show/hide all quotes cite this lemma export to TEI
أثّر aṯṯara
afficere
– for aṯṯara: to affect; to produce (an effect) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 66, 28: et hoc afficit virtutem vegetabilem et nutribilem
Rahm. 32, 4: فيؤثر ذلك فى القوة النامية الغاذية
-
Avic. An. vol. I 254, 3: discedit ab eis aliquid quod est necessarium ad hoc ut afficiat eorum affectio
Rahm. 142, 3: انقطع عنه شىء يحتاج إليه حتى يؤثر أثره
- 9 also s.v. aṯṯara aṯaran Avic. An.
agens esse
– for aṯṯara: to produce an effect show/hide quotes-
Avic. Gen. 61, 14: et, si alterum illorum fuerit agens et non patiens, dicunt quod ipse eum tangit patientem
Qass. 126, 3: وإن كان أحدهما لا يؤثر ولا يتأثر قيل إنه يماس المتأثر عنه
- 1 Avic. Gen.
agere
– for aṯṯara: to produce, to produce an effect; to affect, to influence show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 263, 54: impressionem quae est qualis forma eius quod egit in unumquodque illorum principaliter
Rahm. 148, 5: ذلك الأثر هو مثل صورة ما أثر فى كل واحد منهما أولا
-
Avic. An. vol. I 263, 58: aliquid agat actionem diversam a natura sua
-
Avic. Met. 44, 37: et illud aliud nihil ageret ad illud esse necessarium; quicquid enim est ad cuius esse agit aliud, eius esse non est necessarium in se
Marm. 30, 18: ولا تأثير لإيجاب الغير فى وجوده الذى يؤثر غيره فى وجوده
-
Avic. Met. 540, 38: cui, si advenerint actiones corporales, non tamen agent in eum dispositiones et habitus suarum impressionum
Marm. 369, 11: فإذا جرت عليها [sc. النفس] أفعال بدنية لم تؤثر فيها هيئة وملكة تأثيرها
-
Avic. Gen. 97, 10: invenitur quod humidum et siccum non agunt in aliis
-
Avic. Qual. 25, 17: quemadmodum iste patiens patitur per sui materiam, et agit per sui formam
-
Avic. Qual. 45, 67: Et, si fuerit humidum congelatum, aliquotiens aget calidum in eum quousque liquefiat, et aliquotiens non aget actionem per quam liquefiat
Qass. 230, 16: فإن كان الرطب جامدًا فربما أثر فيه الحر حتى يذوب؛ وربما لم يؤثر أثرًا يذوب به
- 5 Avic. An.
- 3 Avic. Met.
- 1 Avic. Gen.
- 4 Avic. Qual.
efficere
– for aṯṯara: to affect show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 256, 38: qui in tenebris lucet et illuminat quod est coram ipso per qualitatem quam ipse efficit
Rahm. 143, 12: فإذا كانت ظلمة لمع وأضاء ما قدامه بكيفية يؤثرها
- 1 Avic. An.
Goichon 1938, no. 2.
ما يؤثّر mā yuʾaṯṯiru
afficiens
– for mā yuʾaṯṯiru: what affects, what influences show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 65, 25: Et hoc contingit cum id quod percipit anima est credulitas quae non est afficiens corpus ex hoc quod est credulitas
Rahm. 32, 2: وذلك عندما يكون الوارد على النفس تصديقا ما وليس ذلك مما يؤثر فى البدن بما هو اعتقاد
- 1 s.v. afficere aṯṯara Avic. An.
وليس ذلك مما يؤثر فى البدن – quae non est afficiens corpus Avic. An. 32 / vol. I 65
آثر āṯara
amare
– for āṯara: to prefer show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 74, 75: scilicet quia omne animal amat naturaliter esse id quod delectat
Rahm. 205, 3: وهو أن كل حيوان يؤثر بالطبع وجود ما يلذه
- 1 Avic. An.
eligere
– for āṯara: (+ acc. + ʿalā) to prefer s.th. to; to choose (trans.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 13, 55: nos tamen elegimus praeponere verbum de anima propter excusationem quam monstravimus
-
Avic. Met. 197, 42: quia definitio fortitudinis qua eligunt isti definire eam invenitur hic
Marm. 132, 17: وذلك لأن حد القدرة التى يؤثرون هؤلاء أن يحدوها به موجود ههنا
-
Avic. Met. 509, 52: abhorrebit [sc. virtus apprehendens ] eam et eliget potius eius contrarium
Marm. 349, 15: فتكرهه [sc. القوة الدراكة] وتؤثر ضده عليه
- 1 Avic. An.
- 3 Avic. Met.
تأثّر taʾaṯṯara
affici
– for taʾaṯṯara: (+ ʿan) to be influenced by, to be affected by show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 55, 79: Melius est autem ut res patiatur et afficiatur a suo contrario quam ut afficiatur a suo simili
Rahm. 25, 17: ولَأن ينفعل الشىء ويتأثر عن ضده أولى من أن يتأثر عن شكله
-
Avic. An. vol. I 159, 4: Et comparatio commotionis ad sonitum est sicut comparatio qualitatis quae est in melle ad id quod afficitur illo in sensu
- 8 Avic. An.
esse ibi
– for taʾaṯṯara: (+ bi) to be affected by show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 158, 93: an non accidat sonus nisi cum fuerit ibi auditus
Rahm. 84, 7: إنما يحدث من حيث هو صوت إذا تأثر السمع به
- 1 Avic. An.
fieri
– for taʾaṯṯara: (+ ʿan) to be affected by show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 158, 92: et quod virtus irascibilis non patitur ex deliciis, nec concupiscibilis ex nocumentis, nec in virtute apprehendente fit quod fit in illis duabus
Rahm. 252, 19: فتكون القوة الغضبية لا تنفعل من اللذّات ولا الشهوانية من المؤذيات ولا تكون القوة المدركة متأثرة مما تتأثر هاتان عنه
- 1 Avic. An.
أثر aṯar
accidens (n.)
– for aṯar: (pl. āṯār) trace show/hide quotes-
Aris. Anim. II 644b26: Et opinio nostra … est pauca, quoniam res manifestae nobis de accidentibus illius substantiae sunt paucae valde
Kruk: ورأينا وقولنا قليل … لان الاشياء البينة لنا من آثار ذلك الجوهر يسيرة جدا
- 1 Aris. Anim. II
actio
– for aṯar: effect show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 263, 55: Ergo unumquodque agentium agit actionem diversam ab eo quod est in eo
-
Avic. An. vol. I 263, 58: Et multa sunt huiusmodi scilicet ut aliquid agat actionem diversam a natura sua
Rahm. 148, 8: ومثل هذا كثير أعني أن يكون شيء يؤثر في شيء أثرًا خلاف طبيعته
-
Avic. Gen. 99, 50: quia gelare non est fortitudo frigiditatis, immo est actio proveniens ex fortitudine frigiditatis
Qass. 156, 6: والجمود ليس إفراط برد، بل أثر يعرض من إفراط البرد
-
Avic. Qual. 31, 19: sed crescit et acquiritur additio actionis modicae
Qass. 219, 9: إنما يتعدى عنه إلى هذا أثر زيادة قليلة
-
Avic. Qual. 45, 67: aliquotiens non aget actionem per quam liquefiat
Qass. 230, 16: وربما لم يؤثر أثرًا يذوب به
- 2 Avic. An.
- 1 Avic. Gen.
- 2 Avic. Qual.
actus (n.)
– for aṯar: effect, affection (philos.) show/hide quotes-
Aris. Phys. VII 30, 29 (245a22): Manifestum est igitur simul esse agens et actus, et nihil medium
Bad. 751, 9: فظاهرٌ أن المؤثر فيه والأثر معا، وليس فيما بينهما وسط أصلا
- 1 Aris. Phys. VII
affectio
– for aṯar: (pl. āṯār) influence, effect; trace show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 94, 10: tamquam anima nostra habeat duas facies, faciem scilicet deorsum ad corpus, quam oportet nullatenus recipere aliquam affectionem generis debiti naturae corporis
-
Avic. An. vol. I 254, 3: discedit ab eis aliquid quod est necessarium ad hoc ut afficiat eorum affectio
Rahm. 142, 3: انقطع عنه شىء يحتاج إليه حتى يؤثر أثره
-
Avic. Met. 518, 28: quae est desiderium naturale gubernandi illud et agitandi affectiones eius
Marm. 355, 3: وهو الشوق الجبلى إلى تدبيره [sc. البدن] والاشتغال بآثاره
-
Avic. Met. 521, 92: Si autem remanserit in eis affectio de hoc, credibilis vel moralis, nocebit eis
- 14 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
alteratio
– for aṯar: impression, effect show/hide quotes-
Alhaz. Opt. 17, 53: quod visus non tingitur a colore et luce, neque remanent in eo alterationes coloris et lucis
Sabra I 117b, 24: أن البصر ليس ينصبغ بالألوان والأضواء ولا تبقى آثار الأضواء والألوان فيه
- 1 Alhaz. Opt.
chronica
– for aṯar: (pl. āṯār) tradition show/hide quotes-
Avic. Qual. 13, 4: nec historiae nec etiam chronicae quae transmutantur ab una aetate ad aliam ad hoc sufficiunt
Qass. 208, 12: ولا تتوارث فيها التواريخ والآثار المنقولة من قرن إلى قرن
- 1 Avic. Qual.
efficacia
– for aṯar: influence show/hide quotes-
Avic. Gen. 39, 11: et sic quod advenit ab extra non augmentabit notabiliter corpus et habebit efficaciam valde magnam in augmentando qualitatem et in alterando
Qass. 108, 12: فربما لم يكن للوارد كبير أثر فى زيادة الحجم وكان له كبير أثر فى زيادة الأثر
- 1 Avic. Gen.
efficere
– for aṯar: effect show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 244, 45: nec privatio penetrabilitatis nec finibilitas translucentis … apud speculum efficit ibi aliquid
Rahm. 135, 12: ولا لفقدان المنفذ وفناء المشف عند المرآة أثر
- 1 Avic. An.
ولا لفقدان المنفذ … أثر – nec privatio penetrabilitatis … efficit ibi aliquid Avic. An. 135 / vol. I 244
forma
– for aṯar: (pl. āṯār) effect, affection (philos.) show/hide quotes-
Aris. Phys. VII 30, 28: Praecedentibus autem passionibus formae erunt sensibiles et mediantibus formis erit alteratio
Bad. 751, 8: فإِذا كانت الآثار محسوسة وبتوسط الآثار تكون الاستحالة
- 1 Aris. Phys. VII
تأثير taʾṯīr
actio
– for taʾṯīr: influence, effect show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 75, 57: Aliquando etiam unius virtutis diversae sunt actiones secundum diversa receptibilia
Rahm. 37, 11: وقد تكون القوة الواحدة أيضًا يختلف تأثيرها بحسب القوابل المختلفة
-
Avic. An. vol. I 261, 16: et fuerit inter ea corpus quod non habet colorem, actionem quae est forma qualis eius forma
-
Avic. Met. 233, 15: tunc haec accidentia habent actiones in individuo Platonis
Marm. 152, 10: فيكون لهذه الأعراض تأثير في شخص زيد
-
Avic. Met. 233, 17: accidentia … habent actionem in homine vel in humanitate, eo quod referuntur ad hominem
Marm. 152, 11: فيكون لهذه الأعراض … تأثير في الإنسان أو الإنسانية بأنها منسوبة إليه
-
Avic. Gen. 115, 87: sic est ignis inducens actionem diversam
-
Avic. Gen. 144, 45: tota pars attingatur a communi actione contactus non corrumpente
Qass. 194, 4: وبالجملة ليكون جميع الجهة ينال منه التأثير نيلا معتدلا غير مفسد
-
Avic. Qual. 4, 19: actio caelestium corporum non penetrat illud penetratione sensibili
-
Avic. Qual. 43, 33: actio ista est similis assationi
- 2 Avic. An.
- 2 Avic. Met.
- 6 also s.v. nayl Avic. Gen.
- 8 Avic. Qual.
affectio
– for taʾṯīr: influence show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 55, 81: tu autem scis quod sensus est aliqua affectio vel aliqua passio
Rahm. 25, 18: وأنت تعلم أن الإحساس تأثر ما وانفعال ما
-
Avic. An. vol. I 209, 71: Non autem negamus aerem non habere affectionem aliquam in albificando
- 10 Avic. An.
afficere
– for taʾṯīr: effect, production of an effect show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 197, 6: Intellectus autem huius non est quod unum afficiat aliud
Rahm. 106, 19: ومعنى ذلك البهر ليس تأثيرا منها فيها
- 1 Avic. An.
ليس تأثيرا منها فيها – non est quod unum afficiat aliud Avic. An. 106 / vol. I 197
agere
– for taʾṯīr: influence show/hide quotes-
Avic. Met. 44, 36: si enim esset necessarium per se, iam haberet esse, et illud aliud nihil ageret ad illud esse necessarium
Marm. 30, 18: ولو وجب بذاته، لحصل. ولا تأثير لإيجاب الغير فى وجوده الذى يؤثر غيره فى وجوده
- 1 Avic. Met.
ولا تأثير لإيجاب الغير – et illud aliud nihil ageret Avic. Met. 30 / 44
effectus (n.)
– for taʾṯīr: influence, effect show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. I, li. 44: relata est prima divisio planetarum altiorum et effectus eorum ad motum primum naturalium
-
Albu. Coni. tr. I, li. 72: Relati sunt quoque planete inferiores et eorum effectus ad motum tertium naturalium inferiorem
-
Kindi Grad. 274, 15: quod equalitas in qualitate est contrariorum adinvicem temperantia in re equali et eorum effectus equalis
Gauth. 8, 9: ان الاعتدال فى الكيفيات هو مقاومة الاضداد بعضها لبعض فى الشىء المعتدل وتأثيرها على السواء
-
Kindi Grad. 285, 2: scilicet quod proportio virtutis gradus primi ad secundum in effectu sicut proportio virtutis gradus secundi ad tercium
Gauth. 27, 8: اعنى نسبة قوة الدرجة الاولى من الثانية فى التأثير كنسبة قوة الدرجة الثانية من الثالثة فى التأثير
- 3 Albu. Coni.
- Kindi Grad.
Goichon 1938, no. 5.
كان التأثير kāna l-taʾṯīru
agere
– for kāna l-taʾṯīru: (+ fī) the effect is in show/hide quotes-
Avic. Qual. 43, 28: Et est alia quae assimilatur assationi uno modo et coctioni alio modo, et est illud in quo agit caliditas viscosa oleaginosa
Qass. 229, 9: وقد يكون منه ما يشبه الشىّ من جهة، والطبخ من جهة، وهو الذى يكون التأثير فيه بحرارة لزجة دهنية
- 1 Avic. Qual.
تأثير وغناء taʾṯīr wa-ġanāʾ
agere
– for taʾṯīr wa-ġanāʾ: influence and ability show/hide quotes-
Avic. Met. 298, 48: Causa autem quae facit incipere non egit aliquid in non esse eius, sed agit inquantum est ab ea esse
Marm. 199, 10: وليس للعلة المحدثة تأثير وغناء فى أنه لم يكن، بل إنما تأثيرها وغناؤها فى أن منه الوجود
- 1 s.v. taʾṯīr Avic. Met.
بل إنما تأثيرها وغناؤها فى أن منه الوجود – sed agit inquantum est ab ea esse Avic. Met. 199 / 298
إيثار īṯār
amare
– for īṯār: preference show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. II, li. 220: Et si fuerit separatus ab eo, significat quod amabit bonum
Yama.: فإن كان منصرفا عنه دلّ على إيثاره للخير
- 1 Albu. Coni.
amor
– for īṯār: preference show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 406, version c, see fn. 22: Et si Saturnus fuerit sedens in ascendente et fuerit boni esse, significat regem diligere servos et bestias et amorem deliciarum
Yama.: وإن كان زحل حالّا فيه وهو حسن الحال دلّ على محبّة الملك للعبيد والدوابّ وإيثار اللذّات
- 1 Albu. Coni.
diligere
– for īṯār: preference, predilection show/hide quotes-
Albu. Coni. tr. VII, li. 406: Et si Saturnus fuerit sedens in ascendente et fuerit boni esse, significat regem diligere servos et bestias et diligere delectationem
Yama.: وإن كان زحل حالّا فيه وهو حسن الحال دلّ على محبّة الملك للعبيد والدوابّ وإيثار اللذّات
- 1 Albu. Coni.
وإيثار اللذّات – et diligere delectationem Albu. Coni. tr. VII, li. 406
electio
– for īṯār: preference show/hide quotes-
Avic. Met. 495, 37: nec intendere aliquid propter nos nec inducit eas [sc. causas altiores ] aliquid nec accidit eis electio
Marm. 339, 6: أو تكون [sc. العلل العالية] بالجملة يهمها شىء، ويدعوها داع ويعرض لها إيثار
- 1 Avic. Met.
تأثّر taʾaṯṯur
affici
– for taʾaṯṯur: (+ min) being affected by (n.) show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 94, 12: quam oportet semper recipere aliquid ab eo quod est illic et affici ab illo
Rahm. 47, 16: ويجب أن يكون هذا الوجه دائم القبول عما هناك والتأثر منه
- 1 Avic. An.
مأثور maʾṯūr
amabilis
– for maʾṯūr: traditionally appreciated show/hide quotes-
Avic. Met. 344, 36: quam eius contrarium quod non est pulchrum nec laudabile nec aliquid aliud de accidentibus quae sunt amabilia vel utilia
Marm. 233, 3: ولا ضده غير الأجمل به وغير الجالب إليه محمدة أو غيرها من الأغراض المأثورة والنافعة
- 1 Avic. Met.
مؤثّر muʾaṯṯir
afficiens
– for muʾaṯṯir: having an effect, influencing show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 161, 44: et est hic aliquid, scilicet commotio aeris, afficiens ad similitudinem sui aerem qui est in aure
Rahm. 86, 9: وهاهنا مؤثر مثل نفسه
- 1 Avic. An.
agens
– for muʾaṯṯir: acting upon, influencing, producing an effect; cause show/hide quotes-
Avic. An. vol. I 261, 10: sicut modo mirantur de agente absque offensione
-
Avic. An. vol. II 173, 24: Deinde si aptitudo fuerit maior, et fuerit ibi aliquid quod solet accendi ab agente, quod solet urere sua virtute aut radio
-
Avic. Met. 259, 45: ergo haec actio non est agens aliquid in sua specificatione
-
Aris. Phys. VII 30, 29 (245a21): Manifestum est igitur simul esse agens et actus, et nihil medium
Bad. 751, 9: فظاهرٌ أن المؤثر فيه والأثر معًا، وليس فيما بينهما وسط أصلًا
-
Avic. Gen. 60, 8: si autem calefecerit [sc. corpus ] medium, erit propinquum agens et operabitur sine dubio per contactum
Qass. 125, 16: إن سخن [sc. الجسم] المتوسط فهو المؤثر القريب، ويؤثر بمماسة لا محالة
-
Avic. Qual. 23, 76: remanebit in eo qui recipit actionem <…> ab agente in eum multo fortius quam si calefaceret totum
Qass. 214, 1: و[sc. إذا] بقى المنفعل عنه الأجزاء الباطنة … كان تسخنها وانفعالها من المؤثر أشد بكثير من تسخن الكلية
- 6 Avic. An.
- 1 Avic. Met.
- 1 Aris. Phys. VII
- 1 Avic. Gen.
- 1 Avic. Qual.
agere
– for muʾaṯṯir: s.th. effect-producing show/hide quotes-
Avic. Gen. 61, 16: contactus ergo secundum istos est agendo, et non potest esse sine situ
Qass. 126, 4: فكأن المماسة فى هذا الوضع ملاقاة مؤثر. ولا بد من أن يكون له وضع
- 1 s.v. aṯṯara Avic. Gen.
فكأن المماسة فى هذا الوضع ملاقاة مؤثر – contactus ergo secundum istos est agendo Avic. Gen. 126 / 61
Goichon 1938, no. 8.
مؤثر muʾṯar
eligere
– for muʾṯar: preferable, preferable thing show/hide quotes-
Avic. Met. 513, 23: Hae autem omnes sunt dispositiones intelligibiles, quarum contraria praeponunt eis quae naturaliter debent eligere
Marm. 351, 17: وهذا كلها أحوال عقلية تؤثر هى وأضداد (ها) على المؤثرات الطبيعية
- 1 Avic. Met.
تؤثر هى وأضداد (ها) على المؤثرات الطبيعية – quarum contraria praeponunt eis quae naturaliter debent eligere Avic. Met. 351 / 513
كان متأثّرًا kāna mutaʾaṯṯiran
fieri
– for kāna mutaʾaṯṯiran: (+ min) to be affected by show/hide quotes-
Avic. An. vol. II 158, 91: et quod virtus irascibilis non patitur ex deliciis, nec concupiscibilis ex nocumentis, nec in virtute apprehendente fit quod fit in illis duabus
Rahm. 252, 19: فتكون القوة الغضبية لا تنفعل من اللذّات ولا الشهوانية من المؤذيات ولا تكون القوة المدركة متأثرة مما تتأثر هاتان عنه
- 1 s.v. mutaʾaṯṯir Avic. An.