show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
عدّ ʿadda
computare
– for ʿadda: to count show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 343: computetur a domino domus sue ad eum per gradus equales
-
Albu. Coni. tr. II, li. 492: computetur igitur ab illo gradu usque ad gradum planete orientalis ab eo
-
Avic. Met. 342, 8: vulgus vero non computat has intentiones inter retributiones
-
Avic. Gen. 149, 66: et inveniretur tunc numerus qui ea omnia computaret
Qass. 197, 11: فيوجد حينئذ لجميعها عدد يعدها
- 9 Albu. Coni.
- 1 Avic. Met.
- 1 Avic. Gen.
determinare
– for ʿadda: to consider show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 154, version c, see fn. 13: Narremus itaque in hac differentia qualiter nativitates regum civium domus secte inveniantur … ex parte nativitatum eorum et tempus illius et cetera que determinavimus in hac differentia
Yama.: فلنذكر في هذا الفصل كيفية معرفة مواليد ملوك أهل بيت الملّة … من جهة مواليدهم ومتائية ذلك وسائر ما عددناه في هذا الفصل
- 1 Albu. Coni.
enumerare
– for ʿadda: to enumerate show/hide quotes-
Avic. Met. 306, 23: nos autem iam enumeravimus alias modos virtutum
Marm. 205, 7: وقد عددنا فى موضع آخر أصناف القوى
- 1 Avic. Met.
عُدّ ʿudda
continere
– for ʿudda: to be considered as show/hide quotes-
Avic. Gen. 150, 85: non ergo invenitur quantitas participata quae contineat omnia
Qass. 198, 2: فلا يوجد لها مقدار مشترك يعد جميعها
- 1 Avic. Gen.
عدّد ʿaddada
dicere
– for ʿaddada: to enumerate show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 159vb69: quoniam oportet ex hoc ut in corpore finito sint infinita corpora in actu, et alia impossibilia que dicta sunt in aliis locis
Eich. 36, 15: جاز أن يوجد فيه أجسام لا نهاية لها بالفعل إلى غير ذلك من الشناعات التى عدّدت فى غير هذا الموضع
-
Aver. Ep. Parv. 193ra5: Modo autem dicendum est de impossibilibus contingentibus huic opinioni quod dixit Aristoteles
Blum. 23, 3: وسنعدد ما يلزم هذا الرأى من المحالات التى عددها ارسطو
- 1 s.v. dici Aver. MC Gen.
- 2 Aver. Ep. Parv.
enumerare
– for ʿaddada: to enumerate, to survey show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 155vb62: Ex quo plura impossibilia consequuntur, que sunt enumerata in sexto Phisicorum et in tertio Celi et Mundi
Eich. 11, 7: وقد عُدِّدَت المحالات التى تلزم عن وجود أجزاء لا تتجزّأ فى السادسة من السماع والثالثة من السماء والعالم
- 1 s.v. enumerari Aver. MC Gen.
أعدّ aʿadda
adaptare
– for aʿadda: to prepare, to dispose show/hide quotes-
Avic. Met. 78, 60: sed adaptat [sc. substantialitas ] eam ad essendum aliquid in effectu per formam
Marm. 54, 8: بل تُعِدّها [sc. الجوهريةُ] لأن تكون بالفعل شيئا بالصورة
- 1 Avic. Met.
aptare
– for aʿadda: (+ acc. + li) to prepare s.th. for show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 127, 46: sed quia ex consideratione eorum aptatur anima ut emanet in eam ab intelligentia agente abstractio
Rahm. 235, 7: بل على معنى أن مطالعتها تعدّ النفس لأن يفيض عليها المجرد من العقل الفعال
- 1 Avic. An.
attribuere
– for aʿadda: (+ acc. + li) to prepare s.th. for show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 55, 85: oportet ut attribuantur visui partes infinitae et diversorum colorum
Rahm. 26, 3: فيجب أن يكون قد أعد للبصر أجزاء بلا نهاية مختلفة الألوان
- 1 Avic. An.
disponere
– for aʿadda: (+ li) to prepare for, to predispose for show/hide quotes-
Avic. Gen. 133, 26: sicut est de fricatione quae facit ignire quia, propter fortitudinem calefactionis, disponit materiam ad recipiendum formam ignis
Qass. 184, 4: مثل الحك المشعل. فإنه لشدة التسخين يعدّ المادة لقبول الصورة النارية
-
Avic. Gen. 145, 63: ac si conservaret eas [sc. humiditates ] , et disponuntur ad aliam circumgirationem solis ut [cum] dividat iterum plantis et animalibus distributione mensurata
Qass. 194, 13: كأنها [sc. الرطوبات] تخزن وتعد لعود الشمس مرة أخرى لتنفق على النبات والحيوانات نفقة بالقسط
- 2 Avic. Gen.
أُعدّ uʿidda
adaequare
– for uʿidda: to be prepared show/hide quotes-
Avic. Gen. 75, 13: deinde innovatur alia forma quam adaequat complexio
Qass. 137, 10: ثم تحدث صورة أخرى يعد لها المزاج
- 1 s.v. aʿadda Avic. Gen.
(الذي) يُعتد به (allaḏī) yuʿtaddu bihī
attendendum est
– for (allaḏī) yuʿtaddu bihī: which is worth considering show/hide quotes-
Avic. Met. 133, 72: Et illud quod dixerunt quidam quod numerus non habet esse <nisi> in anima, non est attendendum
Marm. 91, 7: وليس قول من قال: إن العدد لا وجود له إلا فى النفس بشىء يعتد به
- 1 Avic. Met.
اُعتدّ uʿtudda
apparere
– for uʿtudda: (+ bi) to be reckoned with, to be significant show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 106, 45: longitudini autem eius non addet augmentum quod appareat
Rahm. 53, 14: ولا تزيد فى الطول زيادة يعتد بها
- 1 s.v. iʿtadda Avic. An.
اعتدّ uʿtudda
attendi
– for uʿtudda: (+ bi) to be reckoned with, to be significant show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 270, 71: et non existet tanto tempore quod attendi debeat
Rahm. 153, 3: ولم تثبت زمانا يعتد به
- 1 s.v. iʿtadda bihi Avic. An.
استعدّ istaʿadda
adaptari
– for istaʿadda: (+ li) to be disposed for show/hide quotes-
Avic. Met. 93, 36: et tamen ex hoc non scimus quod de eo ad quod est adaptata debeat esse in ea aliquid in effectu
Marm. 63, 10: ولا نعلم من ذلك أن ما تستعد له يجب أن يكون فيه منه شىء بالفعل
-
Avic. Met. 499, 26: et concupiscit eam et adaptatur ad illam
- 3 Avic. Met.
aptari
– for istaʿadda: (+ li) to become prepared for, to become disposed for show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 104, 12: Sed primo permutatur [sc. nutrimentum ] aliquantulum a sua qualitate et aptatur permutationi in substantiam nutriendi
Rahm. 52, 9: بل أولا يستحيل [sc. الغذاء] استحالة ما عن كيفيته ويستعد للاستحالة إلى جوهر المغتذى
-
Avic. An. vol. II 128, 62: sic anima rationalis … aptatur ut contingant in ea ex luce intelligentiae agentis ipsae formae nudae ab omni permixtione
Rahm. 235, 20: كذلك النفس الناطقة … استعدت لأن تحدث فيها من ضوء العقل الفعال مجردات تلك الصور عن الشوائب
-
Avic. Met. 253, 27: anima tamen quaerit praeter hoc acquisitionem intentionis eius ante hanc inquisitionem, ita ut nihil remaneat nisi ut aptetur ad hanc inquisitionem
Marm. 167, 1: فإن النفس قد تطلب أيضا مع ذلك تحصيل معناه قبل هذا الطلب، حتى إنما يبقى له أن يستعد لهذا الطلب أكثر
-
Avic. Met. 388, 64: sicut lignum quod, cum figuratur aliqua figura, aptatur per hoc ad aliquid
- 2 also s.v. aptare Avic. An.
- 3 Avic. Met.
aptus esse
– for istaʿadda: to become disposed, to become prepared show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 123, 83: Materia autem aut est permanens non propter potentiam ex qua apta est ad permanendum
Rahm. 232, 18: وأما المادة فإما أن تكون باقية لا بقوة تستعدّ بها للبقاء
-
Avic. Met. 493, 95: quae [sc. materia ] , cum sit apta, recipit illas formas a datore formarum
Marm. 337, 16: فإذا استعدّ [sc. جسم بسيط] نال الصورة من واهب الصور
- 1 Avic. An.
- 1 s.v. aptari Avic. Met.
aptus fieri
– for istaʿadda: (+ li) to become prepared to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 167, 20: et unumquodque membrum fit aptum ad recipiendum propriam virtutem quae apparet in eo
Rahm. 258, 4: ويستعدّ كل عضو لقبول قوة خاصة لتفيض عنها
- 1 Avic. An.
disponi
– for istaʿadda: (+ li) to be prepared for, to become disposed for show/hide quotes-
Avic. Gen. 70, 9: et reputant quod pro tanto disponitur compositum ad recipiendum formam specialem quam habent composita
Qass. 133, 9: ويرى أن الممتزج يستعد بذلك لقبول الصورة النوعية التى للمركبات
-
Avic. Gen. 139, 44: deperditur completa dispositio quae est in materia ad illam formam et disponitur dispositione completa ad aliam formam
Qass. 190, 13: بطل عن المادة التهيؤ التام لصورته، واستعدت استعدادًا تاما لصورة أخرى
-
Avic. Qual. 40, 80: Et aliquotiens disponitur res ad receptionem alterius formae propter putrefactionem
Qass. 226, 2: وربما استعد الشىء بالعفونة لقبول صورة أخرى
-
Avic. Qual. 86, 30: immo per potentiam quam acquisivit et habet per sui speciem quae fuit disposita ad recipiendum eam per mixtionem
Qass. 262, 4: بل بالقوة المستفادة التى له فى نوعيته التى استعد لقبولها بالمزاج
- 6 Avic. Gen.
- 4 Avic. Qual.
عدّ ʿadd
enumerare
– for ʿadd: enumeration, enumerating show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 235, 90: Accedamus nunc ad enumerandum aliqua inconvenientia quae sequuntur ex positionibus eorum
Rahm. 129, 9: ولنقبل الآن على عد بعض المحالات التى تلزمهم بحسب أوضاعهم
- 1 Avic. An.
enumerari
– for ʿadd: enumeration, enumerating show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 154, 19: Capitulum in quo enumerantur sententiae antiquorum probabiles de anima
Rahm. 250, 6: فى عد المذاهب الموروثة عن القدماء فى أمر النفس
- 1 Avic. An.
عدد ʿadad
computatio
– for ʿadad: number show/hide quotes-
Avic. Qual. 14, 11: nam, si ibi essent, eius computatio deberet alicui manifestari
Qass. 208, 15: وذلك لأنها لو كانت لوجب أن يكثر عددها جدًا
- 1 Avic. Qual.
dimensio
– for ʿadad: number show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 129, 72: ut intentiones quae sunt multae et differentes dimensionibus in imaginationibus fiant una intentio
Rahm. 236, 9: بأن تصير المعانى الكثيرة المختلفة فى المتخيلات بالعدد … معنى واحدا
- 1 Avic. An.
علم العدد ʿilm al-ʿadad
arithmetica (or: arimetica, arismetica, aritmetica)
– for ʿilm al-ʿadad: arithmetic (lit. ‘science of the number’) show/hide quotes-
Fara. Scien. GC 64, 5: Hec scientia dividitur in septem partes magnas quas comprehendimus in principio libri. In aritmeticam quidem
Amine 93, 5: وهذا العلم ينقسم إلى سبعة أجزاء عظمى أحصيناها فى أول الكتاب. علم العدد
- Fara. Scien. GC
عدّة ʿidda
aliqui (pl.)
– for ʿidda: (+ min) several, a (certain) number of show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 70, 97: aliquando sentiuntur [sc. sensata communia ] unoquoque sensuum, aliquando aliquibus ex illis
Rahm. 34, 19: المحسوسات المشتركة … قد تحسّ بكل واحدة من الحواسّ أو بعدّة منها
- 1 Avic. An.
استعدادي istiʿdādī
aptans
– for istiʿdādī: preparatory show/hide quotes-
Avic. Log. 10vb49: Hoc tamen certe verum est in aliquibus propriis non in omnibus que sunt propria aptantia et continentia formas
Madk. 100, 10: فإن هذا الحكم إنما يصدق فى بعض الخواص دون جميعها، وهى من الخواص الاستعدادية التى تتبع الصور
- 1 s.v. ḫawāṣṣ Avic. Log.
aptitudo
– for istiʿdādī: related to preparedness show/hide quotes-
Avic. Gen. 65, 19: Crediderunt ergo isti quod intendebat dicere potentias aptitudinum
Qass. 129, 11: فحسب هؤلاء أنه يعنى القوى الاستعدادية
-
Avic. Gen. 66, 21: si esset possibile quod primum hyle denudaretur et remaneret sine forma, potentiae elementorum et aptitudines eorum … non essent deperditae
Qass. 129, 12: ولو أن الهيولى الأولى كان يجوز أن تبقى مجردة لكانت قوى الأسطقسات الاستعدادية … لا تبطل
- 2 Avic. Gen.
يعنى القوى الاستعدادية – intendebat dicere potentias aptitudinum Avic. Gen. 129 / 65
تعديد taʿdīd
enumerare
– for taʿdīd: enumeration, enumerating show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 79, 3: Capitulum de enumerando vires animae ad modum ponendi eas
Rahm. 39, 12: فى تعديد قوى النفس على سبيل التصنيف
- 1 s.v. ʿadda Avic. An.
إعداد iʿdād
aptitudo
– for iʿdād: preparation, preparing show/hide quotes-
Avic. Qual. 81, 27: vos dicitis quod mixtio nihil aliud est quam qualitas confracta quae inducit aptitudinem quam simplicia non habent
Qass. 258, 5: إنكم تقولون إن المزاج، وليس إلا كيفيات مكسورة، قد يوجب إعدادا لم تكن للبسائط
-
Avic. Qual. 84, 80: Mixtio igitur non inducit aptitudinem quae non erat <…> in materia
- 3 Avic. Qual.
Van Riet 1989, 84 fn.
dispositio
– for iʿdād: preparedness show/hide quotes-
Avic. Gen. 140, 55: Motor etenim et fricator disponunt ad recipiendum caliditatem dispositione propria
Qass. 191, 3: فإن المحكوك والمحرك معد لقبول الحرارة إِعدادًا خاصا
- 1 Avic. Gen.
استعداد istiʿdād
adaptatio
– for istiʿdād: disposition show/hide quotes-
Avic. Met. 93, 42: sed adaptatio non facit esse habitudinem rei
-
Avic. Met. 312, 36: sed privatio rei et adaptatio ad eam tantum
Marm. 209, 7: ولكن عدم الأمر والاستعداد له فقط
- 5 Avic. Met.
aptior esse
– for istiʿdād: preparedness show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 117, 96: Hoc autem non contingit in anima tantum, sed in omnibus formis habentibus initium quarum esse non praeponderat supra earum non esse, nisi quia materia aptior est quantum ad illas et dignior illis
Rahm. 229, 11: وليس ذلك فى النفس فقط بل كل ما يحدث بعد ما لم يكن من الصور فإنما يرجح وجوده عن لا وجوده استعداد المادة له وصيرورتها خليقة به
- 1 s.v. aptum esse Avic. An.
استعداد المادة له – quia materia aptior est quantum ad illas Avic. An. 229 / vol. II 117
aptitudo
– for istiʿdād: disposition, preparedness show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 64, 10: quae omnes operantur ad hoc ut proveniat aptitudo instrumentorum ad perfectiones secundas ipsius animae
-
Avic. An. vol. II 63, 7: sed quod plus habent aptitudinis non fit nisi ex permutatione qualitatis
Rahm. 199, 8: وأكثر استعداداتها إنما تكون بسبب استحالات فى الكيف
-
Avic. Met. 89, 72: Et omnino quicquid potest concedi in aliqua hora esse duo, in natura suae essentiae est aptitudo divisionis
-
Avic. Met. 311, 28: Sed aptitudo imperfecta est sicut aptitudo aquae ad calefaciendum
Marm. 209, 1: وأما الاستعداد الناقص فهو كاستعداد الماء للتسخن
-
Avic. Gen. 114, 48: Et si sic, sequetur quod sit istud compositum diversum in aptitudine
-
Avic. Gen. 131, 48: Inventio ergo qualitatis secundae quae influitur ab eadem potentia erit impediens … et minuit aptitudinem in tantum quantum impediens impedit
-
Avic. Qual. 28, 58: et fuerit in patiente remanens aptitudo ad recipiendum illud
-
Avic. Qual. 84, 83: Et erit possibile quod opponatur illa qualitas oppositae sui et evaderet aptitudo ab impedimento
- 34 Avic. An.
- 45 Avic. Met.
- 3 Avic. Gen.
- 6 also s.v. dispositio Avic. Qual.
aptitudo et dispositio
– for istiʿdād: disposition show/hide quotes-
Avic. Gen. 131, 66: quia ipsius inventio iam ponit materiam terminatam in aptitudine et dispositione
Qass. 182, 4: وهو أن وجوده يجعل المادة محدودة الاستعداد
- 1 Avic. Gen.
aptus esse
– for istiʿdād: disposition show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 81, 73: Infra hunc autem sunt virtutes fluentes ab ipso [sc. intellectu activo ] , eo quod corpus aptum est recipere illas
Rahm. 209, 3: وأما ما دون ذلك فهو قوى تنبعث عنه [sc. العقل العملى] لاستعداد البدن لقبولها
- 1 Avic. An.
لاستعداد البدن لقبولها – eo quod corpus aptum est recipere illas Avic. An. 209 / vol. II 81
coaptari
– for istiʿdād: being prepared (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 13, 44: Per hoc autem quod ens recipit haec accidentia et coaptatur illis, non est necesse illud proprie fieri vel naturale
Marm. 10, 8: فإنه ليس يحتاج الموجود فى قبول هذه الأعراض والاستعداد لها إلى أن يتخصّص طبيعيًا fa-innahū laysa yaḥtāǧu l-mawǧūdu fī qabūli hāḏihī l-aʿrāḍi wa-l-istiʿdādi lahā ilā an yataḫaṣṣaṣa ṭabīʿiyyan
- 1 Avic. Met.
dispositio
– for istiʿdād: preparedness, predisposition show/hide quotes-
Avic. Gen. 63, 66: sed potentia quae est in ratione dispositionis quae est in materia, haec erit quando corrumpitur et convertitur ad materiam et erit cum corruptione
-
Avic. Gen. 139, 45: Et de usu materiae est, quando disponitur dispositione completa ad recipiendum formam
Qass. 190, 14: ومن شأن المادة إذا استعدت استعدادًا تاما لصورة
-
Avic. Qual. 79, 84: Sed appropriatio istius influentiae in illo et non in alio est per dispositionem completam quae evenit ei per sui complexionem
-
Avic. Qual. 84, 89: Ex hoc ergo probatur quod comparatio quam dixerunt non est comparatio dispositionis vel aptitudinis
Qass. 260, 6: فبين أن قياس ما قيل ليس قياس الاستعداد
- 16 Avic. Gen.
