aequalitas

1.1

اعتدالiʿtidāl

n. ʿdlmoderateness, temperateness, equilibrium (e.g. of the four humours); equinox (astr.)
  1. Albu. Intro. JS 120, 1241: necnon et eius equalitatis in uno anno

    Lemay 181, 682: واعتداله في السنة الواحدة

  2. Albu. Intro. JS 164, 1008: Assimilaverunt quoque equalitatem motus eius in locis

    Lemay 264, 548: وشبَّهوا اعتدال ممرّها في المواضع

  3. Albu. Coni. tr. I, li. 69: Et relatum est luminare maius et eius effectus ad motum secundum naturalem medium, qui est a medio … propter equalitatem eius motus

  4. Albu. Coni. tr. VIII, li. 174: Et fuerit luminare maius in directo puncti equalitatis vernalis in anno permutationis significantis regni vicissitudinem in fine hore secunde die .17. Bahmanmeh anno .125. Gezdagirth

  5. Kindi Grad. 270, 7: dicitur quod sit augmentorum ab equalitate ablatio donec equalitas remaneat

    Gauth. 2, 13: ومعنى الانحلال رفع الزيادات عن الاعتدال

  6. Kindi Grad. 277, 16: Non dissimiliter quoque erit mensura augmenti primi et secundi et tercii et quarti cuius frigiditas equalitatem supergressa est

    Gauth. 14, 5: وكذلك يكون قدر الزيادة الاولى والثانية والثالثة والرابعة الخارج بردها عن الاعتدال

  7. Thab. Ann. §3: in eo quod posuit de scientia solaris anni consideratione sumpta secundum veritatem cum motu punctorum equalitatis et punctorum conversionis

    Morel. 28, 4: بيّنت فيه [sc. الكتاب] أنّ سنة الشمس والزمان الذي تبتدئ فيه حركة الشمس من انقلاب إلى انقلاب مثله، ومن اعتدال إلى اعتدال مثله

  8. Thab. Ann. §80: Et loca circuli non invenimus apta magis ad hoc inquirendum punctis mediis inter utrumque tropicorum et utramque equalitatum

    Morel. 49, 10: ولسنا نجد مواضع من الفلك أولى بتصيير هذه القياسات فيها، من النقط الوسطى التي بين كل واحد من المنقلبين وبين كل واحد من الاعتدالين

  9. Avic. An. vol. I 142, 63: Oportuit ergo esse vacuum ab ultimitatibus causa complexionis et aequalitatis

  10. Avic. An. vol. I 142, 66: quia homo ex omnibus animalibus propinquior est aequalitati, ideo est subtilioris tactus

  11. Alpet. ch. 6 §4: et propter illam negligentiam accidit diversitas in locis stellarum fixarum et de locis duarum mutationum et duarum equalitatum

    Gold. 25r, 1: ووقع من أجل إهمالها الخلاف في مواضع الكواكب الثابتة وفي نقطتي الاعتدالين ونقطتي الانقلابين

  12. Alpet. ch. 10 §17: Et post Albategni explanavit quod stelle in temporibus equalibus moventur per spatia inequalia a puncto equalitatis vernalis

    Gold. 45v, 7: ثم ان البتّاني بيّن أن الكواكب الثابتة تسير عن نقطة الاعتدال الربيعي في أزمان متساوية سيرًا مختلفا

  13. Aver. MC Gen. 175rb63: quoniam illud quod in futuro necesse est esse, verum erit de eo dicere quod necessario est in aliquo tempore, ut equalitas noctis et diei inter duos tropicos

  14. Aris. Phys. VII 39, 27 (246b21): sicut sanitas est aequalitas quaedam inter calida et frigida

  15. Avic. Gen. 77, 61: si fuerit aequalitas inter caliditatem et frigiditatem

    Qass. 139, 6: فإن كان اعتدال بين الحر والبرد

  16. Avic. Gen. 77, 64: si fuerit aliis duabus in oppositis, erit aequalitas inter humiditatem et siccitatem

  1. 2 Albu. Intro. JS
  2. 7 Albu. Coni.
  3. Kindi Grad.
  4. 3 Thab. Ann.
  5. 3 Avic. An.
  6. 3 s.v. nuqṭ al-iʾtidāl Alpet.
  7. 1 Aver. MC Gen.
  8. 1 Aris. Phys. VII
  9. 6 Avic. Gen.
1.2

معادلةmuʿādala

n. ʿdlequality; equilibrium
  1. Avic. An. vol. II 184, 18: unde fuit necesse esse multo humidius ad hoc ut conservaret calorem fortem resistentia et aequalitate

    Rahm. 269, 9: وأن يكون أرطب جدا كيما يحفظ الحار القوى بالمعادلة والمقاومة

  2. Avic. Met. 174, 36: Paene enim omnia relativa possunt contineri in speciebus aequalitatis

    Marm. 117, 12: وتكاد تكون المضافات منحصرة فى أقسام المعادلة

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
1.3

معتدلmuʿtadil

nominalized act. part. ʿdltemperate (n.)
  1. Kindi Grad. 277, 2: Sed quia calor tercii augmenti quadruplus fuit caloris augmenti primi, et caloris qui est in equalitate octuplus, oportet ut sit mensura caloris augmenti quarti octuplus caloris augmenti primi

    Gauth. 13, 10: وقد كان قدر حار الزيادة الثالثة اربعة امثال حار الزيادة الاولى وثمانية امثال حار المعتدل

  2. Kindi Grad. 277, 6: quemadmodum ostendimus quod calor equalitatis est sicut eius frigiditas

    Gauth. 13, 12: لما بينا ان حار المعتدل مثل بارده

  1. Kindi Grad.
1.4

تعادلtaʿādul

n. ʿdlequality
  1. Aver. MC Gen. 171vb8: Talis autem equalitas non est nisi secundum convenientiam et non secundum diversitatem

    Eich. 114, 7: ومثل هذا التعادل لا يفيد شيئا فتكون المختلفة غير متغيّرة، لأنّ هذا التعادل إنّما هو من جهة الاتّفاق لا من جهة الاختلاف

  1. 1 Aver. MC Gen.
1.5

تعادل وتساوٍtaʿādul wa-tasāwin

n., pleonasm ʿdl swyequality and equivalence
  1. Aver. MC Gen. 171vb16: Quapropter iste modus equalitatis non adiuvat in permanentia eorum

    Eich. 114, 14: وإذا كان ذلك كذلك فليس هذا النوع من التعادل والتساوى مغنيا فى ثباتها

  1. 1 Aver. MC Gen.
1.6

نقطة الاعتدالnuqṭat al-iʿtidāl

genit. compound nqṭ ʿdlequinoctial point
  1. Alpet. ch. 6 §11: et quia ipsi invenerunt duo loca duarum equalitatum circuli declinati Solis mutari

    Gold. 26v, 4: ولأنهم ألفوا موضعي نقطتي الاعتدالين من دائرة ميل الشمس يتبدلان

  1. 1 Alpet.
2.1

استواءistiwāʾ

n. swyevenness, equality; verticality, straightness (geom.); equinoctial point (astr.); (line of) equality (i.e. the equator); ripening (of fruits)
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 50: Et si fuerit occidentalis, significat interfectionem que adveniet inter homines propter causas patrum, cum doloribus et prohibitione pluviarum et paucitate equalitatis commixtionis aeris

  2. Albu. Coni. tr. V, li. 317: Et si apparuerit in eo, significat … equalitatem fructuum planitiei et montis

    Yama.: وإن ظهر فيه دلّ على … استواء ثمار السهل والجبل

  3. Anar. 14, 2: ideoque rectus vocatur et meruit difinitionem equalitatis

    Arnz. 17, 11: ولذلك سمّيت قائمة ولزمت حدّ الاستواء

  4. Anar. 14, 22: ideo est earum descensus cum equalitate absque inclinatione

    Arnz. 19, 2: يكون هبوطها على استواء لا الميل فيه

  5. Avic. An. vol. I 134, 36: Ex leni quoque accidit lenitas et aequalitas

  6. Nico. Plan. §77: et omnia quae accidunt ei in diversitatibus, in aequalitate et augmento numeri

    Dross.: وسائر ما يعرض فيه من الاختلاف فى الاستواء وزيادة العدد

  7. Alpet. ch. 5 §5: et quia movetur unum in altero, ideo ipse est in fine rotationis et equalitatis superficierum

    Gold. 19v, 2: ولأنها متحركة بعضها في بعض فهي على غاية من صحة الاستدارة واستواءِ السطوح

  8. Alpet. ch. 18 §32: et secat duos arcus qui transeunt per duas equalitates et duas mutationes super puncta OFWC

    Gold. 92v, 17: وليلق (؟) القوسين المارين (؟) بالاستوائين والانقلابين على نقطة .ع ف ي ص.

  9. Aris. Anim. III 775a25: quoniam aequalitas viarum in aliis animalibus non est naturalis

  10. Alhaz. Conf. 288, 23: et circulus qui accidit in superficie mundi ex sectione equinoctiali vocatur linea equalitatis

  11. Alhaz. Conf. 300, 5: fit etiam linea equalitatis terre calida propter sui apropinquationem ad viam combustam

    Lang. 37, 13: وصار أيضًا خطّ الاستواء من الأرض شديد الحرارة لقربه من هذه الطريقة

  12. Alhaz. Opt. 62, 30: Planities autem et aequalitas superficiei corporis comprehenditur

  1. 7 Albu. Coni.
  2. 3 Anar.
  3. 1 Avic. An.
  4. 1 Nico. Plan.
  5. 2 Alpet.
  6. 1 Aris. Anim. III
  7. s.v. ḫaṭṭ Alhaz. Conf.
  8. 1 Alhaz. Opt.
2.2

تساوٍtasāwin

n. swyequality
  1. Anar. 21, 11: sicut enim equalitas est causa quare aliquid est stabile

    Arnz. 31, 8: فإنّه كما أنّ التساوي علّة للثبات

  2. Anar. 22, 18: et est illa que proprie dicitur quadratum propter equalitatem que est in ea

  3. Avic. Met. 311, 17: condiciones in aequalitate specialitatis qualitatum quod una earum non sit magis vel minus quam alia

    Marm. 208, 12: عند من يشترط فى تساوى نوعية الكيفيات أن لا يكون أحدهما أنقص والآخر أزيد

  4. Aver. MC Gen. 171va60: Sed tamen ista equalitas que est secundum proportionem non dicitur vere equalitas sed consimilitudo

  5. Aver. MC Int. diff. II, 39, 256: aut possibiles secundum equalitatem

    Butt. 82, 5: إما ممكنة على التساوى

  6. Aver. MC Int. diff. II, 41, 295: Sed in contingenti quidem illo quod est secundum equalitatem, non est unum oppositorum dignius ut sit verum quam aliud

  7. Alhaz. Opt. 58, 23: sentiet aequalitatem et inaequalitatem earum quantitatum

    Sabra II 104b, 24: فهو يحس بتساويها واختلافها

  1. 2 Anar.
  2. 1 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Gen.
  4. 2 Aver. MC Int.
  5. 1 Alhaz. Opt.
2.3

مساواةmusāwāt

n. swyequality
  1. Albu. Coni. tr. I, li. 336: Si vero fuerit mutatio in aquaticis atque terreis, significat sublimitatem vulgi et mediocrium hominum et equalitatem eorum cum regibus in ordine

  2. Anar. 24, 17: Quidam extimant quod equalitas spatii quod est inter eas, sit causa quare non concurrant

  3. Anar. 27, 13: Post vero quid dicet de equalitate rectorum angulorum et quo modo reperiet quod premissio huius non fuit nisi propter materiam

  4. Avic. Met. 113, 95: Unum autem aequalitate est comparatio aliqua

    Marm. 78, 8: وأما الواحد بالمساواة فهو بمناسبة ما

  5. Avic. Met. 117, 71: Aequalitas enim est de accidentibus propriis quantitatis quoniam oportet accipi in definitione aequalitatis

    Marm. 81, 4: لأن المساواة من الأعراض الخاصة بالكمية التى يجب أن توجد فى حدها الكمية

  6. Aris. Phys. VII 69, 20 (249b2): Aequalitas enim non potest dici hic, quod autem in quanto dicitur aequalitas, hic dicitur similitudo

    Bad. 788, 10: فإن المساواة ليس يجوز أن تقال هاهنا، بل ما يقال فيه فى الكم مساواة، وإنما يقال فيه هاهنا تشابه

  7. Aris. Phys. VII 69, 21 (249b4): Sit ergo aequalitas in velocitate quod transmutatum est eadem transmutatione in tempore aequali

  1. 1 Albu. Coni.
  2. 2 Anar.
  3. 20 Avic. Met.
  4. 3 Aris. Phys. VII
2.4

سواءsawāʾ

(nominalized) adj. swyequality; right (path)
  1. Albu. Intro. JS 118, 1182: et erit longitudo temporis eorum prope equalitatem

    Lemay 180, 648: ويكون طول زمانهما قريبًا من السواء

  2. Kindi Grad. 278, 17: Sed cum removerimus quod est in primo gradu, quod scilicet est primum augmentum, ex partibus qualitatum supra equale addentium, remanebit equale in quo qualitates secundum equalitatem connectuntur

    Gauth. 15, 15: وانّا متى رفعنا ما فى الدرجة الاولى التى هى الزيادة الاولى من اجزاء الكيفيات الزائدة على الاعتدال بقى الاعتدال الذى فيه الكيفيات على السواء

  3. Kindi Grad. 279, 40: et secundum cum removerimus, remanebit primus; primo quoque sublato, residuum erit equale in quo qualitates equalitate conexe sunt

    Gauth. 18, 9: فاذا رفعنا الزيادة الثانية بقيت الدرجة الاولى فاذا رفعنا الزيادة الاولى بقى الاعتدال الذى فيه الكيفيات على السواء

  4. Avic. Met. 463, 77: Et isti duo ex antiquioribus discipulis magistri primi sunt magis circa aequalitatem viae

    Marm. 317, 16: وهذان أقرب قدماء تلامذة المعلم الأول من سواء السبيل

  5. Aver. MC Int. diff. II, 38, 246: est possibile ut sint ex eis res aut non sint secundum equalitatem

  6. Aver. MC Int. diff. II, 38, 250: Et illud est quod possibile harum duarum intentionum in veste est secundum equalitatem ex parte agentis et recipientis

  1. 1 Albu. Intro. JS
  2. Kindi Grad.
  3. 1 Avic. Met.
  4. 2 Aver. MC Int.
3.

امتزاجimtizāǧ

n. mzǧtemperateness
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 344, version c, see fn. y: significat … multos ventos prosperos in quarta autumpnali, cum eo quod nocebit arboribus, et commixtionem, vel equalitatem, quarte estivalis

    Yama.: دلّ على … كثرة الرياح الطيّبة في الربع الربيعي مع أضرارها بالثمار وعلى امتزاج الربع القيظي

  1. 1 Albu. Coni.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: