show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
أتى atā
accidere
– for atā: to arrive, to come (+ acc.: to) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 154, 29: multis enim ex illis accidit odorare non olfaciendo
Rahm. 81, 12: فإن كثيرًا منها يأتيها الشم من غير تشمّم
-
Mesue Aph. B §109: Si longo tempore quis medicina vel vomitu usus non fuerit, et vomitus vel fluxus ventris ei accidit, non est ab eo privandus
Troup.: اذا كان عهد المرء بالقيء والاسهال بعيدا وكان صحيحا وأتى عفوا فلا يبادر الى قطعه
- 1 Avic. An.
- 1 Mesue Aph. B
adducere
– for atā: (+ bi) to bring s.th. show/hide quotes-
Aris. Anim. III 738b1: Natura autem ista superfluitate non [indiget nec] adducit ipsam ad locum matricis nisi propter melius et propter generationem
-
Aris. Anim. III 759b26: si non fuerit in eis rector scilicet rex, non possunt apes adducere semen a loco alio
Brug.: وان لم يكن فيها مدبّرين اعنى ملوكا، فليس يمكن ان يأتى النحل بالزرع من مكان آخر
- 6 Aris. Anim. III
adveniens
– for atā: to come (along) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 64, 6: putant scilicet quod vis vegetandi, adveniens sola, efficiat corpus animale
Rahm. 31, 5: أن يكون على ما يظن من أن القوة النباتية تأتى وحدها فتفعل بدنا حيوانيا
- 1 s.v. advenire Avic. An.
أن القوة النباتية تأتى وحدها – quod vis vegetandi, adveniens sola Avic. An. 31 / vol. I 64
advenire
– for atā: to come show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 214, 49: ut sensibilia advenirent eis
-
Avic. Gen. 51, 41: quare aer converteretur iterum ad aquam praeter hoc quod sit in eo aliquid ingrediens locum eius, item praeter hoc quod adveniet aliquid ab extra?
Qass. 117, 12: فلمَ يستحيل الهواء مرة أخرى من غير أن يكون فيه تلك المتخلفات، ومن غير أن يأتيها شىء من خارج؟
-
Avic. Gen. 80, 40: advenit resolutio super quamlibet partem eius antiquam
- 1 Avic. An.
- 2 Avic. Gen.
afferre
– for atā: (+ bi) to provide s.th.; to bring about s.th. show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 780: afferamus ergo cum rememoratione significationis amborum in reliquis signis
Yama.: فنأتي بذكر دلالة مقارنتهما في سائر البروج
-
Albu. Coni. tr. VIII, li. 13: Et afferam in hac differentia scientiam accidentium communium
-
Avic. An. vol. I 106, 58: nutritiva etenim … affert nutrimentum et unit illud corpori
Rahm. 54, 4: فالقوة الغاذية … تأتى بالغذاء وتقتضى إلصاقه بالبدن
- 2 Albu. Coni.
- 1 Avic. An.
agere
– for atā: (+ bi) to offer s.th. show/hide quotes-
Ibn Tum. 111d, 33: aut consuetas agit [sc. professor epistole ] operationes, ut commedere [sic] et bibere
Goldz. 238, 12: اما ان يأتي [sc. مدعى الرسالة] بالافعال المعتادة كالاكل والشرب
- 1 Ibn Tum.
apprehendere
– for atā: (+ acc.) to arrive at show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 248, 17: quia oportet ut visus apprehendat formam uniuscuiusque speculi semel
Rahm. 138, 6: بل يجب أن يأتى البصر صورة كل مرآة مرة
- 1 Avic. An.
complere
– for atā: (+ ʿalā) to complete s.th. show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 66, 55: Iam ergo complevimus et declaravimus declarationem qualitatis comprehensionis cuiuslibet intentionum particularium, quae comprehenduntur per sensum visus
Sabra II 130a, 11: فقد أتينا على تبيين كيفيات إدراك البصر لكل واحد من المعاني الجزئية
- 1 Alhaz. Opt.
dare
– for atā: (+ bi) to give, to bring; to establish; to give (a reason) (trans.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 105, 35: Quod enim debet virtus nutritiva ex se, hoc est ut det unicuique membro de nutrimento
-
Avic. Met. 507, 96: Lex enim nostra quam dedit Mahometh ostendit dispositionem felicitatis et miseriae quae sunt secundum corpus
Marm. 348, 1: وقد بسطت الشريعة الحقة التى أتانا بها نبينا وسيدنا ومولانا محمد صلى الله عليه وعلى آله حال السعادة والشقاوة التى بحسب البدن
-
Aris. Anim. II 639b10: et post debet dare causas de eis, aut debet facere econtra in rebus quas narravimus
Kruk: ثم يقول لماذا فيأتى بالعلل او يلزمه ان يفعل خلاف ذلك مع الاشياء التى وصفنا
-
Aver. MC Gen. 155vb65: difficile erit nobis dare differentiam inter generationem et alterationem
Eich. 11, 10: عسر علينا أنْ نأتي بالفرق بين الكون والاستحالة
- 1 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
- 1 Aris. Anim. II
- 1 Aver. MC Gen.
dicere
– for atā: (+ bi) to provide s.th., to offer s.th. show/hide quotes-
Avic. Gen. 98, 39: Firmare autem caliditatem aeris et siccitatem ignis et declarare rationem super ista, est perquam durum, sed adhuc dicemus quomodo est possibile
Qass. 155, 18: لكن إثبات حرّ الهواء ويبس النار، وخصوصًا يبس النار، وإيضاح القول فيه يصعب. وسنأتى فيه بالممكن
- 1 Avic. Gen.
experiens
– for atā: (+ ilā) to come across s.th. show/hide quotes-
Mesue Aph. A §28: Rerum vero proprietas dubia est, eam namque multi olim experientes arbitrati sunt facere proprietate quod plerumque faciebant natura
Troup.: والخواص مبهمة، لأن من الأوائل من قد أتى الى دواء وهو يفعل فعله بطبيعته وظن أن ذلك الفعل بخاصيته فسماه خاصة
- 1 Mesue Aph. A
explere
– for atā: (+ bi) to complete s.th. show/hide quotes-
Alcab. diff. IV, li. 316: Et quia explevimus expositionem eorum que sciuntur ex nominibus astrologorum
Yama.: وإذ قد أتينا بتفسير ما يعرف من سمات المنجّمين
- 1 Alcab.
explicare
– for atā: (+ ʿalā) to deal fully with, to complete s.th. show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 81: Postquam itaque explicavimus illud quod exponere voluimus
Yama.: فإذ قد أتينا على ما أردنا شرحه
-
Albu. Coni. tr. V, li. 1017: Et quia, auxiliante Deo, iam explicavimus quod exponere voluimus
- 18 Albu. Coni.
exponere
– for atā: (+ ʿalā) to deal fully with, to complete s.th. show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. IV, li. 172: Et quia, auxiliante Deo, iam exposuimus quod exponere voluimus
Yama.: فإذ قد أتينا على ما أردنا شرحه
- 1 Albu. Coni.
facere
– for atā: (+ bi) to perform, to accomplish s.th. show/hide quotes-
Ibn Tum. 112a, 4: Verum si quis [sc. Legatus ] opera facit nature inconsueta, utpote qui mare scindit
Goldz. 238, 17: او يأتي [sc. الرسول] بالافعال الخارقة للعادة كانفلاق البحر
- 1 Ibn Tum.
fieri
– for atā: to arrive show/hide quotes-
Alcab. diff. IV, li. 306, version h, see fn. 82: et non cessant sic facere frequenter, donec fiat coniunctio secunda
Yama.: ولا يزالون يفعلون ذلك دائما حتّى يأتي الاجتماع الثاني
- 1 Alcab.
figi
– for atā: (+ bi) to bring forth s.th. show/hide quotes-
Aver. Ep. Parv. 195vb1: Sunt igitur tres actiones trium virtutum, quarum due sunt fixe per duas res simplices
Blum. 39, 13: فهاهنا ثلاثة افعال لثلاث قوى، الاثنتان منها تأتيان بالشيئين البسيطين
- 1 Aver. Ep. Parv.
آتى ātā
accidere
– for ātā: to present, to show show/hide quotes-
Avic. Met. 59, 33: pluribus vero ex sapientibus prophetis quibus non accidit aliquid erroris
Marm. 41, 9: بل الأنبياء الذين لا يؤتون من جهة غلطا أو سهوا
- 1 Avic. Met.
dans
– for ātā: (+ 2 acc.) to give s.th. to show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 181, 62: Gustus vero fit a nervis cerebri pertingentibus ad linguam et palatum, et dantibus eis virtutem sensus et motus
Rahm. 267, 12: وأما الذوق فبأعصاب دماغية تأتى اللسان والحنك وتؤتيهما الحسّ والحركة
-
Avic. Met. 333, 22: Verbi gratia, nam quia debuit in fine divino esse largitatem dantem omni quod possibile est esse bonum in suo esse
Marm. 225, 16: فإنه مثلا لما كان يجب فى الغاية الإلهية - التى هى الجود - أن يؤتى كل ممكن الوجودِ وجودُه الخيرى fa-innahū maṯalan lammā kāna yaǧibu fī l-ġāyati l-ilāhiyyati ─ llatī hiya l-ǧūdu ─ an yuʾtā kulla mumkini l-wuǧūdi wuǧūduhū l-ḫayriyyu
- 1 s.v. dare Avic. An.
- 1 s.v. dare Avic. Met.
وتؤتيهما الحسّ والحركة – et dantibus eis virtutem sensus et motus Avic. An. 267 / vol. II 181
إتيان ityān
adventus (n.)
– for ityān: coming (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. V, li. 374: significat impedimentum arborum, propterea quod calor comburet eas sive ex adventu ventorum validorum eis sive ex combustione ignium in locis in quibus solet comburi
Yama.: دلّ على فساد الثمار بسبب إحراق الحرّ إيّاها وإمّا من إتيان الرياح العواصف لها وإمّا من احتراقها بالنيران في المواضع
- 1 Albu. Coni.
coire
– for ityān: (+ genit.) coming to (a female) (n.) show/hide quotes-
Mesue Aph. B §101 bis: Filii nati ex muliere coeunte retro
Troup.: من كثر على اتيان النساء في أعجازهن man kaṯura ʿalā ityāni l-nisāʾi fī aʿǧāzihinna
- 1 Mesue Aph. B
مؤاتاة muʾātāt
convenire
– for muʾātāt: (+ li) complaisance towards, favouring s.o. (n.) show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 42: rex erit bone discretionis et providentie in pecuniis plebis et eos convenire ei
Yama.: الملك يكون ذا حلم ونظر في أمر الرعيّة ومؤاتاتهم له
- 1 Albu. Coni.
eventus (n.)
– for muʾātāt: suitability show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 69, 77: sed uni virtuti accidit ut faciat suam actionem fortiorem vel debiliorem aliquando secundum quod fuerit optio, aliquando secundum eventum instrumenti, aliquando secundum prohibentia extrinsecus
Rahm. 34, 5: بل القوة الواحدة يعرض لها تارة أن نفعل الفعل أشد وأضعف بحسب الاختيار وتارة بحسب مؤاتاة الآلة وبحسب عوائق من خارج
- 1 Avic. An.
مؤاتٍ muʾātin
cedere
– for muʾātin: fitting, suitable show/hide quotes-
Aver. MC Gen. 168va37: Similiter etiam molle est ex humiditate; molle enim est quod cedit secundum superficiem
Eich. 93, 6: وكذلك الليّن هو من الرطوبة. وذلك أنّ الليّن هو ما كان مؤاتيا
- 1 s.v. wāṭaʾa Aver. MC Gen.
وذلك أنّ الليّن هو ما كان مؤاتيا – molle enim est quod cedit secundum superficiem Aver. MC Gen. 93 / 168va
convenire
– for muʾātin: (+ li) fitting, suitable for show/hide quotes-
Avic. Gen. 100, 71: accidit etiam corporibus extra loca sua naturalia observare suas figuras quae conveniunt motui
Qass. 157, 1: فإنه يعرض للأجسام فى غير مواضعها الطبيعية أن تحفظ أشكالها المؤاتية للحركة
- 1 Avic. Gen.
أن تحفظ أشكالها المؤاتية للحركة – observare suas figuras quae conveniunt motui Avic. Gen. 157 / 100
flexibile
– for muʾātin: s.th. amenable, s.th. flexible show/hide quotes-
Avic. Gen. 95, 64: Flexibile autem et non flexibile consequuntur humiditatem et siccitatem quae sunt in eis
Qass. 153, 3: والمؤاتى والعاصى يتبع الرطوبة واليبوسة التى فيه
- 1 Avic. Gen.