attingere

1.1

أدركadraka

v. drkto attain, to grasp, to perceive
  1. Mesue Aph. B §1: res in medicina expertas non potest quilibet attingere

    Troup.: الحقيقة في الطب غاية لا تدرك

  2. Avic. Gen. 55, 41: sed dixerint quod non renovatur in eis coniunctio nec divisio nec conversio ordinis neque situs et posuerunt quod non sit ibi quod non attingitur sensu

    Qass. 121, 4: بل ادعى أنه لم يحدث فيها اجتماع وافتراق واختلاف ترتيب ووضع، ولا ما لا يدركه الحس

  3. Avic. Gen. 66, 25: Est ergo necessarium declarare quid intendit dicere et non attingunt

    Qass. 129, 15: فينبغى لنا أن نصرح، عن الذى يحومون 〈حوله〉، ولا يدركونه

  4. Avic. Qual. 76, 20: vel erit aequalis tangenti et non patietur ab eo, vel mixtio seu temperamentum erit quod non attingitur per tactum

    Qass. 254, 8: أو يكون مساويا للامس لا ينفعل عنه، إما أن يكون المزاج لا يدرك باللمس

  5. Avic. Qual. 82, 55: et color attingitur et videtur et non acquirit mixtionem alicuius qualitatis?

    Qass. 259, 3: واللون يدرك ويبصر، ولا يشعر بمزاج أصلا؟

  1. 1 Mesue Aph. B
  2. 2 Avic. Gen.
  3. 4 Avic. Qual.
1.2

إدراكidrāk

n. drkapprehending, perceiving (n.)
  1. Avic. An. vol. I 68, 64: Aliquando autem differunt [ sc. actiones animae ] in genere, ut attingere colorem et attingere saporem, immo sicut attingere et movere

    Rahm. 33, 14: وقد تختلف [sc. أفعال النفس] بالجنس مثل إدراك اللون وإدراك الطعم بل مثل الإدراك والتحريك

  2. Avic. Gen. 62, 52: in tantum quod, si aliquis homo haberet validissimum sensum <visus> usque ad attingendum, videret in carne aquam et terram et ignem et aerem separata

  3. Avic. Gen. 151, 00: non est via ad attingendum istud ex parte instrumenti et numeri qui super eum fundatur

  4. Avic. Qual. 77, 46: et non est via ad attingendum dependentias quae sunt inter res complexionatas particulares

  5. Avic. Qual. 81, 15: Potentiae autem non sunt istius generis, quia non attinguntur a sensu nec sunt respectu alterius absque re quae sit <patiens> ab eis

    Qass. 257, 15: وأما القوى فإنها ليست من هذا القبيل. فإنها ليست بحسب إدراك الحس، أو نسبة غير الشىء الذى ينفعل عنها

  1. 2 Avic. An.
  2. 2 Avic. Gen.
  3. 2 Avic. Qual.
[ Goichon 1938, no. 246. ]
2.

بلغbalaġa

v. blġto reach
  1. Avic. An. vol. I 151, 87: quicquid habet partes subtiles et solet diffundi, cum attigerit instrumentum odorandi et offenderit in illud … permutabitur in odorem

    Rahm. 79, 12: فيكون كل شىء لطيف الأجزاء من شأنه أن ينفذ إذا بلغ آلة الشم ولاقاها … مستحيلا إلى الرائحة

  2. Avic. Gen. 127, 62: Si ergo una pars elementorum non attingit finem calefactionis naturalis per sui naturam

  3. Avic. Gen. 131, 55: ita bene impeditio debet attingere usque ad finem

    Qass. 181, 14: كذلك العوق يجب أن يبلغ الغاية

  4. Avic. Qual. 40, 90: Quando igitur agit ista caliditas actionem suam et attingit in ea finem intentum, iam facta est digestio

  5. Avic. Qual. 41, 10: non attingit ad hoc ut separet eam [ sc. rem ] complete ab ea

  1. 1 Avic. An.
  2. 3 Avic. Gen.
  3. 2 Avic. Qual.
3.1

لحقlaḥiqa

v. lḥqto adhere to
  1. Avic. Qual. 52, 20: et idcirco convertitur aqua in terram non per additionem quam attingat in frigiditate

    Qass. 235, 12: فلذلك يصير الماء أرضًا، لا بزيادة برد تلحقه

  2. Avic. Qual. 82, 57: Et non sequitur ex hoc quod non sunt res quae attingunt huiusmodi qualitates

  1. 2 Avic. Qual.
3.2

لحاقlaḥāq

n. lḥqcatching up (n.)
  1. Alpet. ch. 7 §25: tunc illud quod appropinquat in motu suo attingere ipsum erit perventio ad suum finem magis perfecta

    Gold. 33r, 7: فما قرب بحركته من اللحاق به كان إدراكه لغايته أتمّ

  2. Alpet. ch. 12 §16: tunc aliqua istarum stellarum fere semper attingit motum superioris

    Gold. 57v, 4: فبعض هذه الكواكب تقارب اللحاق بالأعلى

  1. 2 also s.v. qārab Alpet.
4.

انتهىintahā (+ ilā)

v. nhw / nhyto terminate at, to get ultimately to
  1. Avic. Gen. 57, 32: congregabuntur guttae ita bene usque ad summum suae superficiei, eo quod frigiditas attingit ibi

    Qass. 123, 5: اجتمع أيضا على طرفه القطر؛ لأن البرد ينتهى إليه

  2. Avic. Gen. 147, 35: et omnis nova res quae nondum erat habet causam innovantem, et attingit istud usque ad motum circularium motuum

    Qass. 196, 7: ولكل حادث بعدما لم يكن علة وسبب حادث. وينتهى ذلك إلى الحركة؛ ومن الحركات إلى الحركة المستديرة

  1. 2 Avic. Gen.
5.1

ضبطḍabaṭa

v. ḍbṭto determine accurately
  1. Avic. Qual. 16, 50: Sed historiae et chronicae istius non attingunt istud

    Qass. 210, 3: ولكن التاريخ فيه لا يضبط

  1. 1 Avic. Qual.
5.2

ضبطḍabṭ

n. ḍbṭrecording (n.)
  1. Avic. Qual. 16, 39: Sed vita nostra non sufficit ut attingat ista in magnis maribus

    Qass. 209, 16: إلا أن أعمارنا لا تفى بضبط أمثال ذلك فى البحار الكبار

  1. 1 Avic. Qual.
6.

نالnāla

v. nylto attain (trans.)
  1. Avic. Gen. 144, 45: et finaliter, ut tota pars attingatur a communi actione contactus non corrumpente

    Qass. 194, 4: وبالجملة ليكون جميع الجهة ينال منه التأثير نيلا معتدلا غير مفسد

  1. 1 Avic. Gen.
7.

وقفwaqafa (+ ʿalā)

v. wqfto come to know s.th.
  1. Avic. Met. 3, 34: Et hoc est quod potuisti attingere ex libris transactis

    Marm. 2, 18: فهذا هو قدر ما يكون قد وقفت عليه فيما سلف لك من الكتب

  1. 1 Avic. Met.
8.

وقعwaqaʿa

v. wqʿto occur
  1. Avic. An. vol. I 201, 56: et quia nigredo accidit cum id quod de corpore opponitur visui fuerit angulosum, ita ut prohibeat translucere extrema quae attingit visus

    Rahm. 108, 17: وإن السواد يعرض إذا كان ما يلى البصر من الجسم زوايا تمنع الإشفاف للأطراف التى تقع فيها

  1. 1 Avic. An.
9.

توصّلtawaṣṣala (+ ilā)

v. wṣlto reach s.th.
  1. Avic. Gen. 28, 9: ut possimus cum hoc attingere differentiam inter generationem et corruptionem

    Qass. 101, 7: لنتوصل من ذلك إلى تحقيق التفرقة بين الكون والفساد

  1. 1 s.v. taḥqīq Avic. Gen.
10.

أدّىaddā (+ acc. + ilā)

v. ʾdyto convey s.th. to
  1. Avic. Qual. 72, 32: Volumus enim dicere [quod] per coloratum illud post quod, <si> ponitur visibile, non attingit visum

    Qass. 251, 5: فإنا نعنى باللون ما إذا جعل وراءه مرآة لم تؤده إلى البصر

  1. 1 Avic. Qual.
11.

دُفعdufiʿa (+ ilā)

pass. v. dfʿto be compelled to
  1. Avic. Qual. 77, 45: et laborant in ista ratione et attingunt taedium et laborem qui deviat eos a tramite recto

    Qass. 255, 7: ويشق عليهم الأمر، فيدفعون إلى تكلف يخرجهم عن الجادة المستقيمة

  1. 1 Avic. Qual.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: