show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
عاند ʿānada
contradicere
– for ʿānada: to resist, to oppose show/hide quotes-
Anar. 27, 7: et haberet aliquis quod contra diceret ex parte materie
Arnz. 42, 2: فيكون قد يتهيّأ لمعاند أن يعاند من قبل العنصر
-
Aver. MC Gen. 165va10: Dicentibus autem foramina esse contradicit sic
Eich. 74, 6: وأمّا القائلون بالثقب فإنّه عاندهم هكذا
- 1 s.v. contra dicere Anar.
- 1 Aver. MC Gen.
عندَ ʿinda
a, ab
– for ʿinda: by (introducing the agent in passive constructions) show/hide quotes-
Anar. 26, 21: aut erunt possibilia, scita a magistris et discipulis ignota
Arnz. 41, 3: وإمّا ممكن معلوم عند الأستاذين مجهول عند المتعلّمين
-
Anar. 33, 10: iam diximus in precedentibus per se nota esse que necesse est per se ab omnibus recipi
-
Aris. Anim. III 749a35: ova quae dicuntur a quibusdam ova venti
Brug.: البيض الذى يسمّى عند بعض الناس بيض الريح
- 5 Anar.
- 1 Aris. Anim. III
accedendo ad
– for ʿinda: at show/hide quotes-
Avic. Qual. 65, 18: pori istorum amborum continuantur et uniuntur accedendo ad certos terminos in quibus retinentur
Qass. 245, 7: وكلاهما منافذهما يتصل عند حدود محكمة يتماسك بها
- 1 Avic. Qual.
يتصل عند حدود محكمة – et uniuntur accedendo ad certos terminos Avic. Qual. 245 / 65
ad
– for ʿinda: among show/hide quotes-
Anar. 9, 3: Linea enim recta ita se habet ad lineas ut superficies plana ad superficies
Arnz. 8, 13: فإنّ حال الخطّ المستقيم عند الخطوط كحال البسيط المسيح وهو المسطّح عند البسائط
- 2 Anar.
apud
– for ʿinda: at, at the time of, when, while; at (of place); among; in the view of, for; in regard to show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 266: Et cum Sol continuaverit se apud elevantis elevationem Marti et fuerit vacui cursus non Saturnum aspiciens
Yama.: ومتى اتّصلت الشمس عند قيام القائم بالمرّيخ وكان خالي السير غير مناظر لزحل
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 152, version c, see fn. d: et signabimus in hac differentia positiones orbiculares secundum numerum Canonis apud inceptiones universales quando fuerit directio vel atasir ex eis et revolutiones profectionales
Yama.: ولنرسم في هذا الفصل الأوضاع الفلكية بحساب القانون عند البوادئ الكلّية إذا كان التسيير منها والأدوار الانتهائية
-
Alcab. diff. I, li. 137: unde fuerint gradus usque in decimum gradum eiusdem signi illius planete apud quem finitus fuerit numerus
-
Aris. Anim. II 640a11: quoniam hoc magis erat quaesitum apud eos quam quomodo et qualiter est
-
Aris. Anim. II 691a1: et sentiunt fere omnes modos cibi apud transglutionem
-
Aris. Anim. III 717a33: Et in quibusdam animalibus … contrahuntur testiculi et incurtantur apud exitum spermatis
Brug.: وفى بعض الحيوان … فهى تجذب الانثناء وتعصر عند خروج الزرع
-
Aris. Anim. III 751b34: Et apud complementum exit calor
Brug.: وعند التمام تخرج الحرارة
-
Aver. MC Int. diff. I, 2, 10: et quemadmodum littere scripte, scilicet scriptura, non est una et eadem omnibus gentibus, similiter dictiones quibus interpretatur de intentionibus non sunt une et eedem apud omnes gentes
-
Aver. MC Int. diff. I, 6, 64: dictiones quibus balbutiuntur plura ex animalibus … sunt significantes intentiones per seipsas, scilicet apud animalia
-
Alhaz. Opt. 30, 46: Et similiter est dispositio lucis apud visum, quoniam visus comprehendit lucem et distinguit inter lucem fortem et debilem
- passim Albu. Coni.
- 1 Alcab.
- 2 et passim Aris. Anim. II
- 23 et passim Aris. Anim. III
- 10 Aver. MC Int.
- 1 Alhaz. Opt.
circa
– for ʿinda: on, at show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 19, version h, see fn. 66: et referuntur ad imagines que sunt circa eundem circulum zodiacum
Yama.: وينسب إلى الصور التي عند النطاق wa-yunsabu ilā l-ṣuwari llatī ʿinda l-niṭāqi
- 1 Alcab.
circiter
– for ʿinda: at (e.g. a certain age) show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 98, 34: Item omnium partium corporis debilitantur virtutes in fine aetatis iuvenilis, quod fit circiter quadraginta annos
Rahm. 219, 11: بعد منتهى النشوء والوقوف، وذلك دون الأربعين أو عند الأربعين baʿda muntahā l-nušūʾi wa-l-wuqūfi, wa-ḏālika dūna l-arbaʿīna aw ʿinda l-arbaʿīna
- 1 s.v. dūna Avic. An.
cum (conj.)
– for ʿinda: at (temp.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 705: et habet [sc. Mars ] significationem fortem super reges et vices regnorum cum coniungitur Saturno
Yama.: وله [sc. المرّيخ] الدلالة القويّة على الملوك والدول عند مقارنته لزحل
-
Albu. Coni. tr. II, li. 954: narremus ergo significationem earum cum coniunguntur in cunctis partibus orbicularibus hora revolutionis
Yama.: فلنخبر بدلالتهما عند اقترانهما في سائر الأقسام الفلكية في وقت التحويل
-
Anar. 19, 24: cum superponitur
Arnz. 27, 16: عند المطابقة
-
Avic. Gen. 40, 32: quod diminutio illius corporis quae est cum convertitur ad frigiditatem esset fere insensibilis
Qass. 109, 9: أن لا يكون نقصان الحجم الكائن عند البرد أمرًا محسوسا
- passim Albu. Coni.
- 4 Anar.
- 1 Avic. Gen.
عند مقارنته لزحل – cum coniungitur Saturno Albu. Coni. tr. II, li. 705
dum
– for ʿinda: at (temp.) show/hide quotes-
Alcab. diff. IV, li. 289: Et proprior ac fortior sit significatio planetarum dum abierint super se invicem, id est dum abierit alter super alterum, in coniunctione
Yama.: وأقوى دلالات الكواكب عند ممرّات بعضها فوق بعض عند المقارنة
- 1 Alcab.
عند المقارنة – dum abierit … in coniunctione Alcab. diff. IV, li. 289
erga
– for ʿinda: at, at the time of; regarding show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 347: et significat medietatem finis vite erga senectutem
Yama.: ويدلّ من العمر على وسط آخر العمر عند الهرم
-
Alcab. diff. III, li. 61: Esse autem illorum erga se invicem est hoc: est coniunctio
Yama.: وأمّا أحوال بعضها عند بعض فمن ذلك الاتّصال
- 3 Alcab.
عندما ʿindamā
cum (conj.)
– for ʿindamā: whenever show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. III, 90, 253: et illud est aut cum non invenit subiectum eius recipiens caliditatem, aut cum impedit eum impedimentum ab actione que inest ei per naturam in illo subiecto
Butt. 115, 17: وذلك إما عندما لا تجد موضوعا يقبل السخونة وإما عندما يعوقها عائق عن الفعل الذى لها بالطبع فى ذلك الموضوع
- 2 Aver. MC Int.
عنده ʿindahū
dicere
– for ʿindahū: in his opinion show/hide quotes-
Avic. Gen. 15, 1: dicunt ergo quod possunt esse finitae numero et quantitate
Qass. 90, 9: فهى عنده متناهية العدد والمقدار
- 1 Avic. Gen.
فهى عنده متناهية العدد – dicunt ergo quod possunt esse finitae numero Avic. Gen. 90 / 15
عناد ʿinād
alhaynedi
– for ʿinād: objection (math.) show/hide quotes-
Anar. 37, 30: ostendam ista, sc. quid sit theorema et quid corrolarium … et quid est alhaynedi
-
Anar. 38, 11: Alhaynedi est oratio probationi opposita sequens probationem quousque ad finem perveniat
Arnz. 61, 1: وأمّا العناد فهو القول المقاوم للبرهان المانع لخروجه إلى غايته
- 2 Anar.
< Arabic al-ʿinād. The Latin term is not documented in MLW, DMLBS and LLNMA.
contradictoria
– for ʿinād: opposition show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 103, 13: scilicet ut inveniat per sensum quod aliquis praedicatus comitatur aliquod subiectum affirmando vel negando, consequendo vel affirmando coniunctionem et negando contradictoriae
Rahm. 222, 9: وهو أن يجد بالحسّ محمولا لازم الحكم لموضوع ما كان حكمه إيجابا أو سلبا أو تاليا موجب الاتصال أو مسلوبه أو موجب العناد أو مسلوبه
- 1 Avic. An.
معاندة muʿānada
contrarius esse
– for muʿānada: opposition show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 403: significat regem esse contrarium plebi sue
Yama.: دلّ على معاندة الملك لرعيّته
- 1 Albu. Coni.
معاند muʿānid
adversari
– for muʿānid: (s.o.) resisting obstinately show/hide quotes-
Avic. Met. 515, 74: Isti vero aut negligunt studere ad acquirendum perfectionem humanam aut adversantur aut negant et defendunt sententias falsas
Marm. 353, 7: وهؤلاء إما مقصرون عن السعى فى كسب الكمال الأسنى، وإما معاندون جاحدون متعصبون لآراء فاسدة
- 1 Avic. Met.
وإما معاندون جاحدون – aut adversantur aut negant Avic. Met. 353 / 515
contrarius
– for muʿānid: (+ li) resisting s.th. show/hide quotes-
Avic. Gen. 117, 28: immo est propter formam contrariam formae quae causat ascensum
Qass. 171, 8: بل عن الصورة المعاندة للصورة الموجبة للتصعد
- 1 Avic. Gen.
معاندًا muʿānidan
contradicere
– for muʿānidan: resisting obdurately show/hide quotes-
Avic. Met. 56, 77: Et sophisticus, cum negaverit hoc, non negabit nisi vel lingua contradicendo
Marm. 39, 8: والسوفسطائى إذا أنكر هذا، فليس ينكره إلا بلسانه معاندًا
- 1 Avic. Met.
فليس ينكره إلا بلسانه معاندًا – non negabit nisi vel lingua contradicendo Avic. Met. 39 / 56
متعاند mutaʿānid
dissidens
– for mutaʿānid: opposed show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 99, 58: et utraeque [sc. actiones ] sunt dissidentes et impedientes se, unde cum occupata fuerit [sc. substantia animae ] circa unam retrahetur ab alia
Rahm. 220, 7: وهما [sc. الفعلان] متعاندان متمانعان، فإنه [sc. جوهر النفس] إذا اشتغل بأحدهما انصرف عن الآخر
- 1 Avic. An.
diversus
– for mutaʿānid: opposing each other show/hide quotes-
Aver. MC Int. diff. II*, 57, 204: quarum subiecta sunt nomina infinita, consequentes sint aut diverse
Butt. 93, 12: التى موضوعاتها أسماء غير محصلة – متلازمة كانت أو متعاندة
- 1 Aver. MC Int.