show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
نقض naqaḍa
contradicere
– for naqaḍa: to contradict show/hide quotes-
Avic. Met. 29, 57: unde quod ex his fuerit sententia probabilis, diversa tamen a veritate, contradicemus ei
-
Aris. Anim. III 764b13: bene habebimus rationes per quas poterimus contradicere sermoni istius et sermoni Democriti
Brug.: فعندنا حجج ننقض بها قول هذا وقول ديموقريطوس
-
Aris. Anim. III 765a9: debet etiam condradici sermoni Empedoclis per talem contradictionem
Brug.: ينبغى ان ينقض قول انبدقليس ايضا بمثل هذه النقيضة
- 1 Avic. Met.
- 3 Aris. Anim. III
dementiri
– for naqaḍa: to refute show/hide quotes-
Avic. Gen. 8, 27: Sed qui proferunt hunc sermonem dementientur semetipsos
Qass. 82, 13: لكن القائلين بهذا القول قد ينقضون قول أنفسهم
- 1 Avic. Gen.
destruere
– for naqaḍa: to refute, to invalidate; to destroy show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 123, 77: Sed sententiae auctorum de figuris iam destruximus fundamentum in praemissis
-
Avic. An. vol. II 169, 51: Auctorum vero de reminiscendo iam destruximus rationes in divina doctrina
Rahm. 259, 10: وأما أصحاب التذكر فقد نقض احتجاجهم فى الصناعة الآلية
-
Avic. Met. 149, 00: et destruximus opiniones eorum qui tenuerunt eas [sc. qualitates sensibiles et corporales ] non esse
-
Avic. Met. 164, 72: deinde per esse circuli destruentur sui atomi
Marm. 111, 20: ثم ينقض بوجود الدائرة جزءه الذى لا يتجزأ
-
Mesue Aph. B §14: Ligamentum spiritus cum corpore debile, caveas ne cum fortibus medicinis destruas
Troup.: ارتباط النفس بالجسم على تأليف عددي يحفظه، فلا تعالج بما ينقض المزاج بقوة مثل الأدوية القوية
-
Avic. Gen. 44, 7: Ipsemet etiam destruit scilicet verbum suum
- 3 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
- 1 Mesue Aph. B
- 1 Avic. Gen.
dicere
– for naqaḍa: to refute show/hide quotes-
Avic. Gen. 46, 38: A modo autem dicamus opinionem corporum indivisibilium
Qass. 113, 14: فلننقض الآن مذهب القائلين بالأجرام الغير المتجزئة
- 1 Avic. Gen.
ناقض nāqaḍa
contradicere
– for nāqaḍa: (+ acc.) to contradict s.o. show/hide quotes-
Avic. Met. 170, 72: Si quis autem irriserit haec, via prima contradicet ei
Marm. 115, 6: وأما إن قال أحد بالتفكيك، فالطريقة الأولى تناقضه
- 1 Avic. Met.
contradictorius esse
– for nāqaḍa: to contradict show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. III, 82, 127: contraria affirmative necessarie, que est contradictoria negative necessarie
Butt. 110, 13: ضد الموجبة الواجبة التى تناقض السالبة الواجبة
- 1 s.v. tanāqaḍa Aver. MC Int.
contrarius
– for nāqaḍa: to contradict show/hide quotes-
Avic. Met. 60, 39: Si autem dixerit quod …, iste iam est extra universitatem erroneorum et imbecillium et est contrarius sibi ipsi
Marm. 41, 13: فإن قال … فقد خرج هذا من جملة المسترشدين المتحيرين، وناقض الحال فى نفسه
- 1 s.v. nāqiḍ Avic. Met.
