show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
شكّ šakka
dubitare
– for šakka: (+ fī) to doubt (s.th.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 36, 54: Deinde videat si affirmat esse suae essentiae: non enim dubitabit affirmare se esse
-
Avic. An. vol. II 139, 1: non dubitabis hunc ordinem secundum … non esse ordinatum nisi in substantia non corporea
-
Avic. Met. 34, 52: nec dubitabis quin intentio istorum non sit iam impressa in anima legentis hunc librum
Marm. 24, 7: ولا نشك فى أن معناها قد حصل فى نفس من يقرأ هذا الكتاب
-
Avic. Met. 421, 36: sed tamen tu non scies illud ea hora qua dubitabis de eo an illae sint an non
-
Aris. Anim. III 755b12: Et similiter pisces, praeter modos similes celeti, quoniam ipsi non dubitant quin in isto modo sint feminae et mares
Brug.: وكذلك السمك ما خلا ما يشبه الصنف الذى يسمّى سالاخى، فانهم لا يشكّون ان فى هذا الصنف اناث وذكورة
-
Avic. Gen. 17, 53: in hoc autem, scilicet in motu, nullus sanae mentis dubitat, in illo autem est locus ambiguitatis magnae
Qass. 92, 13: لأن هذا لا يشك فيه صحيح الرأى، وفى ذلك موضع شك كثير
-
Avic. Gen. 53, 90: Praeterea, non dubitant quod corpora habeant motus naturales
-
Avic. Qual. 5, 42: Quamvis nos non dubitemus quin in terra sint profunditates plenae aquae
- 6 Avic. An.
- 3 Avic. Met.
- 1 Aris. Anim. III
- 3 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
exercitari
– for šakka: (+ fī) to doubt s.th. show/hide quotes-
Avic. Gen. 111, 45: vulgus non exercitaretur in sua inventione neque crederet quod spatium quod est inter caelum et terram sit vacuum
Qass. 165, 16: لكان الجمهور لا يشكون فى وجوده، ولا يظنون هذا الفضاء، الذى بين الأرض والسماء
- 1 Avic. Gen.
شُكّ šukka
dubitatio fit
– for šukka: (+ fī) to be doubted show/hide quotes-
Alcab. diff. V, li. 31: Pars nobilitatis nati et eius de quo fit dubitatio utrum sit filius illius patris cui imponitur an alterius
Yama.: سهم شرف المولود ومن يشكّ فيه لأبيه هو أم لا
- 1 Alcab.
dubium est
– for šukka: (+ fī) to be doubted, to be doubtful show/hide quotes-
Aris. Anim. II 669b15: Et de quibusdam est dubium utrum sint divisa aut non
Kruk: ومنها ما يشك فى حاله ان كان مقسوما بجزئين ام لا
- 1 Aris. Anim. II
شكّك šakkaka
dubitare
– for šakkaka: (+ fī or bi) to be skeptical about, to have doubts about show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 157, 70: Sed de motu aliquando dubitatur et putatur quod sonus est ipsa commotio aeris
-
Aris. Anim. II 648a33: Si autem in naturis calidi et frigidi dubitabant et diversati sunt in hoc
Kruk: فان كانوا شككوا واختلفوا فى طباع الحار والبارد
-
Aris. Anim. II 656a25: dubitant et nesciunt quare fuerint quidam sensus in capite
Kruk: يشككون فى قولهم ولا يعلمون لماذا صارت بعض الحواس فى الرأس
-
Avic. Qual. 29, 88: Et pro tanto non est verum illud in quo dubitant aliqui dubitantium
Qass. 218, 8: ولهذا ليس بحق ما يشكك به بعض المتشككين
- 1 Avic. An.
- 2 Aris. Anim. II
- 1 Avic. Qual.
dubitare facit
– for šakkaka: to cast doubt, to awaken doubts show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 158vb46: Et non debet iste sermo facere nos dubitare
Eich. 28, 9: وأنّه ليس ينبغى أن يشكّكنا القول
- 1 Aver. MC Gen.
تشكّك tašakkaka
dubitare
– for tašakkaka: (+ bi) to doubt s.th., to raise doubts about show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 29, 64: Sed dubitatur in hoc loco a quibusdam
Rahm. 12, 9: لكنه قد يتشكّك فى هذا الموضع بأشياء
-
Avic. An. vol. II 160, 27: Si quis autem dubitaverit dicens quod
-
Avic. Gen. 100, 63: Et apparet quod isti dubitationi quam dubitavi debet esse responsio
Qass. 156, 15: ويشبه أن يكون لما تشككت به على هذا القول جواب
- 4 Avic. An.
- 1 s.v. dubitatio Avic. Gen.
تُشكّك tušukkika
dubitatio est
– for tušukkika: to be doubted show/hide quotes-
Avic. Met. 239, 65: non est autem dubitatio de eo <nisi> an habeat esse inquantum accidit aliquibus rebus
Marm. 157, 17: إنما يتشكك من أمره أنه هل له وجود على أنه عارض لشيء من الأشياء
-
Aver. MC Gen. 159ra5: Et in hoc est dubitatio
Eich. 29, 1: وكذلك قد يتشكّك فى هذا
- 1 s.v. tašakkaka Avic. Met.
- 1 Aver. MC Gen.
dubium est
– for tušukkika: (+ ʿalā) to be doubted show/hide quotes-
Avic. Met. 63, 98: Sed dubium est mihi
Marm. 43, 12: لكن يتشكك على هذا
- 1 s.v. tašakkaka Avic. Met.
شكّ šakk
ambiguitas
– for šakk: doubt show/hide quotes-
Ps.-Fara. Flos 317: Et absolvit nobis ex istis divisionibus formationem completam et credulitatem certam, ad quam ambiguitati non est via
Cruz Her. li. 34: فيخلص لنا من هذه الأقسام التصوّر التامّ والتصديق اليقينيّ الذي لا سبيل للشكّ إليه
-
Avic. Met. 59, 22: uno scilicet, solvendo ambiguitatem in quam incidit
Marm. 41, 2: أحدهما حل ما وقع فيه من الشك
-
Nico. Plan. §21: Quod ergo est principium vitae animalis, quodve animal nobile, … ab intricata extrahet ambiguitate
Dross.: فاما الذى هو ابتداء حياة هذا الحيوان … وما يخلص حس الحيوان الكريم من الشك العظيم
-
Avic. Gen. 17, 53: in hoc autem, scilicet in motu, nullus sanae mentis dubitat, in illo autem est locus ambiguitatis magnae
Qass. 92, 13: لأن هذا لا يشك فيه صحيح الرأى، وفى ذلك موضع شك كثير
- 1 Ps.-Fara. Flos
- 1 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
- 1 Avic. Gen.
ambiguum
– for šakk: doubt show/hide quotes-
Ibn Tum. 109b, 4: Necessitas autem est in qua non emergit ambiguum et quam non potest intelligens repellere
Goldz. 230, 7: والضرورة ما لا يتطرق اليه الشك ولا يمكن العاقل دفعه
- 1 Ibn Tum.
ambiguus
– for šakk: doubt show/hide quotes-
Ps.-Fara. Flos 317: ita ut separet inter formationem completam et diminutam, et credulitatem certam et propinquam certe et dominantem oppinioni et ambiguam
Cruz Her. li. 32: حتى نفرّق بين التصوّر التامّ والناقص عنه، والتصديق اليقينيّ والقريب من اليقينيّ، وغالب الظنّ والشكّ
- 1 s.v. taṣdīq Ps.-Fara. Flos
و[sc. بين] غالب الظنّ والشكّ – et dominantem oppinioni et ambiguam Ps.-Fara. Flos li. 32 / 317
dubitare
– for šakk: doubt show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 23, 74: Dicimus igitur nos non dubitare hanc rem non esse substantiam ex intellectu quo materia est substantia
Rahm. 8, 11: لكنا نقول لا شك لنا فى أن هذا الشىء ليس جوهرا بالمعنى الذى يكون به الموضوع جوهرا
-
Avic. An. vol. II 87, 61: id autem de quo non dubitamus hoc est
-
Avic. Met. 495, 34: Non dubitas autem tibi iam fuisse manifestum ex praedictis
- 3 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
لكنا نقول لا شك لنا – Dicimus igitur nos non dubitare Avic. An. 8 / vol. I 23
dubitatio
– for šakk: (pl. šukūk) doubt, uncertainty; problematic consequence; doubting (as a psychological illness) (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. I, li. 430: Et si complexa fuerit ei Luna, significat dubitationem
-
Alcab. diff. II, li. 23: si fuerit malus, significat credentiam unitatis, cum multa tamen hesitatione, id est dubitatione
Yama.: وإن كان منحوسا دلّ من الاعتقاد على التوحيد وكثرة الشكوك
-
Alcab. diff. II, li. 174: Et significat de infirmitatibus infirmitates anime, id est cogitationes horribiles et inquietudinem mentis atque dubitationes et cetera similia
Yama.: ويدلّ من الأمراض على العلل النفسانية كالوسواس والشكوك وما أشبهه
-
Avic. An. vol. I 68, 59: sicut dubitatio differt a sententia
-
Avic. An. vol. II 81, 89: Id de quo nulla est dubitatio hoc est: quod in homine est aliqua substantia quae apprehendit intelligibilia recipiendo
Rahm. 209, 15: إن مما لا شك فيه أن الإنسان فيه شىء وجوهر ما يتلقى المعقولات بالقبول
-
Avic. Met. 332, 3: Dubitatio vero quae consequitur
-
Avic. Met. 336, 84: Sed dubitatio quae sequitur hic solvitur hoc modo
-
Alpet. ch. 12 §4: et iste motus est visus et certus sine dubitatione
Gold. 55r, 10: وهى الحركة المشاهدة فليس ذلك مما فيه شك
-
Aver. MC Gen. 155vb57: perscrutandum est igitur de dubitationibus et sermonibus contingentibus in hoc
Eich. 11, 5: فقد يجب أن نفحص عن الشكوك والأقاويل التى تتضادّ فى ذلك
-
Aver. MC Int. diff. III, 87, 218: Verum iam accidit dubitatio in eo quod exposuimus
Butt. 114, 9: لكن قد يعرض شك فيما بينا
-
Avic. Gen. 104, 1: Capitulum de dubitationibus quae sequuntur ex praedictis
-
Avic. Gen. 137, 26: Istud ergo est totum quod dicimus breviter in solutione dubitationum praedictarum
-
Avic. Qual. 71, 19: Et <quod> videtur mihi rationabile – absque ista dubitatione qua debet iuste dubitari
Qass. 250, 13: والأحرى عندى، بعد الشك الذى يوجبه الإنصاف
- 1 Albu. Coni.
- 2 Alcab.
- 6 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
- 1 Alpet.
- 1 Aver. MC Gen.
- 1 Aver. MC Int.
- 13 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
dubium
– for šakk: doubt show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 17, 94: sine dubio autem corpus est de genere illius partis
-
Avic. An. vol. II 111, 20: Sed sine dubio aliquid est propter quod singularis effecta est
Rahm. 226, 11: فلا شك أنها بأمر ما تشخصت
-
Avic. Met. 110, 33: Dico autem quod unum numero sine dubio non est divisibile numero secundum quod est per seipsum
-
Avic. Met. 149, 99: Sed qualitates sensibiles et corporales non est dubium esse
Marm. 102, 10: أما الكيفيات المحسوسة والجسمانية فلا يقع شك فى وجودها
-
Ibn Tum. 109b, 18: insitum est (est) enim animabus eorum quod actio indiget actore, et quod actorem inveniri non est dubium
Goldz. 230, 13: استقر فى نفوسهم ان الفعل لا بد له من فاعل وان الفاعل ليس فى وجوده شك
-
Ibn Tum. 109b, 21: Et a quo dubium repellitur eius esse et magnifeste [sic] necessarium
Goldz. 230, 16: وما انتفى عنه الشك وجب كونه معلوما
-
Aris. Anim. II 676b33: Et propter hoc accidit dubium de isto sensu
-
Aris. Anim. III 741a35: Et propter hoc accidit nobis dubium in dispositione piscium
-
Avic. Gen. 103, 45: Deinde hic aliqua dubia inquiramus
Qass. 159, 12: ثم ههنا شكوك
-
Avic. Gen. 132, 3: Dubium autem praedictum superius tactum probans ad firmandum quod ignis diversificatur ab aere
Qass. 183, 4: وأما الشك المذكور فى التماس البيان لإثبات كون النار مفارقة للهواء
- 3 Avic. An.
- 5 Avic. Met.
- 2 Ibn Tum.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III
- 6 Avic. Gen.
dubius
– for šakk: doubt show/hide quotes-
Avic. Met. 117, 82: cum autem dicitur [sc. unitas ] de accidentibus, non est substantia, et hoc est dubium
Marm. 81, 11: فإذا قيلت [sc. الوحدة] على الأعراض فلا تكون جوهرًا، ولا شك فى ذلك
-
Aver. Ep. Parv. 201rb18: Et non est dubium quod perfectus sompnus et gaudium non inveniuntur nisi in habentibus sensum communem perfectum
Blum. 57, 2: وليس يلحق شك فى ان النوم التام والفرح والسرور انما يوجد للحس المشترك التام
- 1 s.v. dubium est Avic. Met.
- 1 Aver. Ep. Parv.
وليس يلحق شك فى ان – Et non est dubium quod Aver. Ep. Parv. 57 / 201rb
لا شكَّ lā šakka
dubium non est
– for lā šakka: without any doubt show/hide quotes-
Avic. Met. 173, 15: Et hoc non est dubium
-
Avic. Met. 536, 70: nec est dubium causam huius rei esse
-
Avic. Gen. 59, 87: Et omne corpus cuius pars vel totum recipit generationem et corruptionem non est perpetuum; si enim totum recipit, non est hoc dubium
Qass. 125, 2: وكل جرم يقبل كله أو بعضه الكون والفساد فليس بأزلى أما إن قبل بكليته فلا شك فيه
-
Avic. Gen. 88, 12: Postquam autem declaratum est istud in quo non est dubium
Qass. 147, 10: وإذ هذا من المتضح الذى لا شك فيه
- 3 Avic. Met.
- 3 Avic. Gen.
وقع شكّ waqaʿa šakkun
dubitare
– for waqaʿa šakkun: (+ li) doubt occurs to s.o. show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 58, 25: Si autem constiterit quod aliquam animam possibile est per seipsam solam existere, non dubitabis eam esse substantiam
Rahm. 27, 17: فإن ثبت لك أن نفسا ما يصح لها الانفراد بقوام ذاتها لم يقع لك شك فى أنها جوهر
- 1 Avic. An.
وقع الشكّ waqaʿa l-šakku
dubitari
– for waqaʿa l-šakku: doubt arises show/hide quotes-
Avic. Met. 149, 1: Nunc autem non dubitatur de eis nisi an sint accidentes an non
Marm. 102, 12: لكنه إنما يقع الشك فى أمرها، أنها هل هى أعراض أو ليست بأعراض
- 1 Avic. Met.
تشكيك taškīk
ambiguitas
– for taškīk: analogy show/hide quotes-
Avic. Met. 184, 8: quamvis prioritas et posterioritas dicantur multis modis, tamen fortasse conveniunt in uno secundum ambiguitatem
Marm. 124, 10: إن التقدم والتأخر وإن كان مقولًا على وجوه كثيرة فإنها تكاد أن تجتمع على سبيل التشكيك فى شىء
- 1 Avic. Met.
