show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
صعد ṣaʿida
ascendens
– for ṣaʿida: to ascend (sc. to the head) show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 191vb53: Et ideo iracundus in hora ire et habens calorem ascendentem recipiet inde corruptionem sui visus
Blum. 5, 10: ولذلك من هاج غضبه واحمرت عيناه وصعدت الحرارة الى رأسه، فسد نظره
- 1 s.v. ascendere Aver. Ep. Parv.
وصعدت الحرارة الى رأسه – habens calorem ascendentem Aver. Ep. Parv. 5 / 191vb
ascendere
– for ṣaʿida: to rise, to ascend (e.g. of vapour or humour) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 106, 737: Et nascuntur in eis vapores densi et venti propter salsuginem aque et eius amaritudinem, et ob hoc quod ascendit ad eam ex vapore terre
Lemay 170, 401: ويتولَّد فيها البُخار الغليظ والرياح لملوحة الماء ومرارته ولِما يصعد إليه من بُخار الأرضين
-
Nico. Plan. §148: similiter quoque in animali et planta superfluitates ascendunt ab inferioribus ad superiora et descendunt a superioribus ad inferiora in actionibus suis
-
Aris. Anim. II 653a5: quia ergo vapor terrae ascendit ad superius per calorem
-
Aver. Ep. Parv. 202vb56: iste humor est multi vaporis, ascendit ad caput et facit sompnum, et ideo convenit sompnio
-
Avic. Gen. 26, 40: ita quod terra descendit et ignis ascendit
-
Avic. Gen. 58, 49: et quod ponderosum quod per violentiam ascendit est multum
-
Avic. Qual. 6, 48: quia, licet vapor ascendit in aere, non ascendit nisi usque ad certum terminum
Qass. 204, 4: وذلك لأن البخار، وإن صعد فى الهواء صعودا، فإنه إنما يصعد إلى حد ما
-
Avic. Qual. 47, 96: Et multotiens <non> erit necessarium involvere cum eis aliquid quod ascendit per seipsum
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Nico. Plan.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aver. Ep. Parv.
- 9 Avic. Gen.
- 13 Avic. Qual.
ascendere facit
– for ṣaʿida: to ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 23, 77: faciunt enim ascendere vapores et fumositates etiam frequenter admiscentur
Qass. 97, 3: وما يصعد من الأبخرة والأدخنة الدائمة الحدوث
- 1 s.v. ascendere Avic. Gen.
ascendere sursum
– for ṣaʿida: to ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 135, 81: Praeterea, adhuc poterit aliquis dicere quod vapor et fumus ascendunt sursum ratione societatis ignis
Qass. 186, 5: وأيضًا فلقائل أن يقول إن البخار والدخَان يصعدان على سبيل مرافقة النارية
- 1 Avic. Gen.
صعد إلى فوقُ ṣaʿida ilā fawqu
ascendere
– for ṣaʿida ilā fawqu: to come up, to rise show/hide quotes-
Aris. Anim. II 672b18: quae potest accidere cito propter vaporem cibi qui ascendit a stomacho
Kruk: ولا تصل اليها الضرورة عاجلا لحال البخار الذى يصعد الى فوق من الغذاء
- 1 Aris. Anim. II
صعّد ṣaʿʿada
ascendere facit
– for ṣaʿʿada: to cause to rise show/hide quotes-
Avic. Gen. 108, 90: quare caliditas ascendere facit istum cuius locus naturalis est stare inferius
-
Avic. Qual. 47, 92: Et aliqui eorum laborant ut faciant ascendere ferrum et vitrum et similia
Qass. 231, 13: فإن قومًا يرومون أن يصعدوا الحديد والزجاج والطلق وغير ذلك
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
صاعد ṣāʿada
ascendere
– for ṣāʿada: to rise show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 192, 603: Quia Sol ascendit dum ingreditur Arietem
Lemay 320, 332: لأنَّ الشمس تصاعد عند دخولها الحمل
- 1 Albu. Intro. JS
أصعد aṣʿada
ascendere facit
– for aṣʿada: to make ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 24, 14: facit ipsum [sc. frustum ligni ] ignis ascendere versus aerem
Qass. 98, 12: أصعدتها [sc. قطع خشب] النار القوية فى الجو
-
Avic. Gen. 101, 83: sed nimia caliditas facit ipsum [sc. vaporem ] ascendere
Qass. 157, 9: وإنما يصعده [sc. البخار] الحر المفرط
- 2 Avic. Gen.
تصعّد taṣaʿʿada
ascendens
– for taṣaʿʿada: to ascend (intr.) show/hide quotes-
Avic. Qual. 44, 44: Et istud accidit quando non fuerit humiditas valde mixta cum sicco, et siccum fuerit durum resistens et non ascendens
Qass. 230, 2: وذلك إذا كانت الرطوبة فيه غير شديدة الامتزاج باليابس، وكان اليابس عاصيا لا يتصعد
- 1 Avic. Qual.
وكان اليابس عاصيا لا يتصعد – et siccum fuerit durum resistens et non ascendens Avic. Qual. 230 / 44
ascendere
– for taṣaʿʿada: to ascend, to evaporate show/hide quotes-
Avic. Gen. 58, 55: si accideret quod non converterentur ad unum, sed ascenderent in unum
-
Avic. Gen. 67, 43: sicut est de aqua calefacta quae per sui calefactionem ascendit
-
Avic. Qual. 6, 52: Et intendo dicere per vaporem illud quod ascendit de humido inquantum est humidum
Qass. 204, 6: وأعنى بالبخار ما يتصعد من الرطب، من حيث هو رطب
-
Avic. Qual. 54, 68: illud quod ascendit est mixtum ex ambabus substantiis
- 4 Avic. Gen.
- 11 Avic. Qual.
ascensio
– for taṣaʿʿada: to ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 101, 93: quando ascensio istius ascendentis fuerit propterea quod est fortis in caliditate
Qass. 157, 17: اذا كان هذا المتصعد إنما يتصعد لأنه مفرط الحرارة
- 1 Avic. Gen.
اذا كان هذا المتصعد إنما يتصعد – quando ascensio istius ascendentis fuerit Avic. Gen. 157 / 101
elevari
– for taṣaʿʿada: to ascend show/hide quotes-
Avic. Qual. 49, 40: Quodlibet ergo inflammabile est illud de cuius usu est ut elevetur ab eo fumus
Qass. 233, 6: وكل مشتعل فهو الذى من شأنه أن يتصعد عنه دخان
- 1 Avic. Qual.
elevatio
– for taṣaʿʿada: to ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 56, 18: et proprie prout est in hieme cum existeret aer clarus, quod condensabatur et efficiebatur nubes sine elevatione vaporis
Qass. 122, 12: وبالجملة، على ما يكون فى الشتاء من الصفاء، ينعقد دفعة من غير بخار يتصعد إليه، … فيصير سحابا أسحم
- 1 Avic. Gen.
من غير بخار يتصعد إليه – sine elevatione vaporis … versus ipsum Avic. Gen. 122 / 56
ما يتصعّد mā yataṣaʿʿadu
ascendens sursum
– for mā yataṣaʿʿadu: what ascends show/hide quotes-
Avic. Gen. 114, 56: Verum tamen accidit quod illud quod <non> recipit ascensionem admiscetur forti mixtione cum ascendente sursum
Qass. 169, 2: نعم قد يتفق أن يكون ما لا يقبل التصعيد مخالطا لما يتصعد مخالطة شديدة
- 1 Avic. Gen.
تصاعد taṣāʿada
ascendere
– for taṣāʿada: to rise show/hide quotes-
Nico. Plan. §152: Naturaque aeris calidi sicci ascendere
-
Nico. Plan. §158: naturaque aeris inclusi in lapide ascendit super aquam
Dross.: ومن شأن الهواء الساكن فى الحجارة ان يتصاعد من الماء الى العلو
- 2 Nico. Plan.
صعود ṣuʿūd
ascendere
– for ṣuʿūd: ascending, rising (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 98, 434: Cuius rei indicium est quod Attorc, i.e. terra, propter longitudinem eorum a motu Solis dum ascendit et descendit
Lemay 163, 232: وبيان ذلك الترك، فانّه من أجل بعدهم من مدار الشمس عند صعودها وهبوطها
- 1 Albu. Intro. JS
ascensio
– for ṣuʿūd: ascent, elevation, ascending (n.) show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 80, 508: Invenimus quoque universas res ex animalibus et sementibus ac metallis proficere et augeri cum augmentatione diei et ascensione Solis
-
Albu. Intro. JS 285, 461: Et sciuntur per has res v. … Secundum, per ascensionem ac descensionem eorum in circulo augis
-
Albu. Coni. tr. VI, li. 38: Deinde divides ipsum per .22., et quod exierit de divisione erit quantitas ascensionis vel descensionis eius de partibus
-
Alcab. diff. IV, li. 286: et quod exierit de divisione, erit hoc omni planete pro quantitate ascensionis eius vel descensionis
Yama.: فما خرج من القسم كان ذلك لكلّ كوكب مقدار صعوده أو هبوطه
-
Avic. Gen. 67, 47: Istud ergo erit per istum modum, quando concesserimus quod ascensio aquae et partium terrestrium est propter calefactionem
Qass. 130, 10: هذا إن سلم أن صعود الماء وصعود أجزاء الأرض إنما هو لتسخنها
- 6 Albu. Intro. JS
- 1 Albu. Coni.
- 1 Alcab.
- 1 Avic. Gen.
ascensus (n.)
– for ṣuʿūd: ascent show/hide quotes-
Albu. Intro. JS 88, 78: sicut est directio et statio, et retrogradatio et ascensus et descensus
Lemay 155, 44: كالإستقامة والمقام والرجوع والصعود والهبوط
-
Alpet. ch. 20 §40: Et explanatur quod stella (quia sequitur polum) diversatur in mutatione propter ascensum poli et descensum in circulo sui transitus
-
Avic. Gen. 135, 74: Vel frigidum quod ascendit erit terra vel aqua … et apparet eorum ascensus et eorum convicinitas in aere
Qass. 185, 17: أو يكون الشىء البارد الذى يتصعد بالتسخين هو أرض وماء … فيظهر صعودهما فى الهواء، ومجاورتهما إياه
- 1 Albu. Intro. JS
- 1 Alpet.
- 1 Avic. Gen.
تصعيد taṣʿīd
ascendere
– for taṣʿīd: ascending; causing to evaporate (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 114, 57: et praecedit ascendere calidi aliud cui admiscetur, et separat inter ambo
Qass. 169, 2: فيسبق تصعيد الحار بما يخالطه تفريقه بينهما
-
Avic. Qual. 54, 71: ascendere oleum est difficile
Qass. 237, 11: والزيت يعسر تصعيده
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
ascendere facit
– for taṣʿīd: causing to rise (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 104, 12: quia primae eius operationes sunt facere congelatum ex humiditatibus per frigiditatem fluere et resolvi, deinde eum evaporare et ascendere
Qass. 160, 9: لأن فعلها الأول تسييل الجامد من الرطوبات بالبرد وتحليله، ثم تصعيده وتبخيره
-
Avic. Qual. 46, 90: vel est valde difficile facere ut ascendant
Qass. 231, 12: أو التى يعسر تصعيدها
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
ascendere sursum
– for taṣʿīd: causing to ascend; ascending (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 104, 6: quia spargit [sc. caliditas ] eam [sc. aquam ] ascendendo sursum
Qass. 160, 7: فإنها [sc. الحرارة] تفرقه [sc. الماء] تصعيدًا
-
Avic. Qual. 47, 97: et tunc patitur [sc. ferrum et vitrum et similia ] ascendere sursum, sicut est de cupro
Qass. 231, 16: فإنه [sc. الحديد والزجاج والطلق وغير ذلك] حينئذ يقبل التصعيد مثل النحاس
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
ascensio
– for taṣʿīd: ascending (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 114, 54: Non ergo recipiunt omnia corpora ascensionem et evaporationem per essentiam
Qass. 169, 1: فليس كل الأجسام يقبل التصعيد والتبخير بالذات
-
Avic. Gen. 114, 55: Verum tamen accidit quod illud quod <non>recipit ascensionem admiscetur forti mixtione cum ascendente sursum
Qass. 169, 1: نعم قد يتفق أن يكون ما لا يقبل التصعيد مخالطا لما يتصعد مخالطة شديدة
- 2 Avic. Gen.
ascensus (n.)
– for taṣʿīd: causing to rise (n.) show/hide quotes-
Avic. Qual. 44, 49: humiditas oboedientior est ad ascensum cum caliditate quam siccitas
Qass. 230, 5: وذلك لأن الرطوبة أطوع لتصعيد الحرارة من اليبوسة
- 1 Avic. Qual.
تصعّد taṣaʿʿud
ascendere
– for taṣaʿʿud: ascending, evaporating (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 25, 22: Et, si calefieret vapor et ascenderet per accidens
-
Avic. Gen. 114, 51: et quanto quaelibet pars fuerit magis disposita ad calefaciendum, erit magis festina ad ascendendum
-
Avic. Qual. 46, 88: eiusdem humiditas iuvat ut ascendat sua siccitas
Qass. 231, 11: وتعين رطوبته على تصعد يبوسته
- 3 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
ascensio
– for taṣaʿʿud: ascending, evaporating (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 104, 17: et qui recipit citius quam non recipiens evaporationem et ascensionem
-
Avic. Qual. 44, 54: substantia siccitatis in eo est potens oboedire ascensioni
-
Avic. Qual. 50, 58: Cinis est residuum terrestris substantiae cuius partes separantur propter ascensionem fumosi quod erat in suis partibus et ascendit
Qass. 233, 17: والرماد هو بقية جوهر أرضى قد تفرق أجزاؤه، لتصعد جميع ما فى أجزائه من الدخان المتصعد
- 1 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
ascensus (n.)
– for taṣaʿʿud: ascending (n.) show/hide quotes-
Avic. Gen. 117, 28: immo est propter formam contrariam formae quae causat ascensum
Qass. 171, 9: بل عن الصورة المعاندة للصورة الموجبة للتصعد
- 1 Avic. Gen.
صاعد ṣāʿid
ascendens
– for ṣāʿid: ascending, rising (mostly astr.) show/hide quotes-
Albu. Abbr. ch. 1 §105: Item ab imo medio usque ad superius medium per orientem ascendens … dicitur
Yama.: والنصف الذي من وسط السماء إلى الطالع إلى آخر البيت الثالث يقال له صاعد
-
Albu. Intro. JS 116, 1081: Si vero fuerit e contrario, i.e. si fuerit Luna ascendens in circulo augis sui
-
Albu. Intro. JS 151, 562: cum fuerit ascendens ex medio circuli augis sui
-
Albu. Coni. tr. VI, li. 33: ipsum ascendens est a medietate zone sue usque ad longitudinem longiorem orbis sui
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 60: Et similiter cum Luna dederit ei in hora separationis sue a nodo, et fuerit Saturnus ascendens, significat illud idem
-
Alcab. diff. I, li. 309: Et ille due partes que sunt a medio celi usque ad ascendens et ab ascendente usque ad quartam domum, ista medietas vocatur medietas ascendens
Yama.: والربعان منه الذي من وسط السماء إلى الطالع ومن الطالع إلى الرابع يقال لهما النصف الصاعد
-
Alcab. diff. IV, li. 295: tunc unus eorum [sc. planetarum ] ascendens in circulo suo et septemptrionalis vadit super eum qui caret latitudine
-
Avic. Met. 171, 86: quod unaquaeque extremitas faciet circulum cuius centrum erit punctum positum inter punctum ascendens et inter punctum descendens
-
Nico. Plan. §171: quia vapores ascendentes cum coagulati fuerint poterunt comprehendere has herbas
Dross.: لان البخارات الصاعدة اذا عقدت أمكنت〈ان يكون〉الحشائش
- 1 Albu. Abbr.
- 2 Albu. Intro. JS
- 2 Albu. Coni.
- 11 Alcab.
- 1 Avic. Met.
- 1 Nico. Plan.
ascendere
– for ṣāʿid: ascending (intr.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VI, li. 40: Sed unusquisque Mercurius et Venus … ipsi ascendunt a medietate zone utriusque usque ad longitudinem longiorem orbium utriusque
-
Avic. Gen. 121, 31: Non ergo nascitur calidum post calidum, nam, quando separatur quod iam factum est calidum et ascendit
-
Avic. Qual. 54, 70: quemadmodum quod evaporat et ascendit ab aqua dimittit quod remanet quale ipsum
Qass. 237, 10: وذلك كما يتبخر الصاعد عن الماء، ويترك الباقى بحاله
- 1 Albu. Coni.
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
كما يتبخر الصاعد – quemadmodum quod evaporat et ascendit Avic. Qual. 237 / 54
crescens
– for ṣāʿid: ascending show/hide quotes-
Alcab. diff. IV, li. 281, version v, see fn. 61: si fuerit locus eius equatus minus medio cursu eius, erit crescens a medio circuli sui ad summitatem circuli sui
Yama.: فإن كان أقلّ من وسطه فهو صاعد من وسط نطاقه إلى ذروة فلكه
- 1 Alcab.
فصاعدًا fa-ṣāʿidan
ascendendo
– for fa-ṣāʿidan: and beyond that show/hide quotes-
Alcab. diff. I, li. 23: similiter que sequuntur, quarta scilicet et quinta, ascendendo usque ad infinita
Yama.: وكذلك ما يتبع ذلك إلى الروابع والخوامس فصاعدا إلى ما لا نهاية له
- 1 Alcab.
مصعد muṣʿid
ascendens
– for muṣʿid: making ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 74, 99: quemadmodum nec forma terrae prohibet in calido fumoso ut recipiat caliditatem ascendentem
Qass. 137, 3: كما لا يمنع صورة الأرض فى الجزء المتدخن أن تقبل حرارة مصعدة
- 1 Avic. Gen.
ascendere
– for muṣʿid: making ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 67, 49: quod ascensio aquae et partium terrestrium est propter calefactionem, et non propter quod volvatur ignis qui illuc ascendit
Qass. 130, 11: أن صعود الماء وصعود أجزاء الأرض إنما هو لتسخنها، لا بمخالطة النارية المصعدة إياها
- 1 Avic. Gen.
facit ascendere sursum
– for muṣʿid: making ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 98, 32: hoc est ratione admixtionis vaporis qui, amovens ab eo caliditatem quae facit ascendere sursum
Qass. 155, 13: بسبب مخالطة أبخرة تزول عنها الحرارة المصعدة
- 1 Avic. Gen.
ascensus (n.)
– for muṣʿid: ascending show/hide quotes-
Avic. Gen. 67, 59: <in> actu habeat [sc. aqua ] duas inclinationes, scilicet inclinationem ascensus et inclinationem descensus
Qass. 131, 2: مجتمعًا فيه [sc. الماء] بالفعل ميلان: ميل مصعد وميل مهبط
- 1 Avic. Gen.
ميل مصعد – scilicet inclinationem ascensus Avic. Gen. 131 / 67
مصعد muṣʿid (or: muṣaʿʿid)
ascendere facit
– for muṣʿid (or: muṣaʿʿid): making ascend show/hide quotes-
Avic. Gen. 25, 17: non est vapor illud cui accidit caliditas quae faciat eum ascendere
Qass. 98, 14: فإنه ليس يكون البخار، على قولهم، شيئا عرض له عارض حرارة مصعدة
-
Avic. Qual. 44, 40: Et totum hoc est a caliditate quae facit ascendere
Qass. 229, 18: وكل ذلك من حرارة مصعدة
- 1 Avic. Gen.
- 1 s.v. muṣaʿʿid Avic. Qual.
متصعّد mutaṣaʿʿid
ascendens
– for mutaṣaʿʿid: ascending show/hide quotes-
Avic. Gen. 101, 93: et non est possibile quod sit iste terminus, nisi pro forti caliditate, quando ascensio istius ascendentis fuerit propterea quod est fortis in caliditate
Qass. 157, 17: وليس يمكن أن يكون حيزا إلا لمفرط الحرارة إذا كان هذا المتصعد إنما يتصعد لأنه مفرط الحرارة
- 1 Avic. Gen.
ascendere
– for mutaṣaʿʿid: ascending show/hide quotes-
Avic. Gen. 114, 58: et praecedit ascendere calidi aliud cui admiscetur, et separat inter ambo; et qui ascendit est magis vincens
Qass. 169, 2: فيسبق تصعيد الحار بما يخالطه تفريقه بينهما ويكون المتصعد أغلب
-
Avic. Qual. 50, 58: Cinis est residuum terrestris substantiae cuius partes separantur propter ascensionem fumosi quod erat in suis partibus et ascendit
Qass. 234, 1: والرماد هو بقية جوهر أرضى قد تفرق أجزاؤه، لتصعد جميع ما فى أجزائه من الدخان المتصعد
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
لتصعد جميع ما فى أجزائه من الدخان المتصعد – propter ascensionem fumosi quod erat in suis partibus et ascendit Avic. Qual. 234 / 50
ascendere sursum
– for mutaṣaʿʿid: ascending show/hide quotes-
Avic. Gen. 117, 27: quia motus qui advenit ei de novo non fit ex contrarietate primi motus qui ascendit sursum
Qass. 171, 8: لم تكن الحركة المتسفلة حادثة عن ضد الحركة المتصعدة الأولى
- 1 Avic. Gen.
elevare se
– for mutaṣaʿʿid: rising upward show/hide quotes-
Avic. Met. 314, 6: partes veri ignis cum partibus terrae, elevando et movendo se
Marm. 211, 16: إنما هى أجزاء من النار الحقيقة مع أجزاء من الأرض متصعدة متحركة
- 1 Avic. Met.
مع أجزاء من الأرض متصعدة – cum partibus terrae, elevando … se Avic. Met. 211 / 314