conservare

1.1

حفظḥafiẓa

v. ḥfẓto preserve; to maintain, to keep up, to conserve
  1. Avic. An. vol. I 53, 51: et ipsum conservat ea coniuncta, hoc videtur melius ut sit anima

  2. Avic. An. vol. II 184, 17: unde fuit necesse esse multo humidius ad hoc ut conservaret calorem fortem resistentia et aequalitate

    Rahm. 269, 9: وأن يكون أرطب جدا كيما يحفظ الحار القوى بالمعادلة والمقاومة

  3. Avic. Met. 471, 36: Sed, sicut aqua infrigidatur per seipsam in effectu ad conservandam suam speciem

  4. Avic. Met. 471, 39: et sicut ignis calescit per seipsum in effectu ad conservandam suam speciem

  5. Aver. MC Gen. 160vb61: et in utroque conservat figuram suam

  6. Aver. Ep. Parv. 191vb39: et per tactum distinguuntur ea que corrumpunt corpus ex extrinseco et ea que conservant corpus

  7. Aver. Ep. Parv. 256va57: Et quando istis utitur homo habens illa que habet in sua complexione (illa duo predicta), secundum quod descriptum est in arte conservandi sanitatem

  8. Avic. Gen. 13, 67: sic est necessaria siccitas ad conservandum figuram impressam

    Qass. 89, 3: كذلك تحتاج إلى اليابس ليحفظ التخليق

  9. Avic. Gen. 48, 85: et alii ponunt in eo triangulos pyramidales qui conservant eius figuram

    Qass. 115, 11: وبعضهم جعلها من مثلثات صنوبرية تحفظ شكلها

  10. Avic. Qual. 14, 9: scilicet quod subtus mare sunt fontes et emunctoria quae conservant illud [ sc. mare ] absque fluminibus de prope apparentibus ut vult Deus

  11. Avic. Qual. 26, 20: et convertuntur partes quae sunt ei contiguae versus sursum et conservant potentiam suam

    Qass. 216, 1: أعادت الأجزاء التى تليه إياها إلى قوتها، فحفظت قوتها

  1. 8 Avic. An.
  2. 2 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Gen.
  4. 12 Aver. Ep. Parv.
  5. 5 Avic. Gen.
  6. 3 Avic. Qual.
1.2

حفظḥifẓ

n. ḥfẓpreservation, preserving, conservation; protection
  1. Mesue Aph. B §16: Cibaria confortantia odoris boni, temperamento vicina, virtutem naturalem conservant et membra principalia confortant

    Troup.: الأدوية القابضة العطرية القريبة من الاعتدال مخصوصة بحفظ القوى الطبيعية وتقوية الأعضاء الرئيسية

  2. Avic. Gen. 27, 64: et non est simile calori naturali in sumendo potentias ut conservent speciem et individuum

    Qass. 100, 11: ولا شىء كالحار الغريزى فى إعانة القوى على حفظ النوع والشخص

  3. Avic. Gen. 71, 34: haberent proprietatem <et dispositionem> ad recipiendum istud, vel proprietatem et dispositionem ad conservandum istud

  4. Avic. Qual. 12, 85: Et ratio finalis est quod conservetur aqua eius a putredine et corruptione

  5. Avic. Qual. 38, 49: si naturalis caliditas esset fortis, posset valde bene convertere humiditatem vel eam conservare

    Qass. 224, 16: فإن الحرارة الغريزية لو كانت قوية لكانت تحسن إحالة الرطوبة أو حفظهما

  1. 1 Mesue Aph. B
  2. 2 Avic. Gen.
  3. 2 Avic. Qual.

فى إعانة القوى على حفظ النوع – in sumendo potentias ut conservent speciemAvic. Gen. 100 / 27

1.3

استحفاظistiḥfāẓ

n. ḥfẓconserving (n.)
  1. Avic. Met. 493, 12: cum completa fuerit eius natura, servetur [ sc. corpus ] in loco qui est aptior sibi ad conservandum illum

  2. Avic. Gen. 152, 25: et causa finalis facit remanere res quae non remanent in numero et conservat eas in suis speciebus

    Qass. 199, 13: والعلة الغائية استبقاء الأمور التى لا تبقى بأعدادها واستحفاظها بأنواعها

  1. 1 Avic. Met.
  2. 1 Avic. Gen.
1.4

حافظḥāfiẓ

act. part. ḥfẓconserving, preserving
  1. Avic. Gen. 21, 48: si posuerunt densitatem in ea per quam conservet figuras

    Qass. 96, 2: فإن جعل تكاثفه حافظًا للشكل

  2. Avic. Gen. 142, 5: Et motus qui conservat ordinem circularitatum

    Qass. 192, 18: والحركة الحافظة لنظام الأدوار

  1. 2 Avic. Gen.
1.5

استحفظistaḥfaẓa

v. ḥfẓto conserve
  1. Avic. Gen. 82, 82: dum durat ista mutatio, aliquid quod conservat formas et potentias necessarias

    Qass. 142, 16: ويبقى فى الجملة على الاستمرار ما يستحفظ القوى والصور الواجبة

  1. 1 Avic. Gen.
2.1

ثبّتṯabbata

v. ṯbtto strengthen
  1. Mesue Aph. A prol.: Liberet te deus, fili amantissime, a devio erroris et conservet in via prosperitatis

    Troup.: جنبك الله أيها الابن الرشيد موطن الحيرة وثبتك على طريق الخيرة

  1. 1 Mesue Aph. A
2.2

مثبتmuṯbit

act. part. ṯbtstabilizing
  1. Nico. Plan. §17: Natura tamen, animalis vitam in morte corrumpens, ipsam in genere suo per generationem conservat

    Dross.: على ان الطبيعة مقللة لحياة الحيوان بالموت ومثبتة لاجناسه بالتولد

  1. 1 s.v. aṯbata Nico. Plan.

على ان الطبيعة … مثبتة لاجناسه [sc. الحيوان] بالتولد – Natura tamen … ipsam [ sc. animal ] in genere suo per generationem conservatNico. Plan. §17

3.

سلّمsallama

v. slmto preserve, to save
  1. Anar. 27, 5: Quidam vero extimant quod iste petitiones geometrice que premittuntur, non ob aliud premittuntur, nisi ut conservetur materia

    Arnz. 42, 1: وقد ظنّ قوم أنّ المصادرات الهندسية إنّما قصد بها لأن يسلم العنصر فقط

  1. 1 Anar.
4.

خزنḫazana

v. ḫznto store
  1. Avic. Gen. 145, 63: et huc infrigidat [ sc. sol ] faciem terrae et suffocat humiditates, … ac si conservaret eas, et disponuntur ad aliam circumgirationem solis

    Qass. 194, 13: وبرد وجه الأرض ههنا، فاحتقنت [sc. الشمس] الرطوبات … كأنها تخزن وتعد لعود الشمس مرة أخرى

  1. 1 Avic. Gen.
5.

تبقيةtabqiya

n. bqypreserving, causing to remain (n.)
  1. Avic. Met. 517, 17: Habitus vero mediocritatis intelligitur esse liberatio hominis a dispositionibus subiectibilibus, qui conservat animam rationalem

    Marm. 354, 16: وأما ملكة التوسط فالمراد منها … تبقية النفس الناطقة على جبلتها

  1. 1 Avic. Met.
6.

منع تثويرmanaʿa taṯwīr (+ genit.)

verb. phrase mnʿ ṯwrto prevent the disturbance of
  1. Aver. Ep. Parv. 192ra14: Et ideo qui grossiorem habent palpebram magis inspicient in remoto, quia conservant illam partem a calore extrinseco et a frigore extrinseco

    Blum. 7, 5: لهذا من كان جفنه اغلظ، كان اقوى نظرًا الى الاشياء على بعد، لان غلظ الاجفان يمنع تثوير ذلك الماء من الحر الذى من خارج

  1. 1 Aver. Ep. Parv.
7.

ضبطḍabṭ (+ ʿan)

n. ḍbṭrestraining from (trans.) (n.)
  1. Avic. An. vol. II 14, 84: quod occupatio animae … retinet eam ne adiuvet alias et ne conservet eas ab errore ipsarum et ducat eas ad viam rectitudinis

    Rahm. 170, 18: أن اشتغال النفس … يصرفها عن إعانة القوى الأُخرى على فعلها أو عن ضبطها عن زيغها أو عن حملها على الصواب

  1. 1 Avic. An.

يصرفها [sc. النفس] … عن ضبطها [sc. القوى] عن زيغها – retinet eam [ sc. animam ] … ne conservet eas [ sc. alias ] ab errore ipsarumAvic. An. 170 / vol. II 14

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: