show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
ماء māʾ
aqua
– for māʾ: water (also as one of the four elements) show/hide quotes-
Mesue Aph. A §59, corr. ref. §49: Quomodo nulla decoctio fit nisi inter aquam et naturalem calorem, <…>
Troup.: كما أن الأشياء لا تنطبخ الا بالماء والنار كذلك الغذاء في المعدة لا ينطبخ الا بالماء والحرارة الغريزية
-
Mesue Aph. A §73: Pillule veteres et siccate, priusquam dentur, humectande per noctem ex aqua calida sunt
Troup.: اذا قدم الدواء محببا واشتد فلا تسقه حتى تلينه في الماء الحار
-
Albu. Intro. JS 108, 792: Item etiam aque currentes sunt subtiles ac delicate
-
Albu. Intro. JS 330, 366: et significet terras et edificia et aquas et carceres
Lemay 621, 199: ويدلّ على الأرضين والبناء والمرمَّة والمياه والحبوس والسجون
-
Albu. Coni. tr. II, li. 790: Quod si fuerit illud per testimonium duorum luminarium et Iovis et Veneris, significat illud … augmentum aquarum
-
Albu. Coni. app. I, li. 38: et habet ex locis loca aquarum et fluminum decurrentium et maria et omnem locum quem aque irrigat et loca vinearum et omnem terram desertam humidam
-
Alcab. diff. I, li. 392: Per presentiam quoque eius in quarto significat fortunam per hereditates et per causas patrum et per productiones aquarum
-
Alcab. diff. V, li. 127: Pars aque a Luna in Venerem
-
Kindi Grad. 285, 27: Nos itaque huius quod diximus exemplum ponamus, et hoc est quod cum nos miscuerimus duas aquas quarum unaqueque sit bulliens in summo
Gauth. 29, 1: ولنضرب لما قلنا مثلا وذلك اننا لو خلطنا مائين كل واحد منهما فى غاية الغليان
-
Kindi Grad. 286, 2: et minuetur caliditas aque multum ferventis propter aquam minus ferventem
-
Ptol. Almag. no. 445, Baily 651: Prima stellarum que sunt apud fusorem aque manu sua
Kuni.: الكوكب الأول من الكواكب التى عند مصب الماء من يده
-
Ptol. Almag. no. 646, Baily 1011: Que est in ore et est stella que est in principio aque
-
Avic. An. vol. I 41, 3: Unde oportuit animam esse principium, et posuit eam esse eius generis cuius est principium, scilicet aut ignis aut aer aut terra aut aqua
-
Avic. An. vol. II 30, 16: repraesentat ei quod illud membrum mittitur in ignem aut in aquam frigidam
-
Avic. Met. 106, 50: Nam unitas in aqua est ipsamet aqua et in hominibus est ipsi homines
-
Avic. Met. 490, 43: sicut aqua quae, cum nimium caluerit
Marm. 336, 4: مثل الماء إذا أفرط تسخينه
-
Nico. Plan. §125: Sed mala granata stercore porcino fimata et aqua dulci frigida rigata meliorantur
Dross.: اما الرمان فهو يجيد اذا طرح فى اصله من زبل الخنازير وسقى بماء بارد وعذب
-
Nico. Plan. §198: et obturabit vias per quas erat meatus aquae – et non nutritur planta
Dross.: وحصر المواضع السالكة فيها المياه ــ فلا يتغذى النبات
-
Ibn Tum. 109b, 34: Animadvertat homo unde fuit creatus; creatus enim extitit ex aqua densa
Goldz. 230, 20: فلينظر الانسان مم خلق خلق من ماء دافق
-
Ibn Tum. 112b, 31: non habens secum quemquam preter ipsum, nec aliquid invenitur preter ipsum, non terra, non celum, non aqua, non aer
-
Aris. Anim. II 640b13: sicut si aliquis dixerit quod quando aqua currit in corpore erit in eo venter
-
Aris. Anim. II 694b15: Et quia aliqui modorum avium non stant neque natant in aqua
-
Aris. Anim. III 723a19: sicut admiscetur vinum cum aqua
Brug.: كما يمزج الشراب اذا صبّ عليه الماء
-
Aris. Anim. III 786a4: Et alteratio colorum generum animalium quae sunt naturaliter multorum colorum erit multotiens propter diversitatem aquarum
Brug.: وخاصّة تغيّر الوان اجناس الحيوان التى تكون من قبل الطباع كثيرة الالوان ويكون تغيير الوانها لحال اختلاف المياه
-
Aver. MC Gen. 155ra53: Et etiam cum opinatur quod impossibile est quod ex aqua fiat ignis, aut ex terra aqua
-
Aver. Ep. Parv. 191vb46: Instrumentum autem virtutis visibilis est oculus, et in isto instrumento dominatur aqua, que est tersa diaphana
-
Aver. Ep. Parv. 256va50: aqua marina est calida et humida
-
Aver. MC Int. diff. II*, 68, 366: sicut si querat querens quid est oculus, ad respondentem spectat ut dicat quod significat multas intentiones, scilicet oculum animalis, et oculum fontem aque, et oculum corpus solis, et aliud
-
Aver. MC Int. diff. IV, 98, 87: ut auferatur caliditas ab aqua per positionem frigiditatis in ea, est proportionatum frigiditati per intentionem secundam aut per accidens
-
Mesue Aph. B §73: Cum pillulas informatas antiquas inveneris, nemini ministres nisi ante in aqua calida eas humectaveris
Troup.: اذا قدم الدواء محببا واشتد فلا تسقه حتى تلينه في الماء الحار
-
Avic. Gen. 4, 53: Aliqui namque negaverunt generationem et existimaverunt quod simplicia, sicut … aer et aqua
-
Avic. Gen. 12, 43: Et terra est illud cui accidit fortis condensatio, sicut videmus quod multae aquarum labentium coagulantur
-
Avic. Qual. 4, 25: Et alia tunica cooperitur <quae detegitur> aqua quae desiccata est
-
Avic. Qual. 69, 91: Et corpora quae per sui naturam habent aliquam humiditatem … quemadmodum sunt lapides anulorum et cristallum et multi lapides qui generantur ab aquis quae congelantur
-
Albuzale Simp. §11.108: Aqua de bedarugii, id est ozimum bledanum, calida in secundo
Laba. version Q, see fn. 151: ماء البادروج حارّ في الثانية māʾu l-bādarūǧi ḥārrun fī l-ṯāniyati
-
Albuzale Simp. §18.41: Et omnes sunt calide et leptomere substancie et sunt iste que sequuntur: … Aqua cicerum
- 2 Mesue Aph. A
- 11 also s.v. decursus, dies, elevatio and esse Albu. Intro. JS
- 13 et passim Albu. Coni.
- 5 Alcab.
- Kindi Grad.
- 7 Ptol. Almag.
- 67 Avic. An.
- 38 Avic. Met.
- 4 et passim Nico. Plan.
- 3 Ibn Tum.
- 33 et passim Aris. Anim. II
- 19 et passim Aris. Anim. III
- 1 Aver. MC Gen.
- 25 Aver. Ep. Parv.
- 2 Aver. MC Int.
- 1 Mesue Aph. B
- 176 Avic. Gen.
- 83 Avic. Qual.
- 18 also s.v. bedarugii, cicer et al. Albuzale Simp.
aquae humiditas
– for māʾ: water show/hide quotes-
Mesue Aph. B §59, corr. ref. §49: Quemadmodum res cocte absque ignis caliditate et aque humiditate non possunt excoqui
Troup.: كما أن الأشياء لا تنطبخ الا بالماء والنار
- 1 Mesue Aph. B
aquosus
– for māʾ: water show/hide quotes-
Nico. Plan. §202: Sed planta quae nascitur in locis aquosis
Dross.: اما النبات الذى يعرض فى مواضع المياه
- 1 Nico. Plan.
فى مواضع المياه – in locis aquosis Nico. Plan. §202
flumen
– for māʾ: water show/hide quotes-
Nico. Plan. §96: Et quaedam plantarum nascuntur in ripis fluminum
Dross.: ومن النبات ما ينبت على شاطىء الماء
- 1 Nico. Plan.
مياه miyāh
aquae plures (pl.)
– for miyāh: (pl. of māʾ) (many) waters show/hide quotes-
Avic. Met. 110, 40: aqua enim una potest fieri aquae plures, et linea una potest fieri multae
Marm. 76, 7: فإنه قد يصير الماء مياها والخط خطوطا
- 1 Avic. Met.
مائي māʾī
aqua
– for māʾī: concerning water; of water show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 203: Et ex operibus habet legationes et mandata et opera aquarum atque terrarum
-
Avic. Gen. 16, 16: erunt ergo superficies elementales superficies triangulatae, ex quibus talis coniunctio fit quod generatur inde figura aquae
Qass. 91, 2: ثم يؤلف منها تأليف يكون منه شكل مائى
-
Avic. Gen. 29, 38: Si autem dixerint quod ex aqua generatur ignis vel aer, quousque partes aquae separentur
Qass. 102, 11: وأما إن قيل أن الماء يتكون عنه نار أو هواء إلى أن تتميز الأجزاء المائية
-
Avic. Qual. 3, 8: et commiscetur eis igneitas et aeritas et elevantur sursum ita bene vapores aquae et fumi terrei
-
Avic. Qual. 59, 6: Quod ergo madefit est illud cui adiungitur humiditas extranea ex corpore aquae quando contingitur ab ea
- 1 Alcab.
- 4 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
يكون منه شكل مائى – generatur inde figura aquae Avic. Gen. 91 / 16
aquaticus
– for māʾī: watery, aquatic show/hide quotes-
Albu. Abbr. ch. 1 §29: Natura eius frigida et humida, aquatica; flegmatica
Yama.: وطبيعته باردة رطبة مائيّة بلغميّة
-
Albu. Abbr. ch. 1 §89: Postremo Cancer, Scorpius, Pisces, accipientia et implentia, trigonalia, aquatica, septentrionalia
-
Albu. Coni. tr. I, li. 152: Eritque coniunctio [sc. Saturni et Iovis ] cadens in partes signi decimi a quo ceperat, et erit commutatio eorum ab aquaticis [sc. signis ] in ignea
Yama.: فيكون اقترانهما [sc. زحل والمشتري] واقعا في الأجزاء من البرج العاشر الذي ابتدأنا منه ويكون انتقالهما من [sc. البروج] المائية إلى النارية
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 260: multiplicabuntur res aquatice sicut margarite et pisces et aves aque
-
Alcab. diff. I, li. 78: Quartam vero triplicitatem faciunt Cancer, Scorpio et Piscis, quia hec signa sunt feminina, nocturna, septemtrionalia, aquatica
-
Alcab. diff. IV, li. 135: si volueris profectionem ab ascensione profectionis mutationis coniunctionis a triplicitate aquatica ad triplicitatem igneam
-
Avic. Gen. 21, 54: Etenim generata aerea et aquatica et multa generatorum non submerguntur in aqua
Qass. 96, 6: فههنا متكونات هوائية ومتكونات مائية. وكثير من المتكونات لا يرسب فى الماء
- 5 Albu. Abbr.
- 26 Albu. Coni.
- 3 Alcab.
- 1 Avic. Gen.
aqueitas
– for māʾī: watery show/hide quotes-
Avic. Gen. 54, 18: et prima coniunctio aureitatis vel aqueitatis non est sensui manifesta
Qass. 120, 7: وإن أول اجتماع ذهبى ودمائى* غير محسوس [* sic, correct: مائى]
-
Avic. Gen. 64, 88: Et illa mutatio vel erit per spoliationem [et] formae aqueitatis ipsi aquae donec non sit aqua
-
Avic. Qual. 28, 75: ista potentia infrigidans non est frigida quia est natura aqueitatis
Qass. 217, 15: فإن هذه القوة مبردة، وليست بباردة، وهى الطبيعة المائية
- 3 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
وهى الطبيعة المائية – quia est natura aqueitatis Avic. Qual. 217 / 28
aquosus
– for māʾī: watery, aqueous show/hide quotes-
Albu. Coni. app. I, li. 43: Piscis … habet ex locis piscinas et lacus et litora marium et tructas et loca aquosa et habitationes et loca planctus et meroris
-
Aris. Anim. II 650b16: Et sanguis qui est aquosus est frigidior
-
Aris. Anim. II 653a23: quoniam efficitur siccum durum quando dissolvetur ab eo pars aquosa per calorem
-
Aris. Anim. III 735a32: et postquam infrigidatur [sc. sperma ] efficitur humidum sicut aqua et aquosum
Brug.: فاذا برد [sc. الزرع] صار رطبا مثل الماء ولونه مائىّ
-
Aris. Anim. III 737a12: Et iste spiritus non separatur a spermate, et ipse dissolvitur et impletur vento, quoniam substantia eius est humida et aquosa
-
Aver. MC Gen. 161vb49: quando aqua admiscetur cum vino paulatim paulatim, donec vinum fiat aquosum
Eich. 51, 9: إذا خلطت ماء بشراب شيئا شيئا حتّى يجعل الشراب مائيًا
-
Aver. Ep. Parv. 192ra8: Et ista actio actionum oculi est partis grandinose aquose
-
Aver. Ep. Parv. 193va18: et humor aquosus est ille quem Galienus vocat vitreum
-
Avic. Gen. 29, 28: non possunt evadere quin concedant quod omnes partes igneae existentes in aere et in aqua fiunt aequales in relaxatione et condensatione partium aquosarum
-
Avic. Qual. 44, 38: Materia igitur rei vaporosae est aquosa et materia rei fumosae est terreitas
-
Avic. Qual. 56, 8: et si eius ponderositas fuerit modica et eius fila pauca, sicut est sanguis quorundam animalium, vel sanguis aquosus indigestus cuiuscumque animalis quando amoventur inde fila, non congelatur
- 1 Albu. Coni.
- 17 Aris. Anim. II
- 12 Aris. Anim. III
- 1 s.v. māwī Aver. MC Gen.
- 5 Aver. Ep. Parv.
- 1 Avic. Gen.
- 10 Avic. Qual.
مائية māʾiyya
aqua
– for māʾiyya: ‘waterness’, being water (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 12, 49: deinde transcendit gradus condensationis ad aquam
Qass. 88, 8: ثم تفضى به درجة من التكاثف إلى المائية
-
Avic. Gen. 67, 52: si frigiditas sensibilis esset forma <aquae>, amitteret aqua formam quando fervet
- 4 Avic. Gen.
aqueitas
– for māʾiyya: ‘waterness’, being water show/hide quotes-
Avic. Met. 111, 68: haec enim aqua est aqua una numero <…>, non propter aquaeitatem [sic]
-
Avic. Met. 490, 45: iunguntur simul calefactio extranea et forma aqueitatis quae, coniuncta simul, remota sunt a comparatione formae aqueitatis, sed sunt multae comparationis ad formam igneam
-
Avic. Gen. 26, 49: si alteratio non esset nisi secundum processum rectum ab una parte in aliam, deveniret aqueitas ad aeritatem
-
Avic. Gen. 58, 52: Sed potius hoc est ex eo quod aqueitas est difficilis ut convertatur ad ignem
-
Avic. Qual. 52, 17: Dicimus igitur primitus quod de usu aqueitatis est condensari per mixtionem
Qass. 235, 11: فنقول أولا: إن من شأن المائية أن تخثر بالمخالطة
-
Avic. Qual. 71, 14: Dicit igitur quod color qui invenitur in terra, invenitur propter admixtionem aqueitatis quae accidit ei vel aliquid aliud
- 6 Avic. Met.
- 10 Avic. Gen.
- 3 Avic. Qual.
aquositas
– for māʾiyya: ‘waterness’, being water; wateriness, watery part (e.g. of blood) show/hide quotes-
Aris. Anim. II 651a17: Aquositas vero sanguinis est illud quod est subtile ex eo
Kruk: فاما مائية الدم فهى الدقيق منه
-
Aris. Anim. II 653a2: accidet catarrhus phlegmatis et aquositatis sanguinis
-
Aver. Ep. Parv. 256vb31: et cum hoc est multe aquositatis et propinquum formis simplicium
-
Avic. Gen. 26, 51: deveniret aqueitas ad aeritatem et ad igneitatem, et non converteretur, quousque igneitas deveniret ad aeritatem et aquositas ad terreitatem
-
Avic. Gen. 135, 80: Et forte nebula est aer infrigidatus condensatus, sed nondum est conversus ad aquositatem
Qass. 186, 4: ولعل الضباب هواء متبرد متكاثف، لكنه ليس مستحيلا بعد إلى المائية
-
Avic. Qual. 4, 24: Et cooperitur alia tunica commixta ex terrestreitate et aquositate et est ut lutum
-
Avic. Qual. 87, 59: Et videtur quod vinum novum debet esse calidius per seipsum quam vetus a quo exhalavit igneitas et remansit sua aquositas et terrestreitas
- 2 Aris. Anim. II
- 1 Aver. Ep. Parv.
- 2 Avic. Gen.
- 11 Avic. Qual.
This sense of the Arabic term is not documented in Lisān, Freytag, Lane, Dozy and Wehr, but in Wright 1896/98, vol. I, §268 D.
مائية الدم māʾiyyat al-dam
aquositas
– for māʾiyyat al-dam: blood serum show/hide quotes-
Aris. Anim. II 651b18: Iam ergo diximus quid est sanguis, et quid est aquositas, et quid pinguedo
Kruk: فقد قلنا ماذا الدم وماذا مائيته وماذا الشحم
- 1 Aris. Anim. II