distinctio

1.1

تفصيلtafṣīl

n. fṣldistinction, differentiation; detailed exposition (of a topic); development (of an embryo)
  1. Avic. An. vol. II 67, 74: Iam autem locuti sumus … verbum cui non invenietur apud antiquos consimile in distinctione et declaratione

    Rahm. 201, 16: وقد تكلمنا … كلاما لا يوجد للمتقدمين ما يجرى مجراه فى تفصيله وتحصيله

  2. Avic. An. vol. II 138, 93: Sed aliquando illa distinctio et ordinatio non est necessaria, sed commutabilis

  3. Aris. Anim. II 679b3: Et in quibusdam animalibus sunt distincta distinctione maiori, in quibusdam distinctione minori

  4. Aris. Anim. III 740b13: Distinctio vero membrorum est non sicut quidam homines putant

    Brug.: فاما تفصيل الاعضاء فهو يكون ليس كما يظنّ بعض الناس

  5. Aris. Anim. III 775a17: Cum ergo femina fuerit intra matricem distinguitur tarde propter frigus, quoniam distinctio est quidam modus digestionis

    Brug.: فاذا كانت الانثى داخلا فى الرحم تنفصل تفصيلا بطيئا لحال البرد لأن التفصيل صنف من اصناف النضوج

  6. Aver. MC Int. diff. II*, 67, 360: quia intentio doctoris est adaptare questionem cum distinctione eius quod significat illud nomen equivocum

    Butt. 100, 12: لأن على المعلم إصلاح السؤال بتفصيل ما يدل ذلك الاسم المشترك عليه

  7. Alhaz. Opt. 15, 14: Et hoc declarabimus nos post in secundo tractatu post declarationem completam apud sermonem nostrum de distinctione rerum visibilium, quas comprehendit visus

    Sabra I 105a, 6: ونحن نبين هذا المعنى من بعد بيانًا مستقصًى في المقالة الثانية عند كلامنا في تفصيل المعاني التي يدركها البصر

  1. 3 Avic. An.
  2. 1 Aris. Anim. II
  3. 5 Aris. Anim. III
  4. 1 Aver. MC Int.
  5. 1 Alhaz. Opt.
1.2

انفصالinfiṣāl (pl. infiṣālāt)

n. fṣlbeing discrete (n.); division; (+ ʿan) separateness from
  1. Avic. Met. 218, 65: Aliter etiam dicitur totum id in quo est distinctio, ita ut habeat terminum

    Marm. 147, 2: والأحرى من وجه أن يقال: «كل» لما كان فيه انفصال حتى يكون له جزء

  2. Alpet. ch. 5 §6: Et apparet in sensu quod unum distinguitur ab altero propter distinctionem quarundam stellarum ab aliis, et hoc propter diversitatem motuum illarum stellarum

    Gold. 19v, 8: ومن الظاهر للحسّ انفصال بعضها عن بعض بانفصال كواكب بعضها عن بعض وذلك لاختلاف حركات تلك الكواكب

  3. Aver. MC Gen. 156va42: verbi gratia ut dividatur [ sc. corpus ] in distinctiones quas faciunt puncta

    Eich. 15, 2: مثل وإنْ ينقسم إلى الانفصالات التى تحدثها النقط

  1. 1 Avic. Met.
  2. 1 s.v. tafṣīl Alpet.
  3. 1 Aver. MC Gen.
1.3

فصلfaṣl

n. fṣlchapter (of a book)
  1. Ibn Tum. 109a, 3: Distinctio. De excellentia Unionis eius et quod urgemur essentiam eius ante omnia comprehendere

  2. Ibn Tum. 111d, 26: Distinctio. De confirmatione epistole per miracula

    Goldz. 238, 9: فصل فى اثبات الرسالة بالمعجزات

  1. passim Ibn Tum.
2.

تمييزtamyīz

n. myzdistinguishing, discernment
  1. Avic. An. vol. II 1, 9: Dicamus autem quod haec distinctio [ sc. inter coloratum et tactum ] , si fiat ab intellectu, tamen oportet procul dubio ut intellectus inveniat ea simul quousque discernat ea inter se

    Rahm. 163, 8: وهب أن هذا التمييز [sc. بين الملون والملموس] هو للعقل فيجب لا محالة أن يكون العقل يجدهما معا حتى يميز بينهما

  2. Aris. Anim. II 653a20: et distinximus istud distinctione completa

  3. Aris. Anim. III 787a8: Quoniam si acumen et gravitas sunt secundum illam distinctionem quae dicitur

  4. Alhaz. Opt. 24, 26: De diversitate dispositionum linearum radialium et distinctione proprietatum ipsarum

    Sabra II 2a, 8: في تمييز خطوط الشعاع

  5. Alhaz. Opt. 37, 19: Quoniam quando visus non comprehendit quidditatem coloris, qui comprehenditur solo sensu, nisi in tempore: maxime igitur indiget tempore in comprehensione intentionum visibilium, quae comprehenduntur per distinctionem et argumentationem

    Sabra II 44a, 17: لأنه إذا كان اللون الذي يدرك بمجرد الحس ليس يدرك البصر مائيته إلا في زمان فما سوى ذلك من صور المبصرات ومن المعاني المبصرة التي تدرك بالتمييز والقياس

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Aris. Anim. II
  3. 1 Aris. Anim. III
  4. 5 also s.v. argumentatio Alhaz. Opt.
3.1

فرقfarq

n. frqdistinction, difference
  1. Avic. Met. 144, 13: rem autem esse unitatem et eam esse mensuram non est idem, quia distinctio est inter ea

    Marm. 99, 10: وليس كون الشىء وحدة، وكونه مكيالا، شيئا واحدا بل بينهما فرق

  2. Alpet. ch. 11 §39: quia non est distinctio inter orizonta et semicirculum OTLC

    Gold. 53v, 2: فإنه لا فرق بين الأفق ونصف دائرة .ع ط ل س.

  1. 1 Avic. Met.
  2. 1 Alpet.
3.2

تفريقtafrīq

n. frqdifference, being distinct; (spatial) separation (opt.)
  1. Avic. Met. 524, 51: Earum enim est pervenire ad comprehensionem eorum quae fiunt particularium per apprehensionem distinctionis suarum causarum quae iam sunt inquantum sunt causae

    Marm. 360, 2: وأن لمثلها ان يتوصل إلى إدراك الحادثات الجزئية. وذلك يمكن بسبب إدراك تفاريق أسبابها الفاعلة والقابلة

  2. Alhaz. Opt. 59, 19: Cum ergo visus comprehenderit duo corpora distincta: forma lucis, aut forma coloris corporis, aut forma obscuritatis, quae est in loco distinctionis

    Sabra II 107b, 4: وإذا أدرك البصر جسمين متفرقين وحصلت صورتاهما في البصر فإن صورة الضوء الذي يظهر من التفرق أو صورة لون الجسم المتلون الذي يظهر من التفريق أو صورة الظلمة التي تكون في موضع التفريق

  1. 1 s.v. tafriqa Avic. Met.
  2. 1 Alhaz. Opt.
3.3

تفرّقtafarruq

n. frq(spatial) separation (opt.)
  1. Alhaz. Opt. 59, 13: Distinctio visibilium percipitur e distinctione formarum, quae in diversis superficiei visus partibus sunt impressae

    Sabra II 107a, 23: فأما التفرق الذي بين المبصرات فإن البصر يدركه من تفرق صورتي الجسمين المبصرين المفترقين اللتين تحصلان في البصر

  2. Alhaz. Opt. 59, 43: Et quaedam distinctio corporum est ampla et quaedam stricta

    Sabra II 108b, 3: وتفرق الأجسام منه ما هو فسيح وفيه سعة ومنه ما هو ضيق ويسير

  1. 2 Alhaz. Opt.
4.

تصنيفtaṣnīf

n. ṣnfclassification
  1. Thab. Fig. GC §11, Bjö. 7, 26: Quod autem intendimus est distinctio illius et ostensio per modos communes illi et reliquis eorum quae sunt similes ex re compositionis proportionis

    Lorch 46, 26: وغرضى الذى قصدته فهو تصنيف ذلك وتبيينه بوجوه تعم ذلك وغيره مما يشبهه من أمر تأليف النسبة

  2. Thab. Fig. GC §12, Bjö. 7, 29: Distinctio autem harum rerum et earum allatio vel comprehensio non fuit Ptholomeo necessaria

    Lorch 46, 27: وأما تصنيف هذه الأشياء وإحصاؤها فلم يكن واجبًا على بطلميوس

  1. 2 s.v. faṣl Thab. Fig. GC
5.1

تحدّدtaḥaddud

n. ḥddlimitation (of an object) (opt.)
  1. Avic. An. vol. I 258, 72: coniunctio autem redditus et distinctionis acquirit visui quale ipsum et visum

    Rahm. 144, 20: فيكون جملة الأداء والتحدد محصلا لصورة مثل المبصر فى البصر

  1. 1 Avic. An.
5.2

تحدّدtaḥaddada

v. ḥddto be delimited (opt.)
  1. Avic. An. vol. I 258, 71: quia una pars eius reddit ipsam albedinem et alia ipsam nigredinem, et est distinctio eorum in visu

    Rahm. 144, 20: بل يكون جزء منها يؤدى البياض بعينه، وجزء آخر يؤدى السواد بعينه، ويتحدد بينهما حد فى الرؤية

  1. 1 s.v. ḥadd Avic. An.

ويتحدد بينهما حد فى الرؤية – et est distinctio eorum in visuAvic. An. 144 / vol. I 258

6.1

استقرأistaqraʾa

v. qrʾto investigate, to examine
  1. Alhaz. Opt. 32, 15: si post viderit ipsas, comprehendet eas per cognitionem sine indigentia distinctionis omnium intentionum, quae sunt in secundis

    Sabra II 27a, 1: إذا وردت عليها من بعد استقرار فهمها، بالمعرفة من غير حاجة إلى أن تستقرئ جميع المعاني التي فيها

  1. 1 s.v. istiqrāʾ Alhaz. Opt.

من غير حاجة إلى أن تستقرئ جميع المعاني – sine indigentia distinctionis omnium intentionum Alhaz. Opt. II 27a / 32

6.2

استقراءistiqrāʾ

n. qrʾexamining, examination
  1. Alhaz. Opt. 31, 37: quando scriptor viderit ipsas, statim comprehendet sine indigentia distinctionis unius ab altera

    Sabra II 24a, 4: إذا شاهدها الكاتب أدرك ما هي الكلمة في الحال بالمعرفة من غير حاجة إلى استقراء حروفها حرفًا حرفًا

  1. 1 Alhaz. Opt.
7.

تخليصtaḫlīṣ (+ min)

n. ḫlṣseparation from, disentanglement from
  1. Alpet. ch. 7 §20: mutantur modi eius [ sc. cuiuslibet celorum ] et loca sua, et difficultatur sua cognitio et distinctio

    Gold. 32v, 1: تتغير أحوالها [sc. الكواكب] ومواضعها وَيَعْسُر تميزها وتخليصها منها

  1. 1 Alpet.
8.

تفاوتtafāwut

n. fwtdissimilarity
  1. Avic. Met. 369, 24: Illum etiam qui tenet sententiam de numeris comitatur ut distinctiones rerum ponat varietatem secundum augmentum et diminutionem eorum

    Marm. 251, 7: وأيضا يلزم القائل بالاعداد أن يجعل التفاوت بين الأمور بزيادة كثرة ونقصانها

  1. 1 Avic. Met.
9.

كلمةkalima

n. klmexpression (which expresses a definition)
  1. Aris. Anim. III 729a26: et diversitas non est nisi ex parte distinctionis et formae

    Brug.: وانما الاختلاف من قبل الكلمة والصورة

  1. 1 Aris. Anim. III
10.

بتّbatt

adj. bttdefinite
  1. Avic. Qual. 71, 20: et absque distinctione sermonis ubi non est syllogismus de quo utamur

    Qass. 250, 14: وبعد وجوب ترك القضاء البت فيها لا سبيل فيه إلى قياس يستعمل

  1. 1 Avic. Qual.

وبعد … ترك القضاء البت فيها – et absque distinctione sermonisAvic. Qual. 250 / 71

11.

قرنqarn (pl. qurūn)

n. qrnhorn (of an animal) (anat.)
  1. Aris. Anim. II 688b22: Animal vero carens multis fissuris in pedibus et manibus habens paucos filios habet distinctiones in mamillis apud subascellaria

    Kruk: فاما الحيوان الذى ليس بكثير الشقوق فى اليدين والرجلين بل هو قليل الولد او له قرون فثدياه فيما يلى الابطى

  1. 1 Aris. Anim. II

According to van Oppenraaij 1998, 300, the Latin translator probably read furūq ‘distinctions’ instead of qurūn.

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: