cogitatio

1.1

فكرfikr

n. fkrthought, reflection, cogitation; (faculty of) cogitation
  1. Albu. Intro. JS 8, 218: Et non contradicunt huic secunde speciei ex scientia astrorum nisi ipsi qui longe facti sunt a scientia et cognitione atque cogitacione in esse corporum superiorum

  2. Albu. Intro. JS 17, 555: et quod extraxerunt et invenerunt sapientes ac philosophi per scientiam et sapientiam eorum et per subtilitatem cogitationum eorum

  3. Albu. Coni. tr. VI, li. 984: significat illud multas humiditates et cogitationem et mortem cadere in homines

  4. Albu. Coni. tr. VII, li. 106: et nuntiorum et intellectus et apparentiam cogitationis in esse theologie et prophetarum

  5. Alcab. diff. II, li. 247: Et dixerunt quidam quod Sol significet spiritum, id est animam, et Luna cogitationem

  6. Ps.-Aris. Caus. ch. V §61: Quod est quia narratio non fit nisi per loquelam, et loquela per intelligentiam, et intelligentia per cogitationem, et cogitatio per meditationem, et meditatio per sensum

    Bad. 9, 5: وذلك أن الصفة إنما تكون بالمنطق، والمنطق بالعقل، والعقل بالفكر، والفكر بالوهم، والوهم بالحواسّ

  7. Ps.-Aris. Caus. ch. V §62: Et causa prima est supra res intellectibiles sempiternas et supra res destructibiles, quapropter non cadunt super eam sensus neque meditatio neque cogitatio neque intelligentia

  8. Kindi Som. 14, 16: et secundum quantitatem profundationis cogitationis in eo et dimissionis usus sensuum, est illa formatio magis apparens ei, ita ut quasi testificetur eam suo sensu

    Rīda 296, 1: وعلى قدر استغراق الفكر له wa-ʿalā qadri stiġrāqi l-fikri lahū

  9. Kindi Som. 24, 22: Et de significationibus iterum ad illud est quod quando nos ingredi facimus cogitationem nostram introitu vehementi et incurvamur ad inspiciendum in libris, cogitatione in eis existente, et quiescere facimus membra nostra ad illud

    Rīda 308, 2: وأكْبَبْنا على النظر فى الكتب والفكر فيما فيها wa akbabnā ʿalā l-naẓari fī l-kutubi wa-l-fikri fīmā fīhā

  10. Avic. An. vol. II 127, 48: Cogitationes enim et considerationes motus sunt aptantes animam ad recipiendum emanationem

  11. Avic. An. vol. II 182, 86: Cogitatio vero et memoria fiunt in aliis duobus ventriculis

  12. Avic. Met. 327, 81: Cum enim in imaginatione vel in cogitatione rationali fuerit impressa forma aliqua

    Marm. 221, 2: فإذا ارتسم فى التخيل أو فى الفكر النطقى صورة ما fa-iḏā rtasama fī l-taḫayyuli aw fī l-fikri l-nuṭqiyyi ṣūratan mā

  13. Avic. Met. 327, 84: aliquando vero ipsa forma impressa in imaginatione vel in cogitatione erit ipsemet finis ad quem pervenit motus

  14. Ibn Tum. 112b, 18: quem non capiunt mentes, neque describunt intellectus, neque comprehendunt cogitationes

    Goldz. 240, 8: ولا تلحقه الافكار wa-lā talḥaquhū l-afkāru

  15. Ibn Tum. 112d, 20: quem non comprehendunt mentes neque cogitationes

    Goldz. 241, 17: لا تلحقه الاوهام والافكار lā talḥaquhū l-awhāmu wa-l-afkāru

  16. Aver. Ep. Parv. 195vb53: statim ledetur ymaginatio illius hominis, et remanet cogitatio et rememoratio secundum suum modum

    Blum. 42, 9: ولم يختل فكره ولا ذكره wa-lam yaḫtalli fikruhū wa-lā ḏikruhū

  17. Aver. Ep. Parv. 201vb55: sed quia virtus rememorationis et cogitationis non agunt in sompno

    Blum. 69, 2: الا ان قوة الفكر والذكر illā anna quwwata l-fikri wa-l-ḏikri

  1. 5 Albu. Intro. JS
  2. 2 Albu. Coni.
  3. 1 Alcab.
  4. Ps.-Aris. Caus.
  5. 22 Kindi Som.
  6. 8 Avic. An.
  7. 8 Avic. Met.
  8. 2 Ibn Tum.
  9. 5 Aver. Ep. Parv.
1.2

فكرةfikra

n. fkrthought, cogitation; hesitation, worry
  1. Albu. Intro. JS 39, 1375: Quia impossibile est homini ut cogitet cogitacione in certis, aut consulet aliquem de igne utrum comburat vel non

    Lemay 35, 794: لِأنَّه لا يمكن الإنسان أن يتفكَر فكرة صواب li-annahū lā yumkinu l-insāna an yatafakkara fikrata ṣawābin

  2. Albu. Intro. JS 149, 494: Factaque est humanitas ad ioconditatem et delectationem et tristiciam ac cogitationem et scientiam

  3. Albu. Coni. tr. III, li. 91: significat causas et cogitationem et tristitiam per causas eorum

    Yama.: دلّ على الخصومات والفكر والاهتمام بأسبابها dalla ʿalā l-ḫuṣūmāti wa-l-fikari wa-l-ihtimāmi bi-asbābihā

  4. Albu. Coni. tr. VIII, li. 257: et multiplicabuntur angustia et tristitia et cogitatio et luxuria et fraus et proditio

  5. Alcab. diff. II, li. 212: Et dixerunt quidam quod significat cogitationem et novitatem animi

  6. Avic. An. vol. II 16, 16: Aliquando autem anima praevalet super eam in suis actionibus quae continuantur ei de cognitione et cogitatione

  7. Avic. An. vol. II 184, 10: quae autem assidue operantur sunt comitantia nos, sicut intellectus et cogitatio et similia

  8. Avic. Met. 198, 70: sequente cogitationem intelligibilem

    Marm. 133, 14: أو عن رأى عقلى تابع لفكرة عقلية aw ʿan raʾyin ʿaqliyyin tābiʿin li-fikratin ʿaqliyyatin

  9. Avic. Met. 330, 46: imaginatione, non cogitatione

    Marm. 223, 6: ولا تكون [sc. الغاية] المتشوقة بحسب الفكرة wa-lā takūnu [ sc. al-ġāyatu ] l-mušawwaqatu bi-ḥasabi l-fikrati

  1. 3 Albu. Intro. JS
  2. 6 Albu. Coni.
  3. 1 Alcab.
  4. 2 Avic. An.
  5. 2 Avic. Met.
1.3

مفكّرmufakkir

act. part. fkrcogitative, reflective (e.g. faculty or spirit)
  1. Avic. An. vol. I 271, 82: mediante spiritu qui gerit virtutem imaginativam, quae vocatur in hominibus virtus cogitationis

    Rahm. 153, 12: بتوسط الروح الحاملة للقوة المتخيلة التى تسمى قى الناس مفكرة bi-tawassuṭi l-rūḥi l-ḥāmilati li-l-quwwati l-mutaḫayyilati llatī tusammā fī l-nāsi mufakkiratan

  2. Avic. An. vol. II 182, 88: sed memoriae locus est posterior ideo ut spiritus cogitationis sit in medio

    Rahm. 268, 7: ليكون مكان الروح المفكرة متوسطا li-yakūna makānu l-rūḥi l-mufakkirati mutawassiṭan

  1. 6 Avic. An.

بتوسط الروح … التى تسمى قى الناس مفكرة – mediante spiritu … quae vocatur in hominibus virtus cogitationisAvic. An. 153 / vol. I 271

1.4

تفكّرtafakkur

n. fkrcogitating (n.)
  1. Avic. Met. 327, 81: est imaginatio vel cogitatio

  2. Avic. Met. 526, 2: comparatio cogitationis ad acquirendam manifestationem rei

    Marm. 361, 15: نسبة التفكر إلى استدعاء البيان nisbatu l-tafakkuri ilā stidʿāʾi l-bayāni

  1. 2 Avic. Met.
1.5

إعمال الفكر والنظرiʿmāl al-fikr wa-l-naẓar

genit. compound ʿml fkr nẓroperating of thought and reflexion
  1. Aver. Ep. Parv. 201rb27: Et non omnis sompnus fit ex debilitate virtutum sensibilium: fit enim maxime a cogitatione in aliqua re

    Blum. 57, 8: فانه قد يحدث عن اعمال الفكر والنظر فى شىء ما fa-innahū qad yaḥduṯu ʿan iʿmāli l-fikri wa-l-naẓari fī šayʾin mā

  1. 1 Aver. Ep. Parv.
2.

رويّةrawīya

n. rwydeliberation, reflection
  1. Avic. Log. 3rb7: immo cogitatio quasi locutio est inter ipsum hominem et cogitatum suum verbis imaginatis

    Madk. 22, 19: بل تكاد تكون الروية مناجاةً من الإنسان ذهنه بألفاظ متخيلة bal takādu takūnu l-rawīyatu munāǧātan mina l-insāni ḏihnahū bi-alfāẓin mutaḫayyalatin

  2. Avic. An. vol. I 90, 65: Vis autem activa est vis quae est principium movens corpus hominis ad actiones singulas quae sunt propriae cogitationis

    Rahm. 45, 20: إلى الأفاعيل الجزئية الخاصة بالروية ilā l-afāʿīli l-ǧuzʾiyyati l-ḫāṣṣati bi-l-rawīyati

  3. Avic. Met. 325, 43: proveniunt ex cogitatione vel ex natura

  4. Aver. MC Int. diff. II, 35, 218: Quarum prima est quod destruitur cogitatio ad auferendum aliquid ut cadat aut conatus ad bonum venturum

    Butt. 80, 7: أولها أنها تبطل الروية والاستعداد لدفع شر awwaluhā annahā tubṭilu l-rawīyata wa-l-istiʿdāda li-dafʿi šarrin

  5. Aver. MC Int. diff. II, 38, 242: Et illud est quod nos videmus, quod hic sunt res renovationis quarum principium est cogitatio et acceptio desiderii ad ipsa

  1. 1 Avic. Log.
  2. 1 Avic. An.
  3. 1 Avic. Met.
  4. 3 Aver. MC Int.
3.

ذهنḏihn

n. ḏhnmind
  1. Avic. Met. 281, 76: in intellectu et cogitatione sit sicut pars suae quidditatis

    Marm. 176, 17: فيكون كالجزء فى العقل والذهن لماهيته fa-yakūnu ka-l-ǧuzʾi fī l-ʿaqli wa-l-ḏihni li-māhiyyatihī

  2. Avic. Met. 281, 77: in intellectu et cogitatione et definitione

  1. 2 Avic. Met.
4.

تمييزtamyīz

n. myzdistinguishing, making distinctions (n.)
  1. Alcab. diff. II, li. 166, several versions, see fn. 84: Et ex operibus, opera que generant cogitationem, predicationem et rethoricam et opera que fuerint per studia ut negotiationes

    Yama.: و[sc. له] من الأعمال التمييز والخطب wa- [ sc. lahū ] mina l-aʿmāli l-tamyīzu wa-l-ḫaṭbu

  1. 1 Alcab.
5.

نظرnaẓar

n. nẓrstudy
  1. Albu. Coni. tr. VII, li. 106, version c, see fn. 12: et cogitationes in fidibus et in scientia legum et religionis

    Yama.: و[sc. يظهر في البلدان] النظر في الأديان wa- [ sc. yaẓharu fī l-buldāni ] l-naẓaru fī l-adyāni

  1. 1 Albu. Coni.
6.1

همّةhimma

n. hmmconcern
  1. Avic. An. vol. II 31, 24: Voluntaria autem sunt cum cogitatio animae fuerit conversa in vigilia

    Rahm. 180, 1: وأما الإرادية فأن يكون قى همة النفس وقت اليقظة شىء تنصرف النفس إلى تأمله wa-ammā l-irādiyyatu fa-an yakūna fī himmati l-nafsi waqta l-yaqẓati šayʾun tanṣarifu l-nafsu ilā taʾammulihī

  1. 1 Avic. An.
6.2

همّhamm

n. hmmanxiety
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 480: significat mortem advenire nobilibus, cum cogitationibus et meroribus hominibus advenientibus et multas pluvias

    Yama.: دلّ على موت يعرض للأشراف مع هموم وأحزان dalla ʿalā mawtin yaʿriḍu li-l-ašrāfi maʿa humūmin wa-aḥzānin

  1. 1 Albu. Coni.
7.

غمّġamm

n. ġmmgrief
  1. Albu. Coni. tr. IV, li. 114: et arte et ingenio et cogitationibus et tristitiis et mutilatione hominum

    Yama.: و[sc. يظهر] الخداع والغموم والهموم wa- [ sc. yaẓharu ] l-ḫidāʿu wa-l-ġumūmu wa-l-humūmu

  1. 1 Albu. Coni.
8.

خاطرḫāṭir

n. ḫṭridea, notion
  1. Avic. An. vol. II 32, 40: omnes enim cogitationes hac hora quiescunt et motus humorum sunt finiti

    Rahm. 180, 13: لأن الخواطر كلها تكون فى هذا الوقت ساكنة li-anna l-ḫawāṭira kullahā takūnu fī hāḏā l-waqti sākinatan

  1. 1 Avic. An.
9.

ظنّẓann

n. ẓnnopinion
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 797: significat bonas cogitationes hominum et corroborationem gaudiorum

    Yama.: دلّ على حسن ظنون الناس dalla ʿalā ḥusni ẓunūni l-nāsi

  1. 1 Albu. Coni.
10.

بالbāl

n. bwlmind
  1. Avic. Met. 243, 60: verbi gratia, sicut pertransitio lateratorum quae fine carent per cogitationem eius; sed comparatio numeri cum simili numero saepe est infinita secundum multiplicationem

    Marm. 161, 2: أن تعقل ذلك مثل إخطار المضلعات التى لانهاية لها بالبال an taʿqila ḏālika miṯla iḫṭāri l-muḍallaʿāti llatī lā nihāyata lahā bi-l-bāli

  1. 1 Avic. Met.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: