show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
عاد ʿāda
advenire
– for ʿāda: (+ ilā) to return to show/hide quotes-
Avic. Met. 345, 60: et respondeat hoc esse aut ut bonum adveniat ei, aut ut malum removeatur ab eo
Marm. 233, 16: فإذا أجيب حينئذ بخير يعود إليه أو شر ينتفى عنه
- 1 Avic. Met.
afferre
– for ʿāda: (+ ilā) to return to, to revert to show/hide quotes-
Avic. Met. 343, 28: si sua intentio fuerit … omnino de aliquo quod afferat sibi aliquam utilitatem, eius essentia imperfecta est in suo esse vel in suis perfectionibus
Marm. 232, 17: إن كان … بالجملة بحسب أمر يعود إلى ذاته بعائدة ما، فذاته ناقصة فى وجودها، أو فى كمالاتها
- 1 Avic. Met.
connecti
– for ʿāda: (+ ilā) to come down to, to reduce to (intr.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 131, 69: et hoc idem in frigiditate, et sic, partes, scilicet qualitates, connectuntur ad quattuor
Qass. 182, 6: وكذلك البرودة. فحينئذ تعود الأقسام إلى الأربع
- 1 Avic. Gen.
converti
– for ʿāda: to return, to revert (to); to become show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 10, 25: ita ut intentio faciat formam necessario apparere et convertetur iterum comparatio ad id quod est in imaginatione
Rahm. 168, 3: حتى يضطر المعنى إلى لوح الصورة فتعود النسبة إلى ما فى الخيال ثانيا
-
Avic. Met. 23, 23: manifestabitur ex principiis quae sunt quaestiones in hac scientia, sed non convertuntur ut fiant principia illarum earumdem quaestionum
Marm. 16, 5: لكن ليس تعود فتصير مبادئ لتلك المسائل لعينها
-
Avic. Met. 202, 32: acquisitio consuetudinis et artificii convertuntur ad unum modum
-
Avic. Gen. 57, 20: convertitur aer ad claritatem
-
Avic. Gen. 98, 32: vaporis qui … convertitur ad naturam aquae
- 1 s.v. convertere taʿawwada Avic. An.
- 2 Avic. Met.
- 2 Avic. Gen.
esse
– for ʿāda: to return to being, to become again show/hide quotes-
Avic. Qual. 69, 95: et, si fluit totum, erit liquefactum
Qass. 247, 17: فإن سيّل الجميع عاد ذائبا
- 1 Avic. Qual.
fieri
– for ʿāda: to return to, to become again, to turn into show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 179, 24: Si autem propter densationem fiunt non perviae
Rahm. 96, 1: وإن كانت تعود بالارتكام غير شفافة
-
Avic. An. vol. I 200, 37: sed, cum unaquaeque eius pars fuerit per se sola, fiet translucens
-
Avic. Met. 232, 5: eo quod <non> congrue dicitur humanitas quae est ex hoc quod est humanitas, alioquin, fieret indefinita
Marm. 152, 3: لأنه لا يصلح أن يقال: إن الإنسانية التى هى من حيث هى إنسانية إلا وقد عادت مهملة
-
Avic. Met. 277, 1: Si vero notatur ipsum individuum designatione aut cognomine, fiet demonstratio illius designatione vel cognomine et non descriptione
- 2 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
عُوّد ʿuwwida
consuetudo
– for ʿuwwida: to be accustomed to show/hide quotes-
Aris. Anim. III 778b22: quando pariuntur dormiunt propter consuetudinem dormiendi in matrice
Brug.: اذا وُلدت تكون تامّة مستوية لحال النوم الذى عُوّدت فى الارحام
- 1 Aris. Anim. III
لحال النوم الذى عُوّدت – quando pariuntur dormiunt propter consuetudinem dormiendi Aris. Anim. III 778b22
عاود ʿāwada
assuescere
– for ʿāwada: (+ acc.) to be accustomed to show/hide quotes-
Aris. Anim. III 779a20: Pueri autem non assueverunt vigilare
Brug.: فاما الصبيان فلم يعاودوا السهر
- 1 Aris. Anim. III
أُعيد uʿīda
convertere
– for uʿīda: to be changed back, to be brought back show/hide quotes-
Avic. Met. 126, 40: et deinde, si iterum converterit eam ad suam primam dispositionem
Marm. 86, 15: لو أعيد إلى تأليفه الأول
- 1 Avic. Met.
تعوّد taʿawwada
consuescere
– for taʿawwada: (+ acc.) to be accustomed to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 74, 68: quod docetur dum est puer et coalescit in eo, et a pueritia consuescit audire quod has actiones non licet agere
Rahm. 204, 18: فيعلم ذلك صغيرا وينشأ عليه ويكون قد تعود منذ صباه سماع أن تلك الأفعال ينبغى أن لا يفعلها
- 1 Avic. An.
اعتاد iʿtāda
consuescere
– for iʿtāda: (+ acc.) to be used to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 25, 45: quod fit cum anima eius consuevit dicere verum et vincere fallacem imaginationem
Rahm. 177, 8: إذا كانت نفسه قد اعتادت الصدق وقهرت التخيل الكاذب
-
Avic. An. vol. II 32, 53: Ex illis autem ille est verior qui consuevit dicere verum
- 4 Avic. An.
exercere
– for iʿtāda: (+ acc.) to become accustomed to show/hide quotes-
Avic. Met. 201, 29: eo quod non est aequale homini exercere ambulationem et exercere carpentariam
Marm. 135, 12: فإنه لا سواء أن يعتاد إنسان المشى وأن يعتاد التجارة
- 2 Avic. Met.
عود ʿawd
circumgiratio (or: circumgyratio)
– for ʿawd: (pl. ʿawdāt) recurrence show/hide quotes-
Avic. Gen. 145, 63: et huc infrigidat faciem terrae et suffocat humiditates, et congregat eas in porositatibus terrae, ac si conservaret eas, et disponuntur ad aliam circumgirationem solis
Qass. 194, 13: كأنها تخزن وتعد لعود الشمس مرة أخرى ka-annahā tuḫazzinu wa-tuʿiddu li-ʿawdi l-šamsi marratan uḫrā
-
Avic. Gen. 151, 9: Quod autem super hoc magis poterit inveniri est quod circumgirationes poterunt videri esse consimiles
Qass. 199, 1: أنه يجوز أن تكون عودات متقاربة الأحوال، وإن لم تكن متشابهة بالحقيقة annahū yaǧūzu an takūna ʿawdātin mutaqāribata l-aḥwāli wa-in lam takun mutašābihatan bi-l-ḥaqīqati
- 2 Avic. Gen.
circumvolutio
– for ʿawd: (pl. ʿawdāt) recurrence show/hide quotes-
Avic. Gen. 150, 89: deinde motus augium sphaerarum et intersectiones Draconis et motus planetarum participaverint circumvolutiones suorum propriorum temporum in uno communi numerante eos
Qass. 198, 5: تتشارك مدد عوداتها الخاصية فى واحد يعدها tatašāraku mudadu ʿawdātihā l-ḫāṣṣiyyatu fī wāḥidin yaʿidduhā
- 1 Avic. Gen.
converti
– for ʿawd: (+ ilā) return to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 10, 23: et erit eius conversio, aut ex hoc quod convertitur ad intentiones quae sunt in retentione
Rahm. 168, 2: فكان إعادته إما فى وجه العود إلى هذه المعانى التى فى الحفظ
- 1 s.v. convertere Avic. An.
فى وجه العود إلى هذه المعانى – ex hoc quod convertitur ad intentiones Avic. An. 168 / vol. II 10
عادة ʿāda
consuetudo
– for ʿāda: habit, custom; usage show/hide quotes-
Mesue Aph. A §48: Mutare consuetudinem nocivum et molestum est, maxime veterem
-
Mesue Aph. A §128: differunt etiam complexiones, vitia et consuetudines habitatorum
-
Anar. 35, 11 and 14: et iste figure sunt ille in quarum fine consuetudo est dicere
Arnz. 55, 7 and 9: وهذه الاشكال هي التي من عادتهم أن يقولوا في أواخرها
-
Avic. Met. 201, 18: Potentiarum autem quaedam sunt quae proveniunt ex natura, et quaedam quae proveniunt ex consuetudine
-
Avic. Met. 201, 20: Differt autem id quod provenit ex artificio ab eo quod provenit ex consuetudine
-
Aris. Anim. III 759b6: Et etiam debent esse ita, quoniam non est consuetudo marium ut sint solliciti circa filium
-
Aver. MC Gen. 158rb33: generabitur ex non ente, ut est consuetudo antiquorum
-
Aver. MC Int. diff. II*, 43, 16: Verum verbum infinitum non currit consuetudo ut agatur in similibus hiis enuntiationibus
Butt. 85, 2: لكن الكلمة الغير محصلة لم تجر العادة باستعمالها فى أمثال هذه القضايا
-
Aver. MC Int. diff. II*, 63, 298: nomen et verbum, que sunt partes enuntiationis, cum mutatur ordo in dicto a consuetudine currente in illa lingua
-
Alhaz. Opt. 33, 43: sine labore et difficultate, sed natura et consuetudine
Sabra II 33a, 12: وليس استعمالها لها بالفكر والتكلف بل بالطبع والعادة
-
Mesue Aph. B §48: Homines a consuetudinibus removere est difficile, maxime si usus antiquus fuerit
-
Mesue Aph. B §116: Antiqui qui ex consuetudine quater in anno minui consueverunt
- 4 Mesue Aph. A
- 2 Anar.
- 12 Avic. Met.
- 1 Aris. Anim. III
- 1 Aver. MC Gen.
- 2 Aver. MC Int.
- 1 Alhaz. Opt.
- 2 Mesue Aph. B
عادة جارية ʿāda ǧāriya
consuetudo
– for ʿāda ǧāriya: current habit show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 26, 894: et dicamus secundum consuetudinem philosophorum quod species humane sunt que dicuntur super omne individuum ex individuis hominum
Lemay 24, 522: فأقول كالعادة الجاريَة عند الفلاسفة أنَّا نسمِّى الصوَر الإنسانيَّة الَّتي يقال على كلِّ شخصٍ من الأشخاص الناس
- 1 Albu. Intro. JS
عادة وأخلاق ʿāda wa-aḫlāq
assuescere
– for ʿāda wa-aḫlāq: habit and natural dispositions show/hide quotes-
Mesue Aph. A §78: Convalescentes secundum infirmitatem suam debent quidem tractari nec tamen ex toto permittantur haberi prout assueverint sani
Troup.: الناقهون من العلل ينبغي أن يتصاونوا مثل مقدار زمن مرضهم، لكن لا يدعون مع ذلك كلية عادتهم قبل المرض وأخلاقهم
- 1 Mesue Aph. A
لكن لا يدعون مع ذلك كلية عادتهم قبل المرض وأخلاقهم – nec tamen ex toto permittantur haberi prout assueverint sani Mesue Aph. A §78
consuescere
– for ʿāda wa-aḫlāq: habit and natural dispositions show/hide quotes-
Mesue Aph. B §78: et cibariis illis utantur quibus consueverant ante tempus egritudinis
Troup.: لكن لا يدعون مع ذلك كلية عادتهم قبل المرض وأخلاقهم
- 1 s.v. ʿāda Mesue Aph. B
كلية عادتهم قبل المرض وأخلاقهم – quibus consueverant ante tempus egritudinis Mesue Aph. B §78
جرت العادة ǧarat al-ʿādatu
consuescere
– for ǧarat al-ʿādatu: it is customary; it is the custom of show/hide quotes-
Avic. Met. 137, 70: intelligunt enim per hoc maiorem vel plurem uno, quia sic consueverunt
Marm. 94, 10: وقد جرت عادتهم بذلك
-
Avic. Met. 538, 8: quemadmodum consuevit homo praeparare se ad occurrendum regi humano in munditia et decore
Marm. 368, 11: فيجب أن يسن للمصلى من الأحوال التى يستعد بها للصلاة ما جرت العادة بمؤاخذة الإنسان نفسه به عند لقاء الملك الإنسانى من الطهارة والتنظيف
- 2 Avic. Met.
consuetum est
– for ǧarat al-ʿādatu: it is customary show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. I, li. 233: hoc fit econtrario illius quod consuetum est fieri in prima divisione
Yama.: على خلاف ما جرت عليه العادة في القسمة الأولى
- 1 Albu. Coni.
عود ʿūd
cithara (or: cythara)
– for ʿūd: lute (mus., instr.) show/hide quotes-
Alcab. diff. II, li. 173: significat numerum cordarum lignorum seu cythararum et numerum sonorum atque fistularum
Yama.: دلّ على حساب أوتار العيدان وحساب الألحان والزمر
-
Fara. Scien. GC 82, 9: Et artificialia, sunt sicut fistule, et cithare, et alia
Amine 105, 18: والصناعية مثل المزامير والعيدان وغيرها
- 1 Alcab.
- Fara. Scien. GC
المعاد al-maʿād
cultus dei
– for al-maʿād: the life to come, the hereafter show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 314, 1505: Et significat [sc. Sol ] fidem et Dei cultum, iudices quoque ac sapientes
Lemay 554, 852: ويدلّ [sc. الشمس] على أمر الدين والمعاد والقضاة والحُكماء
- 1 s.v. maʿad Albu. Intro. JS
إعادة iʿāda
conversio
– for iʿāda: repetition, recalling show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 10, 23: et erit eius conversio
Rahm. 168, 2: فكان إعادته
- 1 Avic. An.
اعتياد iʿtiyād
assuetudo
– for iʿtiyād: being accustomed to (n.) show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 41, 61: Et ista argumentatio erit argumentatio in fine velocitatis propter assuetudinem virtutis distinctivae, in comprehendendo remotionem visibilium per argumentationem et certificationem
Sabra II 58a, 8: وهذا الحدس يكون في غاية السرعة لكثرة اعتياد القوة المميزة لإدراك أبعاد المبصرات بالحدس والتيقن
- 1 Alhaz. Opt.
معيد muʿīd
convertens
– for muʿīd: (+ ilā) what is causing the return to show/hide quotes-
Avic. Gen. 41, 45: etiam tunc sequitur quod convertens eum ad pristinum statum in illa mixtione participet caliditatem et intromittat eam in maiori portione quam fuit portio frigoris quae intravit
Qass. 109, 15: وجب أن يكون المعيد إلى الحالة الأولى بالمخالطة حارا أكثر من البارد الداخل
- 1 Avic. Gen.
معتاد muʿtād
consuetus
– for muʿtād: usual show/hide quotes-
Ibn Tum. 111d, 33: aut consuetas agit [sc. professor epistole ] operationes, ut commedere [sic] et bibere
Goldz. 238, 12: اما ان يأتي [sc. مدعى الرسالة] بالافعال المعتادة كالاكل والشرب
- 1 Ibn Tum.