causa

1.1

سببsabab

n. sbbcause; reason; occasion
  1. Albu. Intro. JS 384, 2142: Et si fuerit Iuppiter, erit causa fidei et religiosorum atque iudicum hominumque inter eos ingredientium

    Lemay 658, 1145: وإن كان المشتري، فـ[sc. الفسادُ] بسبب الدين والتحرُّج والنسَّاك والقضاة وقوم يدخلون فيما بينهم

  2. Albu. Coni. tr. I, li. 60: quia bella quam maxime non fiunt nisi causa alnauuemiz

  3. Albu. Coni. tr. VIII, li. 288: erit illud una ex causis determinantibus veritatem significationis

  4. Alcab. diff. I, li. 396: Et significat … per regnum et victoriam contentionum et ex causis uxorum

  5. Alcab. diff. II, li. 231: significat esse initii contrarietatis et eius causam. Et cum separata fuerit, significat causas ereptionis a contrarietate

  6. Kindi Som. 21, 6: et similiter quando non potest instrumentum recipere causas cogitationis mundae

    Rīda 304, 4: وذلك إذا لم تَقْوَ الآلةُ على أن تقبل أسباب الفِكَر النقية

  7. Kindi Som. 26, 21: et consumitur humiditas innata, cuius consumptio est causa mortis propter parvitatem

  8. Fara. Scien. GC 20, 3: ex unaquaque specie quarum, provenit unumquodque ponderum eorum, et sunt que dicuntur apud arabes cause et radices, et apud grecos cesure et pedes

  9. Ps.-Fara. Flos 317: neque esse eius est causa, neque ut sit esse eius per aliud, et est causa prima esse rerum

    Cruz Her. li. 51: ولا يُبرَز كون وجوده بغيره وإنه هو السبب الأوّل لوجود الأشياء

  10. Thab. Fig. GC §2, Bjö. 6, 34: Causa vero studii eorum in ipsa est illud

  11. Thab. Almag. §15: Causa autem propter quam incessus eorum videtur diversus

  12. Thab. Almag. §30: Causa vero quare planete retrogradantur est quoniam eis sunt orbes revoluti

  13. Avic. An. vol. I 39, 83: quod eius rei causa est perpetuitas sui motus

  14. Avic. An. vol. II 20, 71: Illae autem inspirationes sunt ex causis quae adiuvant animam

    Rahm. 174, 7: وهذه الخواطر تكون لأسباب تعن للنفس

  15. Avic. Met. 3, 32: quaerunt de primis causis naturalis esse

  16. Avic. Met. 3, 33: de causa causarum et de principio principiorum, quod est Deus excelsus

  17. Nico. Plan. §14: Quia sensus est causa claritatis vitae, nutrimentum vero causa augmenti rei vivae

  18. Nico. Plan. §133: Sed ad sciendum causas eorum debemus inquirere earum generationem

  19. Alpet. ch. 1 §5: et voluit inducere causas propter quas fecit huiusmodi positionem

    Gold. 2v, 5: ثم أنّهُ رام أن يأتى بأسباب وضعه إياهما على هذه الحال

  20. Alpet. ch. 2 §9: Causam vero estimationis huius diversitatis possibile est esse secundum duos modos primos absolutos

  21. Aris. Anim. II 645a9: Quoniam natura quae creavit animalia erit causa magnae delectationis illis qui possunt cognoscere causas, scilicet philosophis naturae

  22. Aris. Anim. III 766a17: dignum est ut declaretur maiori declaratione causa propter quam erit quiddam quod creatur in matrice mas et quiddam femina

  23. Aris. Anim. III 769b28: Et causae istorum sunt propinquae ad invicem consimiles

  24. Aver. MC Gen. 163vb19: Causa enim agens differt a formali in hoc quod …

    Eich. 63, 3: وذلك أنّ الفرق بين السبب الفاعل والسبب الصوري وإنْ كانا واحدا بالنوع، أنّ …

  25. Aver. MC Gen. 174vb44: non tantum sequitur ex causa materiali et agente sed etiam ex causa finali

    Eich. 136, 2: ليس هو واجبا من قبل السبب المادّي والفاعل كما تبيّن قبل، بل نبيّن أنّه واجب أيضا من قبل السبب الغائي

  26. Aver. Ep. Parv. 192ra9: et complexio istius partis est causa perfecte visionis

  27. Aver. Ep. Parv. 256vb44: et ideo impossibile est ut sit causa longitudinis vite nisi per accidens

  28. Aver. MC Int. diff. II, 25, 61: Et causa in illo est quia

  29. Aver. MC Int. diff. IV, 96, 48: quoniam si esset causa eius

  30. Aver. Iunior §27: Et causa huius est quod intellectus est universalis

    Burn.: والسبب في ذلك ان العقل كلي

  31. Aris. Phys. VII 8, 15 (242a20): Erit ergo aliquid primo causa motus

  32. Aris. Phys. VII 65, 5 (249a14): Quod horum causa est?

  33. Avic. Gen. 15, 96: non est causa ut accidat mutatio in substantia elementorum

  34. Avic. Gen. 142, 4: Motus igitur circulares caelestes qui appropinquant potentias altorum corporum et qui eas elongant sunt primae causae generationis et corruptionis

    Qass. 192, 16: هى أسباب أولى إلى الكون والفساد

  35. Avic. Qual. 13, 91: Istae ergo sunt causae per quas vincit salsedo in mari

    Qass. 208, 5: فلهذه الأسباب كان الغالب فى البحر مالحا ً

  36. Avic. Qual. 17, 67: et accidit aliqua <causa> movens aquam

    Qass. 210, 12: ووقع أدنى سبب محرك للماء

  1. 1 Albu. Intro. JS
  2. 82 Albu. Coni.
  3. 6 Alcab.
  4. 2 Kindi Som.
  5. Fara. Scien. GC
  6. 1 Ps.-Fara. Flos
  7. 1 Thab. Fig. GC
  8. 3 also s.v. šayʾ Thab. Almag.
  9. 95 Avic. An.
  10. 154 Avic. Met.
  11. 6 et passim Nico. Plan.
  12. 3 Alpet.
  13. 1 Aris. Anim. II
  14. 2 Aris. Anim. III
  15. 17 Aver. MC Gen.
  16. 56 Aver. Ep. Parv.
  17. 9 Aver. MC Int.
  18. 1 Aver. Iunior
  19. 5 Aris. Phys. VII
  20. 30 Avic. Gen.
  21. 14 Avic. Qual.
[ Alon/Abed 2007, 171. ] [ Goichon 1938, no. 286. ]
1.2

مسبّبmusabbib

n. sbbcause, the one who causes
  1. Avic. Met. 3, 33: de causa causarum et de principio principiorum, quod est Deus excelsus

    Marm. 2, 16: وعن مسبب الأسباب ومبدأ المبادئ وهو الإله تعالى جده

  1. 1 Avic. Met.
1.3

سببيsababī

adj. sbbcausal
  1. Avic. Met. 426, 56: tamen quaedam sunt prius et quaedam posterius secundum ordinem causae et causati

    Marm. 293, 13: لكن بعضها قبل وبعضها بعد، على الترتيب السببى والمسببى

  1. 1 Avic. Met.
[ Goichon 1938, no. 287. ]

على الترتيب السببى والمسببى – secundum ordinem causae et causatiAvic. Met. 293 / 426

2.1

علّةʿilla (pl. ʿilal)

n. ʿllcause (e.g. the four Aristotelian causes); reason (also in prep. phrases: ‘for this reason’)
  1. Albu. Intro. JS 26, 910: Quia omne quod habet causam, causa illius est antiquior illo per ordinem

    Lemay 24, 531: إنَّ كلَّ معلولٍ، علَّته أقدم منه بالمرتبة

  2. Albu. Intro. JS 320, 38: Causa autem extractionis partium patet apud eos qui intellexerunt significationes planetarum

    Lemay 614, 21: فأمَّا العلَّة في استخراج السهام

  3. Ps.-Aris. Caus. ch. I §1: Omnis causa primaria plus est influens super causatum suum quam causa universalis secunda

    Bad. 3, 5: كُلُّ عِلّةٍ أوّلية فهى أكثر فيضًا على معلولها من العلّة الكلية الثانية

  4. Ps.-Aris. Caus. ch. I §4: Cum ergo agit causa secunda, quae sequitur, causatum, non excusat ipsius actio a causa prima quae est supra ipsam

  5. Kindi Grad. 270, 22: et incepi ab uno qui est causa numeri

    Gauth. 3, 8: وبدأنا بالواحد الذى هو علة العدد

  6. Kindi Som. 18, 13: Causa in hoc est quod inest animae earum scientia per naturam

    Rīda 301, 3: فإن العلة فى ذلك ما للنفس من العلم [بها] بالطبع

  7. Kindi Som. 27, 5: Postquam igitur iam manifestum est quae sint causae somni proximae et longinquae, tunc iam apparet iuvamentum somni in quo sit

  8. Ps.-Fara. Flos 317: non sequitur inconveniens neque excusatio esse eius a causa, et quando invenitur fit necesse esse per aliud

    Cruz Her. li. 40: فلا غنى بوجوده عن علّة وإذا وجد صار واجب الوجود بغيره

  9. Ps.-Fara. Flos 317: Et sequitur ut sit esse eius sempiternum esse, et ex causatum* a causis [ * ex causatum : sic, corrupt for excusatum ]

    Cruz Her. li. 54: ويلزم أن يكون وجوده أتمّ الوجود ومنزّهًا عن العلل

  10. Anar. 17, 24: Ob hoc igitur dicemus quod propter hanc causam linea recta facta est

  11. Anar. 26, 33: sed petitiones sunt naturaliter medie inter per se nota et alia quorum cause sunt ignote discipulis

  12. Avic. An. vol. I 58, 32: anima enim sine dubio est causa qua vegetabile et animale sunt illius complexionis quam habent

  13. Avic. An. vol. II 173, 26: quae flamma etiam erit cum separato causa calefaciendi

  14. Avic. Met. 7, 30: appositum ad stabiliendum causas

  15. Avic. Met. 7, 31: concedere enim esse causas

  16. Kindi Int. DG 7, 19: intellectus igitur primus causa est omnium intellectorum

    Rīda 357, 4: فإذن العقل إما علة وأول لجميع المعقولات

  17. Nico. Plan. §152: Haec ergo est causa terrae motus in corporibus solidis

    Dross.: فهذه علة الزلزلة فى الاجرام المصمتة

  18. Nico. Plan. §235: Ostendimus autem quae sit causa quare

    Dross.: لأنّا قد بيّنّا ما العلة

  19. Ibn Tum. 111a, 16: non fuit immutatio in predestinato, nec variatio in predesignato, adinvenit eas non per medium nec per causam, non habuit participem in earum creatione

  20. Aris. Anim. II 639b11: Et dicemus nos multas causas post, scilicet causas generationis naturalis, ut causam finalem et causam quae est principium motus

    Kruk: فيذكر عللا كثيرة اعنى علل الولاد الطباعى مثل العلل التى من اجلها والتى منها ابتداء الحركة

  21. Aris. Anim. II 639b18: et dant causas propter quas faciunt quidlibet quod faciunt. Et causa propter quam est quod est melius in operationibus naturae et artificii

    Kruk: ويؤدون الكلام والعلل التى من اجلها يفعل كل واحد مما يفعل 〈و〉لماذا ومن اجل ماذا والذى من اجله يكون ما يكون من الامر الجيد فى اعمال الطباع وفى اعمال المهنة

  22. Aris. Anim. III 724a33: et quaedam habent causam extrinsecam sicut diximus quod ars est principium artificiati

    Brug.: ما علّته من خارج

  23. Aris. Anim. III 786a19: nam calor et frigus sunt causae naturae cutis et pilorum

  24. Aver. Ep. Parv. 192ra10: Et propter hanc causam fuerunt palpebre posite in bonis oculis

  25. Aver. Ep. Parv. 256vb39: quidam enim dicunt quod causa longitudinis vite est loca calida et sicca

  26. Alhaz. Opt. 32, 3: Et causa in hoc est, quod virtus distinctiva non arguit

    Sabra II 26a, 8: والعلة في ذلك أن القوة المميزة ليس تقيس

  27. Alhaz. Opt. 63, 42: Quaedam ergo visibilia habent unam caussam ex intentionibus particularibus

  28. Avic. Gen. 3, 32: et appropriavit (se) ibidem per aliquam partem causarum

    Qass. 78, 15: يخصص حدوثه فيه عن بعض العلل

  29. Avic. Gen. 25, 36: Sed quomodo est causa ad illud est quod sequitur quia

    Qass. 99, 7: أما أنه كيف تصير علة لذلك فلأن …

  30. Avic. Qual. 29, 87: fortitudo esset infinita propter causam praedictam

    Qass. 218, 8: لكان يجب أن يذهب هذا الاشتداد إلى غير نهاية للعلة المذكورة

  31. Avic. Qual. 75, 91: Quod habet de se istud pati per causas agentes quibus non est necessarium habere terminatum situm

    Qass. 253, 6: فما كان قبوله ذلك إنما هو من علل فاعلة لا تحتاج إلى أن يكون لها وضع محدود

  1. 4 also s.v. effectus Albu. Intro. JS
  2. Ps.-Aris. Caus.
  3. Kindi Grad.
  4. 7 Kindi Som.
  5. 4 Ps.-Fara. Flos
  6. 8 Anar.
  7. 30 Avic. An.
  8. 451 Avic. Met.
  9. 1 Kindi Int. DG
  10. 2 s.v. sabab Nico. Plan.
  11. 1 Ibn Tum.
  12. 99 et passim Aris. Anim. II
  13. 50 et passim Aris. Anim. III
  14. 6 Aver. Ep. Parv.
  15. 7 Alhaz. Opt.
  16. 14 Avic. Gen.
  17. 8 Avic. Qual.
[ Goichon 1938, no. 448. ]
2.2

علّة وسببʿilla wa-sabab

n., pleonasm ʿll sbbcause
  1. Avic. Gen. 147, 35: et omnis nova res quae nondum erat habet causam innovantem

    Qass. 196, 6: ولكل حادث بعد ما لم يكن علة وسبب حادث

  1. 1 Avic. Gen.
3.

أمرamr

n. ʾmrmatter; thing; reason
  1. Alcab. diff. IV, li. 200: et Sol ad causas dignitatis et exaltationis, honoris quoque ac regni

  2. Alcab. diff. V, li. 93: prosequamur agendo partes que cadunt in revolutione annorum mundi et coniunctionum significantium causas regni et stabilitatem seu durationem eius

  3. Avic. An. vol. I 232, 55: Tota enim aqua tincta videtur, et fit hoc ex una duarum causarum

  4. Avic. An. vol. II 120, 42: ergo ex duabus causis diversis sunt in re hae duae intentiones

  5. Avic. Met. 16, 90: quia ipsa est scientia de prima causa esse, et haec est prima causa, sed prima causa universitatis est esse et unitas

    Marm. 11, 18: لأنه العلم بأول الأمور فى الوجود، وهو العلة الأولى وأول الأمور فى العموم، وهو الوجود والوحدة

  6. Avic. Met. 153, 66: egebit alio subiecto duabus de causis

    Marm. 104, 16: واحتاج إلى الموضوع الآخر لأمرين

  7. Alpet. ch. 5 §10: Sed quod fecit quadriviales et omnes antecessores habentes considerationem in hac scientia, quod causa in illo est contraria huic

  8. Avic. Gen. 111, 62: ut sit iudicium in causa secundum observationem suarum manerierum

    Qass. 166, 8: حتى يكون القضاء على الأمر بحسب مراعاة جانبها

  1. 3 Alcab.
  2. 2 Avic. An.
  3. 4 Avic. Met.
  4. 1 Alpet.
  5. 1 Avic. Gen.

