show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
غنّى ġannā
cantare
– for ġannā: to sing show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 136: significat sonum cantionum quibus deflentur mortui vel quas cantant edificatores quando edificant edificia
Yama.: دلّت من الألحان على النوح على الموتى وعلى ألحان البنّائين الذين يغنّون عند البناء
- 1 Alcab.
أغنى aġnā
conferre
– for aġnā: to be of use show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 227, 72: Sed secundum sententiam eorum qui ponunt quod res visa est illa quae tangitur instrumento videndi, hic angulus non confert eis
Rahm. 125, 1: وأما على مذهب من يجعل المبصر ملموسا بآلة البصر فما تغنى هذه الزاوية
- 1 s.v. ġaniya Avic. An.
excusare
– for aġnā: (+ ʿan) to free from, to dispense of show/hide quotes-
Avic. Gen. 4, 49: Nos enim tenemus opiniones praefatas ad destruendum eos et non est iudicium in illis in quo se intromittat impeditor ad probandum quod est excusatum a probatione
Qass. 79, 9: فإن لنا، بمناقضيه آراء قيلت فى أمور ليس الحكم فيها يبين، شغلا شاغلا عن تكلف ما بيان وجوده يغنى عن إبانته
-
Avic. Gen. 127, 81: Dicamus igitur quod imaginatio de eo quod vere dicimus excusat dicere istam dubitationem
Qass. 179, 3: فنقول: إن تصور ما قلناه، على الحقيقة، يغنى عن إيراد هذا الشك
-
Avic. Qual. 75, 1: quod primo praediximus nos excusat a reiteratione prolixa in eius contradictione
Qass. 253, 12: فما قدمناه يغنى عن إعادتنا قولا كثيرًا فى رده
- 2 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
لا يغني lā yuġnī
destruere
– for lā yuġnī: (+ acc.) not to be of help for, to be inadequate for show/hide quotes-
Mesue Aph. B §17: si vero eam [sc. virtutem naturalem ] dimiseris, medicinis quibus uteris eam destruis
Troup.: وان أغفلنا تقويتها [sc. القوى الطبيعية] لم يغنينا تدبيرنا المرض بالأدوية
- 1 Mesue Aph. B
استغنى istaġnā
carere
– for istaġnā: not to need, to be able to do without show/hide quotes-
Avic. Met. 366, 63: quamvis careant specie materierum
Marm. 249, 2: وإن استغنت عن نوع ما من المواد
- 1 Avic. Met.
carere potest
– for istaġnā: to be able to do without show/hide quotes-
Avic. Met. 366, 62: non possunt carere materiis in suis definitionibus absolute
Marm. 249, 1: لا تستغنى حدودها عن المواد مطلقًا
- 1 Avic. Met.
dives fieri
– for istaġnā: to become rich show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 509: et nobiles fient pauperes et pauperes fient divites
Yama.: ويفتقر الأشراف ويستغني الفقراء
- 1 Albu. Coni.
excusare
– for istaġnā: (+ ʿan) to be able to dispense with show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 66: Et si fuerit permutatio almamari significatrix permutationis vicis regni, excusaberis ergo cum ascendente eius ab ascendente almamari primi
Yama.: فإن كان انتقال الممرّ دالّا على انتقال الدولة فإنّه يستغنى بطالعه عن طالع الممرّ الأوّل
- 1 s.v. excusari Albu. Coni.
غناء ġanāʾ
ditatio
– for ġanāʾ: wealth show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 158, 796: significat planeta ex fortuna et infortuna per diversitatem sui esse ex qualitatibus diversis individuis singularibus ab effectu et corruptione … aut albedine vel nigredine aut ditatione vel paupertate
Lemay 260, 432: وهذا الَّذي تدلّ عليه الكواكب من السعادة او النحوسة باختلاف حالاتها عن الكيفيات المختلفة للأشخاص المفردة على الكون او الفساد … والبياض او السواد والغناء او الفقر
-
Albu. Intro. JS 312, 1440: Et significat … gaudium, et cupiditatem in substantia, sublimitatem etiam fortune in novitate frugum et collectiones substantiarum, et ditationem
Lemay 553, 816: ويدلّ على … السرور والرغبة في المال وفي جمعه وفي المستغلات، والغناء
- 3 also s.v. ġināʾ Albu. Intro. JS
dives
– for ġanāʾ: sufficiency show/hide quotes-
Ps.-Aris. Caus. ch. XX §162: primum est dives per seipsum et non est dives maius
Bad. 22, 2: العلة الأولى مستغنية بنفسها وهى الغناء الأكبر
-
Ps.-Aris. Caus. ch. XX §164: Si autem aliquis vult scire quod prima est dives, proiciat mentem suam super res compositas et inquirat de eis inquisitione perscrutata
Bad. 22, 4: فإن أراد مريدٌ أَن يعلم أن العلة الأولى هى الغناء الأكبر – فليُلْقِ وهمه على الأشياء المركبة وليفحص عنها فحصًا مستقصيًا
- Ps.-Aris. Caus.
غنيّ ġanīy
absque intentione
– for ġanīy: (+ ʿan) s.o. being in no need of show/hide quotes-
Avic. Met. 345, 67: Igitur liberalitas est largitio absque intentione alicuius modi, ita ut propter largitionem non sit perfectio
Marm. 234, 3: فالجود إفادة الغنى فى جميع الجهات عن الإفادة كمالا
- 1 Avic. Met.
فالجود إفادة الغنى … عن الإفادة كمالا – Igitur liberalitas est largitio absque intentione … ita ut propter largitionem non sit perfectio Avic. Met. 234 / 345
dives
– for ġanīy: (pl. aġniyāʾ) s.o. rich; the self-sufficient, the independent of all (i.e. God) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 957: significat destructionem census et depressionem memorie divitum
Yama.: دلّ على فساد الأموال وعلى خمول ذكر الأغنياء
-
Albu. Coni. tr. VI, li. 790: significat illud destructionem plurium aldearum Babilonie et angustias et contristationes que advenient civibus Romanorum et mortem cadere in divites
-
Ibn Tum. 110c, 18: Creator vero gloriosus ipse est, Dives, Laudabilis
Goldz. 234, 14: والخالق سبحانه هو الغني الحميد
-
Ibn Tum. 111c, 7: ipse est Deus excelsus, magnus, supremus, dives, laudabilis
Goldz. 237, 8: هو العلي العظيم الكبير المتعال الغني الحميد
- 3 Albu. Coni.
- 3 Ibn Tum.
غنًى ġinan
facultas
– for ġinan: wealth show/hide quotes-
Avic. Met. 212, 52: Iniuria enim non est mala nisi quia diminuitur natura bonitatis eius a quo fit iniuria, et eius cui fit iniuria minuitur salus vel facultas vel alia huiusmodi
Marm. 142, 16: فالظلم إنما هو شر لأنه ينقص من الذى فيه الظلم طبيعة الخير، ومن الذى عليه الظلم السلامة أو الغنى، أو غير ذلك
- 1 Avic. Met.
غناء ġināʾ
canens
– for ġināʾ: singing, song show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 2, 21: si non esset apud nos virtus quod hic homo albus est iste mimus, eo quod audivimus eum canentem
Rahm. 163, 17: هو هذا المغني لما كنا إذا سمعنا غناءه الشخصي
- 1 Avic. An.
إذا سمعنا غناءه الشخصي – eo quod audivimus eum canentem Avic. An. 163 / vol. II 2
cantilena
– for ġināʾ: singing (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 63, 2266: Et si homo declinaret usum omnis rei que in fine inducit merorem, opporteret eum non audire cantilenam
Lemay 54, 1269: ولو كان الإنسان يجتنب استعمال كلّ شيء يعقبه بسببه الاغتمام، لكان ينبغى له أن لا يسمع الغناء
- 1 Albu. Intro. JS
cantus
– for ġināʾ: song, singing show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 221, 330: et vestimenta atque ornamenta habens in animo componere cantum et ordinare eum
Lemay 378, 196: وفي نفسه تأليف الغناء ووضعه
-
Alcab. diff. II, li. 139: significat … cantus vulgi in quo fit mentio preliorum vel ligationis
-
Alcab. diff. II, li. 142: significat cantus nautarum in navibus
- 1 Albu. Intro. JS
- 3 Alcab.
أهل الغناء ahl al-ġināʾ
delectantes in cantu (pl.)
– for ahl al-ġināʾ: people of singing, lovers of singing show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 811: Quod si fuerit Iupiter testis eis, significat malum esse quod accidet nobilibus et lascivis et in cantu delectantibus
Yama.: وإن كان المشتري مشاهدا لهما دلّ على سوء حال يعرض لأهل الشرف واللهو والغناء
- 1 Albu. Coni.
أغنيّة uġnīya
cantilena
– for uġnīya: (pl. aġānin) song show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. III, li. 195, version c, see fn. 13: significat illud homines multum exercere cantilenas et modulationes
Yama.: دلّ ذلك على كثرة استعمال الناس للأغاني والنغم
- 1 Albu. Coni.
cantus
– for uġnīya: (pl. aġānin) song show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 223, 401: habens secum sonoge que sunt quedam instrumenta saltatorum ex ere et diversi cantus
Lemay 379, 245: ويطلع … صنم … ومعه صنوج الراقصين معمولة من نحاس وأغاني مختلفة
-
Albu. Coni. tr. II, li. 307: significat illud quod utetur rebus venereis sicut sunt cantus et ludibria
-
Albu. Coni. tr. III, li. 198: significat illud homines exercere iocosa sicut saltatio et fistulatio et cantus
- 1 Albu. Intro. JS
- 3 Albu. Coni.
استغناء istiġnāʾ
ditatio
– for istiġnāʾ: becoming rich (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 809: significat reges expendere pecunias, cum multitudine lucrorum plebis et ditatione multorum hominum quorum esse fuit debile
Yama.: دلّ على إنفاق الملوك للأموال مع كثر أرباح العامّة واستغناء قوم كثير من الناس قد كانت حالهم ضعيفة
- 1 Albu. Coni.
مغنٍّ muġannin
cantans
– for muġannin: (male) singer show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 248, 1224: Et ex locis montana, et quicquid colitur in terra atque colles, loca quoque venatorum et ludentium aleis et cetera ludentium atque cantantium
Lemay 401, 770: ولها من البقاع الجبال وما يحرث من الأرض والدكادك والتلال وأماكن الصيّادين واللعّابين بالنرد والملهيين والمغنّين
-
Albu. Intro. JS 248, 1239: Et ex locis omnem terram in qua seminatur, et mansiones mulierum, ioculatorum quoque atque cantantium et spaciantium
Lemay 401, 778: ولها من البقاع كلّ أرض يزرع فيها ومنازل النساء والملهيين والمغنيين والمتنزّهات
- 2 Albu. Intro. JS
cantator
– for muġannin: (male) singer show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 315, 1520: et gesticulationes et omnem fornicationem vel meretricem, et omnem cantatorem vel cantatricem vel ludentem cum diversis speciebus ludorum
Lemay 554, 861: وهى تدلّ على … كل زان أو زانية أو مغنٍّ او مغنّية
- 1 Albu. Intro. JS
cantor
– for muġannin: (male) singer show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 63, 2266: Et si homo declinaret usum omnis rei que in fine inducit merorem, opporteret eum non audire cantilenam, quia dum tacuerit peritus cantor , occupabit eum in fine meror
Lemay 54, 1269: ولو كان الإنسان يجتنب استعمال كلّ شيء تعقبه بسببه الإغتمام، لكان ينبغى له أن لا يسمع الغناء إنه عند سكوت المُغنّي الحاذق تعقبه الغمّ لانقطاع السرور
- 1 Albu. Intro. JS
مغنّية muġanniya
cantatrix
– for muġanniya: (female) singer show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 315, 1521: et gesticulationes et omnem fornicationem vel meretricem, et omnem cantatorem vel cantatricem vel ludentem cum diversis speciebus ludorum
Lemay 554, 861: وهى تدلّ على … كل زان أو زانية أو مغنٍّ أو مغنّية
- 1 Albu. Intro. JS
مغنٍ muġnin
adiuvare
– for muġnin: assisting, helping show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 171vb16: Quapropter iste modus equalitatis non adiuvat in permanentia eorum
Eich. 114, 14: وإذا كان ذلك كذلك فليس هذا النوع من التعادل والتساوى مغنيا فى ثباتها
- 1 s.v. afāda Aver. MC Gen.
فليس … مغنيا فى ثباتها – non adiuvat in permanentia eorum Aver. MC Gen. 114 / 171vb
كان مغنيًا kāna muġniyan
excusare
– for kāna muġniyan: (+ acc. + ʿan) to make s.th. dispensable for show/hide quotes-
Avic. Qual. 89, 86: expedit ut nos excuset de locutione istius quod praeteriit de radicibus quas tibi dedimus
Qass. 264, 3: فينبغى أن يكون ما تقدم من الأصل التى أعطيناكها مغنيا إياك عن بسطنا الكلام فيه
- 1 Avic. Qual.
مستغنٍ mustaġnin
dives
– for mustaġnin: sufficient show/hide quotes-
Ps.-Aris. Caus. ch. XX §162: primum est dives per seipsum et non est dives maius
Bad. 22, 2: العلة الأولى مستغنية بنفسها وهى الغناء الأكبر
- Ps.-Aris. Caus.