وناقض الحال فى نفسه – et est contrarius sibi ipsi Avic. Met. 41 / 60
destruere
– for nāqaḍa: to refute; to contradict (trans.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 56, 5: et destruximus quasdam opiniones quae inveniebantur in elementis
Qass. 122, 5: وناقضنا مذاهب فى العناصر
-
Avic. Qual. 26, 29: Isti igitur suis rationibus cum modico destruxerunt suas opiniones
Qass. 216, 6: فهؤلاء يكاد أن يكون احتجاجهم يناقض مذهبهم
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
انتقض intaqaḍa
amittere
– for intaqaḍa: to be destroyed show/hide quotes-
Mesue Aph. A §18: Fecatum et stomachus sunt posita in officina nature ut nutriant sicut instrumenta, quod si accidens quodlibet, admiserint [sic] complexionem corporis et cursum nature mutant
Troup.: الكبد والمعدة موضوعتان لصناعة الطبيعة للأغذية كالآلة، فمتى دخلت عليهما علة انتقض مزاج الجسم وحول الطبع
- 1 s.v. admittere Mesue Aph. A
destruens
– for intaqaḍa: to be destroyed show/hide quotes-
Mesue Aph. B §15: Corporis vitalis fit destitutio, cum propter egritudinem membrorum non principalium medicina quis utitur violenta, principalia membra resolvens et complexionem destruens
Troup.: تأليف الأجسام الحيوانية على أشكال تأليفية عددية، فلا تهجم بالعلاج بالأشياء القوية التي تحيل التركيب وتفتح الجسم وتحلله وتخلخله فينتقض التأليف الى تأليف غيره
- 1 s.v. destruere Mesue Aph. B
فينتقض التأليف – et complexionem destruens Mesue Aph. B §15
destrui
– for intaqaḍa: to become disintegrated (of temperament); to be annulled, to be contradicted show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 66, 33: ita ut deterioretur eius [sc. animae ] actio et aliquando destruatur eius complexio omnino
Rahm. 32, 8: حتى يفسد فعلها [sc. النفس]، وربما انتقض المزاج به انتقاضا
-
Avic. Met. 375, 54: Si autem posuerint quod unitatem esse unitatem non est ipsam esse bonitatem, destruentur tunc omnes eorum radices
Marm. 256, 1: فإن جعلوا كون الوحدة وحدة غير كونها خيرا، انتقضت أصولهم كلها
- 1 s.v. destruere Avic. An.
- 1 Avic. Met.
excuti
– for intaqaḍa: to be dissolved show/hide quotes-
Avic. Gen. 29, 20: si partes igneae finitae excutiantur ab aqua, remanet aqua
Qass. 101, 15: إذا انتقضت عنه [sc. الماء] الأجزاء النارية المتناهية بقى هناك ماء
- 1 Avic. Gen.
انتقض وبطل intaqaḍa wa-baṭala
destrui
– for intaqaḍa wa-baṭala: to be contradicted and become invalid show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 7, 43: quoniam iste modus destruitur, nisi addatur ei aliud
Sabra I 83a, 12: لأن هذه الصفة تنتقض وتبطُل إن لم ينضاف إليها غيرها
- 1 s.v. baṭala Alhaz. Opt.
نقض naqḍ
contradicere
– for naqḍ: refutation, contradicting show/hide quotes-
Aris. Anim. III 722a2: quoniam non est difficile omnibus istis rationibus contradicere
Brug.: لأنه ليس نقض الحجج التي ذكرنا بعسير
-
Avic. Gen. 28, 8: idcirco debemus laborare in contradicendo cuilibet opinioni per se, ut possimus cum hoc attingere differentiam inter generationem et corruptionem et alios motus
Qass. 101, 7: فبالحرى أن نشتغل بنقض مذهب مذهب نفسه
-
Avic. Gen. 59, 81: et dicunt aliud de quo non est nobis ius repetere illud nec etiam contradicere
Qass. 124, 16: وقد رأوا أيضًا آراء أخرى لا حاجة بنا إلى اقتصاصها ونقضها
- 1 Aris. Anim. III
- 2 Avic. Gen.
لا حاجة بنا إلى … نقضها – de quo non est nobis ius … illud … contradicere Avic. Gen. 124 / 59
contradictio
– for naqḍ: refutation, invalidation show/hide quotes-
Aris. Anim. III 765a4: Et iste sermo est conveniens contradictioni sermonis illorum qui fingunt quod mas erit in parte dextra et femina in parte sinistra
Brug.: وهذا القول موافق لنقض قول الذين يزعمون أن الذكر يكون من الناحية اليمنى والانثى تكون من الناحية اليسرى
- 1 Aris. Anim. III
destructio
– for naqḍ: refutation, refuting show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 11: et in libro meo quem edidi in confirmatione magisterii iudiciorum astrorum et in destructione epistule Aisse Benhali in annullatione eius
Yama.: وفي كتابي في إثبات صناعة أحكام النجوم ونقض رسالة عليّ بن عيسى في إبطالها
-
Avic. Met. 161, 21: Hoc autem quod dicimus non est nisi destructio rationis adversarii
Marm. 110, 7: فهذا الذى قلناه إنما هو نقض حجة المحتج
-
Avic. Qual. 76, 13: Et iam accessimus ad finem in destructione opinionis occultationis in loco suo
Qass. 254, 4: ومذهب الكمون فقد بالغنا فى نقضه فى موضعه
- 1 Alcab.
- 1 Avic. Met.
- 1 Avic. Qual.
destruere
– for naqḍ: refuting, invalidating (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 156, 68: Hoc autem iam destruximus alias
Rahm. 252, 2: وقد فرغنا عن ذكر هذا فى موضع آخر وعن نقضه
-
Avic. Met. 74, 91: Sed ex sententiis facilior ad destruendum est sententia illius qui dixit ea esse diversa figuris
Marm. 52, 6: وخصوصا على أسهل المذاهب نقضًا، وهو مذهب من خالف بينها بالأشكال
-
Avic. Gen. 19, 1: <Capitulum> ad destruendum rationes illorum qui errant inter istos
-
Avic. Gen. 46, 47: sed destruemus multimode rationes tenentium opinionem corporum indivisibilium
- 1 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
- 2 Avic. Gen.
نقيض naqīḍ
contradictio
– for naqīḍ: contradiction (intr.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II*, 67, 351: Sed intentio querentis secundum viam topice est ut concedatur a respondente una pars contradictionis
-
Aver. MC Int. diff. IV, 99, 98: credulitas contradictionis est credulitas contraria affirmationis absolute
Butt. 122, 2: أن اعتقاد النقيض هو الاعتقاد المضاد للإيجاب بإطلاق
- 8 Aver. MC Int.
contradictoria
– for naqīḍ: opposition; contradictory (n.) show/hide quotes-
Anar. 38, 13: Intentionem vero convertere ad impossibile est ut ponatur contradictoria intentionis
-
Anar. 38, 16: ut ostenderemus cum eo falsitatem contradictorie intentionis et veritatem intentionis posite
-
Avic. An. vol. I 68, 60: sicut dubitatio differt a sententia in hoc quod dubitatio est privatio comprehensionis alterius contradictoriarum
-
Avic. An. vol. I 68, 61: sententia vero est certa comprehensio unius contradictoriarum
Rahm. 33, 11: فإن الشك عدم اعتقاد من طرفى النقيض
-
Avic. Met. 56, 78: vel quia accidit ei simulatio per quam non intellexit extremum contradictoriarum
Marm. 39, 9: أو يكون قد عرض له شبهة فى أشياء فسد عليه عنده فيها طرفَا النقيض
-
Avic. Met. 357, 74: et dispositionem erit sicut comparatio contradictoriarum ad omne quod est
Marm. 242, 14: والحال نسبة النقيضين إلى الوجود كله
- 2 Anar.
- 2 Avic. An.
- 4 also s.v. contrariarum Avic. Met.
contradictorius
– for naqīḍ: contradictory (n.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. III, 81, 120: scilicet quod contradictoria ipsorum sequuntur contradictoriam [sic] , id est affirmativa in eis sequitur negativam
Butt. 110, 8: أعنى أن النقيض منها يلزم النقيض، أى الموجب فيها يلزم السالب
-
Aver. MC Int. diff. III, 87, 221: Et illud est quia, si non sequitur ipsum, ergo eius contradictorium
- 12 Aver. MC Int.
contraria (sg.)
– for naqīḍ: contrary (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 20, 29: Contraria namque istius scilicet «res generatur ex re» non est ista scilicet «res generatur non ex re»
Qass. 95, 7: على أنه ليس نقيض قولنا إن الشىء كان عن الشىء هو أن الشىء كان لا عن شىء
-
Avic. Gen. 20, 32: si enim dicatur indefinite, non habebit contrariam veram
- 4 Avic. Gen.
contrarium
– for naqīḍ: opposite (n.) show/hide quotes-
Kindi Som. 21, 15: et si accidit casus super contrarium veritatis, est aestimatio falsa
Rīda 304, 10: وإن اتفق وقوعه [sc. الظن] على نقيض الحقيقة كان ظنا كاذبا
-
Kindi Som. 21, 19: et quae cadit super contrarium veritatis, est illud quod significat, scilicet contrarium eius quod vidit vivum de visione
- 2 Kindi Som.
contrarius
– for naqīḍ: contradiction, contrary (n.) show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 162vb51: Secundus autem sermo contrarius est isti … quod activa et passiva sunt consimilia
Eich. 58, 1: وأمّا القول الثانى الذى هو نقيض هذا … هو أنّ الأشياء الفاعلة والمنفعلة هي شبيهة
- 1 Aver. MC Gen.
طرفا النقيض ṭarafā l-naqīḍ
contradictio
– for ṭarafā l-naqīḍ: the two terms of a contradiction show/hide quotes-
Avic. Met. 229, 43: Si quis autem interrogaverit nos de equinitate secundum contradictionem
Marm. 149, 18: فإن سئلنا عن الفرسية لطرفى النقيض
- 1 Avic. Met.
aliquod contrariorum
– for ṭarafā l-naqīḍ: the two terms of a contradiction show/hide quotes-
Avic. Met. 230, 60: et interrogaverint nos secundum aliquod contrariorum dicentes quod aut est unum aut multa
Marm. 150, 10: وسئل عن طرفى النقيض، فقيل: أواحد هو أم كثير؟
- 1 Avic. Met.
نقيضة naqīḍa
contradictio
– for naqīḍa: refutation show/hide quotes-
Aris. Anim. III 765a9: debet etiam condradici sermoni Empedoclis per talem contradictionem
Brug.: كما يزعمون ينبغى ان ينقض قول انبدقليس ايضا بمثل هذه النقيضة
- 1 Aris. Anim. III
مناقضة munāqaḍa
adversari
– for munāqaḍa: contradicting (s.o.), contradiction show/hide quotes-
Avic. Gen. 46, 41: Quod autem dixerunt qui adversabantur istis scilicet quod, si superficies haberet ponderositatem, et linea et punctus similiter deberent habere
Qass. 113, 17: وأما ما قيل فى مناقضتهم إن السطح، لو كان له ثقل، لكان يجب له أن يكون للخط. ثم للنقطة ثقل
- 1 Avic. Gen.
contradicere
– for munāqaḍa: contradiction (trans.) show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 155rb30: Contradicit vero sensui quia apud ipsum nullum elementum generatur ab alio
Eich. 6, 3: أمّا مناقضته للحسّ فمِن قِبَل أنّه ليس يتكوّن عنده واحد من الأسطقسّات الأربعة عن آخر منها
-
Avic. Gen. 4, 46: Sed illis qui negaverunt motum localem et situalem non est nobis grande commodum laborare ad contradicendum, quamvis usus currit sic
Qass. 79, 7: فلا كثير فائدة لنا فى الاشتغال بمناقضته، وإن كانت العادة قد جرت بها
- 1 Aver. MC Gen.
- 1 Avic. Gen.
contradictio
– for munāqaḍa: disagreeing, contradicting (n.) show/hide quotes-
Alpet. ch. 1 §2: Et non properet ad reprehendendum meam diversitatem ad sapientes antiquos et meam contradictionem contra famosos
Gold. 1v, 8: فى مخالفتى الأقدمين من العلماء ومناقضتى لأقاويل* الجلة الفضلاء [* this word is partly obliterated in the facsimile]
- 1 s.v. munāqiḍ Alpet.
destruere
– for munāqaḍa: opposing, refuting (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 57, 19: iam autem dixerunt in destruendo has dictiones multa alia non multum necessaria
Rahm. 27, 11: وقد قيل فى مناقضة هذه الآراء أقاويل ليست بالواجبة ولا اللازمة
- 1 Avic. An.
destruere rationes
– for munāqaḍa: refutation show/hide quotes-
Avic. Gen. 44, 1: Capitulum ad destruendum rationes tenentium opinionem amoris et odii
Qass. 112, 3: فصل فى مناقضة أصحاب المحبة والغلبة
- 1 Avic. Gen.
تناقض tanāquḍ
contradicere
– for tanāquḍ: inconsistency, contradiction show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 155rb34: Sibi autem contradicit quia dicit quod nichil habet naturam
Eich. 6, 5: وأمّا التناقض الذى يوجد فى أقواله
- 1 Aver. MC Gen.
contradictio
– for tanāquḍ: contradiction, inconsistency show/hide quotes-
Avic. Log. 2vb32: non contingeret in sententiis tanta diversitas et contradictio
Madk. 19, 1, corr. ref. 19, 11: لكان لا يعرض من الاختلاف والتناقض فى المذاهب ما عرض
-
Aver. MC Gen. 163ra6: Et causa contradictionis eorum est quia non considerant rem ex utraque parte, sed isti consideraverunt unam partem et illi aliam
Eich. 58, 7: والسبب فى هذا التناقض أنّهم لم يلحظوا الأمر من جميع جهاته
- 1 Avic. Log.
- 1 Aver. MC Gen.
contradictoria
– for tanāquḍ: contradiction show/hide quotes-
Avic. Met. 143, 86: tunc non potest dici etiam quod oppositio sit inter ea, quae est contradictoriarum
-
Avic. Met. 351, 50: ex quibus habitus et privatio uno modo continentur sub contradictoriis
-
Aver. MC Int. diff. II*, 51, 136: sunt opposite secundum modum contrarietatis et secundum modum contradictoriarum
Butt. 90, 10: وأما التى لا تتلازم فهى المتقابلات على جهة التضاد وعلى جهة التناقض
- 2 Avic. Met.
