show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
وسع wasiʿa
capere
– for wasiʿa: to hold, to contain show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 215, 70: Secunda autem secta negavit quod corpus quale est oculus non capit de radio tantum de quo una linea continuet inter visum et stellas fixas
-
Avic. Gen. 42, 75: Et qualiter intraret ex eo in testo duro nisi inquantum caperet
Qass. 110, 17: ثم كيف يدخل منه فى الإناء الصلب إِلا قدر ما يسع
-
Avic. Gen. 42, 78: quia fractio est propterea quia existens intus in testo non capit ibi
Qass. 110, 18: لأنه الانشقاق هو بسبب أن المحشو فى الإناء ليس يسع الإناء
- 1 Avic. An.
- 2 Avic. Gen.
اتّسع ittasaʿa
ampliari
– for ittasaʿa: to widen, to expand (intr.) show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 3, 43: Nervi ergo intrant ista duo foramina, et exeunt ad concava duorum ossium, et illic dilatantur et ampliantur
Sabra I 73a, 17: فتدخل العصبتان في هذين الثقبين وتخرجان إلى تقعيري العظمين، فإذا وصلا إلى تقعيري العظمين انتشرا واتسعا
- 1 Alhaz. Opt.
amplus fieri
– for ittasaʿa: to widen (intr.) show/hide quotes-
Aris. Anim. II 668b22: cum extensae fuerint venae et vadunt ad partes manuum et pedum. Et fiunt amplae et ramificantur
Kruk: واذا امتدت العروق وصارت الى ناحية اليدين والرجلين انشقت [var.: اتسعت] وتشعبت
- 1 Aris. Anim. II
dilatari
– for ittasaʿa: to widen, to dilate (intr.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 278, 8: Tunica enim uvea est facilis moveri taliter quod dilatatur propter eam foramen
Rahm. 158, 9: فإن الطبقة العينية سهلة الحركة إلى هيئة تتسع لها الثقبة
-
Avic. An. vol. I 278, 14: Cum autem contingit foramen angustari, videtur res maior; cum vero dilatatur, videtur minor
- 2 Avic. An.
Van Oppenraaij 1998, 267.
سعة saʿa
amplitudo
– for saʿa: wideness; abundance; amplitude (astr.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 918: significat illud reges accipere ligationem … et amplitudinem omnibus hominibus
Yama.: دلّ ذلك على اتّخاذ الملوك العقد … والسعة لسائر الناس
-
Aris. Anim. II 669a15: Et principium motus pulmonis est in corde, et ipse est praeparatus ad amplitudinem in introitu aeris
Kruk: وابتداء حركة الرئة من القلب وهى تهىء سعة لمدخل الهواء
-
Aris. Anim. II 688a19: Mulieres autem habent in pectore duas mamillas, propter amplitudinem loci
Kruk: فاما النساء فلهن فى صدورهن ثديان لحال سعة المكان
-
Aris. Anim. III 738b37: Et propter hoc membrum feminae recipiens semen non est via tantum, sed in matricibus est amplitudo et longitudo
Brug.: ومن اجل هذه العلّة العضو الذى يكون فى الاناث القبول للزرع ليس هو سبيلا بل فى الارحام بُعد وسعة
-
Aris. Anim. III 789a19: propter multitudinem cibi qui est in amplitudine ossis
Brug.: لحال كثرة الغذاء الذى فى سعة العظم
-
Alhaz. Conf. 290, 37: et iterum arcus orizontis qui interiacet aliquem punctum occidentalem et punctum occidentis terminatum ab equinoctiali vocatur amplitudo occidentis
Lang. 18, 3: والقوس من الأفق التي فيما بين النقطة الغربية وبين نقطة المغرب من معدّل النهار تسمّى سعة المغرب
-
Alhaz. Conf. 294, 9: et similiter unusquisque aliorum arcuum interiacentium circulos equidistantes vocatur amplitudo orientis illis duobus signis
- 1 Albu. Coni.
- 6 Aris. Anim. II
- 3 Aris. Anim. III
- Alhaz. Conf.
amplus
– for saʿa: wideness show/hide quotes-
Aris. Anim. II 675b19: similiter etiam a membro quod dicitur colon, a loco amplo vadit ad ventrem inferiorem, et ab eo vadit ad intestinum strictum
Kruk: وكذلك ايضا من العضو الذي يسمى قولون ومن سعة الموضع يصير فى البطن الاسفل ومنه يصير الى معاء اضيق
- 1 Aris. Anim. II
ومن سعة الموضع يصير فى البطن الاسفل – a loco amplo vadit ad ventrem inferiorem Aris. Anim. II 675b19
أوسع awsaʿ
amplior
– for awsaʿ: wider, more spacious show/hide quotes-
Aris. Anim. II 675a30: Venter autem canis est parvus, et non est amplior ventre multum
Kruk: فاما بطن الكلب فصغير وليس هو اوسع من البطن كثيرا
-
Aris. Anim. II 675a35: Et forte erit pars intestini quae vicinatur ventri amplior, et quae vicinatur termino strictior
Kruk: وربما كان ما يلى البطن من المعاء اوسع وما يلى التمام اضيق
- 2 Aris. Anim. II
amplissimus
– for awsaʿ: the widest show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 21, 2: et est rotundum, quia rotunditas est simplicissima figurarum et amplissima isoperimetrarum
Sabra I 130a, 5: وكونه مستديرًا لاعتدال الاستدارة، ولأن المستدير أوسع الأشكال التي إحاطتها متساوية
- 1 s.v. amplus Alhaz. Opt.
اتّساع ittisāʿ
amplificatio
– for ittisāʿ: extension, expansion, broadening show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 239: Et si fuerit alfirdaria Capitis, significat amplificationem regni civium Babilonie
Yama.: وإن كانت الفردارية للرأس دلّ ذلك على اتّساع مملكة أهل بابل
-
Alhaz. Opt. 4, 24: et nervus extenditur in isto spatio ex fine foraminis usque ad circumferentiam glacialis secundum pyramidalitatem et amplificationem
Sabra I 75a, 19: والعصبة تمتد في هذه المسافة من نهاية الثقب إلى محيط الجليدية على انخراط واتساع
- 1 Albu. Coni.
- 1 Alhaz. Opt.
amplitudo
– for ittisāʿ: expansion, wideness show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 985: significat illud bonum esse plebis et amplitudinem victus
Yama.: دلّ على حسن أحوال العامّة واتّساع المعاش
-
Nico. Plan. §179: Cumque fuerit calor multae amplitudinis solque affuerit, erumpet aer comprehensus in nive
Dross.: فاذا كانت الحرارة شديدة الاتساع والشمس من علو الموضع خرق الهواء المستكن فى الثلج
-
Nico. Plan. §231: vix fructificat propter dominium humiditatis suae et amplitudinem suorum meatuum
Dross.: فلا يكاد يحمل لغلبة الرطوبة واتساع مجارية* [* sic, correct: مجاريه]
- 1 Albu. Coni.
- 2 Nico. Plan.
augmentatio
– for ittisāʿ: spread, increase show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 192, versions lw, see fn. 91: Et in coniunctione sua Soli per directionem significat [sc. Mercurius ] celeritatem et expansionem ingeniorum et augmentationem eorum
Yama.: وعند مقارنته الشمس بالاستقامة [sc. يدلّ عطارد] على السرعة وانبساط الحيل واتّساعها
- 1 Alcab.
dilatatio
– for ittisāʿ: widening, dilation show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 278, 11: et ex eius [sc. tunicae ] expulsione foris oportet ut contingat angustatio et dilatatio foraminis
Rahm. 158, 11: فيتبع اندفاعها [sc. الطبقة] إلى خارج انضغاط يعرض لها واتساع من الثقبة
- 1 Avic. An.
واسع wāsiʿ
amplus
– for wāsiʿ: wide, spacious show/hide quotes-
Nico. Plan. §254: cum sint meatus ampli, sequitur calor humorem et maturabit fructum
Dross. 215, 6: وكانت المجاري واسعة سبقت الحرارة والرطوبة
-
Aris. Anim. II 667a29: et spiritus erit maior et fortior in locis amplis
Kruk: والروح يكون اكثر واقوى فى الاماكن الواسعة
-
Aris. Anim. II 668b16: Et viae sanguinis sunt valde amplae, et propter hoc decurrit sanguis ex viis gingivarum et viis aculeorum
Kruk: وانما يسيل الدم من السبيل الواسعة جدا ولذلك يسيل من سبل المناخير وسبل اللثات والدبر
-
Aris. Anim. III 774a21: Quia ergo generant multos filios erunt matrices feminarum amplae
Brug.: ولانه يلد اولادا كثيرة تكون ارحام الاناث واسعة
- 1 Nico. Plan.
- 4 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III