show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
صفا ṣafā
clarefieri
– for ṣafā: to become clear show/hide quotes-
Aris. Anim. III 786a7: et cum aer clarefit efficitur ex eo albedo, sicut accidit spumae
Brug.: فاذا صفا الهواء صار منه بياض fa-iḏā ṣafā l-hawāʾu ṣāra minhu bayāḍun
- 1 Aris. Anim. III
clarescere
– for ṣafā: to become clear show/hide quotes-
Aris. Anim. III 735b20: et propter aerem albescit et clarescit et crescit, sicut accidit spumae
Brug.: اعنى الريح التى منها يربو ويبياضّ ويصفو aʿnī l-rīḥa llatī minhā yarnū wa-yabyāḍḍu wa-yaṣfū
- 1 Aris. Anim. III
صفّى ṣaffā
colare
– for ṣaffā: to cleanse, to purify, to filter show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 204, 2: Item medicina quam faciunt deceptores et vocatur lac virginis, fit ex aceto in quo coquitur lithargyrum quousque dissolvitur in eo et postea colatur quousque acetum fiat translucentius et albius, et miscetur cum aqua in qua decoctum fuit alumen vetus et colatur multum quousque fiat quasi lacrima
Rahm. 110, 17: حتى انحل قيه ثم صفى ḥattā nḥalla fīhi ṯumma ṣuffiya
-
Aris. Anim. II 677b26: Et iste locus est plenus tali cibo, et etiam propter spissitudinem telae necessarium est quod quicquid fuerit colatum ex cibo sanguineo sit pinguedo
Kruk: فباضطرار يكون دسما كلما صفّى من الغذاء الدمى fa-bi-ḍṭirārin yakūnu dasiman kullamā ṣuffiya mina l-ġiḏāʾi l-damiyyi
-
Aris. Anim. II 683b22: Et est in tela , et per ipsam colat aquam dulcem et recipit cibum
Kruk: وهو فى صفاق وبه يصفى الماء العذب wa-huwa fī ṣifāqin wa-bihī yuṣaffā l-māʾu l-ʿaḏbu
-
Aver. Ep. Parv. 201ra64: Et ista virtus cogitativa iuvat presentando illud quod habet de ymagine illius rei et colat ipsam ymaginativa, ut sit presens in virtute cogitativa
Blum. 55, 5: فبان تحضر ما عندها [sc. القوة المفكّرة] من رسم ذلك الشىء فيصفيه الخيال fa-bāna taḥaḍḍuru mā ʿindahā [sc. al-quwwati l-mufakkirati ] min rasmi ḏālika l-šayʾi fa-yuṣaffīhi l-ḫayālu
- 2 Avic. An.
- 2 Aris. Anim. II
- 1 s.v. aṣfā Aver. Ep. Parv.
depurare
– for ṣaffā: to purify, to filter show/hide quotes-
Avic. Qual. 9, 26: quando decoqueres illum [sc. lapidem calcinatem ] in aqua et depuraveris
Qass. 205, 15: إذا طبخته [sc. كل حجر يفيده التكليس] فى الماء، وصفيته
- 1 Avic. Qual.
صافى ṣāfā
fideliter se habere
– for ṣāfā: to be sincere towards, to act with honest affection towards show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. III, li. 116: significat … mulieres fideliter se habere cum viris suis et apparere ab eis castitatem in pluribus climatibus
Yama.: دلّ ذلك … على أنّه … يصافي النساء أزواجهنّ ويظهر منهنّ العفّة في أكثر الأقاليم
- 1 Albu. Coni.
صفو ṣafw
claritas
– for ṣafw: clearness show/hide quotes-
Nico. Plan. §183: Montes vero quia attrahunt humores et adiuvat illos claritas aeris
Dross.: ويعينها صفو الهواء wa-yuʿīnuhā ṣafwu l-hawāʾi
- 1 Nico. Plan.
clarum
– for ṣafw: clarity show/hide quotes-
Avic. Qual. 11, 69: Mare ergo verissimum est illud vulgare quod dicitur scilicet quod «alteri dat clarum, spissum retinet sibi», cum nihilominus ita bene revertatur clarum
Qass. 207, 9: أنه يعطى الصفو لغيره … مع أنه يأخذ الصفو أيضًا annahū yuʿṭī l-ṣafwa li-ġayrihī … maʿa annahū yaʾḫuḏu l-ṣafwa ayḍan
- 2 Avic. Qual.
colamentum
– for ṣafw: purity, pure part show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 201va31: Cibus enim quando alteratur in sanguinem, cuius colamentum fuerit ad cor
Blum. 62, 4: وذلك ان الغذاء اذا استحال دمًا وصار صفوه الى القلب wa-ḏālika anna l-ġiḏāʾa iḏā staḥāla daman wa-ṣāra ṣafwuhū ilā l-qalbi
- 1 Aver. Ep. Parv.
أصفى aṣfā
clarior
– for aṣfā: cleaner show/hide quotes-
Aris. Anim. II 656b4, see fn. 4: Et etiam necessarium est ut sit subtilior sensuum per membrum cuius sanguis est purior et clarior
Kruk: التى دمها انقى واصفى allatī damuhā anqā wa-aṣfā
- 1 Aris. Anim. II
صفاء ṣafāʾ
claritas
– for ṣafāʾ: clearness; clarity show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 141: Et si fuerit Iupiter propinquus ei, significat paucitatem mortis et claritatem aeris et egritudines advenire hominibus in oculis
-
Albu. Coni. tr. V, li. 880: significat illud paucitatem egritudinum et claritatem aeris et humiditatem eius
-
Avic. Met. 520, 74: sed est maior impressione et claritate
Marm. 356, 11: فإن الصور الخيالية … تزدلد عليها تأثيرا وصفاء fa-inna l-ṣuwara l-ḫayāliyyata … tazdādu ʿalayhā taʾṯīran wa-ṣafāʾan
-
Avic. Met. 520, 77: propter paucitatem impedientium … et claritatem recipientis
Marm. 356, 13: بحسب … صفاء القابل bi-ḥasabi … ṣafāʾi l-qābili
-
Nico. Plan. §14: Quia sensus est causa claritatis vitae
Dross.: لأن الحس هو سبب صفاء الجبلة li-anna l-ḥissa huwa sababu ṣafāʾi l-ǧiblati
-
Alhaz. Opt. 2, 61: tanto magis augmentabitur super ipsa scintillantis coloris claritas
Sabra I 71b, 18: وكلما ازداد الضوء الذي عليها قوة ازدادت ألوانها إشراقًا وصفاءً wa-kullamā zdāda l-ḍawʾu llaḏī ʿalayhā quwwatani zdādat alwānuhā išrāqan wa-ṣafāʾan
- 2 Albu. Coni.
- 2 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
- 1 Alhaz. Opt.
clarus
– for ṣafāʾ: clarity, clearness show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 191vb49: et ideo pars glacialis est valde clara et alba
Blum. 5, 7: ولذلك كان الجزء الجليدى منها فى غاية الصفاء والبياض wa-li-ḏālika kāna l-ǧuzʾu l-ǧalīdiyyu minhā fī ġāyati l-ṣafāʾi wa-l-bayāḍi
-
Avic. Gen. 56, 17: Et iam vidimus aerem purissimum, prout est possibile, et proprie prout est in hieme cum existeret aer clarus
Qass. 122, 11: وبالجملة، على ما يكون فى الشتاء من الصفاء wa-bi-l-ǧumlati ʿalā mā yakūnu fī l-šitāʾi mina l-ṣafāʾi
- 1 Aver. Ep. Parv.
- 1 Avic. Gen.
فى غاية الصفاء – est valde clara Aver. Ep. Parv. 5 / 191vb
صفاء وحدّة ṣafāʾ wa-ḥidda
depuratio
– for ṣafāʾ wa-ḥidda: clearness and sharpness (of sight) show/hide quotes-
Aris. Anim. II 653b25: et est primum istius sensus, sicut dicimus quod pupilla oculi est principium sensus visus, quoniam depuratio visus est in eo
Kruk: وهو اول هذا الحس كما نقول ان حدقة العين اول حس البصر لان صفاء وحدة البصر فيها
- 1 Aris. Anim. II
شدّة الصفاء šiddat al-ṣafāʾ
clarus
– for šiddat al-ṣafāʾ: extreme purity show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 153, 10: Possibile est ergo ut alicuius hominis anima eo quod est clara et cohaerens principiis intellectibilibus
Rahm. 249, 19: أن يكون شخص … مؤيد النفس بشدة الصفاء وشدة الاتصال بالمبادئ العقلية an yakūna šaḫṣun … muʾayyada l-nafsi bi-šiddati l-ṣafāʾi wa-šiddati l-ittiṣāli bi-l-mabādiʾi l-ʿaqliyyati
- 1 Avic. An.
مؤيد النفس بشدة الصفاء – anima eo quod est clara Avic. An. 249 / vol. II 153
صفاوة ṣafāwa
claritas
– for ṣafāwa: clearness, clarity show/hide quotes-
Aris. Anim. II 656b2: Et aqua est ex humiditatibus claris valde, et claritas eius est fixa remanens
-
Aris. Anim. III 780a4: et motus oculi est ex claritate, non ex humiditate
Brug.: من قبل الصفاوة وليس من قبل الرطوبة min qibali l-ṣafāwati wa-laysa min qibali l-ruṭūbati
-
Aris. Anim. III 781b5: sicut manifestatur visui ex bonitate creationis oculi et claritate eius
Brug.: من جودة خلقة العين وصفاوتها min ǧūdati ḫilqati l-ʿayni wa-ṣafāwatihā
- 1 Aris. Anim. II
- 3 Aris. Anim. III
تصفية taṣfiya
colamentum
– for taṣfiya: filtration show/hide quotes-
Aris. Anim. II 671b20: Et in renibus est faex , propter colamentum humiditatis in renibus
Kruk: لحال تصفية الرطوبة التى تصفى بجسد الكليتين li-ḥāli taṣfiyati l-ruṭūbati llatī tuṣaffā bi-ǧasadi l-kulyatayni
-
Aris. Anim. II 672a2: Et in renibus est multum sebum proprie plus aliis membris interioribus, propter colamentum superfluitatis
- 2 Aris. Anim. II
colare
– for taṣfiya: filtering (n.) show/hide quotes-
Aris. Anim. II 670a22: Renes vero sunt ad colandum superfluitatem humidi quod currit ad vesicam
Kruk: فاما الكليتان فخلقتهما لحال تصفية فضلة الرطوبة fa-ammā l-kulyatāni fa-ḫilqatuhumā li-ḥāli taṣfiyati faḍlati l-ruṭūbati
- 1 Aris. Anim. II
صافٍ ṣāfin
claritas
– for ṣāfin: clear show/hide quotes-
Aris. Anim. III 780a34: Nigredo autem non est nisi privatio claritatis
Brug.: وانما السواد ليس بصافى wa-innamā l-sawādu laysa bi-ṣāfī
-
Avic. Gen. 57, 20: et spatium illius erat aliquotiens quantum unius tractus ballistae undique; et convertitur aer ad claritatem, deinde coagulatur
Qass. 122, 14: فيعود الهواء صافيًا لحظة fa-yaʿūdu l-hawāʾu ṣāfiyan laḥẓatan
- 1 Aris. Anim. III
- 1 Avic. Gen.
ليس بصافى – non est nisi privatio claritatis Aris. Anim. III 780a34
clarus
– for ṣāfin: clear, pure, transparent show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 222, 87: quemadmodum eius qui est debilis visu non est dispositio sui visus aequalis in aere claro et aere spisso
Rahm. 121, 16: فى الهواء الكدر والهواء الصافى fī l-hawāʾi l-kadiri wa-l-hawāʾi l-ṣāfī
-
Nico. Plan. §251: Causa: calor quando fuerit prope temperantiam fueritque humor apparens aerque clarus
-
Aris. Anim. II 650b1: Et si ille cibus fuerit clarus et bonus erit corpus sanum
Kruk: فان كان ذلك الغذاء صافيا جيدا fa-in kāna ḏālika l-ġiḏāʾu ṣāfiyan ǧayyidan
-
Aris. Anim. III 765b25: et non considerant sanguinem clarum mundum qui generatur ex bonitate cibi
Brug.: ولا يتفقّدون الدم الصافى النقىّ wa-lā yatafaqqadūna l-dama l-ṣāfiya l-naqīya
-
Aris. Anim. III 780a34: nam nigrum non potest esse clarum omnino
Brug.: لا يمكن ان يكون [sc. لونه] اسود صافيا البتّة lā yumkinu an yakūna [sc. lawnuhū ] aswada ṣāfiyan albattata
-
Aver. Ep. Parv. 192rb46: color igitur albus fit ex admixtione ignis clari cum elemento quod est valde diaphanum
-
Alhaz. Opt. 4, 11: implet concavitatem uveae humor albus, tenuis, clarus, diaphanus
Sabra I 74b, 4: ويملأ تجويف العنبية رطوبة بيضاء رقيقة مائعة صافية مشفة wa-yamlaʾu taǧwīfa l-ʿinabiyyati ruṭūbatun bayḍāʾu raqīqatun māʾiʿatun ṣāfiyatun mušiffatun
-
Avic. Gen. 34, 14: si esset contritus et cribellatus et mixtus cum aliqua portione aquae clarae distillatae cuius quantitas erit duplum istius
Qass. 105, 7: من الماء المقطر المصعد الصافى mina l-māʾi l-muqaṭṭari l-muṣaʿʿadi l-ṣāfī
- 1 Avic. An.
- 1 Nico. Plan.
- 1 Aris. Anim. II
- 4 Aris. Anim. III
- 1 Aver. Ep. Parv.
- 1 Alhaz. Opt.
- 1 Avic. Gen.