destruere

1.1

أبطلabṭala

v. bṭlto refute, to disprove; to annul, to annihilate, to destroy
  1. Avic. An. vol. I 160, 22: tunc commotio aeris, ex hoc quod est commotio, esset sonitus; iam autem destruximus hoc

  2. Avic. An. vol. I 191, 9: cum autem vehemens fuerit eius manifestatio, destruit illud et obtegit propter alium colorem quo investitur?

    Rahm. 103, 4: فإذا اشتد ظهوره أبطله أو أخفاه بلون نفسه

  3. Avic. Met. 52, 2: ergo res esset necessarium esse per se et necessarium esse per aliud, quod iam destruximus

  4. Avic. Met. 74, 94: oportebit tunc ut eius sententiam et id quod sentit destruamus per ea quae dicemus

    Marm. 52, 7: فحينئذ يجب أن يبطل مذهبه ورأيه بما أقول

  5. Aver. MC Gen. 164rb39: Et ideo estimavit [ sc. Leucippus ] quod habuit sermones in dando causas istarum rerum, cum quibus non destruxit generationem et corruptionem

    Eich. 67, 6: ولذلك ظنّ أنّ عنده أقاويل فى إعطاء أسباب هذه الأشياء لا يبطل معها لا الكون ولا الفساد

  6. Aver. Ep. Parv. 193ra64: Et Aristoteles destruit sermonem dicentium quod virtus visibilis extenditur ab oculo

  7. Aver. Ep. Parv. 256rb36: proportio enim naturalis inter virtutes activas et passivas, quando fuerit magna, non destruetur nisi a magna transmutatione

    Blum. 97, 4: وذلك ان النسبة الطبيعية التى بين القوى الفاعلة والمنفعلة اذا كانت كثيرة، لم يعرض لها ان تبطل الا من تغيير كثير

  8. Aver. MC Int. diff. II*, 67, 351: quam vult ponere propositionem qua destruat positionem respondentis

  9. Avic. Gen. 72, 52: quia non potest evadere absque consideratione quod ignis destruit formam terrae

  10. Avic. Gen. 120, 6: quia caliditas non est disposita ad frigiditatem inquantum est qualitas calida, et quod frigiditas destruat illam partem

    Qass. 174, 3: وذلك لأن الحر ليس استعداده للبرد لأنه حار، كيف والبرد يبطل الحر؟

  11. Avic. Qual. 29, 78: res non destruit sibi similem

  1. 4 Avic. An.
  2. 23 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Gen.
  4. 3 Aver. Ep. Parv.
  5. 1 Aver. MC Int.
  6. 6 Avic. Gen.
  7. 1 Avic. Qual.
1.2

إبطالibṭāl

n. bṭlrefutation, refuting, disproving; annulling, suppressing (n.)
  1. Avic. An. vol. I 191, 17: postea vero, cum fit manifestius , redit ad destruendum colorem suum et ad occultandum

    Rahm. 103, 10: ثم يعود بعد ذلك إذا صار أقوى ظهورا آخذا فى إبطال لونه وإخفائه

  2. Avic. An. vol. I 235, 88: Capitulum de destruendo sententias eorum per ea quae dicta sunt in sententiis ipsorum

    Rahm. 129, 8: فى إبطال مذاهبهم من الأشياء المقولة فى مذاهبهم

  3. Avic. Met. 301, 12: Calefactio vero causa est destruendi aptitudinem in effectu perfectam recipiendi formam aqueitatis vel permanendi

    Marm. 201, 15: والتسخين علة لإبطال استعداد الماء بالفعل لقبول صورة المائية أو حفظها

  4. Avic. Met. 326, 50: Capitulum de stabiliendo fine et solutione quaestionum illorum qui destruxerunt finem

    Marm. 220, 3: فى إثبات الغاية وحل شكوك قيلت فى إبطالها

  5. Aver. MC Int. diff. II*, 67, 355: et ponet querens … propositionem ex qua conatur concludere quod intendit destruere apud respondentem

    Butt. 100, 7: فوضع السائل … مقدمة يروم أن ينتج منها ما قصد إبطاله على المجيب

  6. Avic. Gen. 28, 1: Capitulum ad destruendum positionem tenentium opinionem occultationis

  7. Avic. Gen. 73, 63: si fuerit necessarium ad destruendum formam igneitatis

  1. 2 Avic. An.
  2. 4 Avic. Met.
  3. 1 Aver. MC Int.
  4. 2 Avic. Gen.
1.3

كان مبطلًاkāna mubṭilan

verb. phrase kwn bṭlto anul, to suppress
  1. Avic. Gen. 72, 54: Si ergo ignis destruit formam terrae, vel destruit eam, igneitate sua existente in actu, vel igneitate sua amissa et privata

    Qass. 135, 8: فإن كانت النار تبطل صورة الأرض، فإما أن تكون مبطلة لصورة الأرض وناريتها موجودة، أو مبطلة وناريتها معدومة

  1. 1 Avic. Gen.
1.4

بطلانbuṭlān

n. bṭlfalsity
  1. Avic. An. vol. II 111, 22: illud autem non est impressio animae in materia (iam enim destruximus hoc)

    Rahm. 226, 12: وأن ذلك الأمر فى النفس الإنسانية ليس هو الانطباع فى المادة، فقد علم بطلان القول بذلك

  1. 1 s.v. ʿalima buṭlān Avic. An.

فقد علم بطلان القول بذلك – iam enim destruximus hocAvic. An. 226 / vol. II 111

2.1

نقضnaqaḍa

v. nqḍto refute, to invalidate; to destroy
  1. Avic. An. vol. I 123, 77: Sed sententiae auctorum de figuris iam destruximus fundamentum in praemissis

  2. Avic. An. vol. II 169, 51: Auctorum vero de reminiscendo iam destruximus rationes in divina doctrina

    Rahm. 259, 10: وأما أصحاب التذكر فقد نقض احتجاجهم فى الصناعة الآلية

  3. Avic. Met. 149, 00: et destruximus opiniones eorum qui tenuerunt eas [ sc. qualitates sensibiles et corporales ] non esse

  4. Avic. Met. 164, 72: deinde per esse circuli destruentur sui atomi

    Marm. 111, 20: ثم ينقض بوجود الدائرة جزءه الذى لا يتجزأ

  5. Mesue Aph. B §14: Ligamentum spiritus cum corpore debile, caveas ne cum fortibus medicinis destruas

    Troup.: ارتباط النفس بالجسم على تأليف عددي يحفظه، فلا تعالج بما ينقض المزاج بقوة مثل الأدوية القوية

  6. Avic. Gen. 44, 7: Ipsemet etiam destruit scilicet verbum suum

  1. 3 Avic. An.
  2. 2 Avic. Met.
  3. 1 Mesue Aph. B
  4. 1 Avic. Gen.
2.2

نقضnaqḍ

n. nqḍrefuting, invalidating (n.)
  1. Avic. An. vol. II 156, 68: Hoc autem iam destruximus alias

    Rahm. 252, 2: وقد فرغنا عن ذكر هذا فى موضع آخر وعن نقضه

  2. Avic. Met. 74, 91: Sed ex sententiis facilior ad destruendum est sententia illius qui dixit ea esse diversa figuris

    Marm. 52, 6: وخصوصا على أسهل المذاهب نقضًا، وهو مذهب من خالف بينها بالأشكال

  3. Avic. Gen. 19, 1: <Capitulum> ad destruendum rationes illorum qui errant inter istos

  4. Avic. Gen. 46, 47: sed destruemus multimode rationes tenentium opinionem corporum indivisibilium

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
  3. 2 Avic. Gen.
2.3

ناقضnāqaḍa

v. nqḍto refute; to contradict (trans.)
  1. Avic. Gen. 56, 5: et destruximus quasdam opiniones quae inveniebantur in elementis

    Qass. 122, 5: وناقضنا مذاهب فى العناصر

  2. Avic. Qual. 26, 29: Isti igitur suis rationibus cum modico destruxerunt suas opiniones

    Qass. 216, 6: فهؤلاء يكاد أن يكون احتجاجهم يناقض مذهبهم

  1. 1 Avic. Gen.
  2. 1 Avic. Qual.
2.4

مناقضmunāqiḍ

act. part. nqḍopposing, refuting
  1. Avic. Gen. 4, 48: Nos enim tenemus opiniones praefatas ad destruendum eos [ sc. illos qui negaverunt motum localem et situalem ]

    Qass. 79, 8: فإن لنا، بمناقضيه [sc. من أبطل الحركة المكانية والوضعية] آراء قيلت فى أمور

  1. 1 s.v. munāqaḍa Avic. Gen.

بمناقضيه – ad destruendum eosAvic. Gen. 79 / 4

2.5

مناقضةmunāqaḍa

n. nqḍopposing, refuting (n.)
  1. Avic. An. vol. I 57, 19: iam autem dixerunt in destruendo has dictiones multa alia non multum necessaria

    Rahm. 27, 11: وقد قيل فى مناقضة هذه الآراء أقاويل ليست بالواجبة ولا اللازمة

  1. 1 Avic. An.
3.1

أفسدafsada

v. fsdto corrupt, to destroy
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 767, version c, see fn. 27: et non destruxit regnum

    Yama.: فلم يفسد الملك

  2. Albu. Coni. tr. VI, li. 114: et ibunt in partem occidentis milites qui destruent eam secundum maiorem partem

  3. Avic. An. vol. I 128, 49: si autem admiscetur ei [ sc. spiritui ] aliquid extrinsecus, complexionaliter aut secundum compositionem destruitur eius substantia

    Rahm. 66, 1: وأنه إذا خالطه [sc. الروح] شىء من خارج أفسد جوهره مزاجا وتركيبا

  4. Avic. An. vol. II 97, 14: instrumenta enim fatigantur ex iugi motu et destruitur eorum complexio

    Rahm. 218, 17: لأجل أن الآلات تكلها إدامة الحركة وتفسد مزاجها

  5. Avic. Met. 334, 28: ideo comitatur hoc necessario ut noceat [ sc. ignis ] iustis et destruat multa ex compositis

  6. Avic. Met. 370, 52: Sed unitas quomodo erit destructrix unitatis? Nam si destrueret illam, non esset dualitas

  1. 5 Albu. Coni.
  2. 6 also s.v. fasada Avic. An.
  3. 4 Avic. Met.
3.2

إفسادifsād

n. fsddestroying (n.); ruining (of a country); destruction (of doubts)
  1. Albu. Coni. tr. V, li. 69: significat … motum exercituum et inimicitiam eorum, et destruere eos propter illam causam multas terras

  2. Albu. Coni. tr. VI, li. 513: significat illud cives Armenie impugnare inimicos eorum et eos destruere maiorem partem terre eorum

    Yama.: دلّ ذلك على غزو أهل أرمينية لأعدائهم وإفسادهم لأكثر أرضهم

  3. Avic. Met. 358, 86: in quo est aliqua innuitio sufficiens speculatori ad dissolvendum et destruendum omnes verisimilitudines eorum

    Marm. 243, 7: التى أعطيناها تنبيه للمستبصر على حل جميع شبههم وإفسادها

  4. Avic. Met. 370, 51: Unitas autem, quomodo erit destructrix duarum unitatum nisi per hoc quod destruit unamquamque illarum?

    Marm. 252, 8: وكيف تكون الوحدة مفسدة للوحدتين إلا بإفسادها واحدا واحدا منهما؟

  1. 8 Albu. Coni.
  2. 2 Avic. Met.
3.3

فسادfasād

n. fsdcorruption; incorrectness
  1. Avic. An. vol. I 131, 95: quae [ sc. speculamina ] indicant ea quae prosunt, sed non ad constituendum, aut nocent, sed non ad destruendum

    Rahm. 67, 17: التى [sc. الطلائع] تدل على أمورٍ تتعلق ببعضها منفعة خارجة عن القوام أو مضرة خارجة عن الفساد

  2. Avic. An. vol. II 120, 41: relatio enim huius potentiae est ad destruendum, et relatio huius effectus ad permanendum

  3. Alpet. ch. 7 §1: illud quod doceo in destruendo istas radices positas et suam longitudinem a re vera

    Gold. 28v, 12: فيما أثبته من فساد هذه الاصُول وبُعدها عن الصواب

  1. 3 Avic. An.
  2. 1 Alpet.
3.4

فسدfasada

v. fsdto be corrupted
  1. Avic. An. vol. II 120, 37: Quicquid enim solet destrui ex aliqua causa, in illo est potentia destruendi

    Rahm. 231, 4: وذلك أن كل شىء من شأنه أن يفسد بسبب ما ففيه قوة أن يفسد

  2. Avic. An. vol. II 122, 82: ergo in destructo composito non est potentia permanendi vel destruendi

    Rahm. 232, 17: فليس إذن فى الفاسد المركب لا قوة أن يبقى ولا قوة أن يفسد

  1. 4 Avic. An.
3.5

كان فاسدًاkāna fāsidan

verb. phrase kwn fsdto be corrupted
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 639, version c, see fn. 71: et propterea quod aliquis eorum [ sc. Martis aut Saturni ] destruat alterum in anno coniunctionis

    Yama.: ويكون أحدهما [sc. المرّيخ أو زحل] فاسدا بصاحبه في سنة القران

  1. 1 s.v. fāsid Albu. Coni.
4.1

إخرابiḫrāb

n. ḫrbdevastating, leaving in a state of ruin, destruction
  1. Albu. Coni. tr. VI, li. 183: significat … multam submersionem in civibus aldearum et regem suum destruere Arabes

    Yama.: دل على … كثرة الغرق في أهل القرى وإخراب الأعراب لدشت ميسان

  2. Albu. Coni. tr. VI, li. 262, version c, see fn. 41: significat illud cives Indie facere bellum contra cives Romanorum et destruere regiones eorum

    Yama.: دلّ ذلك على محاربة أهل الهند لأهل الروم وإخرابهم لبلدانهم

  1. 5 Albu. Coni.
4.2

خربḫaraba

v. ḫrbto devastate, to destroy (sc. villages)
  1. Albu. Coni. tr. VI, li. 827: et destruere multas aldeas ex aldeis Romanorum

    Yama.: ويخربون رساتيق كثيرة من رساتيق الروم

  1. 1 Albu. Coni.
4.3

تخريبtaḫrīb

n. ḫrbdevastating, destroying (sc. countries) (n.)
  1. Albu. Coni. tr. VI, li. 1069: significat illud … Romanos impugnare cives Babilonie et eos destruere plures eorum regiones

    Yama.: دلّ ذلك على … محاربة الروم لأهل بابل وتخريبهم لأكثر بلدانهم

  1. 1 Albu. Coni.
5.1

أعدمaʿdama

v. ʿdmto annihilate, to render non-existent
  1. Avic. An. vol. II 119, 20: nisi quia prius accidit priori aliquid in natura sua quod destruxit illud

  2. Avic. An. vol. II 120, 35: Dicemus igitur quod nulla causa destruit animam aliquo modo

    Rahm. 231, 3: وأقول أيضا إن سببا آخر لا يعدم النفس البتة

  1. 2 Avic. An.
5.2

عُدمʿudima

pass. v. ʿdmto be annihilated, to be rendered non-existent
  1. Avic. An. vol. II 122, 73: non conveniunt effectus permanendi et potentia destruendi comparatione suae essentiae [ sc. eius quod est simplex ]

    Rahm. 232, 10: فهو [sc. كل شىء هو بسيط] غير مجتمع فيه فعل أن يبقى وقوة أن يعدم بالقياس إلى ذاته

  2. Avic. An. vol. II 122, 76: tunc non est in eo [ sc. quod est simplex ] potentia destruendi

  1. 2 Avic. An.
[ Goichon 1938, no. 413. ]
6.

رفعrafaʿa

v. rfʿto remove, to eliminate
  1. Aver. MC Gen. 174ra9: Et etiam, cum destruunt causam agentem destruunt causam formalem

    Eich. 130, 6: وأيضا فإنّهم إذا رفعوا السبب الفاعل فقد رفعوا السبب الصوري

  1. 2 Aver. MC Gen.
7.1

فسخfasaḫa

v. fsḫto invalidate
  1. Avic. Met. 30, 82: Et destruemus sententias eorum qui de eo dixerunt et putaverunt contraria veritati

    Marm. 21, 16: ونَفْسَخ ما قيل وظُنَّ فيه من الآراء المضادة للحق

  1. 1 Avic. Met.
7.2

انفسخinfasaḫa

v. fsḫto be severed, to be removed
  1. Avic. An. vol. II 168, 40: haec enim dictio est quasi diceremus iam fuisse in ea [ sc. materia ] formam lecti quae destructa est

    Rahm. 259, 1: كان هذا القول كأنك تقول يجب أن يكون قد كانت فيها [sc. الخشبة] صورة السريرية ثم انفسخت

  1. 1 Avic. An.
8.1

أخلّaḫalla (+ bi)

v. ḫllto violate s.th. (an order, arrangement)
  1. Alpet. ch. 2 §25: Sed non fuit ei coopertum, quin illud quod ipse facit destruit ordinem et est remotum a perfectione

    Gold. 12v, 6: وأمّا هُو فلن يخفى عنه أن ذلك وضعٌ يخلُّ بالنظام بعيد من الإتقان

  1. 1 s.v. muḫill Alpet.
8.2

اختلّiḫtalla

v. ḫllto become defective, to be disturbed (of an order, arrangement)
  1. Alpet. ch. 5 §16: et si esset ibi aliqua violentia, destrueret suum ordinem [ sc. celorum ]

    Gold. 22r, 5: ولو كان هنالك معنًى من معانى القهر والغلبة لاختلّ نظامها [sc. السماء]

  1. 1 s.v. muḫill Alpet.
9.

كان طاردًاkāna ṭāridan

verb. phrase kwn ṭrdto drive out
  1. Avic. Gen. 39, 12: Possibile est enim quod oppositum veniens ab extra destruat vel expellat suum oppositum

    Qass. 108, 13: وقد يجوز أن يكون الضد الوارد طاردا لضده

  1. 1 s.v. expellere Avic. Gen.
10.

أسقطasqaṭa (+ ʿan)

v. sqṭto detach from, to eliminate from
  1. Avic. Met. 232, 93: nisi intelligatur quia hoc quod humanitati accidit esse in Platone extrinsecum fuit; iam autem destruximus eam sic esse in Platone

    Marm. 151, 12: إلا أن نعنى أن الإنسانية التى عرض لها من خارج أن كانت فى زيد وقد أسقطنا عنها أنها فى زيد

  1. 1 Avic. Met.
11.

حلّḥall

n. ḥllresolution, invalidation (of an argument)
  1. Avic. An. vol. I 216, 88: Sed auctores de radiis habent rationem quam destruere difficile est

    Rahm. 118, 5: لكن لأصحاب الشعاعات حجة فى حلها أدنى صعوبة

  1. 1 Avic. An.
12.

أحالaḥāla

v. ḥwlto utter s.th. impossible, to make an absurd statement
  1. Avic. Met. 161, 5: tunc iam destruxerimus essentias earum esse separatas

    Marm. 109, 12: فقد أحلنا. فإن ذاتها مفارقة

  1. 1 Avic. Met.
13.

هزمhazama

v. hzmto overcome (trans.)
  1. Avic. Met. 540, 31: hae [ sc. actiones laboriosae ] autem affligunt corpus et vires animales et destruunt voluntates eorum quae sunt quietis et otii

    Marm. 369, 6: فإنها [sc. الأفعال المتعبة] تتعب البدن والقوى الحيوانية وتهزم إرادتها من الاستراحة والكسل

  1. 1 Avic. Met.
14.

لا يغنيlā yuġnī (+ acc.)

negated v. ġnynot to be of help for, to be inadequate for
  1. Mesue Aph. B §17: si vero eam [ sc. virtutem naturalem ] dimiseris, medicinis quibus uteris eam destruis

    Troup.: وان أغفلنا تقويتها [sc. القوى الطبيعية] لم يغنينا تدبيرنا المرض بالأدوية

  1. 1 Mesue Aph. B

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: