show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
نشر našara
extendere
– for našara: to extend (sc. an organ) (trans.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 62, 93: hoc enim non habet ex causa naturali, propter quam debeat complexio permutari vel calor augeri vel vapor generari qui diffundatur in membrum ita ut extendatur
Rahm. 198, 18: وليس ذلك بسبب طبيعى أوجب أن مزاجا قد استحال وحرارة قويت وبخارا تكون ونفذ فى العضو حتى نشره
- 1 Avic. An.
انتشر intašara
diffundi
– for intašara: to be spread show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 141, 45: sed quia istae virtutes diffusae sunt per omnia membra aequaliter, ideo putaverunt eas esse unam virtutem
-
Avic. An. vol. I 143, 88: scilicet an hic humor non fiat medius nisi quia commiscentur ei partes habentis saporem, commixtione diffusa per eum
Rahm. 75, 13: هل هذه الرطوبة إنما تتوسط بأن يخالطها أجزاء ذى الطعم مخالطة تنتشر فيها
- 5 s.v. diffundere Avic. An.
diffusus
– for intašara: to be spread show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 181, 64: Tactus quoque fit a nervis cerebri et nuchalibus diffusis per totum corpus
Rahm. 267, 14: وأما اللمس فبأعصاب دماغية ونخاعية تنتشر فى البدن كله
- 1 s.v. diffundi Avic. An.
dilatari
– for intašara: to extend itself, to spread out (intr.) show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 193rb12: et intelligere corpus exire a pupilla, deinde dilatari quousque superponatur medietati celi, quod est impossibile
Blum. 28, 2: وأيضا تصور جسم يخرج من الحدقة ثم ينتشر حتى ينطبق على نصف الكرة، مستحيل
-
Alhaz. Opt. 3, 43: Nervi ergo intrant ista duo foramina et exeunt ad concava duorum ossium et illic dilatantur
Sabra I 73a, 17: فتدخل العصبتان في هذين الثقبين وتخرجان إلى تقعيري العظمين، فإذا وصلا إلى تقعيري العظمين انتشرا
- 1 s.v. dilatare Aver. Ep. Parv.
- 1 Alhaz. Opt.
effundi
– for intašara: to spread (of locusts) (intr.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 419: pluvia erit pauca et flabit septentrio et effundentur locuste
Yama.: يقلّ المطر وتهبّ السمائم وينتشر الجراد
- 1 Albu. Coni.
expandi
– for intašara: to spread, to spread out (intr.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 127, 1497: Cumque fuerit tempus accessionis, spirat aqua eius et eructat atque expanditur super littora eius
Lemay 187, 827: فإذا كان وقتَ المدّ وتنفّس ماؤها وفاض وانتشر على شاطئها
-
Albu. Coni. tr. V, li. 419, version c, see fn. w: Et si apparuerit in eo, … effundentur, s. expandentur, locuste
-
Avic. Qual. 12, 87: et sua corruptio expanderetur in terram
Qass. 208, 3: وانتشر فساد أجونه فى الأرض
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Albu. Coni.
- 1 Avic. Qual.
extendi
– for intašara: to spread out, to venture out (of birds) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 97, 391: Plures etiam ex avibus eorum manent in receptaculis suis quatuor mensibus, nec extenduntur nec victum querunt
Lemay 162, 207: وكثيرًا من طيرهم يمكث في وكره أربعة أشهر لا ينتشر ولا يعتلف
- 1 Albu. Intro. JS
fodi
– for intašara: to spread (of locusts) (intr.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 419, version v, see fn. 50: pluvia erit pauca et flabit septentrio et fodentur locuste
Yama.: يقلّ المطر وتهبّ السمائم وينتشر الجراد
- 1 Albu. Coni.
Cf. MLW s.v. fundere.
انتشار intišār
crescere
– for intišār: spreading (n.) show/hide quotes-
Avic. Qual. 11, 60: Et procedunt [sc. aquae dulces ] in solutione, quia eius subtile procedit in resolutione, et proprie quando crescit et … iuvat ad istud
Qass. 207, 3: فإن [sc. الماء] اللطيف يسبق إليه [sc. التحلل]، وخصوصًا فى حال الانتشار
- 1 Avic. Qual.
diffundi
– for intišār: spreading (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 141, 47: veluti si tactus et gustus essent diffusi per totum corpus sicut sunt diffusi in lingua
Rahm. 73, 15: كما لو كان اللمس والذوق منتشرين فى البدن كله انتشارهما فى اللسان
- 1 Avic. An.
dilatatio
– for intišār: spreading (n.) (opt.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 213, 41: sed de toto eo non tantum pervenit [sc. radius ] quod tangat hemisphaerium caeli nisi per disgregationem ex qua provenit dilatatio visus
Rahm. 116, 5: إلّا أنه لا يبلغ [sc. الشعاع] من كثرته أن يلاقى نصف كرة السماء إلّا بانتشار يوجب انتشار الرؤية
- 1 Avic. An.
dilatio pupillae (or: dilatatio p.)
– for intišār: dilation (of the pupil) show/hide quotes-
Rhaz. Alman. A: No citation available.
-
Rhaz. Alman. B 154v, 4: Sief de fellibus quod proficit aque a principio et dilationi pupille
Bakrī 398, 18: صفة أشياف المرارات النافع من ابتداء الماء والانتشار
-
Rhaz. Alman. B 154v, 38: De dilatione pupille
Bakrī 399, 12: في الانتشار
- Rhaz. Alman. A
- s.v. alintisar Rhaz. Alman. B
disgregatio
– for intišār: spreading (n.) (opt.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 213, 40: quod radius exit de pupilla, sed de toto eo non tantum pervenit quod tangat hemisphaerium caeli nisi per disgregationem ex qua provenit dilatatio visus
Rahm. 116, 5: أن الشعاع قد يخرج من البصر على هيئة إلّا أنه لا يبلغ من كثرته أن يلاقى نصف كرة السماء إلّا بانتشار يوجب انتشار الرؤية
- 1 Avic. An.
dispersio
– for intišār: spreading (of people) (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VI, li. 356: Et cum fuerit Mercurius transiens super eum, significat … dispersionem vaticinatorum et pugnare aldeanos inter se
Yama.: وإذا كانت الزهرة المارّة فوقه دلّ ذلك على … انتشار الكهّان وقتال أهل القرى بعضهم بعضا
- 1 Albu. Coni.
effusio
– for intišār: spreading (of locusts) (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 178: cum … effusione locustarum
Yama.: مع … انتشار الجراد
- 1 Albu. Coni.
expandi
– for intišār: diffusion show/hide quotes-
Avic. Qual. 11, 60: et, quoniam expanditur, iuvat ad istud, sicut est si expanditur aqua super siccum
Qass. 207, 3: فإن الانتشار، يعين على ذلك كما لو بسط الماء على البر
- 1 Avic. Qual.
فإن الانتشار – et, quoniam expanditur Avic. Qual. 207 / 11
expansio
– for intišār: expansion, spreading show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 50: nisi forte quod cadet expansio in regno
Yama.: إلّا أنّه ربّما وقع الانتشار في المملكة
-
Albu. Coni. tr. V, li. 178, version c, see fn. 15: cum … expansione locustarum
Yama.: مع … انتشار الجراد
-
Aver. Ep. Parv. 201va10: quemadmodum expansio et motus
Blum. 60, 11: كما ان الانتشار والحركة له
- 3 Albu. Coni.
- 1 Aver. Ep. Parv.
ناشر nāšir
extendere
– for nāšir: erecting (spirit) show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 31, 21: et movetur natura ad coniungendum sperma et praecipere spiritum qui solet extendere instrumentum coeundi
Rahm. 179, 20: فتنبعث الطبيعة إلى جمع المنى وإرسال الريح الناشرة لآلة الجماع
- 1 Avic. An.
إلى … إرسال الريح الناشرة لآلة الجماع – et praecipere spiritum qui solet extendere instrumentum coeundi Avic. An. 179 / vol. II 31
منتشر muntašir
aspersus
– for muntašir: dispersed show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 98, 447: quia color sanguinis qui est in eis aspersus colligitur a frigore
Lemay 163, 239: لأنّ الحرّ والدمّ الَّذي يكون فيها منتشرا يجمعه البرد
- 1 Albu. Intro. JS
diffundi
– for muntašir: spreading (intr.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 151, 94: et proveniret ex ea odor qui diffunderetur usque ad aliquem terminum
Rahm. 79, 17: فيكون منه رائحة منتشرة انتشارا إلى حد
-
Avic. An. vol. I 266, 00: hoc enim est plus adiuvans ad certificandum eius formam, quam ut videns egrediatur ab oculo et diffundatur in latitudinem
Rahm. 149, 22: كون ذلك فيه أعون على تحقيق صورته من أن يخرج الرائى من العين منتشرا فى السعة
- 2 Avic. An.
أن يخرج الرائى من العين منتشرا – ut videns egrediatur ab oculo et diffundatur Avic. An. 149 / vol. I 266
diffusio
– for muntašir: being spread show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 34, 83: et ex his [sc. causis ] est perfectio digestionis et diffusio spiritus
Rahm. 182, 5: ومن ذلك فراغ من الهضم فتعود الروح منتشرة
- 1 Avic. An.
فتعود الروح منتشرة – et diffusio spiritus Avic. An. 182 / vol. II 34
diffusus
– for muntašir: spreading, being spread show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 141, 46: veluti si tactus et gustus essent diffusi per totum corpus sicut sunt diffusi in lingua
Rahm. 73, 15: كما لو كان اللمس والذوق منتشرين فى البدن كله انتشارهما فى اللسان
-
Avic. An. vol. I 281, 76: Gustus quoque apprehendit saporem cum gustaverit gustum multum diffusum
- 2 Avic. An.
dilatatus
– for muntašir: spread out, being extended show/hide quotes-
Avic. Met. 420, 14: Si vero fuerit species dilatata in individuis
Marm. 288, 17: وأما إذا كان النوع منتشرا فى الأشخاص
-
Avic. Met. 451, 35: potest enim intelligere particulare contineri sub specie dilatatum et appropriatum accidentibus
Marm. 310, 1: ويمكن أن يعقل الجزئى تحت النوع منتشرًا مخصوصًا بعوارض
- 2 Avic. Met.
expansus
– for muntašir: widespread show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 139, 10: oporteret esse sentiens in tota cute hominis et eius carne aliquid expansum sicut sunt panniculi
Rahm. 72, 6: لكان الحساس فى جلد الإنسان ولحمه شيئا منتشرا كالليف
- 1 Avic. An.