On the role of the vernacular in this rendering see the literature cited s.v. šayʾ.

[ Goichon 1938, no. 25. ]
4.1

شيءšayʾ

n. šyʾthing
  1. Mesue Aph. A §63: Balneum et temperata potio iuvat causam et contrarium cause

  2. Thab. Ann. §21: Causa vero cum qua scivimus locum solis in omni eo quod volumus est in eo

  3. Avic. An. vol. I 192, 20: Una ergo istarum actionum est ex alia causa quam alia

    Rahm. 103, 11: فيكون إذن أحد الفعلين عن شىء غير الآخر

  4. Avic. An. vol. I 273, 11: Erunt ergo quasi duo simulacra ex duabus causis discretis extrinsecus

    Rahm. 154, 19: فيكون كأنهما خيالان عن شيئين مفترقين من خارج

  5. Avic. Met. 99, 62: nisi propter esse duarum causarum

    Marm. 68, 1: إنما تتم بوجود شيئين

  6. Avic. Met. 394, 84: eo quod bonitas est quae propter seipsam quaeritur et propter quam ceterae causae quaeruntur

    Marm. 270, 16: إذ الخير هو الذى يطلب لذاته، وسائر الأشياء تطلب لأجله

  7. Avic. Qual. 23, 72: Quando igitur fuerit in aliquo corpore, a seipso vel causa in qua est, principium calefaciendi

    Qass. 213, 15: فإذا كان فى جسم ما، من نفسه، أو من شىء فيه، مبدأ تسخين

  8. Avic. Qual. 28, 54: Et oppositum istius est quando accidit exteriori agenti <…> et subiecto <agentis> ab extra accidit privatio illius causae quam diximus eum habere in actu

    Qass. 217, 3: بخلاف ما يعرض إذا كان الطارئ بهذه الصفة، والمطروء عليه عادم لذلك الشىء الذى فرضناه، فيما كلامنا فيه، حاصلا

  1. 1 Mesue Aph. A
  2. 1 Thab. Ann.
  3. 2 Avic. An.
  4. 2 Avic. Met.
  5. 3 Avic. Qual.

On the disputed question whether the vernacular term cosa was involved in this translation, see d’Alverny 1989, 197, fn. 1 and Hasse 2000, 7, fn. 16.

[ Goichon 1938, no. 352. ]
4.2

شيئيةšayʾiyya

n. šyʾ‘thingness’
  1. Avic. Met. 337, 89: causa vero finalis, inquantum ipsa est causa, causa est ut ceterae causae sint causae in effectu

    Marm. 228, 7: فالعلة الغائية هى فى شيئيتها سبب لأن تكون سائر العلل موجودة بالفعل عللا

  1. 1 Avic. Met.

See Wisnovsky 2003, 161–167, on the problematic Latin rendering of šayʾiyya (see s.v. causalitas).

5.

شرطšarṭ

n. šrṭcondition
  1. Avic. An. vol. I 236, 1: ergo durities non est causa

  2. Avic. Met. 410, 21: Sed certitudo esse illius quod est necesse non eget aliquo secundo esse quod sequatur, sicut certitudo coloris eget esse quod sit ei causa essendi

    Marm. 282, 8: بل الوجوب ليس له الوجود كشىء ثان يحتاج إليه، كما للونية وجود ثان. وبالجملة كيف يكون شىء خارج عن وجوب الوجود شرطًا فى وجوب الوجود؟

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
6.

معنًىmaʿnan

n. ʿnymeaning (n.); issue
  1. Avic. Met. 314, 94: non sit tamen hoc ideo quod liquefactum sit calidius igne, sed fit hoc tribus de causis

    Marm. 211, 8: إن ذلك ليس بسبب أن المسبوكات أسخن ولكن لمعان ثلاثة

  2. Aver. Iunior §8: Et hec est via quam narravit Alexander in dictione sua De intellectu, et dixit quod erat illa via per quam incessit Philosophus in hac causa

    Burn.: الطريق الاوّل هو الذي حكاه الاسكندر في مقالته في العقل وذكر انها الطريق الذي سلكها الحكيم في هذا المعنى

  1. 1 Avic. Met.
  2. 1 Aver. Iunior
7.

جهةǧiha

n. wǧhside, way
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 914: significat quod homines incurrent egritudines causa ventorum et sanguinis

    Yama.: للناس أمراض من جهة الرياح والدم

  2. Aver. Ep. Parv. 256vb7: et corruptio accidit eis cito duabus de causis, quarum una est consumptio naturalis humiditatis que est in corpore

    Blum. 104, 1: والبوار يعرض لهم سريعًا من جهتين: احداهما، فناء الرطوبة الطبيعية

  1. 1 Albu. Coni.
  2. 1 Aver. Ep. Parv.
8.1

خصومةḫuṣūma

n. ḫṣmquarrel; lawsuit
  1. Albu. Coni. tr. III, li. 184: significat multas contrarietates et causas

    Yama.: دلّ على كثرة المضادّات والخصومات

  2. Albu. Coni. tr. VI, li. 164: significat generationem constrictionum et infortuniorum et siccitatem et causas in pluribus climatibus

    Yama.: دلّ ذلك على كون الشدائد والبلايا والخصومات والقحط في أكثر الأقاليم

  1. 20 Albu. Coni.
8.2

مخاصمةmuḫāṣama

n. ḫṣmcontroversy; lawsuit
  1. Albu. Coni. tr. III, li. 70: significat multas causas mulierum cum viris suis

    Yama.: دلّ على كثرة مخاصمة النساء لأزواجهنّ

  2. Albu. Coni. tr. III, li. 213: significat disputationes hoc et causas in inquisitione veritatis

    Yama.: دلّ ذلك على المجادلات والمخاصمات في طلب الحقّ

  1. 3 Albu. Coni.
9.1

وذلك أنّwa-ḏālika anna

conj. phrase ḏā ʾnand that is (to say) that, for
  1. Nico. Plan. §251: Causa: calor quando fuerit prope temperantiam fueritque humor apparens aerque clarus, non egebit fructus multo calore in digestione

    Dross.: وذلك ان الحرارة اذا كانت قريبة من الاعتدال وكانت الرطوبة ظاهرة وكان الهواء صافيا لم يحتج الثمر الى افراط الحرارة فى الطبخ

  2. Nico. Plan. §254: Causa: arbor eius rara nimis

  1. 3 Nico. Plan.
9.2

فإنّfa-inna

conj. ffor, because
  1. Nico. Plan. §252: Causa: humor quando fuerit in extremitatibus illarum [ sc. arborum ] … proveniet siccitas

    Dross.: فان الرطوبة اذا انبعثت فى اطراف الشجر … أحدثت الحرارة يبسا

  1. 1 Nico. Plan.
10.

حالةḥāla

n. ḥwlaccount, reason
  1. Alhaz. Opt. 26, 28: Formae ergo refringuntur apud vitreum duabus de causis

  2. Alhaz. Opt. 80, 55: erunt non certificata propter duas causas

    Sabra III 15b, 5: غير محقق - لحالتين

  1. 2 Alhaz. Opt.
11.

داعيةdāʿiya (+ ilā)

n. dʿw / dʿycause
  1. Aris. Anim. II 664b5: Quoniam si aliquid ceciderit ex cibo in venam magnam, erit causa strangulationis

    Kruk: لأنه إن وقع شيء رطب أو يابس من الطعام فى الوريد الخشن يكون داعية الى أوجاع وخنق

  1. 1 Aris. Anim. II
12.

مبدأmabdaʾ

n. bdʾprinciple
  1. Aver. MC Gen. 174vb51: quamvis impossibile est aliquod ens in istis rebus esse simpliciter nobile propter remotionem a prima causa

    Eich. 136, 9: وكان ليس يمكن وجود الموجود الأفضل بإطلاق فى هذه الأشياء التى قربت منّا لكونها من المبدأ الأوّل فى غاية البعد

  1. 1 Aver. MC Gen.
13.

قاعدةqāʿida

n. qʿdfundamental principle
  1. Avic. Met. 536, 70: nec est dubium causam huius rei esse scilicet ut successio hominum sentiat auctorem et promissionem

    Marm. 367, 7: ولا شك أن القاعدة فى ذلك هى استمرار الناس على معرفتهم بالصانع والمعاد

  1. 1 Avic. Met.
14.

منازعةmunāzaʿa

n. nzʿcontroversy
  1. Albu. Coni. tr. VII, li. 70: significat … multitudinem causarum que fient inter homines propter causas eorum

    Yama.: دلّ على … كثرة المنازعة فيما بين الناس بأسبابها [sc. الأموال]

  1. 1 Albu. Coni.
15.

هيئةhayʾa

n. hyʾdisposition
  1. Aver. Ep. Parv. 202va2: Et astronomi non dantur ad iudicandum res futuras nisi quia existimant scire de corporibus celestibus causas proprias generationi cuiuslibet individui modorum specierum

    Blum. 79, 2: وصناعة النجوم انما تعاطت القضاء على حدوث الاشخاص بما ظن اهلها انه يحصل لهم من هيئات الاجرام السماوية الخاصة بحدوث شخص من اصناف الانواع

  1. 1 Aver. Ep. Parv.
16.

طبيعةṭabīʿa

n. ṭbʿnature, character
  1. Avic. Gen. 25, 35: quod ipsa faciat motum extra naturam, et est amor causa motus

    Qass. 99, 6: وهى [sc. المحبة] طبيعة التحريك عنده

  1. 1 Avic. Gen.
17.

من قبلmin qibal (+ genit.)

prep. phrase qblon the part of
  1. Aris. Anim. III 739a22: Et opinatur quod causa illius sit somnium quod accidit maribus et feminis dormientibus

    Brug.: وقد يظنّ ان يكون على ذلك من قبل الاحتلام التى تعرض للذكورة والاناث فى الليل والنوم

  1. 1 Aris. Anim. III

ان يكون على ذلك من قبل الاحتلام – quod causa illius sit somniumAris. Anim. III 739a22

18.

برهانburhān

n. brhnproof
  1. Mesue Aph. B §5: quamvis causam factorum non ostendissent

    Troup.: فنسيء الظن بهم ونتهم ما لم يشهد البرهان بصحته

  1. 1 Mesue Aph. B
19.

نسبةnisba

n. nsbrelation
  1. Avic. An. vol. I 153, 22: et tu postea disces in geometria causas elongationum propter quas videtur magis et magis

    Rahm. 81, 6: فإنك ستعلم فى الهندسة أن النسب فى الأبعاد التى منها يرى أعظم وأكبر

  1. 1 Avic. An.

nisab ‘relations’ was probably misread by the Latin translator as sabab ‘cause’.

20.

غايةġāya

n. ġyygoal, end
  1. Avic. Met. 333, 6: Differentia autem inter haec est quod finis per essentiam est causa quae quaeritur propter seipsam

    Marm. 225, 5: أن الغاية بالذات هى الغاية التى تطلب لذاتها

  1. 1 Avic. Met.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: