aptitudo

1.1

استعدادistiʿdād

n. ʿdddisposition, preparedness
  1. Avic. An. vol. I 64, 10: quae omnes operantur ad hoc ut proveniat aptitudo instrumentorum ad perfectiones secundas ipsius animae

  2. Avic. An. vol. II 63, 7: sed quod plus habent aptitudinis non fit nisi ex permutatione qualitatis

    Rahm. 199, 8: وأكثر استعداداتها إنما تكون بسبب استحالات فى الكيف

  3. Avic. Met. 89, 72: Et omnino quicquid potest concedi in aliqua hora esse duo, in natura suae essentiae est aptitudo divisionis

  4. Avic. Met. 311, 28: Sed aptitudo imperfecta est sicut aptitudo aquae ad calefaciendum

    Marm. 209, 1: وأما الاستعداد الناقص فهو كاستعداد الماء للتسخن

  5. Avic. Gen. 114, 48: Et si sic, sequetur quod sit istud compositum diversum in aptitudine

  6. Avic. Gen. 131, 48: Inventio ergo qualitatis secundae quae influitur ab eadem potentia erit impediens … et minuit aptitudinem in tantum quantum impediens impedit

  7. Avic. Qual. 28, 58: et fuerit in patiente remanens aptitudo ad recipiendum illud

  8. Avic. Qual. 84, 83: Et erit possibile quod opponatur illa qualitas oppositae sui et evaderet aptitudo ab impedimento

  1. 34 Avic. An.
  2. 45 Avic. Met.
  3. 3 Avic. Gen.
  4. 6 also s.v. dispositio Avic. Qual.
[ Goichon 1938, no. 409. ]
1.2

إعدادiʿdād

n. ʿddpreparation, preparing
  1. Avic. Qual. 81, 27: vos dicitis quod mixtio nihil aliud est quam qualitas confracta quae inducit aptitudinem quam simplicia non habent

    Qass. 258, 5: إنكم تقولون إن المزاج، وليس إلا كيفيات مكسورة، قد يوجب إعدادا لم تكن للبسائط

  2. Avic. Qual. 84, 80: Mixtio igitur non inducit aptitudinem quae non erat <…> in materia

  1. 3 Avic. Qual.
[ Van Riet 1989, 84 fn. ]
1.3

استعداديistiʿdādī

adj. ʿddrelated to preparedness
  1. Avic. Gen. 65, 19: Crediderunt ergo isti quod intendebat dicere potentias aptitudinum

    Qass. 129, 11: فحسب هؤلاء أنه يعنى القوى الاستعدادية

  2. Avic. Gen. 66, 21: si esset possibile quod primum hyle denudaretur et remaneret sine forma, potentiae elementorum et aptitudines eorum … non essent deperditae

    Qass. 129, 12: ولو أن الهيولى الأولى كان يجوز أن تبقى مجردة لكانت قوى الأسطقسات الاستعدادية … لا تبطل

  1. 2 Avic. Gen.

يعنى القوى الاستعدادية – intendebat dicere potentias aptitudinumAvic. Gen. 129 / 65

1.4

مستعدّmustaʿidd

nominalized act. part. ʿddwho is prepared to, what is prepared to
  1. Avic. Met. 383, 51: nomen enim pueri notat aptitudinem ad perficiendum virum paulatim; nomen vero spermatis, aptitudinem ad essendum hominem non condicione procedendi paulatim

    Marm. 263, 1: فإن اسم الصبى هو للمستعد أن يستكمل رجلا، وهو فى السلوك، واسم المنى للمستعد أن يكون إنسانا لا بشرط أن يكون فى السلوك

  1. 2 Avic. Met.
2.1

تهيّؤtahayyuʾ

n. hyʾdisposition, preparedness
  1. Alcab. diff. II, li. 232, version k, see fn. 41: Et in introitu suo sub radios significat aptitudinem ad occultandum

  2. Avic. An. vol. I 243, 34: Iudicium etenim de exitu aptitudinum naturalium quae sunt in substantiis rerum ad effectum

    Rahm. 135, 4: فإن الحكم فى خروج التهيؤات الطبيعية التى فى جواهر الأشياء إلى الفعل

