show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
سرع saruʿa
citius
– for saruʿa: (+ ilā) to be quick, to be fast show/hide quotes-
Aris. Anim. II 650b29: Et aqua frigida citius congelatur
Kruk: والماء البارد يسرع الى الجمود wa-l-māʾu l-bāridu yasruʿu ilā l-ǧumūdi
- 1 Aris. Anim. II
يسرع الى الجمود – citius congelatur Aris. Anim. II 650b29
cito
– for saruʿa: (+ ilā) to happen quickly to show/hide quotes-
Aris. Anim. III 785a2: et cum humor fuerit multus non cito putrescit
-
Aris. Anim. III 785a25: et cum senescunt multiplicatur in pluma eorum humor et <non> putrescit cito
Brug.: ولا تسرع اليها العفونة wa-lā tasraʿu ilayhā l-ʿufūnatu
- 2 Aris. Anim. III
لا تسرع اليها العفونة – non putrescit cito Aris. Anim. III 785a25
cito accidere (or: citius a.)
– for saruʿa: (+ ilā) to hurry to, to hasten to show/hide quotes-
Aris. Anim. II 665b30: Et hoc manifestum est, quia frigus cito accidit isti membro, locus autem cordis est econtrario, sicut diximus superius quod venae transeunt per alia membra corporis interiora, et non transeunt per cor
Kruk: ان البرد يسرع الى هذا العضو ويشتد عليه anna l-barda yasruʿu ilā hāḏā l-ʿuḍwi wa-yaštaddu ʿalayhi
-
Aris. Anim. II 682b16: Et quia istud animal est fixum pauci motus, citius accidit ei occasio animalibus boni motus
Kruk: ولان هذا الحيوان ثابت قليل الحركة، تسرع اليه الضرورة اكثر من الحيوان الجيد الحركة wa-li-anna hāḏā l-ḥayawāna ṯābitun qalīlu l-ḥarakati, tasruʿu ilayhi l-ḍarūratu akṯara mina l-ḥayawāni l-ǧayyidi l-ḥarakati
- 2 Aris. Anim. II
cito evenire
– for saruʿa: (+ ilā) to arrive quickly at show/hide quotes-
Mesue Aph. B §121: hominibus calide et humide complexionis cito tristitie* eveniunt [* The Latin translator probably read al-aḥzān ‘griefs’ instead of al-iḥtirāq ‘combustion’]
Troup.: كما أن الاحتراق يسرع الى الأشياء الحارة الرطبة kamā anna l-iḥtirāqa yasruʿu ilā l-ašyāʾi l-ḥārrati l-raṭbati
- 1 Mesue Aph. B
de facili
– for saruʿa: (+ ilā) to happen quickly to show/hide quotes-
Aris. Anim. II 654b6: et etiam de facili occasionaretur corpus eius [sc. animalis ] , si esset in eo spina vel sagitta
Kruk: وايضا كانت الضرورة تسرع الى جسده [sc. الحيوان] لو كان فيه شىء مثل شوكة او سهم
- 1 Aris. Anim. II
كانت الضرورة تسرع الى جسده – de facili occasionaretur corpus eius Aris. Anim. II 654b6
أسرع asraʿa
accelerare
– for asraʿa: to accelerate, to speed up show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 132, 1681: Capilli quoque animalium, quamdiu duraverit Luna in augmentatione sui luminis acceleret eius ortus et spissantur atque multiplicantur
Lemay 191, 927: فأمَّا شعر الحيوان فإنَّه ما دام القمر زائدًا في ضوئه فأنَّه يُسرع نباته ويغلظ ويكثر
-
Albu. Intro. JS 134, 1730: Nam arbores et plantationes … germinant ac pregnantur et accelerant nasci, germinare ac fructum ferre
Lemay 192, 954: فأمَّا الأشجار والغروس … نَشَأت وحملت وأسرعت النبات والنشوء والحمل
-
Nico. Plan. §251: Arbores vero quae fuerint in terris temperatis accelerant maturationem ante dies vernales
Dross.: فاما الشجر الذى يكون فى البلدان المعتدلة فانها تسرع النضج قبل أيام الربيع
- 2 also s.v. sarraʿa Albu. Intro. JS
- 1 Nico. Plan.
accidere multotiens
– for asraʿa: (+ ilā) to reach quickly show/hide quotes-
Aris. Anim. II 690b4: si non esset fissura digitorum, multotiens accideret occasio toti membro quando accideret alicui parti eius
Kruk: لأنه لو لم تكن مشقوقة الأصابع لكانت الضرورة تسرع إلى كل العضو أعني الرجل إذا أصابت جزء منها آفة
- 1 Aris. Anim. II
cito
– for asraʿa: to be rapid show/hide quotes-
Avic. Qual. 61, 53: quando humiditas quae exsiccatur fuerit aquosa subtilis, penetrabit valde cito
Qass. 243, 1: وإذا كانت الرطوبة المنشوفة مائية رقيقة أسرع نفوذها wa-iḏā kānati l-ruṭūbatu l-manšūfatu māʾiyyatan raqīqatan asraʿa nufūḏuhā
- 1 Avic. Qual.
أسرع نفوذها – penetrabit valde cito Avic. Qual. 243 / 61
magis dispositus esse
– for asraʿa: to be quick show/hide quotes-
Avic. Gen. 114, 50: et quanto quaelibet pars fuerit magis disposita ad calefaciendum, erit magis festina ad ascendendum
Qass. 168, 16: وكل جزء أسرع فيه التسخن كان أسرع إلى التصعد
- 1 Avic. Gen.
The Latin translator apparently read asraʿu ‘quicker’ instead of asraʿa.
facile (adv.)
– for asraʿa: (+ bi) to hasten with show/hide quotes-
Mesue Aph. B §44: Dubitabilis est doctor qui iudicat facile
Troup.: اذا أسرع الطبيب بالمجاوبة في كل مسألة فليتهم
- 1 Mesue Aph. B
اذا أسرع الطبيب بالمجاوبة – doctor qui iudicat facile Mesue Aph. B §44
festinare
– for asraʿa: to speed up (trans.); to be quick, to be rapid; (+ ilā) to reach s.th. quickly show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 39: festinabit illud super quod significat et ipsum accelerabit
Yama.: أسرع الأمر الذي دلّ عليه وعجله
-
Albu. Coni. tr. II, li. 985: nam hoc festinabit permutationem
-
Nico. Plan. §183: Montes vero quia attrahunt humores et adiuvat illos claritas aeris, et festinat decoctio
Dross.: واما الجبال فانها تجذب الرطوبات ويعينها صفو الهواء فيسرع الطبخ
-
Nico. Plan. §231: Cumque incanduerit calor, festinabit eius digestio et subtiliabitur propter aquam et non coagulabitur
-
Alpet. ch. 13 §30: tunc propter hoc festinat mutatio stelle cum coniunctione duarum mutationum
Gold. 65r, 2: فتسرع لذلك نقلة الكوكب بائتلاف النقلتين
-
Avic. Qual. 87, 50: et erit frigidum facilis mixtionis et festinat ad separationem de facili
Qass. 262, 15: ويكون البارد أسلس مزاجًا، ويسرع إلى الانفصال
- 2 Albu. Coni.
- 5 Nico. Plan.
- 1 s.v. sarīʿ Alpet.
- 1 Avic. Qual.
festinare facit
– for asraʿa: (+ ʿan) to be quicker than, to surpass s.th. show/hide quotes-
Thab. Ann. §102: istud autem tempus in quo fecit festinare motum solis ad id quo pervenit secundum quantitatem motus stellarum fixarum proprii
Morel. 56, 14: فهذا هو الزمان الذي به أسرعت حركة الشمس، لما لحقها من حركة فلك الكواكب الثابتة، عن مقدار حركتها الخاصّية لها
- 1 s.v. sarʿ Thab. Ann.
أسرع asraʿ
artius
– for asraʿ: faster show/hide quotes-
Avic. Qual. 23, 79: quemadmodum qui sustinet et ducit aliquando pondus et dividit illud in partes, valet sua potentia ducere illud divisum et recipit actionem ab ea artius et fortius
Qass. 214, 3: كمن كان عليه ثقل يحمله فنقص بعضه، وتسلطت قوته على شطر منه، فيكون تأثيره فيه أسرع وأقوى
- 1 Avic. Qual.
citius
– for asraʿ: faster, the fastest show/hide quotes-
Mesue Aph. A §61: citius enim in bonum malumve finiuntur
Troup.: لكن برءها أسرع lākinna burʾahā asraʿu
-
Avic. An. vol. II 42, 92: qui enim citius recordantur sunt hi qui magis percipiunt nutus
Rahm. 186, 18: وأسرع الناس تذكرا أفطنهم للإشارات wa-asraʿu l-nāsi taḏakkuran afṭanuhum li-l-išārāti
-
Aris. Anim. II 649a32: Et quod est in eius compositione plus ex parte terrae, citius exsiccatur et adunatur
Kruk: وما كان فى تركيبه من جزء الارض اكثر فهو اسرع جفافا واجتماعا
-
Aris. Anim. III 717a26: ita dicimus quod quodlibet animal habens vias spermatis et carens testiculis citius coit
Brug.: وتلك السبل … اسرع الى فعال الجماع والسفاد wa-tilka l-subulu … asraʿu ilā fiʿāli l-ǧimāʿi wa-l-sifādi
-
Avic. Qual. 38, 51: Et ideo cadavera propter caliditatem extraneam citius putrefiunt quam caro viva de multo
Qass. 225, 1: ولهذا ما يكون الميت أسرع إلى التعفن بالحرارة الغريبة من الحى بكثير
- 1 Mesue Aph. A
- 1 Avic. An.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III
- 1 Avic. Qual.
de facili
– for asraʿ: faster show/hide quotes-
Avic. Qual. 39, 57: Et omnia ista putrefiunt de facili
Qass. 225, 4: وجميع ذلك إنما يصير أسرع تعفنا
- 1 Avic. Qual.
يصير أسرع تعفنا – putrefiunt de facili Avic. Qual. 225 / 39
magis de facili
– for asraʿ: faster show/hide quotes-
Avic. Gen. 130, 20: Et sic, in processu temporis, erit [sc. frigiditas ] magis de facili convertibilis et dispositio agentis fortior
Qass. 180, 10: فيكون [sc. البرد] فى الزمان الثانى يستحيل أسرع وأشد
- 1 Avic. Gen.
facilius (adv.)
– for asraʿ: faster show/hide quotes-
Mesue Aph. B §61: Egritudines calide in antiquis timorosiores sunt quam in iuvenibus et in eis facilius terminantur
Troup.: العلل الحارة في الشيوخ أشد خوفا منها في الشبان لكن برءها أسرع
- 1 Mesue Aph. B
magis festinus
– for asraʿ: faster show/hide quotes-
Avic. Gen. 71, 20: ita quod aliqua portio suarum partium esset magis festina ad praeparationem et alia magis tarda
Qass. 134, 2: حتى كان بعض الأجزاء أسرع استعدادا، وبعضها أبطأ استعدادا
-
Avic. Gen. 114, 50: et quanto quaelibet pars fuerit magis disposita ad calefaciendum, erit magis festina ad ascendendum
Qass. 168, 15: وكل جزء أسرع فيه التسخن كان أسرع إلى التصعد
- 2 Avic. Gen.
كان أسرع kāna asraʿa
accidere
– for kāna asraʿa: (+ ilā) to reach quickly, to reach easily show/hide quotes-
Aris. Anim. II 679b22: Et si testa illa non cooperiret corpus eius, accideret ei occasio ex omnibus rebus extrinsecis
Kruk: ولو لم يكن الخزف يسقف أجسادها لكانت الضرورة أسرع إليها من جميع الأشياء التي توافقها وتلقاها من خارج
- 1 Aris. Anim. II
festinare
– for kāna asraʿa: to be faster show/hide quotes-
Avic. Gen. 104, 14: ex eo quod aliquae partes eorum festinant in ista ratione et aliae partes tardant
Qass. 160, 10: بأن كان بعضها أسرع فيه، وبعضها أبطأ
- 1 Avic. Gen.
magis festinare
– for kāna asraʿa: to be faster show/hide quotes-
Alpet. ch. 3 §12: Et illud quod erit propinquius motori est de necessitate maioris virtutis quam illud quod est remotum, et magis festinat in motu
Gold. 15v, 3: وما قرب من المحرك كان بالضرورة أَشّد قوة مما بَعُد عنه وأسرع حركة أيضا
- 1 s.v. sarīʿ Alpet.
الكون أسرعَ al-kawn asraʿ
magis festinare
– for al-kawn asraʿ: (+ genit.) being the fastest of (n.) show/hide quotes-
Alpet. ch. 10 §8: quia movet tali motu diverso primo Lune celum quod magis festinat omnibus celis in isto motu diverso
Gold. 44r, 3: لأجل أنه تحرك الفلك الذى فيه القمر أولًا تلك الحركة المخالفة لكون القمر أسرع الأفلاك فى هذه الحركة المخالفة
- 1 Alpet.
لكون القمر أسرع الأفلاك – quod magis festinat omnibus celis Alpet. 44r / ch. 10 §8
أسرعَ asraʿa
citius
– for asraʿa: faster, more quickly show/hide quotes-
Aris. Anim. II 651a4: et sanguis tauri proprie congelatur citius omnibus sanguinibus
Kruk: ودم الثور خاصة يجمد اسرع من جميع الدماء
-
Aris. Anim. II 665a4: Et propter hoc aperitur et clauditur orificium cannae apud indigentiam anhelitus citius quam motus illis membri creati
Kruk: ينغلق وينفتح … اسرع من حركة ذلك العضو yanġaliqu wa-yanfatiḥu … asraʿa min ḥarakati ḏālika l-ʿuḍwi
-
Aris. Anim. III 785a19: Pili autem rufi albescunt citius quam nigri
Brug.: والشعر الاشقر يبياضّ اسرع من الشعر الاسود
-
Aris. Anim. III 789a7: nascuntur in eis dentes citius
Brug.: تنبت اسنانهم اسرع من نبات غيرهم tanbutu asnānuhum asraʿa min nabāti ġayrihim
-
Avic. Gen. 114, 52: accidit ergo ei quod aliquae partes separentur et tendunt citius versus terminum superiorem
Qass. 168, 17: أن ينفصل بعض الأجزاء إلى حيز العلو أسرع an yanfaṣila baʿḍu l-aǧzāʾi ilā ḥayyizi l-ʿulūwi asraʿa
- 2 Aris. Anim. II
- 2 Aris. Anim. III
- 1 s.v. asraʿ Avic. Gen.
سريع sarīʿ
citius
– for sarīʿ: quick show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 42, 94: nutus etenim operantur motum sensibilium ad alias intentiones et qui fuerit perceptibilior nutuum erit citius recordans
Rahm. 186, 20: فمن كان فطنا فى الإشارات كان سريع التذكر fa-man kāna faṭinan fī l-išārāti kāna sarīʿa l-taḏakkuri
-
Aris. Anim. III 718a5: et citius corrumpuntur quando non faciunt hoc
Brug.: وهو سريع البلاء wa-huwa sarīʿu l-balāʾi
- 1 Avic. An.
- 1 Aris. Anim. III
كان سريع التذكر – erit citius recordans Avic. An. 186 / vol. II 42
cito
– for sarīʿ: fast, quick show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 167, 27: Haec autem commotio quae facit sonum, facit cito, sed non multum percutit
Rahm. 89, 18: وهذا التموج الفاعل للصوت سريع لكنه ليس بقوى الصك wa-hāḏā l-tamawwuǧu l-fāʿilu li-l-ṣawti sarīʿun lākinnahū laysa bi-quwā l-ṣakki
-
Avic. An. vol. II 60, 56: quorumdam enim hominum facies est facies irascibilis qui contestatur faciei suae quia cito irascitur
- 3 Avic. An.
وهذا التموج الفاعل للصوت سريع – Haec autem commotio quae facit sonum, facit cito Avic. An. 89 / vol. I 167
facile (adv.)
– for sarīʿ: quick show/hide quotes-
Avic. Met. 332, 83: sed imaginatio aliquando non erit stabilis sed facile destructibilis
Marm. 224, 11: إلا أن ذلك التخيل ربما كان غير ثابت بل سريع البطلان
- 1 Avic. Met.
de facili
– for sarīʿ: quick show/hide quotes-
Avic. Qual. 8, 5: quia aqua volvitur et commiscetur valde de facili cum eo quod commiscetur ei
Qass. 205, 5: وذلك لأن الماء سريع الاختلاط بما يخالطه
- 1 Avic. Qual.
وذلك لأن الماء سريع الاختلاط – quia aqua … commiscetur valde de facili Avic. Qual. 205 / 8
facilis
– for sarīʿ: quick show/hide quotes-
Avic. Qual. 87, 56: Et etiam est possibile quod erit calidum vincens in eo et non calefacit sicut calefacit aliud tam calidum, ex eo quod est facilis resolutionis et separationis
Qass. 262, 18: وربما كان الشىء حارًا فى الغالب، ولم يسخن تسخين شىء آخر فى حكمه، إذا كان سريع الانفشاش، أو الانحلال
- 1 Avic. Qual.
festinari
– for sarīʿ: fast, quick show/hide quotes-
Avic. Gen. 108, 1: sed calefactio aquae est calefactio rei valde frigidae per sui naturam, cui valde cito festinatur infrigidatio
Qass. 164, 5: لكن مسخن الماء شىء هو فى طبيعته قوى البرد، سريع إليه التبرد
- 1 Avic. Gen.
شىء … سريع إليه التبرد – calefactio rei … cui valde cito festinatur infrigidatio Avic. Gen. 164 / 108
festinatio
– for sarīʿ: rapid (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 111, 55: Quia festinatio et durities et contraria eorum ad invicem non sunt nisi in comparatione alterius
Qass. 166, 4: فإن السريع والعسير وما يقابلهما إنما هو بالقياس إِلى غيره، وليس له حد محدود
- 1 Avic. Gen.
festinus
– for sarīʿ: quick, swift show/hide quotes-
Aris. Anim. II 653b7: et sensus eius [sc. cordis ] est festinus valde, quando immutatur vel concurrit aliquid ex sanguine continenti cerebrum
Kruk: وحسه [sc. القلب] سريع جدا اذا تغير او لقى شيء من الدم المحيط بالدماغ
-
Aris. Anim. II 657b33: Et opus palpebrae debet esse festinum
Kruk: وينبغى ان يكون عمل الشفر سريعا
-
Aris. Anim. III 756b3: Et separatio delphinorum est tardior, separatio autem istorum piscium et sibi similium est festina
-
Avic. Gen. 111, 53: Praeterea, cuius modi est ratio dicentis quod humiditas est festina ut sit talis vel <…> talis
Qass. 166, 3: ثم ما معنى قول القائل إن الرطوبة سريعة كذا، أو عسرة كذا وكذا
-
Avic. Gen. 144, 32: Et, si stellae moverentur per seipsas festino motu absque inclinatione
Qass. 193, 16: وكذلك لو كانت الكواكب تتحرك بنفسها الحركة السريعة من غير ميل
- 2 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III
- 2 Avic. Gen.
ليس بسريع laysa bi-sarīʿ
difficile (adv.)
– for laysa bi-sarīʿ: (+ genit.) not to be quick in show/hide quotes-
Aris. Anim. II 659a5: Et difficile ambulat [sc. elephas ] a loco sicco ad locum humidum, et propter hoc indiget multo anhelitu secundum magnitudinem corporis eius
Kruk: وليس [sc. الفيل] بسريع الانتقال من اليبس الى المكان الرطب
- 1 Aris. Anim. II
وليس بسريع الانتقال – Et difficile ambulat Aris. Anim. II 659a5
سريعًا sarīʿan
cito
– for sarīʿan: quickly, rapidly show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 32, 50: qui vero est humidae complexionis, quamvis cito recipiat, tamen cito amittit et fit ei tamquam non recepisset
-
Nico. Plan. §109: Et quidam [sc. fructus ] cito maturantur, ut mora, quidam tarde
-
Aver. Ep. Parv. 196rb45: qui autem habent locum dominatum humiditate non rememorant, quia forme non figuntur in humido, sed conservant cito, quia humor facile recipit formam
-
Aver. Ep. Parv. 256vb6: et corruptio accidit eis cito duabus de causis
Blum. 104, 1: والبوار يعرض لهم سريعًا من جهتين
- 1 Avic. An.
- 1 s.v. maturari Nico. Plan.
- 3 Aver. Ep. Parv.
faciliter
– for sarīʿan: quickly show/hide quotes-
Avic. Qual. 3, 13: dato quod < contingerent >, ignis sua fortitudine converteret eos valde faciliter
Qass. 202, 12: واذا بلغت فما أقوى تلك النار على إحالتها سريعًا
- 1 Avic. Qual.
سريعًا جدًّا sarīʿan ǧiddan
festine
– for sarīʿan ǧiddan: very quickly show/hide quotes-
Aris. Anim. II 660b20: Et cibus festine vadit ad ventrem
Kruk: ويعبر الطعم الى البطن سريعا جدا
- 1 Aris. Anim. II
سرعة surʿa
celeritas
– for surʿa: quickness show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 83: eam in qua fuerit bellum et unitatem et celeritatem mutationis a fide
Yama.: الديانة التي منها الخوف والتوحيد وسرعة التنقّل عن الديانات
-
Alcab. diff. II, li. 208: significat … motus celeritatem
- 3 Alcab.
citatio
– for surʿa: velocity show/hide quotes-
Rhaz. Alman. A: No citation available.
- Rhaz. Alman. A
cito
– for surʿa: promptness, quickness show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 68, 58: sed differt a certitudine in firmitudine et comprehensione, et subtilis differt ab hebete in cito discendo,
Rahm. 33, 9: والحدس يخالف التلقن بسرعة الفهم wa-l-ḥadsu yuḫālifu l-talaqquna bi-surʿati l-fahmi
-
Avic. An. vol. I 91, 72: Respectus autem eius secundum comparationem ad virtutem vitalem appetitivam est modus propter quem accidunt in ea affectiones quae appropriantur homini, quibus afficitur cito, sive actio scilicet aut passio
Rahm. 46, 4: فيها هيئات تخص الإنسان يتهيأ بها لسرعة فعل وانفعال fīhā hayʾātun taḫuṣṣu l-insāna yatahayyaʾu bihā li-surʿati fiʿlin wa-nfiʿālin
-
Aris. Anim. II 675b26: Et propter amplitudinem intestini erit gulosum, et propter rectitudinem intestini erit cito appetens
Kruk: ان سعة المعاء تكون علة كثرة رغبته فى الطعام واستقامة المعاء تكون علة سرعة شهوة الطعام anna saʿata l-miʿāʾi takūnu ʿillata kaṯrati raġbatihī fī l-ṭaʿāmi wa-stiqāmata l-miʿāʾi takūnu ʿillata surʿati šahwati l-ṭaʿāmi
-
Mesue Aph. B §126: Sanguis qui cito ad aerem coagulatur
Troup.: سرعة جمود الدم عند الهواء surʿatu ǧumūdi l-dami ʿinda l-hawāʾi
- 2 Avic. An.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Mesue Aph. B
بسرعة الفهم – in cito discendo Avic. An. 33 / vol. I 68
faciliter
– for surʿa: quickness show/hide quotes-
Avic. Gen. 94, 50: nec faciliter recipiens disgregationem partium et figurationem
Qass. 152, 11: ولا يكون له سرعة تفرقه وتشكله
- 1 Avic. Gen.
ولا يكون له سرعة تفرقه – nec faciliter recipiens disgregationem partium Avic. Gen. 152 / 94
festinatio
– for surʿa: rapidity, speed (of motion); quickness (of action) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 837: Et si fuerit mobile, significat festinationem finis eius et inconstantiam eius
-
Albu. Coni. tr. IV, li. 23: et derisio adveniet hominibus, et mutationem in actionibus et festinationem permutationis de esse ad esse
Yama.: يظهر … المثلة بالناس والتلوّن في الأفاعيل وسرعة الانتقال من حال إلى حال
-
Alcab. diff. II, li. 94: significat … acuitatem et festinationem in omnibus rebus
Yama.: ويدلّ على … الحدّة والسرعة في الأمور كلّها
-
Nico. Plan. §211: sed humor tantus erat quod non maturabantur nec coagulabantur propter apparitionem caloris desuper et festinationem attractus solis
-
Avic. Gen. 144, 34: Et, si esset festinatio cum inclinatione, accideret istud ita bene
Qass. 193, 17: وإن كانت السرعة مع ميل عرض ذلك أيضًا
- 2 Albu. Coni.
- 1 Alcab.
- 1 Nico. Plan.
- 1 Avic. Gen.
بسرعة bi-surʿa
citissime
– for bi-surʿa: quickly show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 276, 69: Cum autem recipiens fuerit fixum et motum fuerit visum citissime
Rahm. 156, 21: وإذا كان القابل ثابتا وتحرك الشىء المبصر بسرعة wa-iḏā kāna l-qābilu ṯābitan wa-taḥarraka l-šayʾu l-mubṣaru bi-surʿatin
-
Avic. An. vol. II 76, 96: hoc enim quod dum formica citissime trahit cibum ad caveam praedicit pluviam
Rahm. 206, 1: والذى تفعله النمل من نقل الميرة* إلى جِحَرَتها [* see Van Riet 1968, 76, fn., mss Rah add: بسرعة] wa-llaḏī tafʿaluhū l-namlu min naqli l-mīrati [see Van Riet 1968, 76 fn., mss Rah add: bi-surʿatin ] ilā ǧiḥaratihā
- 2 Avic. An.
cito
– for bi-surʿa: quickly show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 22, 00: Cum enim iniungit ei aliquam formam per quam tendit ad aliquod propositum, ipsa movetur cito ad aliud illi dissimile et ex illo ad aliud tertium
Rahm. 175, 11: إذا استعملها فى صورة ما استعمالا موجها نحو غرض ما انتقلت بسرعة إلى شىء آخر iḏā staʿmalahā fī ṣūratin mā stiʿmālan muwaǧǧahan naḥwa ġaraḍin mā ntaqalat bi-surʿatin ilā šayʾin āḫara
- 1 Avic. An.
de facili
– for bi-surʿa: quickly show/hide quotes-
Avic. Qual. 68, 66: hoc est quod patiatur flexibilitatem et extensionem et non patitur scissionem de facili
Qass. 246, 16: وهو الذى يقبل التمدد والعطف، ولا يقبل الفصل بسرعة
- 1 Avic. Qual.
سرعة الحركة surʿat al-ḥaraka
acumen
– for surʿat al-ḥaraka: rapidity of motion show/hide quotes-
Mesue Aph. B §19: Dolores acuti calidi velocius frigidis corrumpunt propter caloris acumen
Troup.: الأمراض الحارة أقتل من الباردة لسرعة حركة النار
- 1 s.v. ḥaraka Mesue Aph. B
إسراع isrāʿ
frequenter et cum festinantia
– for isrāʿ: acceleration, speed show/hide quotes-
Avic. Gen. 129, 11: quando frequenter et cum festinantia volunt eas rumpere* et absque otio [* The Latin translator apparently read ḫarq ‘breach’ instead of ḥarq ‘combustion’]
Qass. 180, 5: إذا رام إسراع الحرق وترك طريق الرفق
- 1 Avic. Gen.
مسرع musriʿ
cito
– for musriʿ: coming quickly show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 60, 57: quidam autem videtur timidus et formidolosus qui formidat et cito terretur
Rahm. 197, 10: فيكون جبانا مسرعا إليه الرعب fa-yakūnu ǧabānan musriʿan ilayhi l-ruʿbu
- 1 Avic. An.
يكون … مسرعا إليه الرعب – cito terretur Avic. An. 197 / vol. II 60