show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
جرى ǧarā
accidere
– for ǧarā: to occur show/hide quotes-
Aris. Anim. III 770b19: Et propter hoc multi homines non dant huic modo nomen monstruosi, quoniam generatio eius accidit multotiens
Brug.: لذلك لا يسمّى كثير من الناس هذا الصنف باسم الولد العجيب لأن كينونته قد جرت فى العادة
- 1 Aris. Anim. III
advenire
– for ǧarā: (+ ʿalā) to arrive at show/hide quotes-
Avic. Met. 540, 38: cui, si advenerint actiones corporales, non tamen agent in eum dispositiones et habitus suarum impressionum
Marm. 369, 11: فإذا جرت عليها أفعال بدنية لم تؤثر فيها هيئة وملكة تأثيرها
- 1 Avic. Met.
contingere
– for ǧarā: (+ ʿalā) to fall victim to; to proceed in accordance with show/hide quotes-
Avic. Met. 56, 78: vel per errorem aliquem qui sibi contingit quoniam non intellexit dispositiones et condiciones earum
Marm. 39, 9: لغلطٍ جرى عليه مثلا
-
Avic. Met. 181, 65: sicut contingit hanc relationem consequi relationem paternitatis
Marm. 122, 2: بل مثل ما يجرى عليه الأمر
- 2 Avic. Met.
currere
– for ǧarā: to flow, to run; to proceed; to occur, to take place; to be current show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 143: bella current inter eos et sanguinis effusio
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 277: current inter eos epistole et nuntii
-
Avic. Met. 139, 9: Oportet considerare oppositionem quae currit inter multum et unum
-
Nico. Plan. §191: In locis quoque, in quibus aqua calida currit
-
Alpet. ch. 5 §11: quia omnes eorum motus secundum veritatem currunt secundum unum ordinem rotationis observate
-
Aris. Anim. II 670a22: Renes vero sunt ad colandum superfluitatem humidi quod currit ad vesicam
Kruk: فاما الكليتان فخلقتهما لحال تصفية فضلة الرطوبة التى تجرى الى المثانة
-
Aris. Anim. III 718a7: sperma ergo in illo tempore currit in viis et est digestum
-
Aver. MC Gen. 176ra40: et quia motus solis in hoc orbe est circularis, oportet ut tempora anni currant circulariter
-
Aver. Ep. Parv. 191vb60: una forma apparebit forme due, sicut forma solis cadens super aquam currentem apparebit due
-
Aver. Ep. Parv. 202rb31: causarum per motus corporum celestium et per motus elementorum que currunt ordinabiliter
-
Aver. MC Int. diff. II, 37, 234: omnia currant cursu eorum per naturam
-
Aver. MC Int. diff. II*, 43, 15: Verum verbum infinitum non currit consuetudo ut agatur in similibus hiis enuntiationibus
Butt. 85, 1: لكن الكلمة الغير محصلة لم تجر العادة باستعمالها فى أمثال هذه القضايا
-
Alhaz. Opt. 26, 53: curret in verticatione continua
-
Avic. Gen. 4, 47: quamvis usus currit sic
Qass. 79, 8: وإن كانت العادة قد جرت بها
-
Avic. Gen. 6, 85: unus capillus signatus non nigrescit neque albescit, immo quandoque currunt in illum et in suam nutritionem partes supra quas manifestatas obtinet denigratio
Qass. 80, 14: قالوا: وليست الشعرة الواحدة تسود بعينها وتبيض، بل مرة تجرى فيها، ومن غذائها، أجزاء يغلب عليها فى ظاهرها سواد
- 2 Albu. Coni.
- 1 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
- 1 s.v. ǧārī Alpet.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aris. Anim. III
- 1 Aver. MC Gen.
- 2 Aver. Ep. Parv.
- 3 Aver. MC Int.
- 1 Alhaz. Opt.
- 3 Avic. Gen.
cursus (n.)
– for ǧarā: to be current show/hide quotes-
Aris. Anim. III 777a20: quoniam erit secundum cursum naturalem
Brug.: لأنه يكون مثل ما جرى في العادة
- 1 Aris. Anim. III
مثل ما جرى في العادة – secundum cursum naturalem Aris. Anim. III 777a20
discurrere
– for ǧarā: to flow; to move, to navigate; to occur show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 357, 1288: et erit sublimans quosdam ultra modum et deponens alios, et discurrent per manus eius milites et res hominum
Lemay 639, 681: ويكون مِمَّن يرفع قومًا غايةَ الرفعة ويضع أخرين ويجرى على يديه الأحسن والأساءة إلى الناس
-
Ibn Tum. 109c, 36: sic dicens: «In creatione celorum et terre, noctis et diei, et navium que discurrunt per mare <et ferunt quod> comodum [sic] est hominibus …»
Goldz. 231, 18: فقال ان فى خلق السماوات والارض واختلاف الليل والنهار والفلك التى تجرى فى البحر بما ينفع الناس
-
Ibn Tum. 111a, 4: Priusquam fuissent, providit ea sapiens in eternitate sua, et apparuerunt per prudentiam eius secundum provisionem ipsius, et discurrerunt secundum provisionem eius iuxta numerum qui non destruitur et tramitem qui non dissolvitur
Goldz. 235, 19: قبل وجود اعيانها قدرها العليم فى ازليته فظهرت بحكمته على وفق تقديره فجرت بتقديره على حساب لا يختل ونظام لا ينحل
- 1 Albu. Intro. JS
- 2 Ibn Tum.
esse
– for ǧarā: to proceed; to occur show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 176ra6: Quapropter necessarium est, … ut sit circulare
Eich. 142, 2: ولذلك يجب ضرورة … أن يكون يجرى دورا
-
Avic. Gen. 62, 43: et non est <actio vel receptio> operationis inter ea
Qass. 127, 2: ولم يجر فيما بينهما فعل أو انفعال
- 1 Aver. MC Gen.
- 1 Avic. Gen.
جرى مجرى ǧarā maǧrā
assimilari
– for ǧarā maǧrā: (+ genit.) to behave like, to be similar to show/hide quotes-
Avic. Gen. 129, 9: non quiescit motus neque illud quod motui assimilatur
Qass. 180, 4: لا قرار للحركة، ولا لما يجرى مجرى الحركة
- 1 Avic. Gen.
ما يجري مجراه mā yaǧrī maǧrāhu
aliquid aliud
– for mā yaǧrī maǧrāhu: what is similar to it (lit. ‘what takes the same course as it’) show/hide quotes-
Avic. Met. 147, 49: in intervallis musicae ponunt alha quod interpretatur quarta toni vel aliquid aliud quod est minoris intervalli
Marm. 100, 14: وفى أبعاد الموسيقى [sc. فنفرض] إرخاء النغمة التى هى ربع طنينى أو ما يجرى مجراها من الأبعاد الصغار
- 1 Avic. Met.
consimilis
– for mā yaǧrī maǧrāhu: which is analogous, similar to it show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 149, 59: calor et quicquid calorem excitat ex confricatione vel evaporatione et consimilibus non excitaret odores
-
Avic. An. vol. II 67, 74: Iam autem locuti sumus in nostris libris physicis … verbum cui non invenietur apud antiquos consimile in distinctione et declaratione et sumatur inde
Rahm. 201, 16: وقد تكلمنا فى كتبنا الطبية … كلاما لا يوجد للمتقدمين ما يجرى مجراه فى تفصيله وتحصيله، فليقرأ من هناك
-
Avic. Met. 324, 12: tunc id quod fit ex ea erit artificiale vel consimile
-
Avic. Met. 337, 93: nisi prius sit imaginata in anima vel in alio consimili
Marm. 228, 10: لكن شيئيتها لا تكون علة ما لم تحصل متصورة فى النفس أو ما يجرى مجراها
- 3 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
أجرى aǧrā
accipi facit
– for aǧrā: to treat show/hide quotes-
Avic. Met. 218, 76: Convenientia enim fecit ea accipi eodem modo
Marm. 147, 8: فإن الاصطلاح أجراهما بعد ذلك مجرى واحدًا
- 1 Avic. Met.
جري ǧary
defluens
– for ǧary: moving, flowing (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 276, 75: Item, qui inspicit aquam cito defluentem, videtur ei ipsa moveri ad unam partem et cadit in illam
Rahm. 157, 5: فإن الناظر فى ماء شديد الجرى يتخيل له أنه هو ذا يميل عن جهة ويسقط إليها
- 1 Avic. An.
فإن الناظر فى ماء شديد الجرى – qui inspicit aquam cito defluentem Avic. An. 157 / vol. I 276
جرية ǧirya
cursus (n.)
– for ǧirya: current, flowing; receding (of water) (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 104, 680: Apparet namque augmentum aque et eius cursus
Lemay 168, 368: وأنَّما يتبيَّن تردُّد الماء وجريته
-
Albu. Intro. JS 122, 1301: qui flat ex parte qua oritur Luna confortat cursum aque accessionis
Lemay 182, 716: والرياح الَّتي تهبّ من الناحية الَّتي يغرب فيها القمر وهي مقويَّة لجرية ماء الجزر
-
Nico. Plan. §185: cum contigerit aquam quae cursum non habeat quo moveatur
- 2 s.v. ǧaria and ǧariya Albu. Intro. JS
- 1 Nico. Plan.
مجرًى maǧran
cursus (n.)
– for maǧran: course; canal; progress show/hide quotes-
Alcab. diff. IV, li. 14: post gradum ascendentem in eadem hora secundum cursum naturalem
-
Avic. Met. 499, 34: quae accidunt in cursu omnium
-
Aris. Anim. II 664b10: Et debemus deridere eos qui fingunt quod vena magna est cursus aquae et humiditatis
Kruk: فأما قول الذين يزعمون أن العرق الخشن مجرى الماء والرطوبة فهو مما ينبغي أن يزدري به
-
Aver. MC Int. diff. II, 37, 234: omnia currant cursu eorum per naturam
-
Avic. Gen. 148, 55: super quas discurrit cursus totius mundi
Qass. 197, 4: المبنى عليها مجرى الكل
- 1 Alcab.
- 1 Avic. Met.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aver. MC Int.
- 1 Avic. Gen.
decursus (n.)
– for maǧran: tube, duct (anat.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 31, 1084: et Veneris significatio renum et decursus spermatis
Lemay 28, 627: وللزهرة دلالة على الكليتين ومجرى المنى
-
Alcab. diff. II, li. 85: Et dixerunt quidam quia habet [sc. Mars ] ex membris fellis cistim, renes et venas et decursum spermatis et dorsum
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Alcab.
جريان ǧarayān
currere
– for ǧarayān: flowing, stream show/hide quotes-
Avic. Qual. 18, 76: Dixerunt praeterea quod mare quod est intus ubi Hercules posuit speculum in imagine, quia non est multum profundum et est valde strictum et [est] quia multa flumina ingrediuntur in eum, imaginatur currere
Qass. 210, 17: قالوا إن البحر الموضوع فى داخل منار هرقل لقلة عمقه وضيق مواضع منه وكثرة ما يسيل إليه من الأنهار يخيل جريانا
- 1 Avic. Qual.
cursus (n.)
– for ǧarayān: flow, current (n.) show/hide quotes-
Avic. Qual. 17, 71: Mare autem quod est positum inter valles profundas, et est securius ab inundatione ventorum, et non imaginatur cursus in eo sicut imaginatur quando prospicitur in alto loco
Qass. 210, 14: والبحر الموضوع فى الوهاد الغائرة أسلم من تمويج الرياح، حتى يخيل من الجريان ما يخيله نظيره فى موضع عال
- 1 Avic. Qual.
جارٍ ǧārin
attrahens
– for ǧārin: flowing show/hide quotes-
Nico. Plan. §230: Sed cum habuerint arbores vel plantae virtutem attrahentem vehementer, erit fructificatio una
Dross.: فاما اذا كان الشجر والنبات له قوة جارية جدا كان الحمل واحدا
- 1 Nico. Plan.
The Latin translator perhaps read ǧāḏib ‘attracting’ instead of ǧārin. Drossaart 1989, 339.
currens
– for ǧārin: current (adj.) show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II*, 63, 298: in dicto a consuetudine currente in illa lingua
Butt. 97, 12: فى القول عن العادة الجارية فى ذلك اللسان
- 1 Aver. MC Int.
currere
– for ǧārin: running, moving show/hide quotes-
Alpet. ch. 1 §5: Et alius motus est quo moventur plures stellarum que current ad diversum motus primi super alios duos polos et non super illos
Gold. 2v, 2: والحركة الأخرى التى تُحرك أكثر النجوم الجارية إلى خلاف الحركة الأولى
- 1 Alpet.
decurrens
– for ǧārin: flowing show/hide quotes-
Albu. Coni. app. I, li. 38: Aquarius … habet ex locis loca aquarum et fluminum decurrentium et maria
Yama.: الدلو … له من البقاع مواضع المياه والأنهار الجارية والبحار
- 1 Albu. Coni.
defluens
– for ǧārin: flowing, streaming show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 115, 1070: Et secundum hoc opus quod fecimus ex equatione Lune scitur etiam augmentatio aquarum atque accessionum et diminutio earum in fluminibus defluentibus
Lemay 177, 584: وبمثل هذا العمل الَّذي ذطرناه من تعديل القمر يُعرَفُ أيضًا زيادة المياه والمدود ونقصانها في الأودية الأنهار الجارية
- 1 s.v. flumen Albu. Intro. JS