divisio

1.1

قسمةqisma

n. qsmdivision, divisibility; classification; division (math.); ‘qisma’ (technical term of astrol.: apportionment, allotment)
  1. Albu. Intro. JS 183, 263: Nam domus Lune iungitur domui Solis, et exaltatio Lune est post exaltationem Solis, et dies Lune post diem Solis, et divisio Lune post divisionem Solis

    Lemay 313, 149: فبيت القمر مقرون إلى بيت الشمس، وشرف القمر بعد شرف الشمس، ويوم القمر بعد يوم الشمس، وقسمة القمر بعد قسمة الشمس

  2. Albu. Intro. JS 266, 1814: Differentia XXXI, in divisione quatuor elementorum ad res

    Lemay 415, 1105: الفصل الحادي والثلثين - في قسمة الطبائع الأربع للأشياء

  3. Albu. Coni. tr. I, li. 233: hoc fit econtrario illius quod consuetum est fieri in prima divisione

    Yama.: على خلاف ما جرت عليه العادة في القسمة الأولى

  4. Albu. Coni. tr. VIII, li. 203: Et si volueris perventionem ex gradu directionis, erit igitur proiectio ex gradu Piscis .20., omni gradui annus, et quo pervenerit, illic est gradus divisionis

  5. Alcab. diff. IV, li. 196: Et locus ad quem pervenit directio, dicitur locus divisionis, et dominus termini illius loci dicitur divisor

    Yama.: والموضع الذي ينتهي إليه التسيير يقال له موضع القسمة وصاحب حدّ الموضع يقال له القاسم

  6. Alcab. diff. IV, li. 288: faciesque cum eo quemadmodum facis in planetis altioribus ex multiplicatione et divisione

    Yama.: فتعمل به على حسب ما تعمل في الكواكب العلوية من الضرب والقسمة

  7. Anar. 9, 32: ut fieret opposita in divisione superficiei sperice et medie

    Arnz. 10, 9: ليصير في القسمة بإزاء البسيط الكرّي المبسوط

  8. Anar. 13, 21: et si fuerint linee que ipsum comprehendunt, composite, anguli latera dicentur composita secundum divisionem que precessit

  9. Avic. An. vol. I 172, 33: Corpora autem secundum primam divisionem sunt duobus modis

    Rahm. 92, 10: فالأجسام بالقسمة الأولى على قسمين

  10. Avic. An. vol. II 86, 60: sed impossibile est ut propter aestimationem divisionis habeant esse genus et differentia

  11. Avic. Met. 4, 72: et nulla scientia sapientiae est extra hanc divisionem

  12. Avic. Met. 76, 25: possibile est enim adiungi corporeitati aliquid quod faciat corpus esse speciem quae non recipit divisionem nec continuationem cum alio a se

  13. Aver. MC Gen. 157ra14: et quod ymaginari hoc propter divisionem corporis secundum totum non esset verum nisi punctum sequeretur punctum

    Eich. 17, 4: وأنّ تَوَهُّمَ ذلك مِن قِبَل قسمة الجسم بكلّيته إنّما كان يصحّ لو كانت نقطة تلى نقطة

  14. Aris. Phys. VII 62, 28 (249a5): verbi gratia quod in colore accidit divisio

  15. Avic. Gen. 54, 22: taliter quod sensus non potest eas dividere post commixtionem earum, divisione tali quod alienet partes ab esse theriacae

    Qass. 120, 9: ثم لا يقدر بعد امتزاجها على أن يقسمها الحس، البتة، قسمة بحيث تخرج الأقسام عن الترياقية؟

  16. Avic. Gen. 123, 6: quando intellectus ducit rem ad divisionem

  1. 9 Albu. Intro. JS
  2. 18 Albu. Coni.
  3. 6 Alcab.
  4. 2 Anar.
  5. 12 Avic. An.
  6. 17 Avic. Met.
  7. 1 Aver. MC Gen.
  8. 1 Aris. Phys. VII
  9. 10 also s.v. qism Avic. Gen.
[ On the astrological meaning see Kunitzsch 1977, 38, fn. 77. ]
1.2

قسمqism

n. qsmpart, division, class; division (e.g. of the ecliptic into houses) (astrol.); division, dodecatemorion (twelfth part of a sign of the zodiac) (astrol.)
  1. Albu. Coni. tr. I, li. 21: aut cum fuerit directio vel aliquod individuorum superiorum in eo aut aliqua ex divisionibus revolutionalibus super accidentia inferiora

    Yama.: أو كان التسيير أو أحد الأشخاص العلوية فيه أو في الأقسام التحويلية على الأحداث السفلية

  2. Albu. Coni. tr. I, li. 266: Aspicitur quoque signum ad quod pervenit profectio anni mundi ab ascendente secte, et dividitur in .12. partes significaturque per primam divisionem secundum naturam signi et dominum eius significationis

    Yama.: وقد ينظر إلى البرج الذي انتهت إليه سنة العالم من طالع الملّة فيقسم باثني عشر قسما ويستدلّ بأوّل قسم على حسب طبع البرج وصاحب دلالته

  3. Alcab. diff. I, li. 297: hoc modo dividitur circulus in .xii. partes, que nominantur domus … Principium ergo divisionis est ascendens

    Yama.: فيكون الفلك ينقسم اثنى عشر قسما تسمّى بيوتا … فأوّل الأقسام الطالع

  4. Alcab. diff. IV, li. 311: Post hec dividunt has .xii. horas in .iii. divisiones

  5. Thab. Fig. GC §13, Bjö. 8, 5: Ipse enim non attulit nisi unam de divisionibus demonstrationis harum duarum intentionum

    Lorch 46, 31: فأما هو فإنما أتى بقسم واحد من أقسام برهان هذين المعنيين

  6. Thab. Fig. GC §34, Bjö. 11, 9: Haec ergo via iam aggregavit illas divisiones plures in re parva

  7. Avic. An. vol. I 76, 58: Dicemus ergo nunc quod primae divisiones actionum animae sunt tres

  8. Avic. An. vol. II 183, 96: sicut mundus describitur in parvo speculo et in pupilla, et dividitur quod ibi describitur secundum divisiones illius

    Rahm. 268, 14: كما يرتسم العالم فى مرآة صغيرة وفى الحدقة بأن ينقسم ما يرتسم فيها بحذاء أقسامه

  9. Avic. Met. 7, 19: Restat igitur ut perquisitio sit de illis in sciencia quae est extra praedictam divisionem

  10. Avic. Met. 526, 98: Modi igitur huius divisionis sunt permutationes rerum naturalium

    Marm. 361, 13: فتكون أصناف هذا القسم إحالات لأمور طبيعية

  11. Aver. MC Int. diff. II, 30, 145: Et illud est quod res in huiusmodi oppositis in hac materia non evadit a divisione

    Butt. 77, 5: وذلك أن الأمر فى هذه المتقابلات فى هذه المادة لا يخلو من أقسام

  12. Aver. MC Int. diff. III, 76, 16: cuius sunt due divisiones

  13. Avic. Gen. 107, 59: invenitur ergo hic quaedam divisio quae erat deperdita

  14. Avic. Qual. 38, 47: Sed putrefactio agit in eo cuius usus est ut maturetur secundum primam divisionem et est debilitas caloris naturalis

  15. Avic. Qual. 89, 84: erunt igitur divisiones novem

  1. 41 Albu. Coni.
  2. 7 Alcab.
  3. 4 s.v. burhān and qasam Thab. Fig. GC
  4. 7 Avic. An.
  5. 37 Avic. Met.
  6. 3 Aver. MC Int.
  7. 1 Avic. Gen.
  8. 2 Avic. Qual.
[ The astrological sense ‘dodecatemorion’ of the Arabic term is not documented in Lisān, Freytag, Lane, Dozy and Wehr. ]
1.3

تقسيمtaqsīm (pl. taqāsīm)

n. qsmdividing, division, method of division; division (of figures) (geom.); disjunctive reasoning (n.) (log.)
  1. Albu. Intro. JS 50, 1796: quia non elegerunt lectionem librorum antiquorum in magisterio medicine et eius divisionibus

    Lemay 44, 1023: لأنَّه لم يتبحّر قراءة كتب الأوائل في صناعة الطبّ وفي تقاسيمه

  2. Anar. 23, 7: Euclides tamen in libro Divisionum invenitur dixisse quod …

    Arnz. 34, 10: فأمّا اوقليدس فإنّا نجده في كتابه المعنون بالتقاسيم يقول …

  3. Avic. Met. 256, 85: nec ut unum mobile et aliud mobile sint duae partes divisionis substantialis

  4. Avic. Met. 310, 97: Sed accipiamus hoc secundum quod videtur intellectui huiusmodi divisio

  5. Aver. MC Gen. 166ra6: Ergo necesse est ipsum recipere passionem similiter et indifferenter in omnibus partibus, sive passio fuerit secundum divisionem sive secundum quantitatem

    Eich. 77, 6: فواجب … أن تقبل الانفعال فى جميع أجزائه على مثال واحد سواء كان الانفعال من طريق التقسيم وشيئا فى باب الكمّية

  6. Aver. MC Gen. 166va18: Et istum modum ignoraverunt illi in divisione predicta

    Eich. 80, 6: فإنّ هذه الجهة هي التى اغفلوها فى التقسيم

  7. Avic. Gen. 151, 2: Et divisio temporis quam faciunt sapientes, per menses et dies et horas et minuta

    Qass. 198, 14: وأما تقسيم العلماء الزمان بالشهور والأيام والساعات وأجزائها

  8. Avic. Gen. 151, 3: et divisio motus secundum istum modum, et proportio et comparatio numerata quam ponunt inter ea

  1. 1 Albu. Intro. JS
  2. 1 Anar.
  3. 2 Avic. Met.
  4. 3 Aver. MC Gen.
  5. 2 Avic. Gen.
[ The logical sense of the Arabic term is not documented in Lisān, Freytag, Lane, Dozy and Wehr. ]
1.4

انقسامinqisām

n. qsmdivision, divisibility (e.g. of the body or the zodiac)
  1. Alcab. diff. I, li. 18: Nithac, id est cingulus, circuli signorum dividitur in .xii. partes equales secundum divisionem circuli signorum

    Yama.: نطاق فلك البروج ينقسم اثني عشر قسما متساوية بحسب انقسام فلك البروج

  2. Avic. An. vol. I 115, 70: Ergo unum ex accidentibus quae accidunt humanitati ex materia est haec species multiplicationis et divisionis

    Rahm. 59, 1: فإذن أحد العوارض التى تعرض للإنسانية من جهة المادة هو هذا النوع من التكثر والانقسام

  3. Avic. An. vol. II 88, 93: consequeretur enim eam [ sc. substantiam ] quod consequitur corpus ex divisione

  4. Avic. Met. 75, 15: est inter illas duas coniunctio separationis et separatio coniunctionis; haec igitur natura corporalis comparatione sui receptibilis est divisionis

  5. Avic. Met. 76, 30: Primo igitur dicam nos iam certificasse quod corporeitas, inquantum est corporeitas, non est nisi receptibilis divisionis

    Marm. 53, 9: فنقول أولا: قد تحققنا أن الجسمية من حيث هى جسمية ليست غير قابلة للانقسام

  6. Aver. MC Gen. 156vb48: Modus autem secundum quem est possibile est divisio in potentia non divisio in actu

  7. Aver. MC Gen. 166vb23: Si autem fuerit secundum modum secundum, erit divisio corporis finita

    Eich. 82, 16: وإنْ كان على الوجه الثانى كان انقسام الجسم متناهيا

  1. 1 Alcab.
  2. 4 Avic. An.
  3. 14 Avic. Met.
  4. 2 Aver. MC Gen.
1.5

اقتسامiqtisām

n. qsmdividing into (sc. true and false) (intr.) (n.)
  1. Aver. MC Int. diff. II, 26, 74: Et possibile est quidem ut reperiantur modi harum opposituarum in dispositione qua disponantur ex divisione sua veri et falsi semper

    Butt. 74, 4: وإنما يمكن أن توجد أصناف هذه المتقابلات بالأحوال التى وصفت من اقتسام بعضها الصدق والكذب دائما

  2. Aver. MC Int. diff. II*, 59, 232: in quo non est … potentia partis negative in divisione veri et falsi

  1. 5 Aver. MC Int.
1.6

مقسومmaqsūm

pass. part. qsmdivided
  1. Avic. Gen. 150, 94: et in arragil non sit exquisita veritas, sed aliqualis error propter divisionem partium instrumentorum

    Qass. 198, 9: والرصد هو على التقريب بأجزاء الآلات المقسومة

  1. 1 Avic. Gen.

بأجزاء الآلات المقسومة – propter divisionem partium instrumentorumAvic. Gen. 198 / 150

2.1

تفصيلtafṣīl

n. fṣlseparating, separation (contr. of combining); differentiation, articulation (of a member of the body); detailed description, differentiation; disjunction (geom.)
  1. Thab. Fig. Grec. §18, Lorch 126, 64: tamen in primam viam, ex qua dividuntur secundum modos divisionis et compositionis XXX partes, colliguntur ab ipsis XVI partes veraces

    Lorch 50, 49: لكن إلى المسلك الأول الذى تتفرع منه فى جهتى التفصيل والتركيب ثلثون قسمًا تحصل منها ستة عشر قسمًا صحيحًا

  2. Avic. An. vol. I 89, 53: videtur etiam haec vis operari in imaginatis compositionem et divisionem

  3. Avic. An. vol. II 13, 68: Si autem haec forma eo modo quo est compositionis vel divisionis adveniret deforis, haec virtus retineret eam

  4. Avic. Met. 92, 17: ipsum [ sc. corpus ] enim vel est non recipiens figurationes et divisiones, sed est ei hoc propter aliquam formam qua adaptatum est ad hoc

  5. Aris. Anim. II 667a9: sed sicut diximus assimilatur divisioni iuncturae

  6. Aris. Anim. II 667a10: et corda animalium paucae segnitiei habent divisionem iuncturae, sicut corda porcorum

    Kruk: وقلوب الحيوان الابله الكسل اقل تفصيل المفاصل مثل قلوب الخنازير

  7. Aris. Anim. III 742a3: et complentur extra et recipiunt distinctionem et divisionem

    Brug.: فهى تتمّ خارجا وتقبل التفصيل

  8. Aver. Ep. Parv. 195vb69: actio eius non completur nisi per communicationem distinguentis et informantis, aut in compositione aut in divisione

    Blum. 43, 6: وانها انما يتم فعلها بمشاركة المميّز والمصوّر، وذلك اما فى حد التركيب او فى حد التفصيل

  9. Aver. MC Int. diff. I, 3, 28: et sunt ille que inveniuntur preter divisionem et compositionem

  10. Aver. MC Int. diff. II*, 68, 363: quia hec species questionis iam indicat oportunam divisionem eius quod significat nomen equivocum

    Butt. 100, 12: لأن هذا النوع من السؤال قد يقتضى تفصيل ما يدل عليه الاسم المشترك

  1. 1 Thab. Fig. Grec.
  2. 5 Avic. An.
  3. 1 Avic. Met.
  4. 2 Aris. Anim. II
  5. 1 s.v. distinctio Aris. Anim. III
  6. 1 Aver. Ep. Parv.
  7. 2 Aver. MC Int.
2.2

انفصالinfiṣāl

n. fṣlseparation, being separated
  1. Alcab. diff. II, li. 233: Et hora divisionis a Sole significat aptationem exitus sui ab occultatione

    Yama.: وعند انفصاله عن جزء الشمس [sc. دلّ] على التهيّؤ للخروج من الاختفاء

  2. Ibn Tum. 110c, 30: Creator autem gloriosus non est continuus neque divisus, quod si reciperet continuitatem et divisionem

    Goldz. 234, 17: والخالق سبحانه ليس بمتصل ولا بمنفصل لو اتصف بالاتصال والانفصال

  3. Ibn Tum. 111d, 6: non enim comprehenditur occulis, ut negetur esse comprehensibilis; removet[ur] enim ab eo continuatio atque divisio

    Goldz. 238, 2: لا تدركه الابصار بمعنى النهاية والاحاطة والاتصال والانفصال

  4. Avic. Gen. 49, 14: sequitur ergo quod separetur per divisionem

  5. Avic. Qual. 65, 11: Fractio autem est divisio duri corporis per fortem impulsionem alicuius impellentis

  1. 1 Alcab.
  2. 2 Ibn Tum.
  3. 1 Avic. Gen.
  4. 1 Avic. Qual.
3.1

افتراقiftirāq

n. frqbeing divided, division (e.g. of organs or a genus); separation (contr. of combination)
  1. Avic. An. vol. I 269, 53: divideretur iterum apprehensio propter divisionem nervorum

  2. Avic. Met. 258, 34: nec etiam prohibet quin accidat corpori alia divisio ex sua forma per differentias

    Marm. 170, 15: ولا أيضا تمنع أن يقع للجنس افتراق آخر من حيث صورته بالفصول

  3. Aris. Anim. II 669b25: Divisio vero renum est manifesta cuilibet

    Kruk: فاما الكليتان فهى مفترقة وافتراقها بين لكل واحد

  4. Aris. Anim. III 723b14: Et non potest esse divisio in matricibus

  5. Aris. Anim. III 751b15: quoniam divisio albi a citrino in istis est minor divisione in aliis

    Brug.: لأن افتراق البياض من الصفرة اقلّ من افتراق غيره

  6. Avic. Gen. 55, 37: quando non fuerit ibi divisio vel coniunctio sensui manifesta

  7. Avic. Gen. 55, 40: sed dixerint quod non renovatur in eis coniunctio nec divisio nec conversio ordinis neque situs

    Qass. 121, 4: بل ادعى أنه لم يحدث فيها اجتماع وافتراق واختلاف ترتيب ووضع

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Avic. Met.
  3. 1 Aris. Anim. II
  4. 2 Aris. Anim. III
  5. 2 Avic. Gen.
3.2

تفرّقtafarruq

n. frqseparation, separateness
  1. Avic. An. vol. I 205, 8: Et non fit hoc ideo quod translucens ibi sit cui accidat divisio

  2. Alhaz. Opt. 64, 20: Et divisio facit pulchritudinem

  3. Avic. Qual. 63, 85: Et maneries divisionis continuitatis sunt ruptio et finditio

    Qass. 244, 2: وأنواع تفرق الاتصال هى الانخراق والانشقاق

  4. Avic. Qual. 64, 98: Quandocumque erit per introitum magni corporis in eum, et crescet divisio continuitatis in corpore

  1. 1 Avic. An.
  2. 1 Alhaz. Opt.
  3. 2 Avic. Qual.
3.3

تفريقtafrīq

n. frqseparating (by splitting) (n.)
  1. Avic. Qual. 64, 3: Quando ergo volunt eas ad divisionem ducere, non conveniunt partes elongatae <solae> cum violentia quae fit eis ut elongentur

    Qass. 244, 15: فإذا حمل عليهما بالتفريق لم يجب الأجزاء الطولية المحمول بالقوة عليها وحدها للتباعد

  1. 1 Avic. Qual.
4.1

تجزيءtaǧzīʾ

n. ǧzʾdivision, dividing
  1. Avic. An. vol. I 238, 44: Deinde impossibile est ut corpora constricta terrena recipiant divisionem in partes

    Rahm. 131, 10: ثم من البعيد أن تقبل الأجرام الكثيفة الأرضية تجزيئًا إلى أجزاء

  2. Aris. Anim. II 643b14: quod idem cadit in multa genera divisionum

    Kruk: الذى هو فهو يقع فى اصناف تجزيء كثيرة

  3. Aris. Anim. II 683b4: Corpus vero animalium durae testae non est multae divisionis

  1. 1 Avic. An.
  2. 18 Aris. Anim. II
4.2

تجزّؤtaǧazzuʾ

n. ǧzʾdivisibility
  1. Ps.-Fara. Flos 318: quod ipsum [ sc. necesse esse ] non recipit divisionem, sicut sunt res quibus est magnitudo

    Cruz Her. li. 65: أنّه لا يقبل [sc. واجب الوجود] التجزّؤ كما تكون الأشياء التي لها عظم

  2. Avic. An. vol. II 48, 82: Item impossibile est ut in virtute indivisa, sicut est divisio virtutum corporalium, accidat accidens alicui quod non habeat aliud quod est illi conforme

    Rahm. 190, 8: فإنه لا يجوز إن كان هو فى قوة غير متجزئة تجزؤ القوى الجسمانية أن يعرض له شىء دون الآخر الذى هو مثله

  1. 1 Ps.-Fara. Flos
  2. 1 Avic. An.
4.3

تجزئةtaǧziʾa

n. ǧzʾdivision (into parts)
  1. Avic. Qual. 93, 70: sicut caro et ossa in quibus quaelibet pars sensibilis eorum non deperditur a divisione

    Qass. 266, 17: مثل اللحم والعظم اللذين كل جزء منهما محسوس لا يحتاج إلى إفساده فى تجزئته إليه

  1. 1 Avic. Qual.
4.4

ما يجزّئmā yuǧazziʾu

rel. clause ǧzʾwhat he divides
  1. Aris. Anim. II 643a17: quod non est possibile ut inveniantur formae quae non dividuntur, sicut divisio illorum qui dividunt animalia in duo

    Kruk: انه لا يمكن ان تؤخذ الصورة التى لا تجزأ مثل ما يجزئ الذين يجزئون الحيوان فى اثنين

  1. 1 Aris. Anim. II
5.

شقّšaqq

n. šqqcleavage; cutting (n.)
  1. Alcab. diff. I, li. 397: Et per presentiam eius in quarto, per regnum et causas tributorum et cultus terrarum et edificationes civitatum, per divisiones fluminum

    Yama.: وأمّا ما يدلّ عليه بحلوله في الرابع فالسلطان بسبب الخراج وعمارة الأرضين وبناء المدن وشقّ الأنهار

  2. Aris. Anim. III 758a10: et propter hoc latent divisiones quoniam matrix impletur ovis

    Brug.: فلذلك يكون الشقّ خفيّا اذا امتلا الرحم بيضا

  1. 1 Alcab.
  2. 1 Aris. Anim. III
6.

بابbāb

n. bwbcategory, case
  1. Avic. Met. 312, 51: Dico igitur de hac parte divisionis scilicet in qua non est communicatio in aptitudine materiae

    Marm. 209, 18: أما القسم من هذا الباب الذى لا مشاركة فيه فى استعداد المادة

  2. Avic. Met. 312, 62: Sed in alia parte divisionis, scilicet in qua est aptitudo perfecta, quocumque modo fuerit res

  1. 3 Avic. Met.
7.

انفكاكinfikāk

n. fkkdetachment
  1. Avic. Gen. 32, 77: quia in divisione in qua separatur caliditas a frigido apparenter servatur magnitudo

  2. Avic. Gen. 32, 78: sed in divisione et separatione opposita istius diminuitur corpus diminutione manifesta ad sensum

    Qass. 104, 3: وأما الانفكاك الذى يميز البرد فإنه يتقص الحجم نقصانا بيّنا الحس

  1. 2 Avic. Gen.
8.1

تحليلtaḥlīl

n. ḥlldissolving, decomposing (contr. of combining) (n.)
  1. Aver. Ep. Parv. 195vb34: Et quia actio istarum virtutum in formis sensibilibus est altera duarum actionum, aut compositio aut divisio

    Blum. 41, 6: ولما كان فعل هذه القوة فى الصورة المحسوسة احد فعلين اما تركيب واما تحليل

  1. 1 Aver. Ep. Parv.
8.2

تحليل وتفصيلtaḥlīl wa-tafṣīl

n., pleonasm ḥll fṣldissolving and separating (n.)
  1. Aver. Ep. Parv. 195vb38: Divisio autem est in definitione rei sensibilis, dum fuerit sensibilis

    Blum. 41, 8: واما التحليل والتفصيل، فانما يكون فى حد الشىء المحسوس ما دام محسوسًا

  1. 1 Aver. Ep. Parv.
9.

تقطيعtaqṭīʿ

n. qṭʿfragmentation, dismemberment
  1. Avic. Gen. 46, 58: per naturam habent [ sc. corpora ] aptitudinem ad recipiendum divisionem et figurationem a parte exteriori

    Qass. 114, 10: فطباعها [sc. الأجرام] مستعدة لأن تقبل التقطيع والتشكيل من خارج

  1. 1 Avic. Gen.
10.

تصنيفtaṣnīf

n. ṣnfclassification, sorting
  1. Aris. Anim. II 640b3: Per hunc ergo modum erit divisio omnium rerum naturalium

    Kruk: وبهذا النوع يكون تصنيف جميع الاشياء التى تقوم من الطياع

  1. 1 Aris. Anim. II
11.

مأخذ وتصنيفmaʾḫaḏ wa-taṣnīf

n. + n. ʾḫḏ ṣnfapproach and classification
  1. Aris. Anim. II 641a29: Igitur est manifestum quod secundum talem divisionem debemus considerare

    Kruk: فهو بين بمثل هذا المأخذ والتصنيف انه ينبغى ان ينسب النظر

  1. 1 Aris. Anim. II
12.

تباينtabāyun

n. bynopposition, mutual disparity
  1. Avic. Gen. 91, 78: quia ipsi [ sc. ponderositas et levitas ] faciunt divisionem et separationem

    Qass. 149, 16: لأنهما [sc. الثقل والخفة] يدعوان إلى التباين والتنائى

  1. 1 Avic. Gen.
13.

تشتّتtašattut

n. šttdissolution (of the bond between people)
  1. Avic. Met. 545, 15: ne ex unaquaque ira proveniat divortium, et sequatur inde divisio copulae quae coniungit filios et parentes

    Marm. 372, 10: حتى لا يقع مع كل نزق فرقة؛ فيؤدى ذلك إلى تشتت الشمل الجامع للأولاد ووالديهم

  1. 1 Avic. Met.
14.

تصغّرtaṣaġġur

n. ṣġrbecoming smaller (n.)
  1. Avic. Gen. 34, 15: quando ergo partes fuerint plures et magis commixtae in divisione, addetur in aqua spissitudo

    Qass. 105, 7: ‎وكلما أمعن هذا المزج وزادت الأجزاء تصغرًا ازداد الماء خثورة

  1. 1 Avic. Gen.
15.

تفشيشtafšīš

n. fššpressing the air out, quiet flatulence
  1. Avic. Qual. 37, 28: quia ista digestio est cum evacuatione humiditatis et conversione substantiae ad complexionem talem, qua mediante, possit facile expelli a substantia corporis: vel per inspissationem materiae … vel per incisionem et divisionem materiae

    Qass. 224, 3: فإن هذا النضج إحالة للرطوبة إلى قوام ومزاج يسهل به دفعها، إما بتغليظ قوامه … وإما بتقطيعه وبتفشيشه

  1. 1 Avic. Qual.
16.

انقضاضinqiḍāḍ

n. qḍḍshower (of stars)
  1. Albu. Coni. tr. II, li. 1020: cum ita se habuerit, significat divisionem stellarum et alterantur vices regni

    Yama.: إذا كان ذلك دلّ على انقضاضات الكواكب وتغيير الدول

  1. 1 Albu. Coni.
17.

حجّةḥuǧǧa (pl. ḥuǧaǧ)

n. ḥǧǧargument
  1. Aris. Anim. II 643b26: Et ex istis divisionibus declaratur etiam quod impossibile est quod inveniatur res singularis per se sine uno

    Kruk: ومن هذه الحجج يستبين ايضا انه لا يستطاع ان يؤخذ شىء من الاشياء المفردة بذاتها بغير الواحد

  1. 1 Aris. Anim. II

Submit Feedback

Your Name: (optional)
Your E-Mail: (optional)

Please specify the part of the lemma you wish to submit a contribution for:

Your feedback: