرئيسية ضعيفة أو مريضة وأردنا الاسهال لشيء اضطرنا اليه حقنا العليل
- 1 Mesue Aph. A
مريض منهوك marīḍ manhūk
hecticus (or: ethicus)
– for marīḍ manhūk: exhausted patient, weakened sick person show/hide quotes-
Mesue Aph. B §27: Ethicos cum rebus complexionem vigorantibus cura et a temperantia non remotis
Troup.: المرضى المنهوكون ينبغي أن يعالجوا ويغذوا بما يسهل انفعاله للطبيعة ويقرب من الاعتدال في كيفيته وكميته
- 1 Mesue Aph. B
ممرض mumriḍ
debilitare
– for mumriḍ: making sick show/hide quotes-
Aris. Anim. III 726a22: Et etiam dissolutio semper debilitat, exitus autem superfluitatis alleviat
Brug.: وايضا الذوب ابدا ممرض، وامّا خروج الفضلة فنافع
- 1 Aris. Anim. III
الذوب ابدا ممرض – dissolutio semper debilitat Aris. Anim. III 726a22