show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
رفع rafaʿa
ablatus
– for rafaʿa: to remove show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 155ra66: quoniam quomodo contingeret subiecto in substantia ablato
Eich. 5, 10: فكيف يلزم إذا رفعنا الموضوع فى الجوهر
- 1 Aver. MC Gen.
إذا رفعنا الموضوع فى الجوهر – subiecto in substantia ablato Aver. MC Gen. 5 / 155ra
auferre
– for rafaʿa: to remove, to eliminate (+ ʿan or min: from) (also log.) show/hide quotes-
Aris. Anim. II 689b12: propter levitatem abstulit natura ex illa parte carnem, et addidit ipsam super inferiorem partem
-
Aver. MC Int. diff. II*, 55, 185: Quoniam pars negationis non stabit loco partis declinationis, neque pars declinationis stabit loco illius, cum unaqueque ipsarum auferat ab enuntiatione aliquid preter id quod auferat alia
Butt. 92, 16: فإن حرف السلب ليس يقوم مقام حرف العدل ولا حرف العدل يقوم مقامه، إذ كل واحد منهما يرفع عن القضية شيئا غير الذى يرفعه الآخر
-
Aver. MC Int. diff. II*, 56, 189: Sed pars quidem declinationis aufert subiectum universale, non iudicium universale
Butt. 93, 2: وأما حرف العدل فإنما يرفع الموضوع الكلى أو المحمول الكلى لا الحكم الكلى
-
Alhaz. Opt. 37, 40: Quoniam quando foramen, per quod intrat lux, fuerit obturatum, et deinde fuerit ablatum obturans
Sabra II 45a, 16: وذلك أن الثقب الذي يدخل منه الضوء إذا كان مستترًا، ثم رفع الساتر
- 1 Aris. Anim. II
- 4 Aver. MC Int.
- 1 Alhaz. Opt.
destruere
– for rafaʿa: to remove, to eliminate show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 174ra9: Et etiam, cum destruunt causam agentem destruunt causam formalem
Eich. 130, 6: وأيضا فإنّهم إذا رفعوا السبب الفاعل فقد رفعوا السبب الصوري
- 2 Aver. MC Gen.
elevare
– for rafaʿa: to raise, to lift show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 107, 787: dividiturque et non colligitur in hac aqua ex vento quod elevet eam
-
Avic. An. vol. I 233, 66: alia minima croci sint inferius taliter ut, si eleventur cum aliis, cooperiant superficiem aquae
Rahm. 128, 11: فإن أجزاء أُخرى من تحت تقع مواقع لو رفعت لغطت سطحا مع الأول
-
Aris. Anim. II 659a13: Et propter hoc elevant [sc. elephantes ] sua additamenta sursum super aquam, ad attrahendum aera quando natant in aqua
Kruk: ولذلك ترفع [sc. الفيلة] خراطيمها الى فوق الماء وتجذب بها الهواء
-
Aris. Anim. II 659b24: ita quod si aliquis elevaverit unum labium hominis et posuerit partem superiorem dentium continuam per se
Kruk: لو رفع احدى شفتى الانسان وصير الناحية العليا من الاسنان ملتئمة على حدتها
-
Aris. Anim. III 744b6: et propter hoc non potest vir elevare palpebras
-
Alhaz. Opt. 51, 9: deinde elevatur superficies, in qua est circulus, donec sit prope aequidistantiam visus
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 s.v. elevari Avic. An.
- 2 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III
- 1 Alhaz. Opt.
ارتفع irtafaʿa
appellare
– for irtafaʿa: (+ ilā) to be summoned to appear before the court of (jur.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. III, li. 71: Et si fuerit ex .10., significat illud quod accident mulieribus cause pro causis quarum appellabunt ad regem
Yama.: وإن كان من العاشر دلّ ذلك على أنّه يقع للنساء خصومات يرتفعن بأسبابها إلى السلطان
- 1 Albu. Coni.
ascendere
– for irtafaʿa: to ascend, to rise show/hide quotes-
Aris. Anim. II 652b36: Quoniam vapor cibi ascendit sursum et vadit per venas
Kruk: لان بخار الغذاء يرتفع الى فوق ومذهبه بالعروق
- 1 Aris. Anim. II
auferri
– for irtafaʿa: to be eliminated (log.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II, 34, 202: Et etiam non transit ut dicamus quod affirmatio et negatio aggregentur in rebus futuris (donec sint vere simul), et non auferuntur ab eis (donec sint ambe false simul)
Butt. 79, 14: وأيضا فإنه ليس يجوز أن تقول إن السلب والإيجاب يجتمعان فى الأمور المستقبلة حتى يكونا صادقين معا ولا يرتفعان عنها حتى يكونا كاذبين معا
-
Aver. MC Int. diff. II, 35, 210: Et etiam quia sequitur, si fuerint ambo veri simul, ut sit aliquid inventum et privatum simul, quod est impossibile, cum hoc quod aufertur etiam natura possibilis
- 2 Aver. MC Int.
elevare se
– for irtafaʿa: to rise, to fly up show/hide quotes-
Aris. Anim. II 657b27: et propter hoc elevat se ista avis in aere plus quam alia
Kruk: يرتفع هذا الطائر فى الهواء خاصة اكثر من غيره
- 1 Aris. Anim. II
elevari
– for irtafaʿa: to rise, to rise up, to be lifted show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 77, 394: Et elevatur [sc. sol ] super eos
-
Albu. Intro. JS 96, 373: coagulanturque ibidem vapores et non elevantur in sublime
Lemay 161, 197: فينعقد البخارات هنالك ولا ترتفع
-
Anar. 26, 16: Puer, concede mihi quod sit possibile me elevari et manere extra mundum
Arnz. 40, 9: أيّها الفتى اقرّ لي بأنّه ممكن أن ارتفع فاقف خارج الأرض
-
Nico. Plan. §240: elevabiturque vapor ab humore qui attrahet lac illud ad extremitates
-
Aris. Anim. II 669a18: Et quia pulmo est conveniens pulsui cordis non inflatur neque elevatur multum
Kruk: ولين الرئة موافق لاختلاج القلب لانه ينتفخ ولا يرتفع كثيرا
-
Aris. Anim. II 697b16: quia non volat [sc. struthio ] neque elevatur in aere
Kruk: [و]لا يطير [sc. النعام] ولا يرتفع فى الهواء
-
Aris. Anim. III 727a8: et in illo tempore mutatur vox et elevantur loca mamillarum
Brug.: والاصوات فى ذلك الوقت تتغيّر وترتفع اماكن الثديين
-
Avic. Gen. 22, 74: Differt autem ab aliis quia, quod est vicinum sphaerae est purum, eo quod alia non elevantur in tantum quod possint commisceri cum eo
Qass. 97, 1: لكن الواقع فى جوار الفلك لا يرتفع إليه من البواقى ما يشوبه
-
Avic. Gen. 108, 96: sicut est de vapore qui est aqua valde calida et elevatur a frigidiori quam sit ille vapor?
-
Avic. Qual. 23, 85: sed evaporant subito vapores de quorum usu est elevari sursum subito
- 2 Albu. Intro. JS
- 1 Anar.
- 1 Nico. Plan.
- 5 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III
- 5 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
elevatus esse
– for irtafaʿa: to be high show/hide quotes-
Avic. Qual. 17, 65: et specialiter quando meatus introitus fluminum sunt angusti et elevati et sunt modicae profunditatis
Qass. 210, 11: وخصوصا إذا ضاقت مداخلها [sc. الأودية] وارتفعت وقل عمقها
- 1 Avic. Qual.
erigere
– for irtafaʿa: to rise (intr.) show/hide quotes-
Ibn Tum. 112d, 27: Laudetur qui montibus terram fundavit excelsis, et sua potentia et virtute celos erexit
Goldz. 242, 14: سبحان من ارسى مهاد الارض بالشامخات وارتفعت بقدرته السماوات
- 1 Ibn Tum.
erigi
– for irtafaʿa: to rise, to ascend show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 106, 746: erigiturque ventus per motum eius
Lemay 170, 407: فيرتفع الريح بحركتها
-
Avic. Met. 520, 80: sed una earum incipit ab interiori et descendit ad illud, altera vero incipit ab exteriori et erigitur ad illud
Marm. 356, 15: إلا أن أحدهما يبتدئ من باطن وينحدر إليه، والثانى يتبدئ من خارج ويرتفع إليه
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Avic. Met.
extolli
– for irtafaʿa: (+ ʿan) to be elevated from, to rise above (in social rank) show/hide quotes-
Avic. Qual. 78, 67: Et prudentior eorum qui extollitur supra gradum gentis
Qass. 256, 3: والبصير منهم الذى يرتفع عن درجة الغاغة
- 1 Avic. Qual.
رفع rafʿ
ablatio
– for rafʿ: removal; elimination (gram.) show/hide quotes-
Kindi Grad. 270, 7: dicitur quod sit augmentorum ab equalitate ablatio donec equalitas remaneat
Gauth. 2, 13: ومعنى الانحلال رفع الزيادات عن الاعتدال
-
Aver. MC Int. diff. II*, 49, 103: «non iustus» significat privationem et privatio est ablatio alicuius rei ab eo de cuius proprietate est ut inveniatur in eo in tempore illo de cuius proprietate est ut inveniatur ei in illo
-
Aver. MC Int. diff. II*, 56, 191: ut auferat ablatio eius ablationem intentionis universalis subiecti
Butt. 93, 4: فيكون رفعه رفعا للمعنى الكلى الموضوع
- Kindi Grad.
- 3 Aver. MC Int.
casus ‘u’
– for rafʿ: nominative case, pronunciation of the final consonant with u (gram.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. I, 7, 86: sicut sermo noster «Petrus fuit» aut «Martinus invenitur» per «u» casum
Butt. 61, 6: مثل قولنا زيد كان أو زيد وجد بالرفع
- 1 Aver. MC Int.
Hissette 1996, 35*.
elevatio
– for rafʿ: raise, raising show/hide quotes-
Aris. Anim. II 692a7: Et serpentes non iuvarentur elevatione capitis, nisi possent aspicere ad posterius
Kruk: ولم تكن الحيات تنتفع برفع رؤوسها لو لم تكن قوية على ان تحركها الى خلف
- 1 Aris. Anim. II
fructus
– for rafʿ: yield (of the earth) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 278: et augmentabitur fructus terre et excoletur quod ex ea est desertum
Yama.: ويزكو رفع الأرض ويعمر عامرها
- 1 Albu. Coni.
أرفع arfaʿ
altior
– for arfaʿ: higher, highest, more exalted show/hide quotes-
Ps.-Aris. Caus. ch. V §63: Et ipsa quidem non significatur nisi ex causa secunda quae est intelligentia et non nominatur per nomen causati sui primi nisi per modum altiorem et meliorem
Bad. 9, 13: وإنما يُستدلُّ عليها من العلة الثانية وهى العقل. وإنما تسمى باسم معلولها 〈الأول〉 بنوع أرفع وأفضل
-
Ps.-Aris. Caus. ch. XXII §174: tamen Deus, benedictus et sublimis, praecedit intelligentiam per regimen et regit res regimine sublimioris et altioris ordinis quam sit regimen intelligentiae
Bad. 23, 13: فإن الله تبارك وتعالى يتقدّم العقل بالتدبير، ويدبّر الأشياء تدبيرًا أعلى وأرفع من تدبير العقل
-
Thab. Almag. §10: Hunc autem orbem ab ea parte qua est altior et a terra magis remotus sequitur orbis Mercurii
Morel. 5, 7: ويتلو هذا الفلك، مما هو أرفع منه وأبعد من الأرض، فلك عطارد
-
Thab. Almag. §44, corr. ref. §45: Longitudo vero altioris loci qui est in circulo solis est 1260 equalis medietati diametri terre
Morel. 14, 14: وبعد أرفع موضع في فلك الشمس ١٢٦٠ مرة مثل نصف قطر الأرض
-
Avic. Gen. 101, 5: sed quod est calidius petit de termino quod est altius, et istud altius, vel terminabitur ab alio comprehendente corpore, vel ipsum comprehendet et terminabit aliud
Qass. 158, 5: إلا أن الأسخن يطلب منه ما هو أرفع؛ وذلك لأن الأرفع إما أن يتحدد بحد جسم شامل، أو حد جسم مشمول
-
Avic. Gen. 102, 13: et, si terminantur uno comprehendente naturali, non erit ibi locus altior et profundior
Qass. 158, 11: وإن كان يتحدد بشامل واحد فى الطباع فلا مكان أرفع وأدون
- Ps.-Aris. Caus.
- 3 Thab. Almag.
- 2 Avic. Gen.
altissimus
– for arfaʿ: the highest, the loftiest show/hide quotes-
Avic. Met. 423, 79: et quod illi est pulchritudo maxima et gloria altissima et collaudatio infinita
Marm. 291, 4: وأن له البهاء الأعظم والجلال الأرفع والمجد الغير المتناهى
- 1 Avic. Met.
altum
– for arfaʿ: above (n.) (the upper regions) (philos.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 102, 11: cum ergo altum et infimum sint loca opposita, habebunt per naturam corpora opposita
Qass. 158, 9: فالأرفع والأدنى مكانان مختلفان، فلهما جسمان، بالطبع، مختلفان
- 1 Avic. Gen.
magis altus
– for arfaʿ: upper, higher show/hide quotes-
Avic. Gen. 102, 8: Et, si magis altum et magis depressum fuerint ambita a corpore signato ambiente
Qass. 158, 8: فإن كان ذلك الأرفع والأدون يتحدد بتحديد جسم شامل متعين
- 1 Avic. Gen.
رفعة rifʿa
altitudo
– for rifʿa: elevation (of rank) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 197, version c, see fn. 11: cum fuerint ei significationes quas prediximus … significat … altitudinem ordinum
Yama.: إنّه إذا كانت له الدلائل التي وصفنا … دلّ ذلك على … رفعة مراتبهم
- 1 Albu. Coni.
elevatio
– for rifʿa: elevation (of rank) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 197: Dicamus ergo quod, cum fuerint ei significationes quas prediximus … significat … elevationem ordinationum
Yama.: فنقول إنّه إذا كانت له الدلائل التي وصفنا … دلّ ذلك على … رفعة مراتبهم
- 1 Albu. Coni.
exaltatio
– for rifʿa: high rank show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 357: Decima est domus regia et operum et sublimationis vel exaltationis
Yama.: العاشر بيت السلطان والأعمال والرفعة
- 1 Alcab.
ارتفاع irtifāʿ
altitudo
– for irtifāʿ: altitude; elevation (of rank) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 145, 333: cum sit ipse ex emisperio super unam altitudinem
Lemay 249, 179: وهو من الأفق على ارتفاعٍ واحدٍ
-
Albu. Coni. tr. II, li. 819: Quod si fuerit illud cum testimonio Iovis et Mercurii et Lune, significat illud multa bella et conturbationem regum et altitudinem nobilium
Yama.: دلّ ذلك على كثرة الحروب وتحيّر الملوك وارتفاع الأشراف
-
Albu. Coni. tr. V, li. 929, version c, see fn. b: Et si fuerit nodus septentrionalis equidistans signo Libre, significat illud multa gaudia … cum nobilitate mulierum, et elevationem vel altitudinem quantitatum earum et concupiscentiam virorum in eis
Yama.: وإن كان العقد الشمالي موازيا لبرج الميزان دلّ ذلك على كثرة السرور … مع شرف النساء وارتفاع أقدارهنّ ورغبة الرجال فيهنّ
-
Thab. Almag. §3: Altitudo est arcus circuli
Morel. 3, 3: الارتفاع هو القوس من دائرة الارتفاع
- 1 Albu. Intro. JS
- 4 Albu. Coni.
- 1 Thab. Almag.
ascensio
– for irtifāʿ: rising (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 81, 528: Et mutatio ex ascensione in descensionem et ex descensione in ascensionem
Lemay 128, 334: فأمَّا تغيير الميل فمن إرتفاع إلى إنخفاض ومن إنخفاض إلى إرتفاع
- 1 Albu. Intro. JS
auferri
– for irtifāʿ: elimination show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. IV, 98, 87: ut auferatur caliditas ab aqua per positionem frigiditatis in ea, est proportionatum frigiditati per intentionem secundam aut per accidens
Butt. 121, 12: مثال ذلك أن ارتفاع الحرارة عن الماء بحلول البرودة فيه هو منسوب إلى البرودة بالقصد الثانى أو بالعرض
- 1 Aver. MC Int.
