show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
جسم ǧism
color
– for ǧism: body (of a certain colour) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 188, 64: et erit impossibile tunc ut color niger illustretur a luce
Rahm. 101, 13: فيستحيل أن يكون الجسم الأسود مشرقا بالضوء fa-yastaḥīlu an yakūna l-ǧismu l-aswadu mušraqan bi-l-ḍawʾi
- 1 Avic. An.
corporalis
– for ǧism: body show/hide quotes-
Avic. Met. 79, 90: mensura quae non est in se res terminata interim dum non specificatur in lineam vel superficiem vel corporalem
-
Avic. Met. 129, 5: et est tunc mensura corporalis vel superficialis
Marm. 88, 19: فهو مقدار جسم أو سطح
-
Aver. Ep. Parv. 193rb8: aut ponere istos radios esse corporales aut non. Sed si corporales
Blum. 27, 10: واما ان يضع ان هذه الاشعة اجسام واما ان يضعها اشعة نورية غير اجسام. فان وضعها اجساما
- 2 Avic. Met.
- 2 Aver. Ep. Parv.
واما ان يضع ان هذه الاشعة اجسام – aut ponere istos radios esse corporales Aver. Ep. Parv. 27 / 193rb
corporeitas
– for ǧism: body show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 81, 30: quae est vis convertens corpus a corporeitate in qua erat in similitudinem corporis in quo est
Rahm. 40, 15: وهى قوة تحيل جسما غير الجسم الذى هى فيه إلى مشاكلة الجسم الذى هى فيه
- 1 Avic. An.
corporeus
– for ǧism: body show/hide quotes-
Avic. Met. 10, 83: Deinde consideratio … de rebus formalibus quae non sunt in materia, vel, si sint in materia, non tamen corporea
Marm. 8, 3: ثم البحث … عن الأمور الصورية التى ليست فى مادة أو هى فى مادة غير مادة الأجسام
- 1 Avic. Met.
فى مادة غير مادة الاجسام – in materia, non tamen corporea Avic. Met. 8 / 10
corpus
– for ǧism: (pl. aǧsām) body (also geom., astr.) show/hide quotes-
Mesue Aph. A §14: Colligatio corporis et animae
-
Mesue Aph. A §15: Complexio corporis animati
-
Albu. Intro. JS 98, 436: Laxantur ob hoc corpora civium eius
Lemay 163, 233: فاسترخت لذلك أجسام أهلها
-
Albu. Intro. JS 312, 1426: significat … corpora animata
-
Albu. Coni. tr. V, li. 211: cum sanitate corporum hominum
-
Albu. Coni. tr. V, li. 333: fortasse sana sunt corpora eorum
-
Alcab. diff. I, li. 321: significat vitam et corpus
-
Alcab. diff. II, li. 155: pulcri corporis et capillorum
-
Kindi Int. GC 2, 15: et non est in anima sicut res in vase, neque sicut similitudo in corpore, quoniam anima non est corpus
Rīda 355, 1: وليس تصير فى النفس كالشىء فى الوعاء ولا كالمثال فى الجرم، لأن النفس ليست بجسم
-
Kindi Int. GC 2, 19: et similiter iterum virtus sentiens non est nisi animae; et non est in anima sicut membrum in corpore, immo est in anima et est sentiens
-
Kindi Som. 25, 21: Creator enim totius … posuit animali tempus ad quietem et operationem instrumentorum et virtutum, quae sunt ad nutrimentum, faciens quiescere corpus vivi
Rīda 309, 4: فإن بارىء الكل … صيّر للحيوان زمانا للراحة وعمل الآلات والقوى التى للغذاء النامى لجسم الحىّ
-
Kindi Som. 26, 5: digestio enim non fit equalis digestio cum administratione sensuum, quae valeat replere illud quod evacuatur de membris corporis vivi et quadam parte virtutis
-
Fara. Scien. GC 90, 4: Scientia itaque naturalis contemplatur de corporibus naturalibus et de accidentibus quorum essentie sunt per ista corpora
-
Ps.-Fara. Flos 316: sicut non est possibile formare corpus dum non formatur longitudo et latitudo et profunditas
Cruz Her. li. 8: كما لا يمكن تصوّر الجسم ما لا يتصوّر الطول والعرض والعمق
-
Ps.-Fara. Flos 318: Ergo non dicitur de eo quantitas, neque quando, neque ubi, neque est corpus
-
Anar. 7, 30: quemadmodum difiniens corpus dixit ipsum esse quantitatem habentem tres dimensiones
-
Anar. 28, 18: Si enim foret in corporibus habentibus materiam
-
Avic. An. vol. I 63, 00: Corpus autem quod debet comparari animae vegetabili universali
Rahm. 31, 2: فالذى ينسب إلى النفس النباتية العامة من أمر الجسم
-
Avic. An. vol. II 183, 96: corpus enim parvissimum sic dividitur sicut dividitur et maximum in numero et figura
Rahm. 268, 14: إذ الجسم الصغير ينقسم بحسب قسمة الكبير عددًا وشكلًا
-
Avic. Met. 2, 22: quod suum subiectum naturalium est corpora, secundum quod moventur et quiescunt
-
Avic. Met. 5, 89: quod deus est non corpus nec virtus corporis
Marm. 4, 15: أن الإله غير جسم، ولا قوة جسم
-
Kindi Int. DG 3, 15: quoniam anima non est corpus nec circumscripta
Rīda 355, 1: لأن النفس ليست بجسم ولا متجزئة
-
Kindi Int. DG 3, 19: similiter etiam virtus sentiens non est nisi in anima; sed non est in anima ut membrum in corpore, sed est ipsa anima, et ipsa est sentiens
-
Ibn Tum. 109c, 29: Cumque scitur adventus unius corporis, scitur et adventus ceterorum corporum
Goldz. 231, 15: فاذا علم حدوث جسم واحد علم حدوث سائر الاجسام
-
Alpet. ch. 2 §15: non poterit [sc. positio multorum celorum in uno celo ] estimari nisi circulorum abstractorum a corpore non corporalium
-
Alpet. ch. 3 §3: Et dico sic quod corpori rotundo hic sunt duo motus
Gold. 13r, 12: ونقول أيضا إن للجسم المستدير هاهنا حركتين
-
Aris. Anim. II 650b1: et si fuerit [sc. cibus ] malus erit corpus infirmum
-
Aris. Anim. III 727a20: quoniam sua [sc. feminarum ] corpora sunt minora corporibus marium in omni genere animalis generantis animal
-
Aris. Anim. III 732a18: Et causa illius est quoniam nobiliora et quorum natura eis sufficit sunt plura aliis, et debent esse magna corpore
-
Aver. MC Gen. 155vb17: Dicunt enim quod principium rerum sunt corpora indivisibilia infinita numero et figuris
Eich. 9, 18: ذلك أنّ هذين قالا إنّ مبدأ الأشياء هي الأجسام الغير منقسمة الغير متناهية مِنْ قِبَلِ العدد والشكل
-
Aver. MC Gen. 166rb61: et universaliter impossibile est ut forme et qualitates admisceantur cum corporibus deferentibus eas
-
Aver. Ep. Parv. 192ra49: quando inter eos et sensibilia interiacent corpora grossa
-
Aver. Ep. Parv. 202va19: quemadmodum medicus enuntiat quod accidit corpori Socratis
-
Aver. MC Int. diff. I, 17, 213: animal est corpus
-
Aver. Iunior §1: scilicet si coniungatur intelligencia operans cum intellectu materiali donec est in corpore
Burn.: وهو هل يتصل بالعقل الهيولاني العقل الفعّال وهو ملتبس بالجسم
-
Alhaz. Conf. 285, 8: Mundus ergo est corpus quod circumdat una superficies in cuius medietate est punctus
-
Alhaz. Conf. 311, 2: et omnes stelle fixe sunt intromisse in corpore huius spere
-
Alhaz. Opt. 1, 20: Et invenimus iterum quando aspiciens intuetur corpus mundum album
Sabra I 67b, 10: ونجد أيضًا الناظر إذا نظر إلى جسم نقي البياض
-
Alhaz. Opt. 35, 58: et color comprehenditur a sentiente ex alteratione formae corporis sentientis et ex eius coloratione
-
Aris. Phys. VII 28, 20 (244b16): sensibilibus autem differunt corpora abinvicem
-
Aris. Phys. VII 30, 30 (245a23): Aer enim est continuum, et corpus iunctum est aeri
-
Mesue Aph. B §14: Ligamentum spiritus cum corpore debile
-
Mesue Aph. B §15: Corporis vitalis fit destitutio
-
Avic. Gen. 1, 4: complevimusque adnumerare corpora quae sunt primae partes mundi
Qass. 77, 7: وفرغنا من تحديد الأجسام التى هى أجزاء أولية للعالم
-
Avic. Gen. 102, 12: habebunt per naturam corpora opposita
-
Avic. Qual. 1, 3: Iam complevimus cognitionem rerum naturalium universalium et cognitionem corporum et formarum
-
Avic. Qual. 71, 18: Namque competit simplicibus corporibus non habere colorem
- 9 Mesue Aph. A
- 5 Albu. Intro. JS
- 3 Albu. Coni.
- 4 Alcab.
- 2 Kindi Int. GC
- 3 Kindi Som.
- Fara. Scien. GC
- 2 Ps.-Fara. Flos
- 5 Anar.
- 252 also s.v. badan Avic. An.
- 290 Avic. Met.
- 2 Kindi Int. DG
- 2 Ibn Tum.
- 3 Alpet.
- 1 et passim Aris. Anim. II
- 1 et passim Aris. Anim. III
- 10 Aver. MC Gen.
- 28 Aver. Ep. Parv.
- 1 Aver. MC Int.
- 1 Aver. Iunior
- Alhaz. Conf.
- 5 s.v. albus, diaphanus, distinctus, mundus and obliquatio Alhaz. Opt.
- 4 Aris. Phys. VII
- 6 Mesue Aph. B
- 129 also s.v. essentia et cognitio corporis ayy al-aǧsām Avic. Gen.
- 68 Avic. Qual.
Alon/Abed 2007, 45.
Goichon 1938, no. 99.
جسم الجسد ǧism al-ǧasad
corpulentia
– for ǧism al-ǧasad: bulk of the body show/hide quotes-
Aris. Anim. III 749b23: Isti ergo modi sunt medii inter aves uncorum unguium et ponderosas … Et propter corpulentiam suam et calorem ventris ovant multotiens
Brug.: وهذه الأصناف فيما بين الطير المعقّف المخاليب والطير الثقيل … ولحال جسم الجسد وحرارة البطن يبيض مرارا شتّى
- 1 Aris. Anim. III
جسمي ǧismī
corporalis
– for ǧismī: corporeal show/hide quotes-
Avic. Met. 75, 14: haec igitur natura corporalis comparatione sui receptibilis est divisionis
-
Avic. Met. 83, 52: Ipsa enim intellecta absque forma corporali
-
Avic. Gen. 80, 37: hyle augmentatoris qui suffert formam corporalem
-
Avic. Gen. 86, 57: Tunc ergo coniungetur [sc. hyle ] formae corporali, et ista forma corporalis separaretur quando recepisset istam aliam formam
Qass. 145, 8: وتلك الصورة الجسمية تزول عند قبولها هذه الصورة
- 8 Avic. Met.
- 4 Avic. Gen.
corporeus
– for ǧismī: corporeal, bodily show/hide quotes-
Avic. Met. 78, 81: quae non potest specificari differentiis supervenientibus sibi inquantum est corporea
Marm. 55, 1: ليس يجوز أن تتنوع بفصول تدخل عليها بما هى جسمية
-
Avic. Met. 262, 11: cum dixerimus corpus, non intelligimus ex hoc abstractionem a coniunctione formae corporeae
Marm. 173, 5: فإذا قلنا له جسم، فلسنا نعنى بذلك مجرد مجموع الصورة الجسمية
-
Avic. Gen. 146, 20: quia est potentia corporea finita necessario propter finitatem suae operationis
Qass. 195, 13: فإنها قوة جسمية متناهية بتناهى فعلها ضرورة
- 5 Avic. Met.
- 1 Avic. Gen.
جسماني ǧusmānī
corporale
– for ǧusmānī: corporeal (n.) show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 193ra57: et impossibile est ut spirituale acquiratur a corporali nisi per medium
Blum. 26, 7: فليس يمكن ان يحصل الروحانى من الجسمانى الا بمتوسط
- 1 Aver. Ep. Parv.
corporalis
– for ǧusmānī: corporeal, bodily show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 180, 48: reverberatio autem motus corporalis est sine dubio
Rahm. 96, 18: والانعكاس حركة جسمانية لا محالة
-
Avic. An. vol. II 44, 30: sicut apprehendunt sensus exteriores, quod egeat instrumentis corporalibus, manifestum est
-
Avic. Met. 24, 48: immo et universitatis eorum accidentium quae proveniunt ex materia corporali est virtus
-
Avic. Met. 82, 45: Capitulum quod materia corporalis non spoliatur a forma
-
Fara. Int. li. 95: Hec vero essencia est similis materie in qua imprimuntur forme, scilicet quemadmodum si estimaveris aliquam materiam corporalem, veluti ceram aliquam
Bouy. 13, 5: وتلك الذات شبيهة بمادة تحصل فيها صور الا انك اذا توهمت مادة ما جسمانية مثل شمعة ما
-
Fara. Int. li. 211: et hinc incipiunt forme descendere usque ad formam corporalem ylealem
-
Aver. MC Gen. 167va55: Qui vero ponit hiis quatuor corporibus materiam esse priorem eis, corporalem et in actu, peccat
-
Aver. Ep. Parv. 192vb41: quidam enim dicunt quod acquisitio formarum extrinsecarum est acquisitio corporalis non spiritualis
-
Aver. Ep. Parv. 202vb28: Et est ille cui largitur intellectus intentiones corporales
-
Aris. Phys. VII 16, 12 (242b25): Si autem id quod primo movetur motu corporali necesse est
-
Avic. Gen. 86, 56: erit hyle denudatum, quod est impossibile, nisi coniungatur formae corporali
Qass. 145, 7: فإن كان بالقوة فهو هيولى مجردة، ويستحيل قوامها إلا مقارنا لصورة جسمانية
- 12 also s.v. ǧismānī Avic. An.
- 26 Avic. Met.
- 2 s.v. forma Fara. Int.
- 1 Aver. MC Gen.
- 14 Aver. Ep. Parv.
- 1 Aris. Phys. VII
- 1 Avic. Gen.
corporeus
– for ǧusmānī: corporeal, bodily show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 219, 41: necesse est ut aut sit aliquid stabile esse habens situm et sit substantia corporea
Rahm. 120, 2: إما أن يكون شيئا قائم الذات ذا وضع فيكون جوهرا جسمانيا
-
Avic. An. vol. II 160, 26: quam non est possibile esse corpoream vel subsistentem in corpore
Rahm. 254, 7: ما ليس يجوز أن يكون جسمانيا مستقّرا فى جسم
-
Avic. Met. 10, 77: esse intelligibile, quod esse nullo modo pendet ex materia, vel pendet ex materia, sed non corporea
Marm. 7, 18: الوجود العقلي الذي لا يتعلق بمادة أصلًا أو يتعلق بمادة غير جسمانية
-
Avic. Met. 69, 84: Capitulum de certitudine substantiae corporeae
- 3 also s.v. ǧismānī Avic. An.
- 5 Avic. Met.
corpus
– for ǧusmānī: corporeal show/hide quotes-
Avic. Met. 256, 94: receptibile etenim motus non sequitur substantiam propinque, sed postquam fit locale et corpus
Marm. 169, 11: فإن القابل للحركة لا يلحق الجوهر أول اللحوق ، بل بعد أن يصير مكانيا جسمانيا
- 1 Avic. Met.
بل بعد أن يصير مكانيا جسمانيا – sed postquam fit locale et corpus Avic. Met. 169 / 256
جسمية ǧismiyya
corporeitas
– for ǧismiyya: corporeality show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 14, 74: sed non habent [sc. corpora ] hoc ex sua corporeitate
-
Avic. An. vol. II 165, 96: sed imaginatur mihi eius [sc. corporis ] esse tantum, sine corporeitate eius
Rahm. 257, 3: بل يتخيل لى وجوده فقط من غير جسمية
-
Avic. Met. 70, 10: Iam enim certificatum est ipsam esse corpus per id quod certificatur corporeitas
-
Avic. Met. 73, 63: Corporeitas igitur vera est forma continuitatis recipiens id quod diximus de positione trium dimensionum
-
Aver. MC Gen. 159rb38: corporeitas remanens in aqua
-
Avic. Gen. 86, 64: ista et primitus erat corporeitas inventa in eo
-
Avic. Qual. 81, 20: Et, postquam appropriatio non est per corporeitatem, erit per aliud a corporeitate
Qass. 258, 1: وإذ ليس الاختصاص بالجسمية فهو بغير الجسمية
- 5 also s.v. ǧusmāniyya Avic. An.
- 47 Avic. Met.
- 1 Aver. MC Gen.
- 1 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
corporeus
– for ǧismiyya: corporeality show/hide quotes-
Avic. Met. 77, 47: Corpus enim, inquantum est corpus habens formam corpoream
Marm. 53, 18: فإن الجسم من حيث هو جسم له صورة الجسمية
- 1 s.v. ǧismī Avic. Met.
جسم له صورة الجسمية – corpus habens formam corpoream Avic. Met. 53 / 77
corpus
– for ǧismiyya: corporeality show/hide quotes-
Avic. Met. 159, 73: tunc cum fuerit coniunctus corpori palmae hominis, et non attraxerit ferrum
-
Avic. Met. 159, 74: fueritque coniunctus corpori alicuius ferri et attraxerit illud
Marm. 108, 14: ووجد مقارنا جسمية حديد ما فجذبه
- 2 Avic. Met.
ذو جسمية ḏū ǧismiyya
corporeus
– for ḏū ǧismiyya: possessing corporeality show/hide quotes-
Avic. Met. 257, 99: divisio autem eius quae fit per corpoream et incorpoream est inquantum est substantia
Marm. 169, 14: وانقسامه إلى أن يكون ذا جسمية أو غير ذى جسمية فهو لما هو جوهر
- 1 Avic. Met.
أن يكون ذا جسمية – quae fit per corpoream Avic. Met. 169 / 257
جسمانية ǧusmāniyya
corporale
– for ǧusmāniyya: corporeality show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 193ra46: Et esse formarum in mediis est modo medio inter spirituale et corporale
Blum. 25, 8: وكان وجود الصور في متوسطات هو بضرب متوسط بين الروحانية والجسمانية
-
Aver. Ep. Parv. 193ra48: forme enim … habent esse … in medio medium inter spirituale et corporale
- 2 Aver. Ep. Parv.
corporalitas
– for ǧusmāniyya: corporeality show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 213, 67: in quartis circuli que referuntur ad corporalitatem et incorporalitatem
Lemay 371, 39: في أرباع الفلك المنسوبة إلى الجسمانية والروحانية
-
Albu. Intro. JS 264, 1767: in quartis circuli que referuntur ad corporalitatem et incorporalitatem
-
Aver. Ep. Parv. 196rb7: ille que sunt apud virtutem ymaginativam et sensum communem multe corporalitatis
-
Aver. Ep. Parv. 196rb11: dum sensus communis distinguit spiritualitatem earum a corporalitate
- 2 Albu. Intro. JS
- 1 Albu. Intro. JS
- 3 Aver. Ep. Parv.
corporeitas
– for ǧusmāniyya: corporeality show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 193va40: licet bruta communicent in hoc, propter corporeitatem istorum
Blum. 34, 2: وإن كانت مشاركة البهائم فى هذه أكثر لمكان جسمانيتها
-
Aver. Ep. Parv. 196rb10: forme enim multe corporeitatis morantur
- 2 Aver. Ep. Parv.
The Arabic term is not documented in Lisān, Freytag, Lane, Dozy and Wehr.
تجسيم taǧsīm
corporeitas
– for taǧsīm: corporealization, anthropomorphism (theol.) show/hide quotes-
Ibn Tum. 110a, 35: Intellectus habent terminum … citra quem non processus nec investigatio quin incidatur in corporeitatem et confusionem veritatis
Goldz. 233, 11: ليس لها [sc. للعقول] وراءه [sc. الحد] مجال وملتمس الا التجسيم والتعطيل
-
Ibn Tum. 110a, 39: Noverum [sic] ipsum intelligentes per operationes eius et negaverunt qualitatem a celsitudine ipsius, quia inducit ei corporeitatem et deffectum, et hoc est inconveniens
Goldz. 233, 13: عرفه العارفون بافعاله ونفوا التكييف عن جلاله لما يؤدى اليه من التجسيم والتعطيل وذلك محال
- 2 Ibn Tum.
EI² s.v. Ibn Tūmart.
تجسّم taǧassum
corporeitas
– for taǧassum: state of corporeality, solidity show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 34, 13: sed generaliter dividuntur [sc. intentiones particulares ] in 22: et sunt lux, … corporeitas
-
Alhaz. Opt. 47, 49: Corporeitas vero, quae est extensio secundum trinam dimensionem
Sabra II 74a, 2: فأما التجسم، وهو امتداد الجسم في الأبعاد الثلثة
- 2 Alhaz. Opt.
مجسّم muǧassam
corporalis
– for muǧassam: corporeal show/hide quotes-
Avic. Met. 103, 35: quaecumque forma habet esse in materia corporali
-
Avic. Met. 130, 16: diximus, scilicet quod rei opus est tribus vel duabus dimensionibus ad hoc ut angulus sit corporalis vel superficialis
Marm. 89, 7: قولنا: إن للشىء ثلاثة أبعاد أو بُعْدَين حتى يكون مجسما أو مسطحا
- 3 Avic. Met.
corporatus
– for muǧassam: corporeal, corporealized show/hide quotes-
Avic. Met. 145, 18: Unum autem cuiusque rei et mensura eius sunt generis rei, quoniam unum … in corporatis [sc. est ] corporatum
Marm. 99, 13: لكن واحد كل شىء ومكياله هو من جنسه. فالواحد … فى المجسمات مجسم
-
Avic. Met. 435, 21: virtus est infinita, non corporata, quae est principium primi motus
- 4 Avic. Met.
corporeus
– for muǧassam: three-dimensional (geom.) show/hide quotes-
Anar. 11, 32: Angulus quoque corporeus non habet profunditatem, eo quod secundum profunditatem non dividitur
Arnz. 14, 3: الزاوية المجسّمة لا عمق لها أيضًا لأنّها لا تنقسم عمقًا
-
Anar. 15, 12: Hec autem difinitio comprehendit figuras superficiales et corporeas
Arnz. 20, 7: وقد احاط هذا القول بالاشكال المسطّحة والمجسّمة
- 6 Anar.
corpus
– for muǧassam: body (geom.) show/hide quotes-
Anar. 10, 18: si due linee secundum hunc modum forent in corpore aut in duabus superficiebus
Arnz. 11, 10: إن كان الخطّان على هذه الصفة في مجسّم وتلاقيا في مجسّم أو قلنا في سطحين
-
Anar. 25, 25: spera et piramis est radix corporum
-
Avic. Met. 25, 64: hoc est quod in geometria, si quicquid speculamur de illa, non fuerit nisi in lineis, superficiebus et corporibus
-
Avic. Met. 109, 13: Sed verum unum est id in quo est multitudo in potentia tantum, ut in lineis, …, et in superficiebus …, et in corporibus
- 5 Anar.
- 2 Avic. Met.