dissolvere

1.1

حلّلḥallala

v. ḥllto resolve, to dissolve (trans.); to relax (trans.)
  1. Mesue Aph. A §53: Balnea non sunt nobis necessaria ad refrigerandum calidum vel calefaciendum frigidum, sed ut dissolvant et sudare faciant et siccent et humectent

    Troup.: ليس حاجتنا في الحمام الى أن نبرد حارا أو نسخن باردا، ولكن أكثر حاجتنا الى أن نحلل ونعرق ونفش ونجفف ونرطب

  2. Mesue Aph. A §54: Tyriaca magis est necessaria ut dissolvat, dispergat et mundet, sed pueris et adolescentibus, et defectis, senibus, parum inde dandum est

    Troup.: أكثر حاجتنا في الترياق أن نعرق ونفش ونحلل وننقي لا غير ذلك، ونجنبه الأطفال والمشايخ والمنهوكين والشباب الا اليسير منه

  3. Avic. An. vol. I 210, 91: cum enim elaboraverint in cerusa vel in consimili aliquo modo penetrandi et dissolvendi nigredinem quae est in eo, fiet album

  4. Aris. Anim. III 780a8: Et debitum est ut motus non sit maior neque claritas, quoniam motus fortior dissolvit debiliorem

    Brug.: وينبغى ان لا تكون الحركة اكثر ولا الصفاوة كثيرة لأن الحركة الاقوى تحلّل الاضعف

  5. Avic. Qual. 58, 44: Et est aliud quod residet in fundo, sicut lutum quando dissolvitur in aqua

    Qass. 239, 16: ومنه ما يرسب كالطين إذا حلل فى الماء

  1. 2 Mesue Aph. A
  2. 1 Avic. An.
  3. 1 s.v. dissolvi taḥallala Aris. Anim. III
  4. 1 Avic. Qual.
1.2

حلّḥalla

v. ḥllto dissolve (trans.) (chem.); to solve (a problem)
  1. Aver. MC Gen. 161rb28: Et videtur michi quod qui questionem dissolvit eo modo quo Alexander

    Eich. 47, 7: ويشبه عندى أن يكون الذى يحلّ الشكّ بالجهة التى حلّه بها الإسكندر

  2. Avic. Qual. 55, 84: Et quod magis vincit ad dissolvendum sal est humiditas

    Qass. 237, 17: وأغلب ما يحل الملح هو الرطوبة

  3. Avic. Qual. 55, 94: sicut sanguis qui est aquosus terrestris qui, propter aquositatem congelatur a frigiditate, et propter terrestreitatem dissolvitur ab humiditate

    Qass. 238, 6: كالدم فهو مائى أرضى. فلمائيته يجمده البرد، ولأرضيته تحله الرطوبة

  1. 1 Aver. MC Gen.
  2. 3 Avic. Qual.
1.3

تحليلtaḥlīl

n. ḥlldissolving (of a humour) (n.) (med.)
  1. Mesue Aph. A §32: Humores calefaciendo et dissolvendo et naturam confortando salubrius purgantur quam per catarticum aut vomitum

    Troup.: متى استطعنا على تسكين الخِلط وتقوية الطبيعة على تلطيفه وتحليله كان أحسن من اخراجنا الخلط بالاسهال أو القيء

  2. Mesue Aph. A §52: Ante purgationem per aliquot dies humores commovendi et dissolvendi medicina cibali et potu medicinali, et sic cum precedentis diei abstinentia purgandi sunt

    Troup.: اذا أردنا اسهال الخلط فلنتقدم في تحليله وتحريكه بأيام بأدوية غذائية أو أغذية دوائية وبالحمية ثم نسهله

  1. 2 s.v. dissolvendus Mesue Aph. A
1.4

تحلّلtaḥallala

v. ḥllto dissolve (intr.)
  1. Avic. Qual. 69, 99: quando se fortificaverit super siccum, rarefaciet et aperiet siccum ita bene; et <si> dissolvet siccum, et resolvet eum totum

    Qass. 248, 3: فإذا أفرط فعلها فى اليابس خلخلت اليابس أيضا. فإذا تحلل اليابس تحلل الجميع

  1. 1 s.v. dissolvi Avic. Qual.
1.5

حلّḥall

n. ḥllresolving (sc. doubts) (n.)
  1. Avic. Met. 358, 86: est aliqua innuitio sufficiens speculatori ad dissolvendum et destruendum omnes verisimilitudines eorum

    Marm. 243, 7: التى أعطيناها تنبيه للمستبصر على حل جميع شبههم وإفسادها

  1. 1 Avic. Met.
2.

أذابaḏāba

v. ḏwbto dissolve (sc. food); to burn, to melt (sc. bodily fat)
  1. Avic. An. vol. I 104, 14: Et haec [ sc. virtus digestiva ] est quae dissolvit nutrimentum in animali et praeparat illud ad hoc ut diffundatur aequaliter

    Rahm. 52, 10: وهى التى تذيب الغذاء فى الحيوان، وتعده للنفوذ المستوى

  2. Aris. Anim. II 672a25: quoniam motus dissolvit pinguedinem

    Kruk: لان الحركة تذيب الشحم

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Aris. Anim. II
3.

سيّلsayyala

v. sylto liquefy (trans.)
  1. Avic. Gen. 114, 66: Cum tamen de potentia ignis est dissolvere corpora plurima usque ad cineres

    Qass. 169, 7: على أن النار فى قوتها أن تسيل أكثر الأجسام حتى الرماد

  1. 1 Avic. Gen.
4.

أحالaḥāla

v. ḥwlto transform
  1. Mesue Aph. A §15: Complexio corporis animati ad figuram consoni numeri est; ne sis igitur temerarius in medicina forti, que illam dissolvat, et aperiendo corpus in aliam mutet

    Troup.: تأليف الأجسام الحيوانية على أشكال تأليفية عددية، فلا تهجم بالعلاج بالأشياء القوية التي تحيل التركيب وتفتح الجسم وتحلله وتخلخله فينتقض التأليف الى تأليف غيره

  1. 1 Mesue Aph. A
5.

استولىistawlā (+ ʿalā)

v. wlyto acquire control of
  1. Avic. An. vol. I 65, 19: Et propter eam [ sc. animam ] non dissolvunt eas [ sc. materias ] extrinseca permutantia, quamdiu anima fuerit in illis

    Rahm. 31, 15: فلا يستولى عليه [sc. البدن] المغيرات الخارجة ما دامت النفس موجودة فيه

  1. 1 Avic. An.
6.

عقدʿaqd

n. ʿqdcoagulation
  1. Avic. Qual. 55, 90: ratione cuius [ sc. calidi ] non valuit siccum dissolvere illam humiditatem quae disposita est sua dispositione ad fluendum

    Qass. 238, 4: الذى يسببه* [sc. الحر] ما قدر اليابس على عقد تلك الرطوبة المقتضية للسيلان فى مثل حالها [ * sic, probably correct: بسببه ]

  1. 1 Avic. Qual.

ما قدر اليابس على عقد تلك الرطوبة – non valuit siccum dissolvere illam humiditatem Avic. Qual. 238 / 55

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: