show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
وجّه waǧǧaha
ducere
– for waǧǧaha: (+ acc. + ilā) to direct s.th. to show/hide quotes-
Avic. Qual. 39, 67: si regnat super eam [sc. humiditatem naturalem ] caliditas naturalis, sustentat ipsam et ducit eam ad partem convenientem ad finem intentum
Qass. 225, 10: فإن استولت عليه [sc. التدبير] الحرارة الغريزية وجهت [sc. الرطوبة الغريزية] التدبير إلى الجهة الموافقة للغاية المقصودة
- 1 Avic. Qual.
توجّه tawaǧǧaha
dici per respectum ad
– for tawaǧǧaha: (+ naḥwa) to turn to show/hide quotes-
Avic. Gen. 116, 97: per vitam meam, quando ista consideratio fuerit dicta per respectum ad opposita, erunt ad invicem agentia
Qass. 170, 7: فلعمرى إن الاعتبار إذا توجه نحو الأضداد كانت متفاعلة
- 1 Avic. Gen.
اتّجه ittaǧaha
advenire
– for ittaǧaha: (+ min) to come from the direction of show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 180, 45: quod radius sine dubio descendit a parte solis et advenit ex parte ignis
Rahm. 96, 16: إن الشعاع لا محالة ينحدر من عند الشمس ويتجه من عند النار
- 1 Avic. An.
devenire
– for ittaǧaha: (+ ilā) to alter into (intr.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 26, 49: si alteratio non esset nisi secundum processum rectum ab una parte in aliam, deveniret aqueitas ad aeritatem et ad igneitatem
Qass. 99, 17: فلو كان اعتبار الاستحالة مقصورًا على استقامة من جهة إلى جهة، من غير انعكاس، لكانت المائية إنما تتجه فى استحالتها مثلا إلى الهوائية وإلى النارية
-
Avic. Gen. 26, 50: et non converteretur, quousque igneitas deveniret ad aeritatem et aquositas ad terreitatem
- 2 Avic. Gen.
جهة ǧiha
causa
– for ǧiha: side, way show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 914: significat quod homines incurrent egritudines causa ventorum et sanguinis
Yama.: للناس أمراض من جهة الرياح والدم
-
Aver. Ep. Parv. 256vb7: et corruptio accidit eis cito duabus de causis, quarum una est consumptio naturalis humiditatis que est in corpore
Blum. 104, 1: والبوار يعرض لهم سريعًا من جهتين: احداهما، فناء الرطوبة الطبيعية
- 1 Albu. Coni.
- 1 Aver. Ep. Parv.
dimensio
– for ǧiha: direction, directional orientation show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 46, 51: ita ut dimensiones illius formae sint in dimensionibus illius corporis
-
Avic. An. vol. II 90, 12: aut nulla suarum partium quae in ea assignantur secundum aliquam dimensionum suarum habeat comparationem ad rem intellectam
Rahm. 215, 1: إما أن لا يكون ولا لشىء من أجزائها التى تفرض فيها بحسب جهاتها نسبة إلى الشىء المعقول
- 5 Avic. An.
extremitas
– for ǧiha: direction show/hide quotes-
Avic. Gen. 2, 19: Et appropriatio unius partis signatae in extremitate determinata erit aut per accidens cogens, aut per naturam
Qass. 78, 6: واختصاص الجزء المفروض بجهة مفروضة يكون إما لأمر عارض قاسر وإما للطبع wa-ḫtiṣāṣu l-ǧuzʾi l-mafrūḍi bi-ǧihatin mafrūḍatin yakūnu immā li-amrin ʿāriḍin qāsirin wa-immā li-l-ṭabʿi
- 1 Avic. Gen.
في جهة fī ǧiha
ad
– for fī ǧiha: (+ genit.) in the direction of show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 27, 67: alio, ut sint [sc. virtutes interiores ] iuvantes et deservientes ei [sc. animae ] ad libitum eius
Rahm. 177, 22: والثانى لتكون [sc. القوى الباطنة] معينة لها [sc. للنفس] متصرفة فى جهة إرادتها
- 1 Avic. An.
من جهة min ǧiha
a, ab
– for min ǧiha: (+ genit.) on account of show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. I, li. 34: Scientia significationum individuorum circularium super effectus inferiores accipitur a motibus naturalibus
Yama.: إنّ استنباط معرفة دلالات الأشخاص الفلكية على الأحداث السفلية إنّما يستدلّ عليها من جهة الحركات الطبيعية
-
Albu. Coni. tr. I, li. 353: Scientia quoque notarum … accipitur a loco partis fortune
Yama.: فإنّ معرفة ذلك يستنبط من جهة محلّ سهم السعادة
- 3 Albu. Coni.
ex
– for min ǧiha: (+ genit.) regarding, with respect to; from, by, due to show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. I, li. 419: et diversitates legum in temporibus et in hominibus sectarum et in vicibus regnorum fiant, ex complexionibus Saturni vel ex complexionibus ceterorum planetarum cum eo
Yama.: وكانت اختلافات الأديان في الأزمان والملل والدول إنّما تكون من جهة ممازجته لزحل وممازجات سائر الكواكب له
-
Albu. Coni. tr. V, li. 791: Sed significatio eius ex eo quod commiscetur signo Arietis quando est ei equidistans significat inundationes fluminum et diminutionem annone
Yama.: فأمّا دلالته من جهة ممازجته لبرج الحمل عند موازاته له فدلّ على مدود الأنهار ونقصان الطعام
-
Alcab. diff. I, li. 414: aspicies quis planetarum sit plus auctoritatis in domo rei et planetam qui significat naturam illius rei … et in parte eius, ex fortitudinibus
-
Anar. 21, 22: Et ideo, postquam dixit Euclides differentiam que provenit ex lateribus
Arnz. 32, 5: فلمّا ذكر اوقليدس الفصول التي من جهة الاضلاع
-
Avic. An. vol. I 22, 67: et ex potentia ex qua emanant affectiones etiam est perfectio
Rahm. 8, 6: ومن جهة القوة التى تصدر عنها أفاعيل الحيوان أيضا كمال
-
Avic. An. vol. I 103, 5: Incipiemus nunc notificare sigillatim virtutes quas diximus, et demonstrabimus eas ex suis actionibus
Rahm. 52, 4: فلنبدأ بتعريف حال القوى المذكورة قوة قوة ولنعرفها من جهة أفعالها
- 4 Albu. Coni.
- 1 Alcab.
- 1 Anar.
- passim Avic. An.
ex hoc
– for min ǧiha: (+ genit. or anna) due to show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 80, 7: quae est prima perfectio corporis naturalis instrumentalis ex hoc quod generatur et augmentatur et nutritur
Rahm. 39, 16: وهى الكمال الأول لجسم طبيعى آلى من جهة ما يتولد وينمى ويغتذى
-
Avic. An. vol. I 282, 85: quod fit ex hoc quod sonos maximos comparat magnis corporibus, qui saepe contingunt ex parvis corporibus
Rahm. 161, 7: وذلك من جهة أن الأصوات العظيمة قد ينسبها إلى أجسام عظيمة وكثيرا ما تكون من أشياء صغيرة
- passim Avic. An.
إلى جهة ilā ǧiha
circa
– for ilā ǧiha: (+ genit.) in relation to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 81, 72: qui est principalis inter alias virtutes quas habet circa corpus
Rahm. 209, 2: وهى رئيسة القوى التى له [sc. جوهر النفس] إلى جهة البدن wa-hiya raʾīsatu l-quwā llatī lahū [sc. ǧawhari l-nafsi ] ilā ǧihati l-badani
- 1 Avic. An.
في الجهات fī l-ǧihāt
circumquaque
– for fī l-ǧihāt: in the directions of show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 177, 10: sed sunt corpora parvissima separata a lucido corpore circumquaque
Rahm. 95, 10: بل أجساما صغارا تكون منفصلة من المضىء فى الجهات ملازمة لأبعاد مفروضة عنه bal aǧsāman ṣiġāran takūnu munfaṣilatan mina l-muḍīʾi fī l-ǧihāti mulāzimatan li-abʿādin mafrūḍatan ʿanhu
- 1 Avic. An.
من جهة أخرى min ǧiha uḫrā
aliter
– for min ǧiha uḫrā: in another respect show/hide quotes-
Avic. Met. 279, 39: Si autem hae sunt differentiae, sunt differentiae sed aliter
Marm. 175, 14: فإن كانت هذه فصولا فهى فصول من جهة أخرى
- 1 Avic. Met.
وجه waǧh
electus (-i, n.)
– for waǧh: prominent personality show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 143: significat illud advenire bubones accidentes hominibus, et precipue nobilibus et electis eorum
Yama.: دلّ ذلك على حدوث الطواعين الحادثة للناس وسيّما لأشرافهم ووجوههم
- 1 Albu. Coni.
facies
– for waǧh: (pl. wuǧūh) face (anat., also in star descriptions, or fig.); countenance (of God); decan, face (a third of a sign, astrol.); surface (e.g. of water); side (of a mirror) show/hide quotes-
Albu. Abbr. ch. 1 §10: Aries itaque domicilium est Maris … Facies eius tres
-
Albu. Abbr. ch. 3 §53: nisi due in unum conveniant, ut trigonalitas et finis aut finis et facies aut similia
Yama.: فأمّا صاحب الحدّ أو المثلّثة أو الوجه فهو ضعيف إلّا أن يجتمع اثنان منها أو أكثر
-
Albu. Intro. JS 98, 438: et facte sunt facies eorum rotunde eorumque oculi parvi et capilli lenes
Lemay 163, 234: واستدارت وجوههم وصغرت أعيُنُهم وطالت وصارت شعورهم سبِطةً
-
Albu. Intro. JS 214, 90: dum legerent in quibusdam librorum antiquorum commemorationem eorum que ascendunt ex imaginibus in omni facie ex faciebus signorum
-
Albu. Coni. tr. I, li. 359: erunt [sc. ipsa signa ] in ore eorum vel labiis aut faciebus eorum
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 222: significat egritudines advenire pueris in faciebus suis
-
Alcab. diff. I, li. 50: Que sunt per naturam sunt hee: domus, exaltatio, terminus, triplicitas et facies
-
Alcab. diff. II, li. 221: significat de figuris hominum … faciem rotundam et pulcrum statum
-
Ptol. Almag. no. 274, Baily 390: Que est super narem earum que sunt in facie et sunt stelle aldebaran
Kuni.: الكوكب الذى على منخريه من الكواكب التى فى الوجه وهو كواكب الدبران
-
Ptol. Almag. no. 357, Baily 499: Septentrionalis duarum sequentium eas in facie
-
Avic. An. vol. I 94, 8: tamquam anima nostra habeat duas facies
Rahm. 47, 14: فكأن للنفس منا وجهين
-
Avic. An. vol. II 12, 57: et facies eius [sc. virtutis formalis ] quam habet ad sensibilia est sensus communis
-
Avic. Met. 413, 92: et ob hoc sunt omnes, prout sunt in seipsis, falsae, sed propter ipsum est certitudo earum, et respectu faciei sequentis sunt acquisita
Marm. 284, 16: فلذلك كلها في أنفسها باطلة، وبه حقة، وبالقياس إلى الوجه الذي يليه حاصلة
-
Avic. Met. 413, 94: et ob hoc omnis res perit nisi secundum id quod est versus faciem eius
Marm. 284, 16: فلذلك كل شىء هالك إلا وجهه
-
Nico. Plan. §186: Evenit ergo calor cum putredine quae nata est super faciem aquae
Dross.: فجذبت الحرارة تلك العفونة المتولد على وجه الماء
-
Aris. Anim. II 640b20: licet dicere et declarare quod membrum est caro … et similiter de aliis quae assimilantur in partibus, et organica, sicut facies
-
Aris. Anim. II 647a11: Et propter hoc nullus eorum qui loquebantur de natura dixit quod facies vel aliud membrum est ex terra
-
Aris. Anim. III 722a18: aut etiam exeat [sc. sperma ] ex membris organicis ut facie, manibus et pedibus
-
Aris. Anim. III 747a5: quoniam quando fuerit [sc. sperma ] frigidum tenue dissolvetur et expandetur super faciem aquae
-
Aver. Ep. Parv. 193rb67: quasi homo acciperet speculum habens duas facies et aspiceret in alteram duarum facierum et posuerit secundam faciem in directo aque
Blum. 31, 4: مثل انسان اخذ مرآة ذات وجهين فنظر فى احد وجهها [sic]، وصير الوجه الثانى منها مما يلى الماء
-
Aver. Ep. Parv. 193va9: et remanebit inspiciens in secunda facie speculi ymaginando formam
-
Alhaz. Opt. 69, 13: statim imaginabitur formam illius hominis, et figuram faciei eius
-
Alhaz. Opt. 75, 46: Et cum aliquis inspexerit aliquod individuum super faciem terrae a remotissimo intervallo
-
Avic. Gen. 19, 16: Non possunt autem asserere quod facies ex facie et sedes ex sede generetur
Qass. 94, 14: وليس يمكى أن يقال إن الوجه متكون عن الوجه، والكرسى عن الكرسى
-
Avic. Gen. 145, 62: et huc infrigidat faciem terrae et suffocat humiditates
Qass. 194, 12: وبرد وجه الأرض ههنا، فاحتقنت الرطوبات
- passim Albu. Abbr.
- 5 Albu. Intro. JS
- 3 Albu. Coni.
- 21 Alcab.
- 2 Ptol. Almag.
- 4 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
- 8 Aris. Anim. II
- 7 Aris. Anim. III
- 7 Aver. Ep. Parv.
- 3 also s.v. figura and lineatio Alhaz. Opt.
- 3 Avic. Gen.
See Dozy.
من وجه min waǧh
aliquis, aliquid (n.)
– for min waǧh: in one respect show/hide quotes-
Avic. Met. 17, 22: Haec autem scientia communicat cum Topica et Sophistica simul in aliquibus et differt ab eis simul in aliquibus et differt ab unaquaque earum in aliquibus
Marm. 12, 18: وهذا العلم يشارك الجدل والسفسطة من وجه، ويخالفهما من وجه، ويخالف كل واحد منهما من وجه
- 2 Avic. Met.
ويخالفهما من وجه – simul in aliquibus et differt ab eis Avic. Met. 12 / 17
بوجه ما bi-waǧhin mā
aliqui, aliqua, aliquod (adj.)
– for bi-waǧhin mā: in some manner, in a certain way show/hide quotes-
Avic. Met. 34, 50: quamvis nos non negamus quod haec et consimilia, cum sint vitiosa, tamen aliqua designatio rei sunt
-
Avic. Met. 526, 82: sed ex impressione aliqua ab his rebus in res caelestes
Marm. 361, 3: بل عن تأثير بوجه ما لهذه الأمور فى الأمور السماوية
- 2 Avic. Met.
عن تأثير بوجه ما – ex impressione aliqua Avic. Met. 361 / 526
على وجهه ʿalā waǧhihī
desuper (adv.)
– for ʿalā waǧhihī: on its surface show/hide quotes-
Avic. Qual. 41, 14: et provenit cum hoc albus color ex mixtione aeritatis cum illa humiditate, quemadmodum fit in sperma lactis, et remanet desuper
Qass. 227, 6: ويحدث منه لون أبيض من اختلاط الهوائية بتلك الرطوبة، كما يعرض للتبريد، ويبقى على وجهه
- 1 Avic. Qual.
من وجه آخر min waǧh āḫar
aliter
– for min waǧh āḫar: from another point of view show/hide quotes-
Avic. Met. 211, 24: aliter vero, potentia opus habet exire ad effectum per aliquid quod est in effectu
Marm. 141, 16: ومن وجه آخر أيضا فإن القوة تحتاج أن تخرج إلى الفعل بشىء موجود بالفعل
- 1 Avic. Met.
أوجه awǧah
magis conveniens
– for awǧah: more worthy of regard show/hide quotes-
Anar. 7, 10: quod difinitio linee recte quam Euclides dedit, brevior est et magis conveniens omnibus difinitionibus quas alii dederunt
Arnz. 5, 8: أنّ الحدّ الذي حدّ به اوقليدس الخطّ المستقيم اخصّ واوجه من جميع الحدود التي حدّه بها غيره
- 1 Anar.
مواجهة muwāǧaha
almuwegeha
– for muwāǧaha: facing (n.) (astr.) show/hide quotes-
Alcab. diff. III, li. 22: Et dicamus ex hoc quod dixit Ptolomeus de almuwegeha
Yama.: فمن ذلك ما ذكره بطلميوس من المواجهة
-
Alcab. diff. III, li. 30: dicitur esse in almuwegeha Lune
- 3 s.v. almuwegea Alcab.
< Arabic al-muwāǧaha which is a calque of the Greek ἰδιοπροσωπία. Kunitzsch 1977, 34. The Latin term is not documented in MLW, DMLBS and LLNMA.
conspectus (n.)
– for muwāǧaha: facing (n.) (astrol.) show/hide quotes-
Alcab. diff. III, li. 30, version w, see fn. 99: dicitur esse in conspectu Lune
Yama.: قيل إنّه في مواجهة القمر
- 1 Alcab.
See Kunitzsch 1977, 34; 39; 46–47.
مواجه muwāǧih
facialis
– for muwāǧih: facing, facing frontally show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 85, 33: Apparet ergo ex hac consideratione, quod manifestissimum visibilium facialium visui: est illud, quod est apud concursum duorum axium
Sabra II 28a, corr. ref. III 28a7: فيظهر من هذا الاعتبار أن أبين المبصرات المواجهة للبصر … هو الذي يكون عند ملتقى السهمين
-
Alhaz. Opt. 86, 14: Declarabitur ergo ex hac consideratione, quod manifestissimum visibilium, quae sunt super axem radialem: est illud quod est faciale visui
Sabra II 30a, corr. ref. III 30a25: فيتبين من هذا الاعتبار أن أبين المبصرات التي تكون على سهم الشعاع هو المواجه للبصر
- 2 Alhaz. Opt.
متّجه muttaǧih
accedens
– for muttaǧih: (+ ilā) facing show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 126, 13: impossibile est tunc aliqua corpora esse propinquiora ei et accedentia ad ipsam
Rahm. 64, 14: فيستحيل أن يكون بعض الأجسام قريبا منها ومتجها إليها
- 1 Avic. An.