- 6 Avic. Qual.
dispositus
– for istiʿdād: (+ li) predisposition for, being prepared for show/hide quotes-
Avic. Gen. 102, 24: et hoc vel per sui essentiam, vel quod est valde disposita ad fluendum ex quacumque causa extrinseca
Qass. 158, 17: فإنه إما سيال بذاته، وإما شديد الاستعداد للسيلان، من أدنى سبب خارج
-
Avic. Gen. 136, 98: Apparet igitur quod corpus quietum quod elongatur a motu est valde dispositum ad recipiendum potentiam infrigidantem rerum quarum materiae formis cooperiuntur
Qass. 187, 1: فيشبه أن يكون الجسم الساكن البعيد من الحركة قوىّ الاستعداد لقبول القوة المبرزة* من الأشياء الكاسية للمواد صورها [* sic, correct: المبردة]
- 3 Avic. Gen.
وإما شديد الاستعداد للسيلان – vel quod est valde disposita ad fluendum Avic. Gen. 158 / 102
Goichon 1938, no. 409.
شديد الاستعداد šadīd al-istiʿdād
avidissimus
– for šadīd al-istiʿdād: very well disposed, very well prepared show/hide quotes-
Avic. Met. 540, 43: et fit avidissimus ad evadendum ad felicitatem post separationem sui a corpore
Marm. 369, 13: وصار شديد الاستعداد للتخلص إلى السعادة بعد المفارقة البدنية
- 1 Avic. Met.
وصار شديد الاستعداد – et fit avidissimus Avic. Met. 369 / 540
معدود maʿdūd
enumerari
– for maʿdūd: (+ fī) numbered among, reckoned among show/hide quotes-
Avic. Met. 544, 94: quae enumerantur inter bona humana
Marm. 371, 13: مما هى معدودة فى الخيرات البشرية mimmā hiya maʿdūdatun fī l-ḫayrāti l-bašariyyati
- 1 Avic. Met.
مما هى معدودة فى الخيرات البشرية – quae enumerantur inter bona humana Avic. Met. 371 / 544
معدود موقت محدود maʿdūd muwaqqat maḥdūd
determinatus et distinctus
– for maʿdūd muwaqqat maḥdūd: countable and temporally defined and determinate show/hide quotes-
Aris. Anim. III 777b18: Et recte sunt spatia impraegnationis et vitae omnium generum animalium determinata et distincta secundum revolutiones
Brug.: وبحقّ تكون ازمان حمل واعمار جميع اجناس الحيوان معدودة موقتة محدودة من قبل الطباع، وعددها معروفة من قبل الادوار
- 1 Aris. Anim. III
معدّ muʿidd
aptans
– for muʿidd: (+ naḥwa) preparing towards show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 127, 48: Cogitationes enim et considerationes motus sunt aptantes animam ad recipiendum emanationem
Rahm. 235, 9: فإن الأفكار والتأملات حركات معدة للنفس نحو قبول الفيض
- 1 Avic. An.
disponere
– for muʿidd: (+ li) preparing for, predisposing for show/hide quotes-
Avic. Gen. 140, 55: Motor etenim et fricator disponunt ad recipiendum caliditatem dispositione propria
Qass. 191, 3: فإن المحكوك والمحرك معد لقبول الحرارة إِعدادًا خاصا
-
Avic. Qual. 79, 87: Debet ergo verificari quod mixtio et complexio est illud quod disponit ad istud
Qass. 256, 14: فيجب أن يتحقق أَن المزاج هو المعد لذلك
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
أَن المزاج هو المعد لذلك – quod mixtio et complexio est illud quod disponit ad istud Avic. Qual. 256 / 79
معدّ muʿadd
adaptatus
– for muʿadd: (+ li) disposed towards show/hide quotes-
Avic. Met. 111, 64: in natura quae ex seipsa adaptata est multitudini secundum quod est unum
Marm. 77, 4: فى الطبيعة التى هى لذاتها معدة لكثرة عن الوحدة
- 1 Avic. Met.
aptus
– for muʿadd: (+ li or naḥwa) disposed (to, towards), prepared for show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 74, 45: Possibile est autem ut vis sit apta ad unam actionem tantum designatam
Rahm. 37, 2: وقد يجوز أن تكون القوة معدة نحو فعل بعينه
-
Avic. An. vol. I 113, 47: concedo autem quod animatio eius differt ab aliis animationibus, similiter etiam membra apta eius animationi
Rahm. 57, 13: نعم قد تتميّز الحيوانية التى لها عن سائر الحيوانات وكذلك الأعضاء المعدة لحيوانيتها أيضا
-
Avic. Met. 111, 66: et quiddam est in cuius natura est multitudo quae natura non habet unitatem aptam multitudini
Marm. 77, 5: ومن ذلك أن يكون تكثره فى طبيعة إنما لها الوحدة المعدة للتكثر
-
Aver. MC Int. diff. II, 38, 244: Iamque apparet etiam in rebus que fiunt, quod in eis sunt res que secundum suam naturam sunt apte ut sit ex eis aliquid et eius oppositum equaliter
- 3 also s.v. aptum esse Avic. An.
- 1 Avic. Met.
- 1 Aver. MC Int.
مستعدّ mustaʿidd
adaptabilis
– for mustaʿidd: disposed show/hide quotes-
Avic. Met. 25, 68: sic ut adaptabile sit cuilibet proportioni
Marm. 17, 12: على أنه مستعد لأية نسبة اتفقت
- 1 Avic. Met.
adaptari potest
– for mustaʿidd: (+ li) disposed for, ready for (n.) show/hide quotes-
Avic. Met. 26, 76: et hoc est quod adaptari potest proportionibus diversis
Marm. 17, 17: وهذا هو المستعد للنسب المختلفة
- 1 Avic. Met.
هو المستعد – quod adaptari potest Avic. Met. 17 / 26
adaptatus
– for mustaʿidd: disposed show/hide quotes-
Avic. Met. 77, 58: quia ipsa in se est hyle et substantia in effectu, et est etiam adaptata
Marm. 54, 6: وذلك لأنها فى نفسها هيولى وجوهر بالفعل، وهى مستعدة أيضا
-
Avic. Met. 320, 39: Et alicubi est sicut materia prima formae, quae adaptata est ad recipiendum eam
- 11 Avic. Met.
aptatus
– for mustaʿidd: disposed show/hide quotes-
Avic. Met. 384, 76: Si enim fuerit de aptatis ex quibus fit aliquid secundum perfectionem et non habet nomen secundum modum quo est aptatum
Marm. 263, 16: فإن ما كان من المستعدات التى يكون منها الشىء بالاستكمال لا اسم له من جهة ما هو مستعد
- 1 Avic. Met.
aptitudo
– for mustaʿidd: who is prepared to, what is prepared to show/hide quotes-
Avic. Met. 383, 51: nomen enim pueri notat aptitudinem ad perficiendum virum paulatim; nomen vero spermatis, aptitudinem ad essendum hominem non condicione procedendi paulatim
Marm. 263, 1: فإن اسم الصبى هو للمستعد أن يستكمل رجلا، وهو فى السلوك، واسم المنى للمستعد أن يكون إنسانا لا بشرط أن يكون فى السلوك
- 2 Avic. Met.
aptitudinem habere
– for mustaʿidd: (+ li) prepared for show/hide quotes-
Avic. Gen. 46, 57: per naturam habent [sc. corpora ] aptitudinem ad recipiendum divisionem et figurationem a parte exteriori
Qass. 114, 10: فطباعها [sc. الأجرام] مستعدة لأن تقبل التقطيع والتشكيل من خارج
- 1 Avic. Gen.
فطباعها [sc. الأجرام] مستعدة لأن تقبل التقطيع – per naturam habent [sc. corpora ] aptitudinem ad recipiendum divisionem Avic. Gen. 114 / 46
aptus
– for mustaʿidd: (+ li) disposed (towards) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 110, 6: calor enim est aptus ad movendum materias
-
Avic. An. vol. II 179, 15: ita ut de cerebro id quod primum creatur non sit principium sensus et motus in effectu, sed sit aptum fieri aliquod principium membrorum quae sunt post illud
-
Avic. Met. 77, 47: inquantum vero aptum est [sc. corpus ] ad quamlibet mensuram, est in potentia
Marm. 53, 19: ومن حيث هو [sc. الجسم] مستعد أى استعداد شئت فهو بالقوة
-
Avic. Met. 535, 61: non est autem malum si inducat in sua rhetorica aliqua capitula assignationum quae aptos naturaliter moveant ad inquisitionem sapientialem
Marm. 366, 19: ولا بأس أن يشتمل خطابه على رموز وإشارات تستدعى المستعدين بالجبلة للنظر إلى البحث الحكمى
-
Avic. Gen. 127, 75: Nam medium ita bene est aptum ad fortiorem ruptionem
-
Avic. Gen. 127, 76: et aqua est apta ad fortiorem calefactionem
-
Avic. Qual. 27, 48: Scitis tamen quare non posset ista dicere, quia contiguum frigidum non patitur a suo contiguo inquantum est frigidum, sed inquantum illud infrigidatum, deficit a frigiditate <et est> aptum ad additionem frigiditatis
-
Avic. Qual. 27, 49: ipsum ergo, inquantum est aptum, est contrarium frigidi in actu
- 6 Avic. An.
- 17 Avic. Met.
- 3 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
dispositivus
– for mustaʿidd: (+ li) predisposed for show/hide quotes-
Avic. Qual. 49, 55: Carbo autem est substantiae terrestris quae recipit ignitionem, amissa tamen prunatione prima quae est in substantia materiae dispositivae ad igniendum
Qass. 233, 16: والفحم من جوهر أرضى قابل للاشتعال بطل تجمره قبل فناء ما فى جوهره من المادة المستعدة للاشتعال
- 1 Avic. Qual.
dispositum
– for mustaʿidd: what is prepared, what is predisposed show/hide quotes-
Avic. Gen. 120, 98: et per agentem volumus dicere qualitatem, qua mediante, agunt in disposito aliquam actionem
Qass. 173, 16: ونعنى بالفعلية الكيفية التى بها يفعل فى المستعد فعلا ما
-
Avic. Qual. 79, 82: et <quod> non impeditur per eum dum non deficit dispositum cui pertinet receptio
Qass. 256, 11: ولأنه لا يقصر عنه مستحق مستعد
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
dispositus
– for mustaʿidd: prepared, predisposed show/hide quotes-
Avic. Gen. 120, 95: volumus dicere per hoc qualitatem per quam substantia est disposita ad receptionem alicuius operationis de facili vel de difficili [et difficiliter]
Qass. 173, 14: يعنى بذلك الكيفية التى بها يكون الجوهر مستعدًا لانفعال ما، إما على سهولة أو على صعوبة
-
Avic. Gen. 127, 83: et inveniatur patiens dispositum absque impediente
Qass. 179, 4: ووجد القابل المستعد بلا معاوقة
-
Avic. Qual. 83, 63: et potest esse illa materia disposita ad omnia
Qass. 259, 8: ويكاد تكون المادة مستعدة لكل شىء
-
Avic. Qual. 84, 82: sed bene erit possibile quod impediet materiam in illud cum quo erat disposita et hoc per sui qualitatem
Qass. 260, 2: فربما حيل بين المادة وبين ما هى مستعدة له بكيفية
- 5 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.