أن ارتفاع الحرارة عن الماء – ut auferatur caliditas ab aqua Aver. MC Int. 121 / diff. IV, 98
elevari
– for irtifāʿ: elevation (of rank); elevation (in the air) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 850: significat illud reges et principes nocere plebi … cum eo quod elevabuntur quidam de subiectis et infimis a gradibus suis
Yama.: دلّ ذلك على اضرار السلاطين والملوك بالرعيّة … مع ارتفاع قوم من السفل والرعاع والأوغاد عن منازلهم
-
Avic. An. vol. I 153, 19: quousque elevantur [sc. animalia ] multum supra montes altissimos
Rahm. 81, 1: وحتى يكون ارتفاعها [sc. الحيوانات] أضعاف ارتفاع قلل الجبال الشاهقة
- 1 Albu. Coni.
- 1 Avic. An.
وحتى يكون ارتفاعها – quousque elevantur Avic. An. 81 / vol. I 153
elevatio
– for irtifāʿ: elevation, altitude; height; rising (e.g. of a celestial body) (n.); elevation (of social rank) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 131, 1644: Et non sola hec aqua salsi maris est que elevatur et deprimitur cum elevatione Lune et eius descensione
-
Albu. Coni. tr. III, li. 137: significat elevationem iudicum et orantium
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 396: significat quod apparebit in regionibus … elevatio servorum et infimorum
Yama.: دلّ على أنّه يظهر في البلدان … ارتفاع العبيد والسفل
-
Aris. Anim. II 657a16: Et motus auricularum huius animalis sunt multi, propter elevationem sui loci
-
Aris. Anim. II 686b14: Et propter hoc erit elevatio anterioris corporis multorum equorum maior quam in posteriori
Kruk: ولذلك يكون ارتفاع مقدم اجساد كثير من الخيل اكبر من المؤخر
-
Alhaz. Conf. 291, 41: et sol in hoc loco semper movetur in circuitu orizontis, nec elevatur elevacione magna
Lang. 20, 3: والشمس في هذا المكان تتحرّك أبدًا حول الأفق ولا ترتفع ارتفاعًا كثيرًا
-
Alhaz. Conf. 296, 9: tunc elevatio est perpendicularis cadens a centro stelle super orizontis superficiem
Lang. 29, 23: والارتفاع على الحقيقة هو العمود الواقع من مركز الكوكب على سطح الأفق
- 1 Albu. Intro. JS
- 8 Albu. Coni.
- 2 Aris. Anim. II
- Alhaz. Conf.
مرفوع marfūʿ
casus ‘u’
– for marfūʿ: (noun) in the nominative case (gram.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. I, 7, 80: et illud est in casu «u» in lingua arabica
Butt. 61, 2: وهو المرفوع فى كلام العرب
- 1 Aver. MC Int.
Hissette 1996, 35*.
وهو المرفوع – et illud est in casu «u» Aver. MC Int. 61 / diff. I, 7
مرتفع murtafiʿ
altus
– for murtafiʿ: elevated, high show/hide quotes-
Albu. Coni. app. I, li. 29: Scorpio habet … viam et locum venationis et austurum et locum altum, discooperientem
Yama.: العقرب له … طريق ومكان الصيد والبزاة ومكان مشرف مرتفع
- 1 Albu. Coni.
ascendens
– for murtafiʿ: rising show/hide quotes-
Alpet. ch. 4 §4: Et sic quia aer qui est propinquior terre est inter partes terre in vallibus et montibus, et sunt in eo de vaporibus ascendentibus de terra et aqua
Gold. 17v, 1: فان الهواء القريب من الارض هو مماسٌ اجزاء الارض من الاكام والجبال وفيه غلظ من البخارات المرتفعة من الارض والماء
- 1 s.v. murtafaʿ Alpet.