- 1 Aver. MC Int.
تناقد tanāquḍ
contrarietas
– for tanāquḍ: contradiction show/hide quotes-
Avic. Met. 242, 22: Inter haec autem duo non est contrarietas
Marm. 159, 16: ولا تناقض بين هذين الأمرين
-
Avic. Met. 462, 48: nec est in verbis eius contrarietas
- 2 Avic. Met.
انتقاض intiqāḍ
amotio
– for intiqāḍ: destruction, being demolished show/hide quotes-
Avic. Gen. 81, 62: sed perficitur istud cum deperditur prima forma operationis cum amotione sui componentis et renovatione alterius formae primae consimilis
Qass. 142, 5: بل إنما يتم ذلك بأن تبطل الصورة الأولى من البناء مع انتقاض حاملها، وتحدث صورة أخرى شبيهة بالأولى
- 1 Avic. Gen.
destrui
– for intiqāḍ: disruption (of a composition) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 57, 16: ipsum est enim, quo discedente, destruitur coniunctio
Rahm. 27, 8: وهو الذى إذا فارق وجب انتقاض التأليف
- 1 s.v. destruere Avic. An.
وجب انتقاض التأليف – destruitur coniunctio Avic. An. 27 / vol. I 57
detrimentum
– for intiqāḍ: revolt show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 634: timetur etiam elevanti, et accidunt bella et detrimenta
Yama.: خيف على القائم أيضا وحدوث حروب وانتقاض
- 1 Albu. Coni.
discutere
– for intiqāḍ: disintegrating, dissolving (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 29, 22: non erit totalis generatio ignis ab aqua quae sit per modum discutiendi et separandi
Qass. 102, 2: لم يكن كون كل نار عن ماء إنما هو بسبيل الانتقاض والتميز
- 1 Avic. Gen.
بسبيل الانتقاض والتميز – per modum discutiendi et separandi Avic. Gen. 102 / 29
مناقض munāqiḍ
contradictorius
– for munāqiḍ: contradictory show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II*, 59, 229: voluerit concludere neganti aliquid contradictorium
Butt. 94, 12: إذا أراد أن ينتج عن السالب شيئا مناقضا
-
Aver. MC Int. diff. IV, 103, 169: neque dictio contradictoria dictioni
- 2 Aver. MC Int.
destruere
– for munāqiḍ: opposing, refuting show/hide quotes-
Avic. Gen. 4, 48: Nos enim tenemus opiniones praefatas ad destruendum eos [sc. illos qui negaverunt motum localem et situalem ]
Qass. 79, 8: فإن لنا، بمناقضيه [sc. من أبطل الحركة المكانية والوضعية] آراء قيلت فى أمور
- 1 s.v. munāqaḍa Avic. Gen.
بمناقضيه – ad destruendum eos Avic. Gen. 79 / 4
متناقد mutanāqiḍ
contradictio
– for mutanāqiḍ: contradictory show/hide quotes-
Avic. Met. 365, 44: aliquid aliud est incommunicans ei in definitione, quae est dictio contradictionis
Marm. 248, 8: إن كذا من حيث هو كذا شىء آخر مباين فى الحد له، قول متناقض
- 1 Avic. Met.
قول متناقض – quae est dictio contradictionis Avic. Met. 248 / 365
متناقض mutanāqiḍ
contradictorius
– for mutanāqiḍ: contradictory, mutually contradicting show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II, 22, 27: Et ille [sc. opposite ] quarum uni coniungitur clausura universalis et alii particularis, nominantur contradictorie
Butt. 71, 15: وأما [sc. المتقابلات] التى يقرن بأحدهما سور كلى وبالآخر سور جزئى، فتسمى المتناقضة
-
Aver. MC Int. diff. IV, 103, 172: Sed credulitates contrarie quidem sunt in oppositis secundum affirmationem et negationem et ex illis in contradictoriis et contrariis in materia necessaria
Butt. 124, 10: بل الاعتقادات المتضادة إنما هى فى المتقابلات بالإيجاب والسلب ومن تلك فى المتناقضة وفى المتضادة فى المادة الضرورية
- 14 Aver. MC Int.
contrarius
– for mutanāqiḍ: contradicting show/hide quotes-
Kindi Som. 21, 13: et aestimatio habet duas extremitates contrarias, scilicet est ita et non est ita
Rīda 304, 8: والظن ذو طرفيْن متناقضين، أعنى هو كذا، وليس هو كذا
- 1 s.v. contrarium Kindi Som.