  3. Avic. An. vol. II 124, 97: Iam etiam ostendimus quod animae non fuerunt creatae et multiplicatae nisi cum aptitudine corporum

  4. Avic. Met. 308, 49: cum materia fuerit aequalis in aptitudine

  5. Avic. Met. 490, 36: Si autem materia esset secundum aptitudinem primam, posset utique aptari duobus contrariis

    Marm. 335, 19: ولو كانت المادة على التهيؤ الأول لتشابهت نسبتها إلى الضدين

  1. 1 Alcab.
  2. 5 Avic. An.
  3. 2 Avic. Met.
2.2

أمر يهيّئamrun yuhayyiʾu (+ li)

nom. phrase ʾmr hyʾa thing preparing s.th.
  1. Avic. Qual. 74, 90: sed temperamentum ad mensuram cui accidit, <est> aptitudo <materiae> ad recipiendum formam et qualitatem propriam

    Qass. 253, 6: بل المزاج، على التقدير الذى يتفق له، أمر يهيئ المادة لقبول صورة وكيفية مخصوصة

  1. 1 Avic. Qual.
2.3

ما يهيّئهmā yuhayyiʾuhū

rel. clause hyʾwhat prepares it
  1. Avic. Met. 493, 94: Nam a corporibus caelestibus … fluit in hanc materiam quae fit propter communicationem, aptitudo ad formam corporis simplicis

    Marm. 337, 15: وأن تكون هذه المادة التى تحدث بالشركة يفيض إليها من الأجرام السماوية … ما تهيؤه* لصورة جسم بسيط [ * Bertolacci 2006, 548: يهيؤه ]

  1. 1 s.v. tahayyaʾa Avic. Met.
[ Because the pronoun apparently refers to mādda (fem.), yuhayyiʾuhū may need to be emended to yuhayyiʾuhā. ]
3.

كونkawn

n. kwnbeing, state of being
  1. Avic. An. vol. I 34, 18: unus est ut in esse sit aliquid praeter aptitudinem ipsam ex qua emanat id quod emanat

  2. Avic. An. vol. I 35, 32: id quod intelligitur de hac aptitudine designata, non prohibeat quin praecedat eam essentialiter aliqua perfectio et aliquod principium in corpore in quo est haec aptitudo?

    Rahm. 15, 11: والمفهوم من الكون الموصوف لا يمنع أن يسبقه بالذات كمال ومبدأ ثم للجسم هذا الكون

  1. 9 Avic. An.
4.

ملكةmalaka

n. mlkhabit, permanent disposition
  1. Avic. Met. 201, 22: et anima acquirit ex hoc aptitudinem quae est sibi quasi sit forma illius artificii

    Marm. 135, 8: فتكتسب النفس بذلك ملكة كأنها صورة تلك الصناعة

  1. 1 Avic. Met.
[ Goichon 1938, no. 676. ]
5.

تمكّنtamakkun

n. mknability
  1. Avic. Met. 440, 27: tunc iam contigit in essentia illa intentio vel voluntas vel natura vel posse vel aptitudo vel aliquid aliud his simile quod non erat

    Marm. 303, 8: فقد حدث فى الذات قصد وإرادة، أو طبع، أو قدرة وتمكن، أو شىء مما يشبه هذا لم يكن

  1. 1 Avic. Met.
6.

إتقانitqān

n. tqnperfection
  1. Ibn Tum. 110d, 13: Testamur itaque eum esse divitem, laudabilem, sapientem, ex eo quod habet proprietatem et formam … et aptitudinem

    Goldz. 235, 6: شهد للغني الحميد العالم بأسره بما فيه من التخصيص والتصوير … والاتقان

  1. 1 Ibn Tum.
7.

استعلاءistiʿlāʾ

n. ʿlw / ʿlyascendancy
  1. Avic. Met. 517, 8: in virtute vero rationali, est cum acquiritur ei dispositio aptitudinis et <non> patiendi

    Marm. 354, 11: وأما القوة الناطقة فبأن تحصل فيها هيئة الاستعلاء والانفعال

  1. 1 Avic. Met.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: