aspicere

1.1

نظرnaẓara

v. nẓr(+ ilā) to look at; to view, to perceive, to observe, to consider (s.th.); to aspect s.th. (astrol.); (+ ) to look into (sc. a mirror)
  1. Albu. Coni. tr. I, li. 159: Scientia autem quantitatis dierum qui sunt inter utrasque coniunctiones est ut aspiciatur quantitas orbis

  2. Albu. Coni. tr. VIII, li. 103: Et si non aspicit ascendens, non significat nocumentum in illo anno

    Yama.: وإذا لم ينظر إلى الطالع لم يدلّ على الضرر في تلك السنة

  3. Alcab. diff. I, li. 84: Dicuntur etiam signa se aspicere, hoc est omne signum aspicit tertium ante se et tertium post se

  4. Alcab. diff. IV, li. 45: Si autem Luna in eis non fuerit, aspicies post hec ad Solem

  5. Avic. An. vol. II 146, 8: sed intellectus aliquando aspicit illas [ sc. formas intelligibiles ] et aliquando avertitur ab illis

    Rahm. 245, 15: والعقل ينظر إليها [sc. الصور العقلية] مرة ويغفل عنها أُخرى

  6. Avic. An. vol. II 149, 52: Ergo primum discere est sicut curatio oculi qui, factus sanus, cum vult, aspicit aliquid unde sumat aliquam formam

  7. Aris. Anim. II 692a5: scilicet quia vertunt caput ad posterius et aspiciunt suum corpus longum et strictum

  8. Aver. Ep. Parv. 193rb51: Et ista pars est postrema partium oculi et per illam aspicit sensus communis formam

  9. Aver. Ep. Parv. 193rb67: quasi homo acciperet speculum habens duas facies et aspiceret in alteram duarum facierum

    Blum. 31, 4: مثل انسان اخذ مرآة ذات وجهين فنظر فى احد وجهها [sic]

  10. Aver. Iunior §9: est necessarium quod res quam respicit intellectus materialis vere sit intellectus in actu, similis rei quam aspicit potencia sensibilis sensu

  11. Aver. Iunior §20: Aspice ergo hoc secretum divinum

    Burn.: فانظر الى هذا السرّ الالاهي

  12. Alhaz. Opt. 18, 28: Quando ergo inspiciens aspexerit corpus densum, super quod oriebatur forma coloris, non comprehendit illam formam

  13. Alhaz. Opt. 52, 59: Deinde quando quis in illa dispositione visum suum averterit et aspexerit alium parietem remotiorem illo pariete

  1. 40 Albu. Coni.
  2. 3 et passim Alcab.
  3. 2 Avic. An.
  4. 1 Aris. Anim. II
  5. 3 Aver. Ep. Parv.
  6. 3 s.v. naẓar Aver. Iunior
  7. 2 Alhaz. Opt.
1.2

ناظرnāẓir (+ ilā)

act. part. nẓraspecting (s.th.) (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 210: Qui si fuerit receptus, salvus a nocumentis et aspexerit eam, hoc quidem significat prosperum esse

  2. Albu. Coni. tr. II, li. 941: Et si non fuerit [ sc. Mars ] in angulis et aspexerit ascendens directi cursus salvus a Saturno, significat illud commotionem Turquorum

    Yama.: وإن لم يكن [sc. المرّيخ] في الأوتاد وهو ناظر إلى الطالع مستقيم السير بريء من زحل دلّ ذلك على تحرّك الترك

  3. Alcab. diff. III, li. 86: si fuerint tamen gradus illius qui coniungitur et ipsius qui aspicit equales

  4. Alcab. diff. III, li. 87: Si vero ille qui aspicit propior fuerit gradui ponderosioris, erit coniunctio aspicientis

  1. 5 Albu. Coni.
  2. 3 Alcab.

وهو ناظر إلى الطالع – et aspexerit ascendensAlbu. Coni. tr. II, li. 941

1.3

نظرnaẓar

n. nẓraspect (astrol.); (+ ) considering s.th., consideration
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 573: fuerit impeditus a coniunctione Martis aut quadratura eius aut oppositione eius et non aspiciant eum fortune

    Yama.: وهو فاسد بمقارنة المرّيخ أو تربيعه أو مقابلته من غير نظر السعود إليه

  2. Albu. Coni. tr. II, li. 835: Quod si aspexerit eos ex signo fixo, significat illud longitudinem illius mali et constantiam eius

  3. Alcab. diff. V, li. 90: Pars aspiciendi in revolutione anni accipitur in die a Luna in Venerem

    Yama.: سهم النظر في تحويل السنة يؤخذ بالنهار من القمر إلى الزهرة

  1. 4 Albu. Coni.
  2. 1 Alcab.

من غير نظر السعود إليه – non aspiciant eum fortuneAlbu. Coni. tr. II, li. 573

1.4

ناظرnāẓara

v. nẓrto aspect (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 362: postquam dempta fuerit ex illo medietas, si non aspexerit eum

  2. Albu. Coni. tr. II, li. 923: Quod si aspexerit eum Mars et ceciderint ab eo fortune

  3. Alcab. diff. II, li. 82: Quod si aspexerit eum Saturnus, significat odium et maximam invidiam

    Yama.: فإن ناظره زحل فالحقد وشدّة الحسد

  1. 3 Albu. Coni.
  2. 1 Alcab.
1.5

كان مناظرًاkāna munāẓiran (+ li)

verb. phrase kwn nẓrto be aspecting s.th. (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 141: Qui si aspiciat significatorem secte prime

    Yama.: فإن كان مناظرا لدليل الملّة الأولى

  2. Albu. Coni. tr. II, li. 928: Et si fuerit retrogradus et Mars aspexerit eum

    Yama.: وإن كان راجعا والمرّيخ مناظرا له

  1. 8 Albu. Coni.
1.6

كان ناظرًاkāna nāẓiran (+ ilā)

verb. phrase kwn nẓrto be aspecting s.th. (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 260: et precipue si fuerit revolutio in die aut Sol aspiciat eum [ sc. inimicos ] ab angulo

  2. Albu. Coni. tr. II, li. 989: Et si Iupiter aspicit eum et fuerit cum eo in illo signo

    Yama.: فإن كان المشتري ناظرا إليه أو كان معه في ذلك البرج

  1. 8 s.v. nāẓir Albu. Coni.
1.7

كان بمنظرkāna bi-manẓarin (+ min)

verb. phrase kwn nẓrto be aspecting s.th., to aspect s.th. (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 238: Et quando fuerit Saturnus in revolutionibus diurnis in sua exaltatione et aspexerit Iovem, significat quod populabit terras

    Yama.: فإذا كان زحل في التحويلات النهارية في شرفه بمنظر من المشتري دلّ على عمارته للبلدان

  2. Albu. Coni. tr. II, li. 597: Et cum elevatus fuerit aliquis in anno et non aspexerit Saturnus in revolutionis hora Iovem

    Yama.: فإذا قام قائم في سنة ولم يكن زحل بمنظر من المشتري في وقت التحويل

  1. 2 s.v. manẓar Albu. Coni.
2.

لحظlaḥaẓa

v. lḥẓto notice
  1. Alhaz. Opt. 42, 14: aut possit [ sc. visus ] comprehendere illa corpora, sed non aspexerit illa tunc

    Sabra II 59a, 2: أو كان البصر يمكن أن يدرك تلك الأجسام ولكن لم يلحظها في الحال

  2. Alhaz. Opt. 67, 44: Quoniam quando visus aspicit rem visam, comprehendit intentiones manifestas

  1. 2 Alhaz. Opt.
3.1

رصدraṣada

v. rṣdto observe
  1. Alpet. ch. 10 §16: Et post illi qui venerunt postremo post Tholomeum, quando aspexerunt istas stellas

    Gold. 45r, 12: ثم ان المتاخرين بعد بطلميوس لما رصدوا هذه الكواكب

  1. 1 s.v. raṣad Alpet.
3.2

رصدraṣd (or: raṣad)

n. rṣdobservation
  1. Alpet. ch. 10 §5: quia plus quod induxit nos ad motum istarum stellarum fixarum est earum extractio in latitudine quando aspexerunt eas extra equatorem

    Gold. 43r, 15: فان اكثر ما اهتدوا به الى نقلة هذه الكواكب انما كان بمشاهدة خروجها فى العرض عند رصدهم اياها عن معدل النهار

  1. 1 Alpet.

عند رصدهم اياها – quando aspexerunt easAlpet. 43r / ch. 10 §5

4.1

تحفّظ ورصدtaḥaffaẓa wa-raṣada

v., pleonasm ḥfẓ rṣdto observe and watch
  1. Aris. Anim. III 756a33: Et ex eis quae adiuvant eos ad errorem est velocitas coitus piscium, … nam ipsi non aspiciunt hoc propter scientiam

    Brug.: وممّا يعينهم على الضلالة وخطأ القول سرعة سفاد السمك. … لأنه ليس فيهم احد يتحفّظ ذلك ويرصده لحال العلم والمعرفة

  1. 1 s.v. taḥaffaẓa … wa-arṣada Aris. Anim. III
4.2

حفظḥifẓ

n. ḥfẓguarding, observing (n.)
  1. Aris. Anim. II 692a5: et fuit hoc etiam in serpentibus propter melius et ad aspiciendum retro

    Kruk: وصار ذلك فى خلقة الحيات ايضا لحال الامثل ولحفظ ما خلفها

  1. 1 Aris. Anim. II
5.

اعتبرiʿtabara

v. ʿbrto consider, to take into account
  1. Avic. An. vol. I 183, 86: quod aspicitur in hoc, est id quod apparet cum colore ex claritate comitante colorata

    Rahm. 98, 5: إن الذى نعتبر فى هذا الباب ما يتخيل مع اللون من بريق يلزم الملونات

  1. 1 s.v. aspici Avic. An.
6.

إشرافišrāf (+ ʿalā)

n. šrfconsidering s.th., studying s.th. (n.)
  1. Mesue Aph. B §3: Plures libros doctorum et physicorum legere et secreta eorum aspicere nimium confert

    Troup.: الاستكثار من قراءة كتب الحكماء والاشراف على أسرارهم نافع

  1. 1 Mesue Aph. B

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: