show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
جمل ǧamal
camelus
– for ǧamal: (pl. ǧimāl) camel show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VI, li. 368: pretiositatem habentium onera sicut boves et cameli
Yama.: دل ذلك على … نفوق الدوابّ الأحمال من البقر والجمال وغيرهم
-
Albu. Coni. tr. VI, li. 1063: et valorem habentium onera ex bobus et camelis
-
Aris. Anim. II 663a6: sicut velocitatem quam dedit equis, aut magnitudinem corporis ut elephanti et camelo
-
Aris. Anim. II 689a34: Ex maribus vero animalium quadrupedum quae mungunt retro est elephas, leo et camelus , et animal pilosum
-
Aris. Anim. III 771a19: sunt quaedam animalia multorum filiorum et quaedam unius tantum, sicut elephas et equus et camelus
-
Aris. Anim. III 771b9: quoniam elephas est valde magnus plus omnibus animalibus et pedes eius sunt fissi multi fissuris, camelus autem habet duas ungulas et est etiam magnus
- 6 Albu. Coni.
- 11 Aris. Anim. II
- 2 Aris. Anim. III
جمل أنثى ǧamal unṯā
camela
– for ǧamal unṯā: female camel show/hide quotes-
Aris. Anim. II 688b23: Animal vero carens multis fissuris in pedibus …, ut camela et asina et equa
Kruk: مثل الفرس الانثى والاتان والجمل
- 1 Aris. Anim. II
جمال ǧamāl
decor
– for ǧamāl: beauty show/hide quotes-
Avic. Met. 511, 81: et sic transeat in saeculum intellectum instar esse totius mundi, cernens id quod est pulchritudo absolute et bonitas absolute et decor verus
Marm. 350, 13: فتنقلب عالما معقولا موازيا للعالم الموجود كله، مشاهدة لما هو الحسن المطلق والخير المطلق والجمال الحق المطلق
- 1 Avic. Met.
جميل ǧamīl
bonus
– for ǧamīl: beautiful, pleasant show/hide quotes-
Avic. Met. 544, 93: sed oportet ut qui accipit, accipiat pro studio afferente fructum alii ut sit … commercium bonae famae
Marm. 371, 13: بل يجب أن يكون الآخذ آخذا من صناعة يعطى بها فائدة تكون … عوضا هو ذكر جميل
-
Aver. MC Gen. 164rb8: credere quod sunt bona
- 1 Avic. Met.
- 1 Aver. MC Gen.
جملة ǧumla
aggregatio
– for ǧumla: aggregation, whole show/hide quotes-
Avic. Gen. 55, 30: sed non prohibent post istud quod ex magna aggregatione convertatur in quaslibet figuras prout acciderit
Qass. 120, 15: وما بعد ذلك فلا يمنعون البتة أن تتألف الجملة الكثيرة منه على أشكال يتفق لها
- 1 Avic. Gen.
aliquis, aliquid (n.)
– for ǧumla: whole, totality, scope show/hide quotes-
Avic. Met. 10, 85: Non enim potest esse subiectum alicuius scientiarum de sensibilibus nec alicuius scientiarum de eo quod habet esse in sensibilibus
Marm. 8, 4: وليس يجوز أن يكون من جملة العلم بالمحسوسات، ولا من جملة العلم بما وجوده فى المحسوسات
- 1 Avic. Met.
collectio
– for ǧumla: sum, aggregate, whole, group; chapter show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 368, 1648: Quod autem diximus de significatione partium in hoc libro sunt collectiones absque scrutatione
Lemay 647, 880: هي جمل غير مستقصات hiya ǧumalun ġayru mustaqṣātin
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 2: Tractatus octavus in collectione scientie significationum superiorum individuorum super accidentia inferiora
-
Avic. An. vol. I 201, 58: De tota autem hac collectione sententiarum, id quod mihi difficilius est definire, hoc est scilicet albedinem fieri ex lumine
Rahm. 109, 1: والذى يصعب من هذه الجملة فصل القول wa-llaḏī yaṣʿubu min hāḏihī l-ǧumlati faṣlu l-qawli
-
Avic. An. vol. I 229, 00: debet reddere unicuique illarum quod reddit alteri, et ad ultimum, collectioni radii ex collectione aeris intrantis inter lineas reddetur forma sensati bis aut multotiens
Rahm. 126, 1: فيكون آخر الأمر قد تأدى إلى جملة الشعاع من جملة الهواء المتخلل للخطوط صورة المحسوس مرتين fa-yakūnu āḫira l-amri qad taʾaddā ilā ǧumlati l-šuʿāʿi min ǧumlati l-hawāʾi l-mutaḫallali li-l-ḫuṭūṭi ṣūrata l-maḥsūsi marratayni
-
Avic. Met. 68, 59: nec acquiritur nec fit eius specialitas nisi ex coniunctione rerum quarum collectio est ipsa species
Marm. 47, 6: إنه فى شىىء، إلا فى الجملة، أو فى المحل، وهو فى الجملة كجزء innahū fī šayʾin illā fī l-ǧumlati aw fī l-maḥalli wa-huwa fī l-ǧumlati ka-ǧuzʾin
-
Avic. Met. 237, 14: est unum illius collectionis
-
Alpet. ch. 1 §4: et hoc quia ipse dicit (in collectione tertia, tractatus primi)
Gold. 2r, 7: أنه يقول فى الجملة الثامنة annahū yaqūlu fī l-ǧumlati l-ṯāminati
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Albu. Coni.
- 3 Avic. An.
- 23 Avic. Met.
- 1 s.v. iǧmaʿ and iǧmāl Alpet.
collectio tota
– for ǧumla: sum, whole show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 18, 8: et non erit ipsum secundum hoc quod est corpus, nisi tantum aliquid de tota collectione subiecti
Rahm. 5, 19: وليس هو بما هو جسم إلّا من جملة الموضوع wa-laysa huwa bimā huwa ǧismun illā min gumlati l-mawḍūʿi
-
Avic. An. vol. I 226, 55: aut cum clauserit, redeat tota illa collectio ad oculum ut, cum iterum apertus fuerit, egrediatur tota ab eo, quasi hoc stet ad arbitrium claudentis
Rahm. 124, 6: تعود الجملة إليه taʿūdu l-ǧumlatu ilayhi
- 3 Avic. An.
collectus (adj.)
– for ǧumla: totality, sum show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 9: et quidditas cause eorum cum elevantur et collecta e qualitate nature eorum ex parte sessionis
Yama.: الفصل الرابع في … جمل من كيفية طبعهم al-faṣlu l-rābiʿu fī … ǧumalin min kayfiyyati ṭabʿihim
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 206: et erunt omnia collecta cum ipse absciderit reliqua signa .5. minuta
Yama.: يكون جملة ذلك yakūnu ǧumlatu ḏālika
- 3 Albu. Coni.
و[sc. في] جمل من كيفية طبعهم – et collecta e qualitate nature eorum Albu. Coni. tr. II, li. 9
combinatio
– for ǧumla: part (of a book) (lit. ‘grouping’) show/hide quotes-
Avic. Qual. 2, 14: Et cum hoc complebitur ista combinatio naturalium
Qass. 201, 11: ونختم هذه الجملة الطبيعية
- 1 Avic. Qual.
compositio
– for ǧumla: whole, totality show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 145, 17: Videtur autem quod uni ex saporibus qui sunt medii inter extrema adiungatur solutio et calefactio, et vocatur compositio haec acuitas
-
Avic. An. vol. I 192, 26: Dicemus igitur quod lux est pars compositionis huius visibilis quod vocamus colorem
-
Avic. Met. 253, 39: postquam fuerit compositio longa et lata et profunda supra compositionem eius
Marm. 167, 8: بعد أن تكون الجملة طويلة عريضة عميقة على جملته
- 2 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
compositum
– for ǧumla: totality; combination show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 111, 24: immo illud est aliqua de affectionibus et aliqua de virtutibus et aliquid ex accidentibus spiritualibus, aut compositum ex illis, propter quod singularis fit anima, quamvis illud nesciamus
-
Avic. Met. 268, 29: ex quorum unitione provenit compositum, sicut compositum ex corpore et albedine
Marm. 182, 16: ويجتمع من ذلك جملة متحدة، مثل اتحاد الجسم والبياض
-
Avic. Gen. 52, 81: si tangeres illud compositum, non dubitares quin quaelibet illarum partium contingat suam proportionalem
Qass. 118, 16: لو مست الجملة، ولم يشك أن كل واحد من أجزائها إنما يلاقى حينئذ ما يساويه
- 1 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
- 1 Avic. Gen.
congregatio
– for ǧumla: sum, whole show/hide quotes-
Avic. Gen. 82, 73: Et, si forma totius in hoc loco esset congregatio remanentis cum adveniente de novo, et congregatio remanentis et etiam formae permanentis, totum simul, non est congregatio illa
Qass. 142, 11: وإذا كان صورة الكل فى هذا الموضع هى جملة الباقية والحادثة، وليست هى الجملة الباقية، والصورة الباقية بجملتها هى جملة باقية
- 3 Avic. Gen.
coniunctio
– for ǧumla: totality, whole; aggregate show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 50, 10: et quod unaquaeque illarum minor est numero qui erat in coniunctione
-
Avic. An. vol. I 258, 71: coniunctio autem redditus et distinctionis acquirit visui quale ipsum et visum
-
Avic. Met. 8, 42: nec est etiam inquantum sunt coniunctio aliqua et omnino
-
Avic. Met. 8, 44: consideratio de partibus coniunctionis
Marm. 6, 11: النظر فى أجزاء الجملة
-
Avic. Gen. 53, 84: Non ergo fiet aliqua operatio <…> ab aliquo tangente, sed potius erunt salvi, et coniunctio non erit salva
Qass. 119, 3: فيكون ليس عن آحاد المتماسات فعل وانفعال؛ بل سلامة، والجملة غير سالمة ولا مسلمة
- 3 Avic. An.
- 3 Avic. Met.
- 1 Avic. Gen.
coniunctio totius
– for ǧumla: sum show/hide quotes-
Avic. Gen. 83, 90: et quod fuit ei adiunctum sunt complementa, et coniunctio totius non erit illud antiquum, sed innovatur cum potentiis vel complementis
Qass. 143, 3: وتكون الجملة ليست هى القديمة بل حادثة من القوى
- 1 Avic. Gen.
coniunctum
– for ǧumla: whole (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 129, 79: cum autem apprehendunt unum quod est coniunctum compositum ex aliquibus et ex eorum accidentibus
-
Avic. Met. 434, 11: eo quod ipsum est non divisibile, … nec intellectu quasi essentia eius sit composita ex intentionibus intelligibilibus diversis ex quibus provenit unum coniunctum
Marm. 299, 11: ولا [sc. منقسم] فى العقل بأن تكون ذاته مركبة من معان عقلية متغايرة تتحد منها جملة
- 1 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
generalitas
– for ǧumla: totality, realm show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 197, 2: sicut autem haec [sc. ea quae lucent in nocte ] differunt a lucentibus in generalitate naturae, et stellae similiter
Rahm. 106, 17: ولو كانت هذه [sc. اللوامع فى الليل] مخالفة للمضيئآت فى جملة الطبع فالكواكب كذلك
- 1 Avic. An.
generaliter
– for ǧumla: general aspect show/hide quotes-
Avic. Met. 449, 4: Nos autem iam assignavimus in capitulis praecedentibus generaliter id quod pertinet ad cognitionem huius intentionis
Marm. 309, 2: وكأنا قد أشرنا إلى جمل مما تعين فى معرفة هذا المعنى
- 1 Avic. Met.
أشرنا إلى جمل مما تعين – assignavimus … generaliter id quod pertinet Avic. Met. 309 / 449
جمل ǧumal
collectiva (pl.)
– for ǧumal: (pl. of ǧumla) sum show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 704: Postquam itaque peregimus de collectivis in esse coniunctionum Saturni et Iovis in triplicitatibus
Yama.: فإذ قد أتينا بجمل من حالات اقتران زحل fa-iḏ qad ataynā bi-ǧumalin min ḥālāti qtirāni zuḥala
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 11: tractemus ergo in hoc tractatu collectiva de qualitate scientie significationum individuorum superiorum
Yama.: فلنذكر في هذه المقالة جملا من كيفية معرفة دلالات الأشخاص العالية fa-l-naḏkur fī hāḏihī l-maqālati ǧumalan min kayfiyyati maʿrifati dalālāti l-ašḫāṣi l-ʿāliyyati
- 5 Albu. Coni.
في جملة fī ǧumla
generaliter
– for fī ǧumla: (+ genit.) in the totality of (i.e. considered as such) show/hide quotes-
Avic. Met. 66, 33: quod calor accidens est corpori ignito, sed igni generaliter non est accidens
Marm. 46, 13: إن الحرارة عرض فى غير جسم النار، لكنها فى جملة النار ليست بعرض
- 1 Avic. Met.
من جملة min ǧumla
collocari (sub)
– for min ǧumla: (+ genit.) (belonging) to the totality of show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 42, 45: consimiliter situs visibilium diversorum inter se, collocatur sub hoc modo
Sabra II 60b, 14: وكذلك أوضاع المبصرات المتفرقة بعضها عند بعض هي من جملة هذا النوع wa-ka-ḏālika awḍāʿu l-mubṣarāti l-mutafarriqati baʿḍihā ʿinda baʿḍin hiya min ǧumlati hāḏā l-nawʿi
- 1 Alhaz. Opt.
هي من جملة هذا النوع – collocatur sub hoc modo Alhaz. Opt. II 60b / 42
ex
– for min ǧumla: (+ genit.) among show/hide quotes-
Avic. Met. 104, 15: et ideo non dubitas quia id quod ex eis est ad aliquid … est res accidens alicui necessario
Marm. 71, 12: ثم لا يشك فى أن المضاف من جملتها … أمر عارض لشىء ضرورة
- 1 Avic. Met.
بالجملة bi-l-ǧumla
finaliter
– for bi-l-ǧumla: in general show/hide quotes-
Avic. Gen. 135, 83: et finaliter, si ascendunt ratione societatis ignis, non convenit ultra quaerere
Qass. 186, 7: وبالجملة إن صعدا بالمرافقة لم يلزم السؤال
-
Avic. Gen. 144, 45: et finaliter, ut tota pars attingatur a communi actione contactus non corrumpente
Qass. 194, 3: وبالجملة ليكون جميع الجهة ينال منه التأثير نيلا معتدلا غير مفسد
- 2 Avic. Gen.
generaliter
– for bi-l-ǧumla: in general, altogether show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 15, 10: Ista est ergo qualitas visionis generaliter
Sabra I 105a, 2: وهذا هو كيفية الإبصار بالجملة
-
Alhaz. Opt. 34, 12: Intentiones particulares, quae comprehenduntur sensu visu, sunt multae, sed generaliter dividuntur in 22
Sabra II 34b, 19: والمعاني الجزئية التي تدرك بحاسة البصر كثيرة، إلا أنها تنقسم بالجملة إلى اثنين وعشرين قسمًا
- 2 Alhaz. Opt.
في الجملة fī l-ǧumla
finaliter
– for fī l-ǧumla: in general show/hide quotes-
Avic. Gen. 82, 82: et resolvitur [sc. spissum ] valde modicum, et remanet finaliter, dum durat ista mutatio, aliquid quod conservat formas et potentias necessarias
Qass. 142, 16: ويتحلل القليل منه [sc. الكثيف]، ويبقى فى الجملة على الاستمرار ما يستحفظ القوى، والصور الواجبة
- 1 Avic. Gen.
جمل من العلاج ǧumal min al-ʿilāǧ
confectiones medicine (pl.)
– for ǧumal min al-ʿilāǧ: (pl. of ǧumla) all medical treatments show/hide quotes-
Ǧazzār Obl. §19: sed commemorabimus tibi confectiones medicine que te ducant in desiderium tuum
Bos 33, 81: وأن نذكر لك جملا من العلاج تؤديك إلى محبوبك
- Ǧazzār Obl.
The Latin translator apparently understood the phrase to mean ‘compositions of medicine’.
جملي ǧumlī
coniunctus
– for ǧumlī: aggregational show/hide quotes-
Avic. Met. 8, 43: nec est etiam inquantum sunt coniunctio aliqua et omnino, non dico coniunctum nec universale
Marm. 6, 11: ولا أيضا من جهة ما هى جملة ما وكل، لست أقول جملى وكلى
- 1 s.v. coniunctum ǧumalī Avic. Met.
The Arabic term is not documented in Lisān, Freytag, Lane, Dozy and Wehr.
مجمل muǧmal
aggregatus
– for muǧmal: summarized, summary (adj.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II*, 65, 317: Et dictio «homo» significat significatione aggregata id quod significat unusquisque duorum sermonum separatim
Butt. 98, 10: ولفظ الإنسان يدل دلالة مجملة على ما يدل عليه كل واحد من هذين القولين مفصلا
- 1 Aver. MC Int.
communis
– for muǧmal: general show/hide quotes-
Avic. Met. 535, 55: Veritatem autem huius non detegat eis nisi aliquid commune
Marm. 366, 14: وأما الحق فى ذلك فلا يلوّح لهم منه إلا أمرًا مجملا
- 1 Avic. Met.
generalis
– for muǧmal: comprehensive, summarizing show/hide quotes-
Avic. Met. 436, 37: Dicemus autem verbum generale, antequam incipiamus discutere hoc
Marm. 300, 10: ونقول قولا مجملا قبل العود إلى التفصيل
- 1 Avic. Met.
بقول مجمل bi-qawl muǧmal
generaliter
– for bi-qawl muǧmal: in summary terms, in brief show/hide quotes-
Avic. Met. 522, 2: Capitulum de principio et de promissione generaliter et de inspirationibus et orationibus exauditis
Marm. 358, 5: فى المبدأ والمعاد بقول مجمل، وفى الإلهامات والمنامات، والدعوات المستجابة
- 1 Avic. Met.