show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
رأى raʾā
apparere
– for raʾā: to hold an opinion, to consider show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. I, 14, 181: quia quibusdam apparet quod dictiones hoc modo significant
Butt. 66, 3: فإن قوما يرون أن الألفاظ هكذا دلالتها
-
Aver. MC Int. diff. II, 36, 220: in esse illius quod apparet homini quod, si faciat illud quod oportet, erit quod oportet … est res falsa
Butt. 80, 8: فيكون ما يراه الإنسان من أنه إن فعل ما يجب كان ما يجب
- 2 Aver. MC Int.
cognoscere
– for raʾā: (+ 2 acc.) to regard s.th. as show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 159, 16: Illud autem unum in quo coniunguntur hae virtutes est id per quod cognoscit unusquisque quae sit sua essentia
Rahm. 253, 19: هو الشىء الذى يراه كل منّا ذاته huwa l-šayʾu llaḏī yarāhu kullun minnā ḏātahū
- 1 Avic. An.
consentire
– for raʾā: to see show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 79, 48: sicut non omnis qui sensit iam intellexit, aut qui imaginavit iam putavit aut concepit aut consensit
Rahm. 208, 3: كما ليس كل من أحسّ فقد عقل أو من تخيل فقد ظن أو اعتقد أو رأى
- 1 Avic. An.
conspicere
– for raʾā: to observe show/hide quotes-
Nico. Plan. §7: Quidam autem habere animam eas dixerunt, quia generari, nutriri, augeri, iuventute virescere senioque dissolvi conspexerunt
Dross.: ومن الناس من قال ان للنبات نفسا لما رأى من توالده واغتذائه ونمائه وشبابه وهرمه
- 1 Nico. Plan.
credere
– for raʾā: to perceive, to consider show/hide quotes-
Avic. Gen. 12, 46: Dicentes autem de vapore inducti sunt propterea quia credunt quod est aliquod corpus habens rationem medii per comparationem ad elementum
Qass. 88, 6: وأما القائلون بالبخار فدعاهم إلى ذلك أنهم رأوا جرما نسبته إلى العناصر نسبة الوسط
- 1 Avic. Gen.
dare
– for raʾā: to perceive, to consider show/hide quotes-
Avic. Met. 359, 15: Quidam vero alii non dederunt huic formae separationem, sed principiis eius
Marm. 244, 6: وقوم آخرون لم يروا لهذه الصورة مفارقة بل لِمبادئها
- 1 Avic. Met.
dicere
– for raʾā: to believe, to think; to consider, to deem show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 31, 81: Sententia scilicet eius qui dixit quod vis uniuscuiusque stellae conficitur ex ipsa et ex multis quae reguntur sicut quoddam animal
Rahm. 13, 4: مذهب من يرى أن كل كوكب يجتمع منه ومن عدة كرات قد دبرت بحركته جملة جسم كحيوان واحد
-
Avic. An. vol. I 228, 86: Poterimusne dicere quod caelum permutetur in naturam illius exeuntis radii
Rahm. 125, 12: أترى الفلك يستحيل أيضا إلى طبيعة ذلك الشعاع الخارج
-
Avic. Met. 214, 84: dixerunt superfluum, quia viderunt rem esse perfectam sine eo
Marm. 144, 2: رأوه زائدا ورأوا الشىء تاما دونه
-
Avic. Met. 363, 90: Quidam vero alii dixerunt quod inter hanc formam numeralem et inter exemplarem est differentia
-
Aver. MC Gen. 155ra30: Democritus autem et Leucippus dixerunt ea esse corpora infinita in numero et in figuris
Eich. 3, 10: وأمّا ديمقراطيس ولوقيس فإنّهما يريان أنّ التى بهذه الصفة هي أجسام غير متجزّئة وأنّها غير متناهية فى عددها وأشكالها
-
Aver. MC Gen. 155ra35: Empedocles enim dixit corpora consimilium partium esse composita ex quatuor elementis
-
Aver. Ep. Parv. 192rb60: sicut quidam dicebant
-
Aver. Ep. Parv. 256vb39: quidam enim dicunt quod causa longitudinis vite est loca calida et sicca
-
Avic. Gen. 7, 8: Et, si dicunt elementum esse ignem, dicamus, generantur ex eo res inspissando solummodo
Qass. 81, 15: فإن رأوا أن العنصر نار مثلا كونوا عنه الأشياء بالتكاثف فقط
- 4 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
- 2 also s.v. arāda Aver. MC Gen.
- 6 Aver. Ep. Parv.
- 1 Avic. Gen.
eligere
– for raʾā: to find appropriate, to decide show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 10, 21: ideo elegimus prius loqui de anima
Rahm. 2, 1: رأينا أن نتكلم أولا فى النفس
- 1 Avic. An.
existimare
– for raʾā: to believe show/hide quotes-
Avic. Gen. 5, 75: Haec igitur turba existimabat quod <ignis> ex nihilo generabatur
Qass. 80, 8: فهؤلاء الطبقة يرون أن النار لا تكون من شىء
- 1 Avic. Gen.
fingere
– for raʾā: to believe show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 171ra15: sed extrema non possunt transmutari adinvicem, ut aliqui fingunt quod aer transmutatur in aquam
Eich. 108, 14: ولا تتغيّر الأطراف بعضها إلى بعض على ما يراه قوم من أنّ الهواء يتغيّر إلى الماء
- 1 Aver. MC Gen.
من يرى man yarā
dicens
– for man yarā: who is of the opinion, who holds (sc. a view) show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 192vb37: Secunda autem est opinio dicentium quod non est in anima aliquod sensibilium in actu
Blum. 20, 9: واما الرأى الثانى، فرأى من كان يرى انه ليس فى النفس شىء من المحسوسات بالفعل
-
Aver. Ep. Parv. 193ra15: Sermo autem dicentium quod forme sensibilium imprimuntur in anima
Blum. 23, 11: واما من يرى ان صور المحسوسات تنطبع فى النفس
- 2 s.v. raʾā Aver. Ep. Parv.
الذي يُرى allaḏī yurā
apparens
– for allaḏī yurā: which is seen show/hide quotes-
Avic. Qual. 73, 62: Et dicunt quod non est generatio secundum veritatem, et quod color apparens est situs et ordo proprius qui accidit corporibus indivisibilibus quibusdam, respectu aliorum corporum
Qass. 252, 7: فيقولون إنه لا لون بالحقيقة، وإن اللون الذى يرى هو وضع وترتيب مخصوص يكون للأجرام الغير المتجزئة بعضها عند بعض
- 1 Avic. Qual.
رُئي ruʾiya
apparere
– for ruʾiya: to be seen; to appear show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 172, 29: sed eget ut id quod vocamus lumen prius illustraverit illud ad hoc ut appareat tunc
Rahm. 92, 6: الشىء الذى سميناه نورا قد غشيه حتى يرى حينئذ
-
Avic. An. vol. I 273, 20: et tunc propter hoc apparent duo simulacra
Rahm. 155, 4: فيرتسم فيه الشبح والخيال قبل تقاطع المخروطين فيرى شبحين
-
Avic. Gen. 7, 2: dum est aqua et apparet calida, est mixta
Qass. 81, 9: وأنه مادام ماء، ويرى أنه سخن، فهو مختلط
-
Avic. Gen. 135, 76: Ignis autem et aer non recipiunt a frigiditate unde sint frigidiores <quam> aquae, ad hoc ut eorum penetratio in aere appareret descendendo
-
Avic. Qual. 73, 67: Et illud quod scindit scissiones valde parvas multas numero, parvas unitate, fortes in penetratione, apparet ut acredo acuta
-
Avic. Qual. 80, 93: fit istud propterea quod lux penetrans cadit super multas superficies parvas quae non apparent quando sunt separatae
- 12 Avic. An.
- 2 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
cerni
– for ruʾiya: to be seen show/hide quotes-
Ibn Tum. 111d, 2: Cernitur eum circumscripta similitudine et qualitate
Goldz. 238, 1: يُرى من غير تشبيه ولا تكييف
- 1 Ibn Tum.
أرى arā
apparere
– for arā: to show show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 231, 32: hoc autem cum fuerit multum, apparebit superficies aquae secundum illam infectionem, quamvis de illo sit in ea parum
Rahm. 127, 5: وذلك مما إذا كثر وعم أرى جميع وجه الماء بذلك الصبغ وهو فيه قليل
- 1 Avic. An.
demonstrare
– for arā: to show (trans.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 267, 12: Si vero infra superficiem in qua reverberatur fuerit visibile, demonstrabit illud in quo est eo quod est translucens
Rahm. 150, 10: وإن كان فى داخل السطح المنعكس عنه مرئى أراه ما هو فيه على أنه مشف
-
Avic. An. vol. I 267, 13: Si vero infra superficiem in qua reverberatur fuerit visibile, … demonstrabit illud propter hoc quod est speculum
- 3 Avic. An.
رأي raʾy
aestimatio (or: extimatio)
– for raʾy: opinion show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. III, 76, 20: Et dicamus quod iam apparet in principio estimationis
Butt. 106, 1: فنقول: إنه قد يظهر فى بادئ الرأى
- 1 Aver. MC Int.
arbitrium
– for raʾy: opinion show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 94, 306: Iamque apte convenit quibusdam hominibus proprie in quibusdam horis vera dixisse in rebus que fiunt per arbitrium et rationem
Lemay 160, 162: وقد يتهيّا لخواصّ من الناس في بعض الأوقات الصواب في الأشياء الكائنات بالرأي والتخمين
- 1 Albu. Intro. JS
conceptio
– for raʾy: (pl. ārāʾ) notion show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 77, 21: Homo ergo habet virtutem quae propria est conceptionum universalium
Rahm. 207, 4: فيكون للإنسان إذن قوة تختص بالآراء الكلية
- 1 Avic. An.
consilium
– for raʾy: good sense; opinion show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 259, 1564: Et hec significat esse fratrum atque sororum et propinquorum ac consanguineorum patientiam quoque et consilium
Lemay 409, 972: وهو يدلّ على حالات الإخوة والأخوات والأقرِباء والأصهار والحِلم والرأي
-
Albu. Intro. JS 355, 1210: Et hec pars significat rationem et cogitationem … et inventionem sapientiarum ac consiliorum laudabilium
Lemay 638, 638: وهذا السهم يدلّ على العقل والفكر … وعلى استنباط العلوم والأرآء المحمودة
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 308: Et si Saturnus … fuerit boni esse, significat … esse manifestum per intellectum et consilium et perscrutationem scientiarum
Yama.: دلّ ذلك على … اشتهار بالعقل والرأي وطلب الحكم
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 403: significat regem esse contrarium plebi sue, et malum consilium in eis
Yama.: دلّ على معاندة الملك لرعيّته وسوء رأيه فيهم
- 2 also s.v. rāy Albu. Intro. JS
- 2 Albu. Coni.
dicere
– for raʾy: opinion show/hide quotes-
Avic. Qual. 92, 53: ut dicunt aliqui tenentes quod generatur ex argento vivo generato per aliquam primam commixtionem
Qass. 266, 7: كالذهب على رأى قوم يرون أنه دائما يخلق من زئبق قد تولد أولا بمزاج متقدم
- 1 Avic. Qual.
على رأى قوم – ut dicunt aliqui Avic. Qual. 266 / 92
dictio
– for raʾy: (pl. ārāʾ) opinion show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 57, 19: iam autem dixerunt in destruendo has dictiones multa alia non multum necessaria
Rahm. 27, 11: وقد قيل فى مناقضة هذه الآراء أقاويل ليست بالواجبة ولا اللازمة
- 1 Avic. An.
discretio
– for raʾy: intellectual judgment, thinking show/hide quotes-
Aris. Anim. II 639b16: Quoniam diffinitio accipitur ex sensu et discretione
Kruk: فان الحد يؤخذ من الرأى او من الحس
- 1 Aris. Anim. II
intentio
– for raʾy: (pl. ārāʾ) opinion, personal judgment; consideration show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 90, 66: Vis autem activa est vis quae est principium movens corpus hominis ad actiones singulas quae sunt propriae cogitationis, secundum quod intentionibus convenit ad placitum quae appropriantur ei
Rahm. 45, 20: فالعاملة قوة هى مبدأ محرك لبدن الإنسان إلى الأفاعيل الجزئية الخاصة بالروية على مقتضى آراء تخصها اصطلاحية
-
Avic. An. vol. II 77, 17: Actiones enim egent rebus particularibus et proveniunt ex intentionibus particularibus
Rahm. 207, 1: فإن الأفعال تتناول أمورا جزئية وتصدر عن آراء جزئية
-
Nico. Plan. §9: Huius igitur mirabilis erat intentio, qui eas [sc. plantas ] sentire et desiderare opinabatur
Dross.: فقد صح ان رأى الذى زعم ان للنبات حسا وشهوة رأى عجيب جدا
- 3 Avic. An.
- 1 Nico. Plan.
كان الرأي الناظر kāna l-raʾyu l-nāẓiru
considerare
– for kāna l-raʾyu l-nāẓiru: (+ fī) examining judgement is concerned with show/hide quotes-
Aris. Anim. II 644b17: Iam ergo declaravimus ingenium cognoscendi naturas, et per quem modum debemus considerare in naturis animalium
Kruk: فقد بينا كيف ينبغى ان تقبل الحيلة الآخذة الى معرفة الطباع وبأى نوع ينبغى ان يكون الرأى الناظر فى طباع الحيوان
- 1 Aris. Anim. II
بادئ الرأي المشترك bādiʾ al-raʾy al-muštarak
sine dubitatione
– for bādiʾ al-raʾy al-muštarak: what is commonly known right away, what is obvious show/hide quotes-
Fara. Int. li. 79: invenies omnes eas [sc. proposiciones ] apud eos sine dubitacione esse
Bouy. 12, 2: تجدها كلها بلا استثناء مقدمات مأخوذة عن بادئ الرأى المشترك
- 1 Fara. Int.
رؤية ruʾya
apparitio
– for ruʾya: visibility show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 194, 684: Porro luna, ideo facta exaltationis eius super quantitatem longitudinis a sole et eius apparitionis
Lemay 322, 378: وأمَّا القمر فإنَّما صارت درجة شرفه على قدر بُعده من الشمس ورؤيته
- 1 s.v. rūʾyā Albu. Intro. JS
مراءاة murāʾāt
deceptio
– for murāʾāt: hypocrisy show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 114, version c, see fn. 24: et eos pretermittere deceptiones in aliquo ex operibus suis
Yama.: وتركهم المراءاة في شيء من أعمالهم
- 1 Albu. Coni.