show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
أزمن azmana
durare multum
– for azmana: to last long show/hide quotes-
Aris. Anim. III 755a28: et crescunt [sc. ova ] cito ut non durent multum et corrumpantur
Brug.: فاما نشوءه [sc. البيض] فهو يكون عاجلا لكى لا يزمن ويبلى بالجنس
- 1 Aris. Anim. III
في أسرع زمان fī asraʿ zamān
citius
– for fī asraʿ zamān: in the shortest time show/hide quotes-
Nico. Plan. §145: et ideo velox est eius generatio propter subtilitatem alterius ad alterum citiusque completum est
Dross.: ولذلك أسرع كونه للطافة [بعضها من بعض] فكملت فى أسرع زمان
- 1 Nico. Plan.
إلى زماننا هذا ilā zamāninā hāḏā
hucusque (or: huc usque)
– for ilā zamāninā hāḏā: up to our time show/hide quotes-
Aris. Anim. III 741a34: Et hoc numquam vidit aliquis veri sermonis hucusque
Brug.: وذلك ممّا لم يعاينه احد ممّن هو مؤتمن مقبول القول الى زماننا هذا
- 1 Aris. Anim. III
زمانًا كثيرًا zamānan kaṯīran
diu
– for zamānan kaṯīran: for a long time show/hide quotes-
Aris. Anim. II 653a35: quoniam vapor caloris exit ab illo loco diu
Kruk: لان بخار الحرارة يخرج من ذلك الموضع زمانا كثيرا
- 1 Aris. Anim. II
زمانًا كثيرًا أكثر zamānan kaṯīran akṯara
diutius
– for zamānan kaṯīran akṯara: for a much longer time show/hide quotes-
Aris. Anim. III 777b3: nam homo vivit diutius omnibus animalibus praeter elephantem
Brug.: فإن الإنسان يعيش زمانا كثيرا أكثر من بقاء سائر الحيوان ما خلا الفيل
- 1 s.v. diu Aris. Anim. III
زمانة zamāna
accidens inseparabile
– for zamāna: chronic illness show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 259, 1580: significat infirmitates et causas earum, accidentia quoque inseparabilia
Lemay 410, 980: وهو يدلّ على الأمراض وأسبابها والزمانة
-
Albu. Intro. JS 346, 905: Prima: pars infirmitatum et accidentis inseparabilis et vitiorum secundum Hermetam
Lemay 632, 478: أولهم سهم المرض والعيوب والزمانة لهرمس
- 2 Albu. Intro. JS
The Latin translator possibly read a form of lāzim ‘necessary concomitant’.
azemena (pl. alzemenet, alzemeneth)
– for zamāna: chronic illness; physical disability show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 417: Et si apparuerit in eo, significat … alzemenet accidentes in membris eorum
Yama.: وإن ظهر فيه دلّ على … الزمانات العارضة في أعضائهم
-
Albu. Coni. tr. VII, li. 399: quando contingit ut sit signum profectionis aut ascendens revolutionis duodecimum alicuius inceptionum precedentium … significat … egritudines et alzemeneth
Yama.: إذا اتفق أن يكون برج المنتهى أو طالع التحويل ثاني عشر أحد البوادئ المتقدّمة … دلّ على … كثرة المحتسبين والأمراض والزمانات
-
Alcab. diff. I, li. 275: Et sunt in signis quidam gradus qui dicuntur gradus azemena, id est gradus debilitationis corporis
Yama.: وفي البروج درجات يقال لها درجات الزمانة
-
Alcab. diff. V, li. 44: Pars infirmitatis et azemena, id est debilitatio inseparabilis alicuius membri, accipitur in die a Saturno in Martem
- 2 Albu. Coni.
- 2 Alcab.
< Arabic al-zamāna. The Latin term is not documented in MLW, DMLBS and LLNMA.
chronica infirmitas
– for zamāna: chronic disease show/hide quotes-
Nico. Plan. §68: quia pars rei est de suo genere et de sua substantia propria, et quando generabitur remanebit in sua dispositione semper, nisi aliqua chronica infirmitate a sua dispositione ceciderit
Dross.: لان جزء الشىء هو من جنسه وجوهره الخاص، واذا تكوّن بقى على حاله ابدا الا ان يسقط عن حاله بسبب مرض او زمانة او هرم
- 1 Nico. Plan.
detrimentum
– for zamāna: chronic illness show/hide quotes-
Mesue Aph. A §94: Quodcumque membrum susceperit detrimentum aliquod sive naturali morbo seu quovis exteriori accidente, haud ulterius priori statui perfecte reddi potest
Troup.: من عرضت له زمانة في عضو من أعضائه أو بمرض من قبل الطباع أو بسبب من خارج لم يعد ذلك العضو الى أفضل هيئاته أبدا
- 1 Mesue Aph. A
زماني zamānī
advenire
– for zamānī: temporal show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 155, 39: quasi enim non habet principium essendi et adveniendi nec dicitur nisi ad aliquid
Rahm. 82, 2: لم يكن له مبدأ وجود زمانى كما يصح هذا الفرض فى غيره
- 1 Avic. An.
له مبدأ وجود زمانى – habet principium essendi et adveniendi Avic. An. 82 / vol. I 155
مزمن muzmin
antiquus
– for muzmin: chronic, lasting (of an illness) show/hide quotes-
Mesue Aph. B §12: ita et in antiquis egritudinibus hereditantur et maxime in egritudinibus membrorum principalium
Troup.: كذلك الأمراض المزمنة موروثة عنهم، لا سيما في الأعضاء الرئيسية
-
Mesue Aph. B §95: Dolores antiquos et debilitatem membrorum filii a patribus contrahere consueverunt
Troup.: الأمراض المزمنة والضعف في الأعضاء موروثة في الأبناء
- 2 Mesue Aph. B
diuturnus
– for muzmin: chronic, lasting (of an illness) show/hide quotes-
Mesue Aph. A §12: Quemadmodum tam vitium anime quam figure corporis a parentibus cadunt hereditas, ita quoque morbus diuturnus et maxime si sit in principali membro
Troup.: كما أن أخلاق النفس وأشكال الصور موروثة عن الأباء والأجداد كذلك الأمراض المزمنة موروثة عنهم، لا سيما في الأعضاء الرئيسية
-
Mesue Aph. A §97: In morbo diuturno cuius urina sani similis fuerit et in una eademque qualitate permanserit non evadet egritudinem
Troup.: من كانت به علة مزمنة وكان بوله شبيها ببول الأصحاء ودام البول على ذلك فان علته لا تبرأ أبدا
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 43: Et si fuerit Saturnus infortunans, erunt egritudines saturnine diuturne
-
Mesue Aph. B §97: Qui egritudinem habuerit diuturnam et urina eius similitudinis fuerit urinis sanorum, sanari non poterit
- 3 Mesue Aph. A
- 1 Albu. Coni.
- 1 Mesue Aph. B