Goichon 1938, no. 328.
بالتشكيك bi-l-taškīk
ambigue
– for bi-l-taškīk: ambiguously show/hide quotes-
Avic. Met. 107, 77: unum dicitur ambigue de intentionibus
Marm. 74, 4: إن الواحد يقال بالتشكيك على معان
- 1 Avic. Met.
تشكّك tašakkuk
dubitatio
– for tašakkuk: doubt show/hide quotes-
Avic. Gen. 132, 8: Quod autem habebant pro concesso in illa dubitatione quod ignis simplex esset remissior alio
Qass. 183, 7: وأما ما أخذ فى التشكك كالمتسلم من فتور النار البسيطة
-
Avic. Gen. 134, 55: Ad dubitationem autem quae inducitur de calido, quare calidum ascendit antequam convertatur sua naturalis forma
Qass. 185, 6: وأما التشكك المبنى على أن الحار ما باله يصعد قبل استحالة صورته الطبيعية
- 2 Avic. Gen.
مشكوك maškūk
dubitatio
– for maškūk: doubtful show/hide quotes-
Aris. Anim. II 640b33: non dicit hoc nisi quia figura ipsius [sc. hominis ] cognita est sine dubitatione
Kruk: وانما يقول هذا القول لان شكله [sc. الانسان] معروف ليس بمشكوك
- 1 Aris. Anim. II
ليس بمشكوك – est sine dubitatione Aris. Anim. II 640b33
dubium
– for maškūk: doubtful show/hide quotes-
Aris. Anim. II 669b26: In epate vero et splene est dubium
Kruk: فاما حال الكبد والطحال فمشكوكة
- 1 Aris. Anim. II
فاما حال الكبد … فمشكوكة – In epate vero … est dubium Aris. Anim. II 669b26
dubius
– for maškūk: (+ fī) doubtful, uncertain show/hide quotes-
Avic. Met. 46, 67: hoc autem dubium est hic ad removendum
Marm. 32, 1: فإن هذا فى هذا الموضع بُعْدٌ مشكوك فى إحالته
-
Alpet. ch. 9 §3: Et confisi sunt postremi sequentes illos in isto motu; et adhuc est dubium
Gold. 36v, 14: عوّل المتأخرون على هذا فى هذه الحركة وهى حتى الآن مشكوك فيها
-
Aris. Anim. III 763b29: Et est dubium utrum ista differentia sit ex mare et femina
Brug.: وهو مشكوك إن كان هذا الفصل يكون فى الام اوّلا او قبل ذلك
- 1 s.v. dubium Avic. Met.
- 1 s.v. dubium šakk Alpet.
- 1 Aris. Anim. III
وهى حتى الآن مشكوك فيها – et adhuc est dubium Alpet. 36v / ch. 9 §3
مشكّك mušakkik
ambiguus
– for mušakkik: ambiguous show/hide quotes-
Avic. Log. 11va2: Nomen autem continendi est nomen ambiguum non doctrinale
Madk. 106, 12: ثم الحوى كأنه لفظ مشكك غير علمى
-
Avic. Met. 177, 94: ita ut excuseris ob hoc quod ponas accidenti nomen ambiguum
Marm. 119, 13: حتى يحتاج أن تعتذر من ذلك فى جعلك العرض اسما مشكّكا
- 1 s.v. lafẓ Avic. Log.
- 1 Avic. Met.
متشكّك mutašakkik
dubitans
– for mutašakkik: s.o. having doubts show/hide quotes-
Avic. Qual. 29, 88: Et pro tanto non est verum illud in quo dubitant aliqui dubitantium
Qass. 218, 8: ولهذا ليس بحق ما يشكك به بعض المتشككين
- 1 Avic. Qual.